📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی سیزدهم: کودک لوس
⬅️محبت زياد به کودک نه تنها سودمند نيست، بلکه به حال او زيان دارد.
⬅️با این که در اسلام درباره اظهار علاقه نسبت به کودکان سفارش شده است، اما این مهرورزی نباید مصالح واقعی را تحت الشعاع قرار بدهد، بلکه باید با اظهار محبتِ مهارشده با کودکان رفتار کرد. زیرا در برخی از موارد، اظهار محبتِ بیحساب، باعث فدا شدن مصالح بزرگتری شده و یا موجب سوء استفاده کودک و در اصطلاح عامیانه «لوس» شدن او میگردد.
⬅️باید توجه داشت نوازشهای بدون حد و حصر و خارج از حد اعتدال، اثرات سوئی را بر روان کودک بر جای میگذارد.
⬅️پُرتوقعی، زودرنجی، ضعف در برابر مشکلات، ناامیدی، عقده حقارت، سرخوردگی از اجتماع و بسیاری فشارهای روانی دیگر، زاییده ارتباطات مهرآمیز افراطی با کودک است.
⬅️وقتى کودک ببیند پدر و مادر، هميشه مطابق ميل او رفتار مىکنند، به تدريج، دايره خواستههايش وسيعتر مىشود و روز به روز بر استبداد و سلطهطلبى او افزوده خواهد شد.
پسر يا دختر لوس، وقتى ازدواج کرد، از همسرش توقع دارد که بيشتر از والدين خود، مطيع فرمان او باشد و چون به مقصد خود نمىرسد با شکست مواجه مىشود.
⬅️کودک اگر وقتى در منزل است دچار سختى و ناراحتى نشود، در بزرگى در برابر تلخىها و ناراحتىها از پا در خواهد آمد.
⬅️بنابراین، والدین باید خواستههای فرزندان را مدیریت کنند تا نه فرزندان از خواستههایشان محروم شوند و نه به همه خواستههایشان پاسخ مثبت داده شده و لوس شوند.
⬅️باید اعتدال را رعایت نمود و زمینه اقتدار و مدیریت و تحمل سختیها و مشکلات را در کودک بوجود آورد.
✅امام سجاد علیه السلام مىفرمايند:
⬅️بهترين پدر برای فرزند، پدری است که نيکى و محبت به فرزندان، او را از حدّ اعتدال خارج نکند و بدترين فرزند برای پدر، فرزندی است که در اثر تقصير از انجام وظايف خود، پدر را از خود ناراضى کند. (مسند الإمام السجاد علیه السلام، ج2، ص408)
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی چهاردهم: برخورد غير مستقيم
⬅️رفتار ناپسندى که از فرزند خويش مىبينيد به روى وى نياوريد زيرا گاهى اوقات بايد تغافل نمود؛ يعنى وقتى والدین فهميدند که فرزندشان، مرتکب کارى قبيح شده است، خود را به نداستن بزنند؛ اما سعى را بر آن دارند که به نحو خردمندانهاى اين مشکل را برطرف کند.
⬅️یکی از بهترین روشها برای برخورد غیر مستقیم، استفاده از قصه و حکایت و داستان است.
⬅️والدین باید با نقل يک قصه به کودک وانمود کنند که هر کس فلان کار را انجام بدهد، کار زشت و ناپسندى را انجام داده است؛ چون اگر شما صريحاً به روى او بياريد که فلان اشتباه را مرتکب شده است، فوراً درصدد دفاع از خويش بر مىآيد و چه بسا به دروغگویی و انکار روی بیارد و یا موجب تجرّی و جرأت بر انجام دوباره آن گردد.
⬅️قرآن کريم نيز براى تربيت بشر از قصه استفاده کرده است و نقل قصه را وسيله زدودن غفلتها و عامل عبرت براى خردمندان مىداند:
⬅️«لَقَدْ كانَ في قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبابِ» (یوسف، آیه 111)
⬅️البته پدر و مادر باید در نقل قصه، شرايط سنى و عقلى فرزند را در نظر بگيرند و داستانهایی را بیان کنند که هم آثار اعتقادی و اخلاقی و اجتماعی داشته باشد و هم در حدّ فهم فرزند باشد و بتواند آن را بطور ملموس، درک کند و با آن ارتباط برقرار کند.
⬅️بنابراین، باید بهترين داستان انتخاب و بیان شود، همانطور که قرآن مىفرمايد: «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ» (یوسف، آیه 3)
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی پانزدهم: وفا به وعده نسبت به کودک
⬅️وفای به وعده، يکى از نشانههاى مؤمن است.
⬅️يکى از وظايف پدر و مادر آن است که براى تربيت فرزند نسبت به وعدهاى که به او مىدهند، وفا کنند.
⬅️وفای به عهد وظیفهای دینی و عقلی است که نسبت به دیگران، به ویژه کودکان در سیره معصومان علیهم السلام مورد توجه ویژه قرار گرفته است. اگر ما به وعدههای خود به کودکان عمل نکنیم، شخصیت فرزندان را تحقیر کرده، به آنان درس دروغگویی میدهیم و با گفتار بی عمل خود، سخنانی را هم که در آینده خواهیم گفت، از پیش، بیاعتبار میسازیم.
⬅️رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرمایند: کودکان را دوست بدارید و به آنها محبت کنید و هنگامی که به آنان وعدهای دادید، به آن وفا کنید؛ زیرا آنان روزی خود را در دست شما میبینند. (الکافی، ج6، ص49)
⬅️همچنین امام کاظم علیه السلام مىفرمايند: هرگاه به کودکان، وعدهای داديد، به آن وفا کنيد، زيرا آنان گمان مىکنند که شما رازق آنها هستيد و خداوند براى هيچ چيز به اندازه تجاوز به حقوق زنان و کودکان غضب نمىکند. (الکافی، ج6، ص50)
⬅️یکی از وعدههای دروغی که برخی والدین انجام میدهند، وعدههای است که هنگام گریه یا اذیت کردن فرزند به او میدهیم که مثلا اگر گریه نکنی یا فلان کار را نکنی، برایت فلان خوردنی یا اسباب بازی را میخرم یا تو را به پارک میبرم و... . این وعدهها اگر عملی نشود، در واقع داریم در روز روشن، دروغگویی را به فرزندانمان بصورت کاملا عملی آموزش میدهیم و نتیجهاش را در آیندهای نچندان دور خواهیم دید.
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی شانزدهم: تأثير غذاى حرام در کودک
⬅️يکى از امورى که در تربيت فرزند تأثير فراوان دارد، تغذيه از حلال و پرهيز از لقمه حرام است.
⬅️به همين جهت امام سجاد علیه السلام مىفرمايد: حق شکم اين است که آن را ظرف حرام قرارش ندهی، چه کم و چه زیاد؛ حتى در حلال آن نيز ميانهروى كنى و آن را از حدّ تقويت، به حدّ حقارت و ناجوانمردى مرسانى. (تحف العقول، ص258)
⬅️همچنین پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله مىفرمايند: عبادت با تصرف حرام، مانند ساختمان سازى روى شنزار است. (عدة الداعی، ص153)
⬅️و در سخن ديگر مىفرمايند: ترک يک لقمه حرام، نزد خداوند محبوبتر از هزاران رکعت نماز مستحبى است. (تنبیه الخواطر، ج2، ص120)
⬅️يکى از دانشمندان، شبى پسرش را با خود به مسجد آورده بود. پسر از ورود به مسجد خود دارى کرد و در حياط مسجد نشست. پس از رفتن پدر به مشک آبى که در حياط مسجد بود، سوزنى فرو برد و با آبى که از آن مىريخت بازى مىکرد. پس از پايان نماز، پدر از اين موضوع خبر يافت و بسيار ناراحت شد. به خانه رفت و به همسرش گفت: من در تغذيه و رعايت آداب و رسوم اسلامى، پيش و پس از انعقاد نطفه و در دوران کودکى فرزندمان سعى تمام کردهام، ولى عمل امروز اين کودک، نشانگر تقصير يکى از ماست. مادر گفت: ياد دارم که در هنگام باردارى به منزل همسايه رفته بودم که درخت انار آنها توجه مرا به خود جلب کرد. به يکى از انارها سوزنى فرو بردم و مقدارى از آب انار را چشيدم!
⬅️آرى غذاى حرام و شبههناک در هر دورانى از زندگى، اثر نامناسب بر انسان مىگذارد و در رفتار او بروز خواهد کرد و مىبينيم سوزنى که مادر در دوران باردارى به انار درخت همسايه فرو کرده، در تکوين شخصيت کودک اثر گذاشته است.
⬅️فرزندان، امانت الهی در دست ما هستند، مواظب تغذیه روحی و جسمی آنها باشیم و اموال حلال یا شبههناک وارد منزل نکنیم.
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی هفدهم: تنبيه فرزند
⬅️تنبيه به معناى آگاه ساختن است.
⬅️وقتى که فرزند، مرتکب کار ناپسندى شد، بايد او را به زشتى کار ناپسندش آگاه ساخت.
⬅️متأسفانه بسيارى از پدر و مادرها، تنها وسيله تنبيه را منحصر در دشنام دادن يا کتک زدن مىدانند، با اينکه تنبيه راههاى مختلفى دارد، مانند سکوت کردن، نگاه پر معنا به او کردن يا قهر کردن به صورت موقت.
⬅️از نظر اسلام، انسان جز در موارد ضرورى، حق تنبيه بدنى را حتى نسبت به حيوان ندارد، چه برسد به انسان، آن هم کودک ناتوان.
⬅️به چند روايت توجه کنيد:
1- کودکان خود را به جهت گريه کردنشان نزنيد، زيرا گريه کودک به مدت چهارماه، شهادت بر يگانگى خداوند و چهارماه دوم، درود بر پيامبر وآل اوست و چهارماه سوم، دعا براى پدر و مادرش مىباشد. (التوحید، ص331)
2- همسران خود را تنبيه بدنى نکنيد که در اينصورت بايد قصاص شويد. (جامع الأخبار، ص158)
3- به صورت حیوانات نزنيد، زيرا تسبيح خدا مىگويند. (المحاسن، ج2، ص633)
4- امام سجاد علیه السلام، بيست بار با شترش به حج مشرف شد و حتی يک تازيانه هم به حيوان نزد. (المحاسن، ج2، ص362)
⬅️چند توصيه درباره تنبيه فرزند:
1- رفتارهاى غير منتظره کودکان را تا حدودى بايد تحمل کرد. خطاى کودک را هميشه گناهى نابخشودنى تصور نکنيم که مجبور به تنبيه باشیم. کمى هم گذشت، صبر وحوصله داشته باشيم.
2- در تنبيه، عمل بد کودک را نکوهش کنیم، نه خود او را. اگر او مورد نکوهش قرار مىگيرد باید به خاطر آن عمل ناپسندش باشد.
3- تنبيه خوب است، ولى نبايد افراط آميز باشد.
4- در تنبيه، نباید احساسات را دخالت داد.
5- تنبيه را آنچنان انجام دهيم که بعداً محتاج به نازکشى فوق العاده نشویم.
6- در همه حال بر اعصاب خود مسلط باشيم و تنبیهی نکنیم که بعداً پشیمانی فایدهای نداشته باشد.
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی هجدهم: توجه عاطفی بیشتر به دختر
⬅️اسلام بین دختر و پسر فرق نمیگذارد و ملاک برتری را در تقوا میداند و خداوند به هر کس بخواهد دختر و به هر کس که خواست پسر میدهد. مهم این است که فرزند، سالم و صالح باشد.
⬅️قرآن کریم میفرماید: «یَهَبُ لِمَن یَشَاءُ الذُّکُورَ اَو یُزَوِّجُهُم ذُکْرَاناً وَ اِنَاثاً وَ یَجعَلُ مَن یَشَاءُ عَقِیماً اِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ؛ خداوند به هر که بخواهد دختر و به هر که بخواهد پسر میدهد و یا پسر و دختر را با هم به وی عطا میکند و آن که را بخواهد نازا مینماید. به درستی که او دانای تواناست».(شوری، آیه 49-50)
⬅️اسلام، شدیداً سنت ناپسند و جاهلی اکراه از دختر داشتن را رد میکند و بر خلاف افکار ظاهربین که پسر را بیشتر دوست میدارند، در بعضی از موارد، دختر را برتر از پسر قلمداد میکند و دلیل آن را وجود پارهای از ویژگیهای ذاتی که در درون آنهاست، برمیشمارد.
⬅️رسول خدا صلی الله علیه و آله در این باره میفرماید: دختران چه فرزندان خوبی هستند؛ با لطافت و مهربان، پر تلاش و کوشش، یار و غمخوار، مبارک و پر برکت. (الکافی، ج6، صص5)
⬅️همچنین فرمودهاند: خداوند متعال بر دختران مهربان تر است تا پسران. (وسائل الشیعة، ج21، ص367)
⬅️در برخی موارد، دختران برتری نیز دارند. امام صادق علیه السلام میفرمایند: دختران نیکی و پسران نعمت اند و همانا بر نیکی ها پاداش داده و از نعمت ها سؤال می شود. (الکافی، ج6، ص6)
⬅️اسلام با در نظر داشتن روحیات لطیف دختر، به والدین دستور داده که در برخی از رفتارهای خانوادگی مانند تقسیم هدایا، دختران را مقدم شمارند.
⬅️پیامبر در این زمینه میفرمایند: کسى که بازار مىرود و تحفهاى براى خانواده خود مىخرد، پاداش کسی را دارد که صدقه به نیازمندان میدهد و هنگامى که مىخواهد تحفه را تقسيم کند نخست بايد به دختر بدهد و بعد به پسران بدهد، چرا که هر کس دخترش را شاد و مسرور کند چنان است که گويى کسى از فرزندان اسماعيل را آزاد کرده باشد. (أمالی صدوق، ص577)
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی نوزدهم: پرورش ايمان کودکان
⬅️آگاهیهای دینی اگر درست و متناسب با نیازها و شرایط روحی کودک در اختیارش قرار بگیرد، نقش مهمی در سرنوشت او خواهد داشت؛ زیرا اساس زندگی آدمی را بینش و اعتقادات او تشکیل میدهد و اگر مبتنی بر آموزههای محکم دینی باشد، زندگی او رنگ و بوی الهی مییابد.
⬅️پیامبر گرامی اسلام میفرمایند: «محفوظات طفل نورس همچون نقشی است که روی سنگ حک شده باشد، ولی محفوظات مرد بزرگ سال مانند نوشتن بر روی آب است.» (دعائم الإسلام، ج1، ص82)
⬅️همچنین نقل شده که روزى پيامبر اکرم با دیدن تعدادی از کودکان فرموند: «وای بر فرزندان آخرالزمان از روش ناپسند پدرانشان!» گفتند: یا رسول اللّه، از پدران مشرک شان؟ فرمود: «نه! از پدران مسلمانشان که چیزی از احکام دین را به آنان نمیآموزند و اگر فرزندان بخواهند خود، درصدد آموزش مسائل دینی برآیند، آنان را از این کار بازمیدارند و تنها به این دل خوشند که فرزندانشان بهره ناچیزی از دنیا به دست آورند. من از این قبیل پدران بیزارم و آنان نیز از من بیزارند». (جامع الأخبار، ص106)
⬅️دقیقا الأن هم وقتی میگوییم به فرزندانتان، مسائل دینی و اعتقادیات آموزش بدهید یا نماز یاد بدهید یا چادر سرشان کنید یا از نامحرم فاصله بگیرید یا قرآن به آنها آموزش دهید و...، میگویند الآن نیاز نیست و آنها کودکند، اما همین افراد، فرزندانشان را در همان سن و سال به کلاسهای آموزش زبان خارجه، کامپیوتر و... میفرستند.
⬅️دوران کودکی، بهترین زمان آغاز آموزشهای دینی و اعتقادی است.
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍️علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی بیستم: عامل بودن خود والدین
⬅️پیش شرط تأثیر امر و نهی والدین این است که خود پدر و مادر، عامل به مسائل و احکام دینی باشند و پیش شرط عامل بودن والدین، باور قلبی آنها به آموزههای الهی است.
⬅️خداوند در قرآن کریم میفرماید: «چرا حرفی را میزنید که خودتان به آن پایبند نیسیتید و انجام نمیدهید؟!» (سوره صف، آیه2)
⬅️امام صادق علیه السلام نیز در این باره میفرمایند: «مردم را با اعمالتان به سوی خدا دعوت کنید، نه با زبانتان». (قرب الإسناد، ص77)
⬅️بنابراین، اولین شرط هدایت و تربیت، عامل بودن خود انسان است؛ یعنی لازم نیست که با زبان و بوسیله امر و نهی کردن، دیگران را به خوبیها امر کنیم، بلکه شرط اول هدایت دیگران، این است که خودمان به آن اوامر و نواهی پایبند بوده و عامل به آنها باشیم.
⬅️امیرالمؤمنین علیه السلام در نهج البلاغه میفرمایند: «اى مردم! به خدا سوگند، من شما را به هيچ فرمان و قانونى فرا نمیخوانم جز اينكه خودم پيش از شما به انجام آن همّت میگمارم و از هيچ گناه و نافرمانى و زشتى، شما را هشدار نمیدهم جز اينكه خودم پيش از همه شما هشدار میپذيرم و از آن دورى میجويم.» (نهج البلاغه، خطبه175)
⬅️در واقع آنچه که به کوچکترها درس میدهد، «رفتار» بزرگترهاست، نه «گفتار» آنها.
⬅️اما به راستی آیا تا به حال از خود پرسیدهایم که تا چه اندازه به ارزشهای اسلامی و اعتقادات باور داریم که بخواهیم آنها را به فرزندان خود منتقل کنیم!؟
⬅️پس چنانچه فرزند ما بر خلاف آموزههای دینی رفتار میکند، باید علت را در خودمان جستجو کنیم و ببینیم کجا اشتباه کردهایم؟
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
📜سلسله نکات طلایی تربیت فرزند
#تربیت
#فرزند
#نکات
✅نکته طلایی بیست و یکم: آموزش تصویری و دیداری
⬅️برای آموزش تعالیم دینی و اخلاقی به فرزندان، لازم است به صورت تصویری و دیداری عمل کنیم، چرا که آموزش به صورت دیداری، اثرگذاری بسیاری بیشتری نسبت به آموزش شنیداری و امر و نهیی دارد.
⬅️به این معنی که اعمال دینی را باید در معرض دید کودک انجام بدهیم تا او نیز به آن سمت و سو تشویق شود؛ مانند خواندن نماز در کنار فرزند، کمک به نیازمندان توسط کودک، سلام کردن به مردم، خوش اخلاقی نسبت به دیگران و... .
⬅️کودک باید دین را به صورت دیداری فرابگیرد که در روانشناسی، یک اصل مهم تربیتی به شمار میآید.
⬅️هنگام نماز، پدر و مادر هر دو باید به نماز بایستند. اگر مادر به نماز بایستد، ولی پدر مشغول کار دیگری باشد، بچه با خود میگوید: گویا نماز خیلی مهم نیست، چون پدر نخواند و طوری هم نشد! حتی مادر در ایام عذر شرعی، مستحب است بر سر سجاده بنشیند و مشغول ذکر و دعا باشد و یا فرزند به مسجد و ... برده شود.
⬅️نقل میکنند که فردی در مراجعه به منزل یکی از آشنایان خود، از فرزندش سراغ او را میگیرد. او در جواب میگوید: پدرم کار دارد. آن فرد میپرسد: مشغول نماز خواندن است؟ کودک پاسخ میدهد: نه، پدرم اصلاً نماز نمیخواند! چند لحظه بعد، پدرش میآید. آن شخص با تعجب میگوید: پسرت فکر میکند تو نماز نمیخوانی! او با خنده میگوید: درست است، چون نماز خواندن مرا ندیده است. صبح زود که همه خواب هستند، من به مسجد میروم و نماز میخوانم. ظهر هم سرکار هستم و همان جا نماز میخوانم. غروب هم برای نماز به مسجد میروم.
⬅️از این داستان میتوان دریافت که اگر فرزندان، نماز خواندن بزرگترها را نبینند، به نماز تشویق نمیشوند. در چنین مواردی گاهی لازم است که والدین نمازشان را در خانه بخوانند و یا فرزندشان را با خود به مسجد ببرند.
⬅️بدانیم اگر در حضور فرزندان خود، کتاب زندگی یعنی قرآن را مطالعه نکنیم، کودک نیز در آینده این کار را نمیکند. اگر قرآن به دست گرفتن فقط به سفره عقد و مجلس ختم خلاصه شود، هیچ اثری نخواهد داشت.
⬅️بازی امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در مسجد و رفتن به روی دوش پیامبر در سجده و موارد دیگر، همه دلالت بر اهمیت آموزش تصویری تعالیم دینی دارد.
✅در نشر معارف اهل بیت علیهمالسلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید.
✍علی اکبر خدامیان آرانی
🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan