بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «#شکافنده_علوم_الهی» روز دوشنبه، ١۴٠١/١١/٠٣ مناسبت روز: امروز اول ماه رجب و سالروز میلاد باسعادت پنجمین اختر آسمان ولایت و امامت، حضرت #باقرالعلوم (ع) است، لذا ضمن عرض تبریک و تهنیت، سخن روز را به این امام همام اختصاص می‌دهیم؛ «باقرالعلوم» به معنای شکافنده‌ی علم و دانش است، که طبق روایات، این لقب را پیامبر اکرم (ص) قبل از میلاد امام پنجم به ایشان عطاء نموده‌اند؛ چنانچه جابر بن عبداللّه انصاری (ره) نقل می‌کند که حضرت رسول (ص) به من فرمودند: «ای جابر! انشاالله تو در دنیا خواهی ماند، تا زمانی که ملاقات کنی فرزندی از اولاد حسینم را که نامش «محمّد» است، او علم دین را می‌‏شکافد، شکافتنی! پس هرگاه او را ملاقات کردی، سلام مرا به او برسان» (إرشاد شیخ مفید، ج‏۲، ص ۱۵۹) اما هرچند که این لقب توسط پیامبر خدا به حضرت نسبت داده شده و طبق آیه ٣و۴ سوره نجم، تمامی کلام رسول خدا بر گرفته از وحی الهی و قطعاً صحیح است‌؛ ولی متأسفانه شبهه‌ای در رابطه با لقب «باقرالعلوم» توسط وهابیت و دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) ایجاد گردیده است که: ❓اگر امام پنجم شیعیان واقعاً باقرالعلوم و شکافنده دانش‌هاست، پس چرا در تاریخ، هیچ اثر و اختراعی از ایشان به ثبت نرسیده است؟ ✅ البته از نوع این پرسش، غرض‌ورزی پرسش‌گر کاملاً نمایان است، اما اگر فرض کنیم که این سؤال از روی غرض نباشد، باید بگوئیم که قطعاً از روی جهالت و نادانی و نشأت گرفته از این موضوع است که متأسفانه برای بیشتر مردم، جایگاه علوم و دانش‌های الهی به‌درستی روشن نشده است؛ به‌صورتی که تصور می‌کنند که تنها علومی مفید است که دارای آثار چند روزه دنيوی باشند و ثمره آن با ابتکار و اختراع محصولی مادی ملموس باشد؛ و به همین دلیل این سؤال در زمان حاضر زیاد شنیده می‌شود که اصلاً اگر حوزه‌های علمیه و علماء و طلاب علوم دینی نباشند، چه اتفاقی می‌افتد؟! در جواب به این سؤال باید بدانیم که طبق آیات و روایات اسلامی، «علوم الهی» برای انسان، بسیار با اهمیت‌تر از علوم مادی می‌باشند چنانچه رسول خدا (ص) فرمودند: «أَفْضَلُ الْعِلْمِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» (بحار الأنوار، ج٧۵،ص ٧) یعنی بالاترین دانش، علم به توحید و اصول عقاید است؛ و همچنین در روایتی از امام کاظم (ع) آمده که: روزی پيامبر اكرم (ص) وارد مسجد شده و دیدند که مسلمانان به دور مردی جمع شده‌ و می‌گویند او داناترين انسان نسبت به نَسَب عرب است؛ پس حضرت فرمودند: اين علم سودی ندارد؛ و سپس مهمترین علوم سودمند را به شرح ذیل برشمردند: 1️⃣ «آيَةٌ مُحْكَمَةٌ» يعنی «اصول دين» و اعتقادات؛ 2️⃣ «فَرِيضَةٌ عَادِلَةٌ» يعنی «علم‌اخلاق»؛ 3️⃣ «سُنَّةٌ قَائِمَةٌ» يعنی «فروع دين» و علم به احكام شريعت و مسائل حلال و حرام. [اصول كافی، ج١، ص٣٢] در اهمیت آموختن این علوم الهی و تأثیر آن در زندگی مردم، همین کافی است که بدانیم که خداوند در قرآن کریم، در «آیه نَفْر» (توبه/۱۲٢) به پیامبر (ص) دستور می‌دهد که همه‌ی مسلمانان به جهاد و میدان جنگ نروند؛ و گروهی در شهر بمانند و علوم الهی و احکام دینی را بیاموزند تا پس از بازگشت مجاهدین، علوم و معارف دینی را به آنها یاد بدهند. «تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۸۹» بر این اساس، باید اذعان کنیم که حضرت باقرالعلوم (ع) در طول عمر بابرکت خود و در شرائط بسیار نامساعد، به نشر و اشاعه حقایق و معارف و احکام الهی پرداخته و جنبش علمی دامنه‌داری را به وجود آوردند که باعث تأسیس بزرگترین «دانشگاه اسلامی» در دوران امام صادق (ع) شد؛ لذا مسلماً آن حضرت را باید شکافنده با اهمیت‌ترین علوم دانست که طریق هدایت و راه سعادت و خوشبختی در دنیا و آخرت را به بشریت نشان می‌دهد؛ البته آثار گرانقدری نیز در علوم اسلامی از آن حضرت به یادگار مانده است؛ به‌طوری که امروزه، تمامی کتب مهم شیعه و اهل‌سنت، پُر است از جمله‌ی «قال محمد بن علی» و «قال الباقر (ع)» و سخنان پرمغز و ادله علمی پیشوای پنجم شیعیان؛ همچنین آن حضرت، شاگردان برجسته‌‏ای در زمینه‏‌های مختلف علمی تربیت کرده‌اند که هر کدام، وزنه علمی بزرگی در تاریخ به شمار می‌روند. (سیره پیشوایان، ص٣٠۶ به بعد) ✍️ در نتیجه، گرچه ممکن است ما اختراع و یا آثاری در زمینه علوم مادی و دنیوی از امام باقر (ع) نداشته باشیم و یا به ما نرسیده باشد؛ اما حضرت با تفسیر آیات قرآن و تبیین علوم دینی و تعلیم و تربیت شاگردان مؤثر در عرصه‌های مختلف علمی به معنای واقعی دريای دانش را شكافته و اسرار علوم الهی را برای بشریت آشكار ساخته‌ و جلوی هرگونه تحریف در دین را گرفته‌اند. در پایان بدیهی است که امروزه نیز براساس همین ادله و نکات، اهمیت حضور حوزه‌های علمیه و مراجع عظام و علمای دینی اثبات می‌گردد.