بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «#هادی_امّت» روز سه‌شنبه، ١۴٠١/١١/٠۴ مناسبت روز: امشب شب شهادت دهمين خورشيد امامت و مشكات هدايت، پيشوای راستين و بر حق شيعیان، حضرت امام #علی_النقی الهادی (ع) است؛ لذا سخن امروز را با عرض تسلیت و تعزیت و با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می‌نمائیم؛ بی‌شک نوشتن و گفتن از فضائل #امام_هادی (ع) در این مجال کوتاه، از عهده قلم و کلام ما خارج است؛ چراکه یحیی ابن اکثم نقل می‌کند که چون آیه ٢٧ سوره لقمان را خواندم: «وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَهٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَهُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیم»: «اگر آنچه درخت در زمین است، قلم شود و دریاها مرکب شود و هفت دریا به کمک آید، کلمات خداوند تمام شدنی نیست! همانا خداوند شكست‌ناپذير و حكيم است»، از امام هادی (ع) پرسیدم که مراد از «کلِمَاتُ اللّه» در این آیه چیست؟ حضرت فرمودند: «نَحْنُ کلِمَاتُ اللّه الَّتی لَاتُدْرَک فَضَائِلُنَا وَلَاتُسْتَقْصَی»: «ماییم کلمات خداوندی، که فضایل ما، درک شدنی و تمام شدنی نیست» (بحارالانوار، ج١١، ص١٠٩) کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست که ترکنم سر انگشت و صفحه بشمارم... هرچند که تمامی ائمه اطهار (ع)، جامع تمامی صفات کمال انسانی بوده‌اند، اما خداوند با عنایت به شرایط زمان و مکان در هر دوره، یکی از صفات حضرات معصومین را عینیت بخشیده است؛ و در این میان، لقب «هادی» برای امام دهم برگزیده شده؛ چراکه به راستی آن حضرت هادی امّت و هادی تمامی گمراهان از ضلالت، و به گفته رسول اکرم (ص): «هادی به سوی خدا بوده‌اند» (الإنصاف، ص١۴١) هدایت در لغت، به دو معنای «ارائه طریق» و «رساندن به مقصد و مطلوب» آمده؛ اما در فرهنگ قرآن و عترت، «هدایت»، بار مفهومی و معنایی بسیار عمیق‌تر و والاتری دارد؛ شناخت راه، شناخت مقصد، شناخت امّت، شناخت موانع و مشکلات مسیر، شناخت دزدها و گردنه‌ها، و ایجاد انگیزه لازم برای حرکت، و دمیدن روح استقامت در رهروان، و همچنین حفظ اتحاد و همبستگی امت، و حمایت و حفاظت از جان و مال و حقوق ملت؛ بخشی از وظایف راهنمای امت و بخشی از مفهوم بلند «هادی» در فرهنگ اسلامی است؛ حضرت علی بن محمد النقی (ع) معروف به ابن الرضا(ع)، خورشید نورافشانی بودند که از سال ۲۲۰ تا سال ۲۵۴ هجری قمری، رسالت رهبری و هدایت امت بزرگ اسلامی را بر دوش داشته و حدود سی و چهار سال ناخدای کشتی هدایت در میان امواج طوفانی عصر ضلالت عباسیان بوده‌اند؛ آن امام همام در زمانی که سلطه اشراری همچون متوکل عباسی، بر تاریخ اسلام سنگینی می‌کرد، به زندگی بشریت نور و گرمی بخشیده و امت اسلامی را هدایت و سرپرستی نموده‌اند؛ ✍️ لذا در این مجال کوتاه، قطره‌ای از دریای بیکران «هادی امت» را در پرتو احادیث نورانی آن حضرت، تقدیم شما می‌نمائیم: ✅ «آن کس که تقوای الهی را رعایت نموده و مطیع احکام و مقرّرات الهی شود، دیگران مطیع او خواهند شد؛ و هر شخصی که اطاعت از خالق نماید، باکی از دشمنی و عداوت انسان‌ها نخواهد داشت...» (بحارالانوار، ج ۶٨، ص ١٨٢) ✅ «حسد» نابود کننده کارهای نیک؛ و «خودبرتربینی» موجب خشم مردم؛ و «خودپسندی» مانع تحصیل علم خواهد بود و شخص را در پَستی و نادانی نگه می‌دارد، و «بُخل» بدترین اخلاق؛ و «طمع» خصلتی بسیار ناپسند و زشت است» (بحارالأنوار، ج ٧٢، ص ١٩٩) ✅ «مسخره کردن و شوخی‌های بی‌مورد از بی‌خردی است و کار انسان‌های نادان است» (بحارالانوار، ج ٧۵، ص ٣۶٩) ✅ «غضب و تندی» در مقابل آن کسی که توان مقابله با او را نداری، علامت عجز و ناتوانی است؛ و در مقابل کسی که توان مقابله با او را داری، علامت پَستی و رذالت است» (مستدرک الوسائل، ج ١٢، ص ١١) ✅ نادان اسیر زبان خویش است. (مسند الامام الهادی، ص۳۰۴) ✅ «فروتنی» آن است که با مردم چنان رفتار کنی که دوست داری با تو چنان باشند. (الکافی، ج۲، ص۱۲۴) ✅ هرکس مطیع و پیرو خدا باشد از قهر و کارشکنى دیگران باکى نخواهد داشت. (بحارالأنوار، ج۵۰، ص۱۷۷) ✅ از شرّ کسی که بی‌شخصیت است و خود را پست می‌شمارد، آسوده مباش. (میزان الحکمه، ج۳، ص۴۴) ✅ «نارضایتی پدر و مادر» روزی را کم می‌کند و آدمی را به ذلت می‌کشاند. (بحارالانوار، ج۷۵، ص۳۱۸) ✅ كسى كه به تو اميد بسته است نااميدش مگردان، وگرنه مورد غضب خداوند قرار خواهى گرفت. (بحارالانوار، ج۷۵، ص ۳۷۰)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «#منشور_هدایت‌گری»         روز چهارشنبه ١۴٠١/١١/٠۵ مناسبت روز: امروز سالگرد شهادت دهمين #هادی_امت و خورشيد امامت، حضرت علی النقی (ع) است؛ لذا ضمن عرض تسلیت و تعزیت، سخن امروز را با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می‌نمائیم؛ در روز گذشته به مشهورترین لقب امام دهم، به‌عنوان «#هادی» اشاره کردیم و انشاالله امروز، سخن خود را به یکی از بزرگترین خدمات فرهنگی آن امام همام با نام زیارتنامه «جامعه کبیره» به عنوان «منشور هدایتگری» اختصاص می‌دهیم؛ ✍️ «امام شناسی» یکی از اصول مهم و ضروریات دین مبین اسلام است و طبق سخن رسول اکرم (ص) اگر مسلمانی بدون شناخت امام زمان خود از دنیا برود همانند مردمان جاهلیت از دنیا رفته است: «مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة» [كافی ج١، ص٣٧۶؛ مسند احمد، ج٣، ص۴۶۶]؛ بر این اساس یک مسلمان در ابتدا می‌بایست امامان معصوم و مقام و جایگاه آنها را بشناسد و سپس با شناخت و معرفت لازم از آنها پیروی و اطاعت کند؛ و در این طریق هدایت چه راهنمایی بهتر از «زیارت جامعه کبیره» که یک دوره کامل امام‌شناسی است؛ این منشور هدایتگر، آن‌چنان عظیم و تاثیرگذار است که بیش از دویست سال توطئه‌ و برنامه‌ریزی بنی‌امیه و بنی‌العباس در جهت انحراف فکری مسلمانان و تضعیف جایگاه امامت و ولایت را خنثی کرده و مقام رفیع علمی و معرفتی اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) را برای مسلمانان تبیین نموده است؛ امام هادی (ع) در این زیارتنامه جامع، نه تنها در رابطه با معارف ائمه‌ی قبل از خودشان به مردم آگاهی کامل داده‌اند، بلکه در ارتباط با امامان بعد از خود و موضوع مهدویت و ظهور و وظایف شیعیان در دوران انتظار نیز روشنگری نموده‌اند؛ لذا اهل‌بیت عصمت و طهارت و علمای بزرگ شیعه پس از آن امام همام نیز همواره بر خواندن و تدبر در این زیارتنامه تأکید داشته‌اند، چنانچه علاّمه مجلسی (ره) «زیارت جامعه کبیره» را احسن و اکمل زیارات از راه دور و نزدیک برای تمامی حضرات معصومین (ع) دانسته‌ است. (زادالمعاد، ص۳۰۱) در این زیارتنامه که می‌توان آن را «عرفان‌نامه» نیز نامید، «هادی‌امت» به بیش از دویست فضیلت و منقبت از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اشاره نموده‌اند که در پایان این مجال به بخش‌های کوتاهی از آن اشاره می‌نمائیم: ✍️ در ابتدای جامعه کبیره، پیشوای دهم ما را با آداب زیارت و سخن گفتن با حضرات معصومین آشنا کرده و می‌فرمایند: «هر زمانی که به آستان مقدس امامی رسیدی، در آنجا بایست و شهادتین را درحالی که غسل و طهارت داری بر زبان جاری کن، و چون نگاهت به ضریح افتاد، نخست سی مرتبه «اللّه‌اکبر» بگو و با کمال وقار و آرامش بسیار، گام‌های خود را کوتاه بردار و بار دیگر سی مرتبه تکبیر بر زبان خود جاری کن، سپس نزدیک مضجع شریف شو و این بار چهل مرتبه «اللّه‌اکبر» بگو و آنگاه سخن خود را با سلام و درود بر آن امام همام آغاز کن؛ سپس حضرت، ائمه اطهار (ع) را مشکات هدایت، چراغ‌های در تاریکی، نشانه‌های پرهیزکاری، صاحبان خرد، پناهگاه مردمان و حجت‌های خدا بر اهل دنیا و آخرت معرفی کرده، و در ادامه آن بزرگواران را حاملان قرآن و اوصیای رسول خدا دانسته‌اند؛ امام هادی (ع) در بخش دیگری از این زیارتنامه تأکید می‌نمایند که «حق» همواره با اهل‌بیت است و هرگز از آنان جداشدنی نیست، لذا هرکه از آنان دور شود قطعاً گمراه خواهدشد؛ در ادامه این عرفان‌نامه، امام با اشاره به فضل و رتبه و مقام رفیع و جایگاه والای ائمه (ع) در نزد خداوند، تصریح می‌کنند که آنان شاهراه و صراط مستقیم و گواهان در دین و آن امانتی هستند که حفظش بر مردم واجب شده است؛ و سپس به وظیفه‌ی مسلمانان و آمادگی آنها برای دفاع از ائمه اطهار (ع) اشاره می‌نمایند؛ در ادامه حضرت هادی (ع) ما را به دو واجب الهی یعنی «تولی» و «تبری» رهنمون می‌شوند تا خداوند و امامان معصوم (ع) را گواه گرفته و بگوئیم: «ما به شما و به آنچه شما به آن ایمان دارید، ایمان داریم... و دوستدار شما و دوستدار دوستان شما هستیم؛ و بغض دشمنانتان را در دل داریم و دشمن آنهاییم؛ و در صلح هستیم با هر که با شما در صلح است و در حال جنگ هستیم با هر کس که با شما در جنگ است»؛ ✍️ و بالاخره به ما می‌آموزند که زیارت معصومین را با این فراز به پایان برده و بگوئیم: «خدایا اگر ما شفیعانی را به درگاه تو نزدیک‌تر از محمّد (ص) و اهل بیت ایشان، آن خوبان و پیشوایان و نیکان می‌یافتیم، آنها را شفیع خود قرار می‌دادیم، پس به حقّی که برای آنان بر خود واجب کرده‌ای، ما را در گروه عارفان به آنها، و آشنایان به حقّ آنها، و در شمار رحم شدگان به شفاعت آن بزرگواران وارد کن، به درستی که تو مهربان‌ترین مهربانانی».

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِیِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: «#هادی_اُمّت (١)»         روز دوشنبه، ١۴٠٢/٠۴/١٢ ✍️ مناسبت روز: امروز پنجمین روز از «#دهه‌_ولایت_و_امامت»، و شب ولادت باسعادت دهمين خورشيد هدایت، حضرت امام هادی (ع) است؛ لذا ضمن عرض تبریک و تهنیت، سخن امروز را با سلام و صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می‌نمائیم؛ تمامی خاندان عصمت و طهارت (ع)، جامع صفات کمال انسانی بوده‌اند، اما شرایط زمانی و مکانی هر یک از حضرات معصومین، یک یا چند صفت و لقب آنها را عینیت بخشیده است؛ در میان ده‌ها لقب امام دهم، مشهورترین آنها که درخشش خاصی دارد، لقب «هادی» است، چراکه به گفته رسول خدا آن حضرت، هادی امّت به سوی خداوند تبارک و تعالی بوده‌اند؛ (الإنصاف، ص١۴١) هادی در لغت، دو معنای «راهنما و ارائه کننده طریق» و «رساننده به مقصد و مطلوب» را در بردارد؛ اما در مکتب قرآن و عترت، «هادی» بار مفهومی و معنایی بسیار عمیق‌تر و بالاتر از یک راهنمای ساده دارد؛ در این فرهنگ انسان‌ساز، شناخت راه، شناخت مقصد، شناخت امّت همراه، شناخت موانع و مشکلات مسیر، شناخت دزدها و گردنه‌ها، و همچنین ایجاد انگیزه لازم برای حرکت، دمیدن روح استقامت در رهروان، حفظ اتحاد و همبستگی در میان امت، و حمایت و حفاظت از جان و مال و حقوق مردم؛ تنها بخشی از مفهوم «#هادی» است؛ لذا حضرت هادی (ع) از سن هشت سالگی، این مسئولیت خطیر، یعنی امامت و هدایت امت بزرگ اسلامی را بر عهده داشته و حدود سی و چهار سال ناخدای کشتی اسلام در میان امواج طوفانی عصر عباسیان بودند؛ (منتهی‌الامال، ج٢، ص٣۶١) ایشان در یکی از تاریک‌ترین دوران تاریخ اسلام به زندگی بشریت، نور و گرمی هدایت و معنویت بخشیدند و در آن شرایط دشوار، دین خدا را حمایت و امت اسلام را سرپرستی نمودند، و از همان دوران کودکی چنان تأثیر شگفت‌انگیزی بر مردم گذاشتند که دوست و دشمن را به حیرت واداشته بود؛ لذا این جایگاه رفیع در بین مردم، بر دشمنان اهل‌بیت خاصه حاکمان عباسی بسیار سخت و گران بود، چنانچه متوکل عباسی با آن همه قدرت و شرارتی که داشت، برای جدا کردن امام از امت، بسیار محتاطانه عمل کرد و از ترس درگیر شدن نیروهای طرف‌دار آن حضرت، حاکم مدینه را عزل و یحیی بن هَرثَمه را به همراه سیصد نفر جنگجو برای احضار امام، به مدینه فرستاد؛ «یحیی» مأمور متوکل گزارش می‌دهد که وقتی برای بردن امام هادی (ع) به مدینه وارد شدیم و مردم مطلع گردیدند، آنها چنان فریاد و ضجه‌ای می‌زدند که هرگز مانند آن را کسی نشنیده بود؛ گویی در آن روز در مدينه، قیامت بر پا شده بود. (دلائل‌الامامة، ص٣١٣) بی‌تردید این روایت، نشان از نقش هدایت‌گرانه و نفوذ امام در دل مردم مدینه در سن شانزده سالگی آن حضرت دارد و همین موضوع حاکمان بنی‌العباس را برآن داشت که امام هادی (ع) را از دوران کودکی در حصار آهنین قرار دهند تا راه نفوذ در دل‌ها را از هادی امت بگیرند؛ پیشوای دهم شیعیان از روزی که به اجبار در سامرا اقامت گزیدند، هجده سال تحت نظارت و مراقبت شدید مزدوران حکومت عباسی‌ قرار گرفتند؛ اما با وجود این کنترل شدید، حضرت هرگز دست از هدایت امت اسلامی برنداشتند و با ایجاد و تقویت «شبکه وکلاء» و ارجاع مردم به فقها، و همچنین با «تقویت پایگاه‌های علمی و فرهنگی شیعه» و با نامه‌نگاری و ارتباط پنهانی با پیروان، نقش هدایت‌گرانه خود را ایفا می‌کردند؛ ✍️ یکی از اقدامات مهم حضرت هادی (ع) برای هدایت امت اسلامی، تبیین مقام بلند امامت در قالب «زیارت جامعه‌ کبیره» بود، که این حرکت فرهنگی، آن‌چنان عظیم و تاثیرگذار بود که بیش از دویست سال توطئه‌ و برنامه‌ریزی بنی‌امیه و بنی‌العباس در جهت انحراف فکری مردم و تضعیف جایگاه امامت و ولایت را خنثی نمود، و مقام رفیع علمی و معرفتی اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) را از زمان ولایت امیرالمؤمنین (ع) تا امامت امام عصر (عج) را در یک سیر به هم پیوسته از نظر تقسیم تکالیف و وظایفی که بر عهده امام و شیعیان است به صورت جامع برای مردم تبیین کرد؛ امام هادی (ع) در این زیارتنامه نه تنها در رابطه با معارف ائمه‌ی قبل از خودشان به مردم آگاهی کامل داده‌اند، بلکه در ارتباط با امامان بعد از خود و موضوع مهدویت و ظهور، و وظایف شیعیان در دوران انتظار نیز روشنگری نموده‌اند؛ لذا اهل‌بیت عصمت و طهارت و علمای بزرگ شیعه پس از امام هادی (ع) نیز همواره بر خواندن و تدبر در این زیارتنامه تأکید داشته‌اند، چنانچه علاّمه مجلسی (ره) «زیارت جامعه کبیره» را احسن و اکمل زیارات از راه دور و نزدیک برای حضرات معصومین (ع) دانسته‌ است. (زادالمعاد، ص۳۰۱)