eitaa logo
معارف ناب قرآن و حدیث
1.5هزار دنبال‌کننده
1.9هزار عکس
198 ویدیو
89 فایل
کانال رسمی علی اکبر خدامیان آرانی دکتر (سطح ۴ حوزه)، کارشناس و پژوهشگر علوم و معارف قرآن و حدیث، نهج‌البلاغه و صحیفه‌سجادیه، اخلاق، تربیت، مشاوره خانواده ارتباط و ارسال پرسش و مشاوره: @AliAkbarKhoddamiyan برای عضویت در کانال، روی لینک زیر کلیک فرمایید.
مشاهده در ایتا
دانلود
🔷فرق گذاشتن بین فقرا و ثروتمندان در سلام کردن: آفتی که متاسفانه اکثر ما به آن دچاریم: ✅قَالَ عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا علیه السلام: مَنْ لَقِيَ فَقِيراً مُسْلِماً فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلَافَ سَلَامِهِ عَلَى الْغَنِيِّ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبَانُ. ✅امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: هرکس مسلمان فقیری را ببیند و بر او سلام کند اما متفاوت با سلام کردنش با شخص ثروتمند، روز قیامت، خداوند را دیدار خواهد کرد درحالی که خدا بر او غضبناک است. امالی شیخ صدوق، ص 442، ح 5. @khoddamiyan
آشنایی با نهج البلاغه - خدامیان.pdf
1.51M
#فایل جزوه درس آشنایی با نهج البلاغه، تدریس شده در دوره‌های متعدد تربیت مربی و تربیت مدرّس نهج البلاغه 🔷ویراست سوم @khoddamiyan
بسم الله الرحمن الرحیم خانواده همیشه و همه‌جا و در بین تمامی جوامع بشری به عنوان اساسی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و منشاء فرهنگ‌ها، تمدّن‌ها و تاریخ بشر بوده و زمینه‌ساز خوشبختی و یا بدبختی انسان‌ها و امت‌هاست. پرداختن به این بنای مقدّس بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی‌ خود، همواره سبب اصلاح خانواده و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط و هلاکت و ضلالت بوده است. از همین رو اسلام، توجه ویژه‌ای به سلامت، سعادت، رشد و ترقّی و پویایی این نهاد سرنوشت‌ساز دارد. با توجه به افزایش روزافزون طلاق و جدایی بین خانواده‌ها که متاسفانه امری کاملا عادی و ساده قلمداد شده و هزار افسوس که در برخی مواقع، به بهانه طلاق، جشن هم برگزار شده و به اصطلاح، جشن طلاق می‌گیرند، بر آن شدیم که عوامل و راه‌های تحکیم خانواده را از نظر اسلام (قرآن و حدیث) که ضامن سعادت و تکامل بشر است مطرح کنیم تا کمتر شاهد این دست از اخبار باشیم و بتوانیم آرامش و سکونت و آسایش خانواده را که هدف از ازدواج است، به ارمغان بیاوریم. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل اول: ایمان و فضیلت‌گرایی اعضای خانواده در قرآن توصیه‌های مکرری به تقوا شده است: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَه وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَ بَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَ نِسَاءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبًا؛ اى مردم! از مخالفت پروردگارتان بپرهيزيد! همان كسى كه همه شما را از يك انسان آفريد؛ و همسر او را از جنس او خلق كرد؛ و از آن دو، مردان و زنان فراوانى منتشر ساخت. و از خدايى بپرهيزيد كه وقتی چيزى از يكديگر مىخواهيد، نام او را مىبريد! و نيز (از قطع رابطه با) خويشاوندان خود، پرهيز كنيد! زيرا خداوند، مراقب شماست.» (نساء:1) همچنین خداوند در سوره بقره، شرط ازدواج با مشرکان را ایمان آنها دانسته است: «وَلَا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ حَتَّىٰ یُؤْمِنَّ وَ لَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکَةٍ وَ لَوْ أَعْجَبَتْکُمْ ...؛ و با زنان مشرك و بتپرست، تا ايمان نياوردهاند، ازدواج نكنيد! زيرا كنيز با ايمان، از زن آزاد بتپرست، بهتر است؛ هر چند (زيبايى، يا ثروت، يا موقعيت او) شما را به شگفتى آورد... .» (بقره: 221) استدلال قرآن در آیه چنین است که گرچه مشرکان به دلیل آزاد و زیبا بودن، برتری ظاهری دارند، اما چون زناشویی با آنان باعث لغزش های اخلاقی و عقیدتی فرد مسلمان می‌شود، زنان مسلمان بر آنان ترجیح دارند. این امر برای جوانان که گاه سخت شیفته و شیدای جمال و زیبایی ظاهری یا موقعیت مادی و اجتماعی طرف مقابل می‌شوند و ارزش‌های دینی و معنوی را فدای آن می‌سازند، هشدار مناسبی است. بر طبق آمار، بسیاری از ازدواج‌هایی که براساس زیبایی های ظاهری شکل گرفته، بعدها از هم فرو پاشیده و به طلاق منجر شده است. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل دوم: اظهار عشق و محبت انسان تشنه دوستی و محبت است. یکی از آداب مهم معاشرت در اسلام، اظهار محبت متقابل نسبت به یکدیگر است. این اظهار عشق و محبت در خانواده باید در حدّ اعلای خود باشد. انگیزه بسیاری از تلاش‌ها و زحمات طاقت‌فرسای زندگی، محبتی است که بین زن و مرد وجود دارد. اظهار عشق و محبت زن و مرد به یکدیگر، موجب استواری و تحکیم پیوند خانواده می‌شود. روانشناسان واقعی و حقیقی، اهل بیت علیهم السلام هستند که چقدر دقیق و روانشناسانه، این نکته را تذکر می‌دهند که هر دوی زن و مرد در این وظیفه اظهار محبت به یکدیگر، مشترکند، ولی از آنجا که زن، نیاز بیشتری به ابراز احساسات مرد دارد، در روایات، اظهار عشق و محبت مرد به زن، بیشتر توصیه شده است. رسول مکرّم اسلام می‌فرمایند: «قَوْلُ الرَّجُلِ لِلْمَرْأَةِ إِنِّي أُحِبُّكِ لَا يَذْهَبُ مِنْ قَلْبِهَا أَبَداً؛ این سخن مرد به زن که: «دوستت دارم»، هرگز از دل زن بیرون نمی‌رود.» (الکافی، ج5، ص569) در روایات متعددی دارد شده که هرچه ایمان بنده بیشتر باشد، محبتش به همسرش بیشتر خواهد بود. این اوج توجه خداوند به نهاد خانواده و توصیه به تحکیم آن است که مهمترین راهکار و عاملش، وجود عشق و محبت و علاقه بین اعضای خانواده است. امید آنکه تمام همسران، به یکدیگر عشق بورزند و از جان، محبت را نثار هم کنند و قربانی وساوس شیطانی و هوس‌های آلوده بیرون از خانواده نشوند. به همسرت بگو: «دوستت دارم» در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل سوم: خوش‌اخلاقی و خوش‌رفتاری دین اسلام همواره پیروان خود را به حُسن خلق و نرم‌خویی و ملایمت در گفتار و رفتار فراخوانده و از درشتی و تندخویی بازداشته است؛ خوش‌اخلاقی و نیک‌رفتاری یکی از مهم‌ترین عوامل قدرت، موفقیت و پیروزی انسان در زندگی است. همین امر، عامل موفقیت پیامبران الهی بویژه پیامبر گرامی اسلام در جذب قلوب انسان‌ها و گسترش دین بوده است. خوش‌خوئی از عوامل مهم استواری و تحکیم خانواده است، چنانکه از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: «حُسْنُ الْخُلُقِ يُثْبِتُ الْمَوَدَّةَ؛ خوش‌اخلاقی و نیکخوئی، پیوند دوستی را پایدار و استوار می‌سازد.» (تحف العقول: ص45) رسول خدا صلی الله علیه و آله در حدیث دیگری می‌فرمایند: نزدیکترین شما به من در روز قیامت، کسی است که اخلاق بهتری داشته باشد و برای همسر و فرزندانش، بهترین و مهرباننده‌ترین باشد. (عیون اخبار الرضا علیه‌السلام، ج2، ص38) جانم به فدای معصومان علیهم‌السلام که شیرین‌ترین و کاربردی‌ترین نکات و مسائل را برای سعادت و تکامل زندگی دنیایی و آخرتی ما بیان فرموده‌اند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل چهارم: رعایت وظایف و حقوق اسلام برای هر یک از زن و شوهر حقوق متقابلی را بیان کرده که توجه به اهمیت و رعایت آنها از جانب دوطرف متضمن استحکام نظام خانواده است. حقوق زن و مرد در خانواده موضوعی است که احادیث فراوانی درباره آن نقل شده و مورد تأکید أکید دین اسلام قرار گرفته است؛ حقوقی که در صورت آشنایی زوجین با آن و رعایت آن، اختلافات زناشویی بطور چشمگیری کاهش می‌یابد. وظایف زن و شوهر در خانواده، دوگونه است: الف: وظایف مشترک هر دو؛ ب: وظایف اختصاصی هر کدام از زوجین. برای استحکام بنیان خانواده، لازم است هر دوگونه حقوق رعایت شده و زن و شوهر وظایف خود را بطور کامل انجام دهند. خداوند در قرآن می‌فرماید: «لَهُنَّ مِثْلُ الَّذي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ؛ براى زنان، حقوق شايستهاى بر عهده مردان است، همانند حقوقى كه براى مردان بر عهده آنان است.» (بقره: 228) وظایفی همچون: حسن معاشرت، همکاری، تربیت فرزند، وفاداری، پذیرش ریاست شوهر، تمکین زن نسبت به مرد، اظهار دوستی و محبت، گذشت و بخشش، خوشرویی و خوش‌رفتاری، خودآرایی و زینت و آراستگی هر دو، فاش نکردن اسرار یکدیگر، مراقبت‌های دینی و اخلاقی، تهیه وسائل بیشتر و بهتر برای رفاه و آسایش همسر، تهیه غذا و پوشاک و مسکن و...، رعایت اخلاق و حقوق همبستری و... وظایفمان را بخوبی انجام بدهیم تا همسرمان نیز همینگونه باشد. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل پنجم: تأمین نیازهای جنسی یکدیگر از جمله حقوقی که همسران در حق یکدیگر دارند، حقوق جنسى است که رعایت آن توسط زوجین نقش بسزایى در استحکام روابط زناشویى خواهد داشت. پاسخ به نیازهای جنسی زن و مرد، بسیار مهم بوده بطوری که می‌توان گفت اکثر مشکلات و فسادهای اخلاقی که در جامعه دیده می‌شود به علت عدم پاسخ به نیازهای جنسی است که نتیجه‌اش، بروز و ظهور آن در جامعه است. تأمین نشدن نیازهای جنسی دختران و پسرانی که به بلوغ جنسی کامل رسید‌ه‌اند اما به هر دلیل، امکان پاسخ و ارضای آن را بطور صحیح و دینی ندارند، موجب فساد و فحشا و ابتذال در جامعه می‌شود. این پاسخگویی به نیازهای جنسی، در حق زن و شوهر باید به طور کامل رعایت شود، زیرا در غیر این صورت، نه تنها نهاد خانواده، بلکه جامعه نیز از بین خواهد رفت. اسلام، رهنمودهای بسیار مهم و راهگشایی در این زمینه دارد که لازم است هر زن و مردی آن را شناخته و بر اساس آن رفتار کند تا بنیان خانواده مستحکم شده و از هم فرونپاشد. امام باقر علیه‌السلام از قول پیامبر نقل می‌کنند که به زنان فرمود: «هرگز نمازهای خود را برای اینکه شوهرانتان را از خویش بازدارید، طولانی نکنید.» (الکافی، ج5، ص508) زن و شوهر، باید برای تأمین نیازهای جنسی، خود را به یکدیگر عرضه کنند. این مسأله بسیار مهمی است؛ زیرا چه بسا ممکن است همسر، نیاز جنسی داشته باشد اما بهر دلیلی نتواند آن را بر زبان بیاورد، اینجاست که اسلام توصیه نموده که زوجین باید یکدیگر را بر هم عرضه کرده و منتظر درخواست دیگری نباشند. حدیث زیر، اوج زیبایی و راهگشای بسیاری از فسادهایی است که متاسفانه در بین مردان و زنان همسردار در جامعه روبه افزایش است و علت اصلی آن، تأمین نشدن نیازهای جنسی یکدیگر است. رسول مکرم اسلام می‌فرمایند: «برای هیچ زنی روا نیست که بخواید مگر اینکه خودش را بر شوهرش عرضه کند، لباس‌هایش را درآورد و در بستر او برود و پوست خود را به پوست او بچسباند. در این صورت، خود را بر او عرضه نموده است.» (مکارم الاخلاق، ص238) براستی اگر هریک از زن و شوهر، این وظیفه اساسی را انجام دهند، آیا فسادهایی که در بین مردان و زنان همسردار رو به‌ افزایش است، کاهش نمی‌یابد و نهان خانواده تحکیم نمی‌یابد؟ در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل ششم: گذشت و چشم‌پوشی چشم‌پوشی از لغزش‌های دیگران و تغافل در برابر آنها، یکی از عوامل مهم آرامش روانی و آسایش زندگی است. از مهمترین نیکی‌ها در حق همسر، گذشت و چشم‌پوشی از خطای اوست. گذشت، مایه انسجام خانواده و کم شدن کینه‌ها و افزایش محبت و آرامش در خانواده است. امام علی علیه‌السلام در این زمینه می‌فرمایند: «مَنْ لَمْ يَتَغَافَلْ وَ لَا يَغُضَّ عَنْ كَثِيرٍ مِنَ الْأُمُورِ تَنَغَّصَتْ عِيشَتُهُ؛ کسی که در امور زندگیش، تغافل و چشم‌پوشی نکند، زندگی او تیره و تار خواهد شد.» (غررالحکم، ح10375) زن و شوهر ممکن است گاهی نسبت به یکدیگر مرتکب خطا و اشتباه شوند؛ اشتباه و خطایی که از هر دو طرف قابل گذشت است. در زندگی خانوادگی به وفور اینگونه مسائل پیش می‌آید که لازم است هر یک از زن و شوهر، چشم‌پوشی کرده و آن را به رخ یکدیگر نکشند. تغافل و گذشت، موجب تقویت نهاد خانواده است. امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند: «أَشْرَفُ أَخْلَاقِ الْكَرِيمِ كَثْرَةُ تَغَافُلِهِ عَمَّا يَعْلَمُ؛ بهترین و برترین اخلاق بزرگواری، چشم‌پوشی است از آنچه که می‌داند.» (غررالحکم، ح10370) یعنی چه زن و چه مرد، اگر در خانه، خطایی را از همسر خود مشاهده کردند، نباید آن را به رخ بکشند و یکدیگر را مورد سرزنش و ملامت قرار بدهند، بلکه باید بزرگوارانه و کریمانه از آن چشم‌پوشی کرده و نادیده انگارند تا نهاد و بنیان خانواده متزلزل نشده و از بین نرود. «از خطاهای دیگران بگذر تا از خطاهایت بگذرند» البته ذکر این نکته لازم است که این تغافل، منافاتی با امر به معروف و نهی از منکر نداشته و هریک از اعضای خانواده باید عاشقانه و دوستانه، در راستای سعادت و کمال همدیگر، تذکرات لازم را مشفقانه بیان کنند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل هفتم: ملایمت و مدارا مدارا نقش بسیار سازنده‌ای در زندگی خانوادگی و اجتماعی انسان دارد. زندگی پر است از ناگواری‌هایی که اگر انسان بنای خود را بر مدارا کردن با آن نگذارد، موجب لطمه زدن به سلامت دینی و اخلاقی و اجتماعی خود خواهد شد. در زندگی خانوادگی اگر رفق و مدارا نباشد، تندی و خشونت، سراسر زندگی را فراخواهد گرفت، زیرا در طول زندگی مشترک، موارد زیادی وجود دارد که رفتار و گفتار همسر، مطابق با میل انسان نیست. در این صورت اگر مدارا نشود، موجب بروز خشونت و درگیری شده و بنیان خانواده از هم می‌پاشد. در اهمیت رفق و مدارا همین بس که از صفات خداوند است و امام باقر علیه‌السلام در این زمینه می‌فرمایند: «خداوند، ملایم است و ملایمت را دوست دارد و پاداشی که به ملایمت می‌دهد به خضونت و سختگیری نمی‌دهد.» (الکافی، ج2، ص119) امیرالمؤمنین علیه‌السلام سلامت و پایداری زندگی را در رفق و مدارا می‌داند و اینچنین می‌فرمایند: «سَلامَةُ العَيشِ فِي المُداراة؛ سلامت زندگانی در مدارا و ملایمت است.» (عیون الحکم و المواعظ، ص285) همچنین آن حضرت در حدیثی بسیار زیبا درباره زن می‌فرمایند: «زن، همچون شاخه ریحان و گُل است، نه پيشكار و خدمتکار. پس هميشه با او بمدارا و نرمى رفتار كن و با زبان خوش و روى باز با وی همراهی کن تا زندگيتان با آرامش و صفا بگذرد.» (من لایحضره الفقیه، ج3، ص556) پس سزاوار است که همسران، در زندگی نهایت رفق و مدارا را نسبت به یکدیگر داشته باشند و ذره‌ای کینه و ناراحتی و خشم بهمدیگر روا ندارند تا بتوانند با ملایمت، زندگی آرام و گوارایی را رقم بزنند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل هشتم: همنشینی و گفتگو با خانواده از جمله عواملی که موجب تحکیم بنیان خانواده و پایداری آن می‌شود، همنشینی اعضای خانواده خصوصا زن و شوهر با یکدیگر است. مجالست و گفتگوی همسران، تاثیر بسزایی در پایداری و سلامت زندگی دارد. جنس وجودی زن و احساسات وی، بگونه‌ای است که نیاز به هم‌صحبت و گفتگو دارد و چه بهتر که این گفتگو و مجالست با همراز و انیس و مونس زندگیش، یعنی همسرش صورت بگیرد. خداوند به این نیاز زن، توجه و عنایت ویژه‌ای داشته بطوری که آن را برتر از برخی عبادات دانسته است. پیامبر گرامی اسلام در این زمینه می‌فرمایند: «نشستن مرد در كنار خانواده‌اش، نزد خداوند متعال، دوست داشتنی‌تر از اعتكاف در اين مسجد من است.» (مجموعه ورّام، ج2، ص122) در قرآن نیز تاکید شده که مردم باید با سخنان شایسته و پسندیده با یکدیگر صحبت کنند. همسران نیز باید در این مجالست و همنشینی که با یکدیگر به گفتگو می‌پردازند، با گفتاری زیبا و شایسته همدیگر را خطاب کرده و گفتگو کنند که این، موجب تحکیم و پایداری نظام خانواده خواهد شد. زنی که از صبح تا به شب، مشغول خانه‌داری و فرزندداری و سامان دادن به کارهای منزل است، یقینا توقع این را دارد که وقتی همسرش به منزل بازمی‌گردد، در کنار او نشسته و با او صحبت و درددل کند. حال اگر مردی، به نیاز زن بی‌توجهی کرده و هم‌صحبت وی نشود، باید انتظار این را داشته باشد که بزودی، مشکلاتی گریبان‌گیرش خواهد شد و چه بسا موجب فساد و... هم بشود. «خطاها، فسادها و بزهکاری‌های بزرگ، از نادیده گرفتن نیازهای کوچک پدید می‌آید.» در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل نهم: تأمین نیازهای اقتصادی خانواده یکی دیگر از عوامل تحکیم نظام خانواده، تأمین نیازهای اقتصادی است که در جامعه اسلامی ایرانی، این وظیفه عمدتاً بر عهده مرد می‌باشد. در روایات اسلامی، تلاش برای انجام این وظیفه، همانند جهاد در راه خدا دانسته شده و پاداش‌های فراوانی برای آن قرار داده شده است. پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: « هيچ بنده‌اى نيست كه درآمدى به دست آورد و آن را خرج خانواده‌اش كند، مگر آنكه خداوند براى هر درهمى كه خرج خانواده‌اش می‌كند، هفتصد برابر به او عطا می‌فرمايد.» (مکارم الاخلاق، ص216) برآورده کردن نیازهای خانواده، سهم بسزایی در انس و الفت و دوستی و در نهایت، تحکیم بنیان خانواده دارد. مردی که این وظیه را بر عهده دارد باید بطور کامل آن را بجا آورده و از آن دریغ نورزد. البته که در این زمینه، نه افراط و زیاده‌روی جایز است و نه تفریط و کوتاهی. بلکه باید حد اعتدال را رعایت کرد. در حدیثی بسیار زیبا، امام سجاد علیه‌السلام می‌فرمایند: «اینکه با چند درهم به بازار بروم تا با آنها برای خانواده‌ام که هوس مقداری خوراکی کرده‌اند، متاعی بخرم، نزد من محبوب‌تر از آن است که بنده‌ای را آزاد کنم.» (الکافی، ج4، ص12) توجه به احتیاجات خانواده و تأمین آنها، بسیار مهم است. بهتر است زوجین در زندگی، از تجمّلات غیر ضروری منزل (تعویض فرش، مبلمان، پرده، ظروف، تلویزیون و...) چشم بپوشند تا بتوانند نیازهای اقتصادی و ضروری خانواده را تأمین کرده و زندگی آرام و با صفایی را پشت سر بگذارنند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل دهم: آراستگی زن و شوهر برای یکدیگر از جمله مهمترین مواردی که می‌توان گفت تأثیر بسزایی در تحکیم بنیان خانواده و پایداری و سلامت آن دارد، آراستگی و نظافت زوجین برای یکدیگر است. متاسفانه در جامعه فعلی، نه زن و نه مرد، توجهی به آراستگی در مقابل یکدیگر ندارند. زن و شوهر برای بیرون از خانه و مجالس عروسی و... بهترین لباس و آرایش را استفاده کرده و آن را برای دیگران بکار می‌برند، اما در منزل، با بدترین لباس و بدون آراستگی و زینت و آرایش در مقابل هم ظاهر می‌شوند. همین امر، موجب خواهد شد که هم زن و هم مرد، برای تأمین این نیاز، به بیرون از خانه روی بیاورند و مقدمه‌ای ‌شود برای فروپاشی بنیان خانواده. آرایش کردن زن برای شوهر و همچنین آرایش و آراستگی مرد برای همسرش، از موارد بسیار مهمی است که در روایات متعددی به آن اشاره شده و از مهمترین عوامل تحکیم خانواده شمرده شده است. امام کاظم علیه‌السلام به حسن بن جَهم می‌فرمایند: «آراسته بودن، از عواملى است كه بر پاکدامنىِ زنان می‌افزايد. زنان، از آن رو ترک پاکدامنى کرده و به فساد کشیده می‌شوند كه شوهرانشان آراسته بودن را ترک می‌کنند.» سپس فرمودند: «آيا تو دوست دارى كه همسرت را مانند خودت، ناآراسته ببينى؟» گفتم: نه. حضرت فرمودند: «او نيز همين طور دوست ندارد که همسرش را بدون زینت و ناآراسته ببیند.» (الکافی، ج5، ص567) این روایت از ناب‌ترین روایاتی است که وظیفه زن و شوهر را در منزل مطرح می‌کنند. چه اسفناک است که همسران هیچ توجهی به وضع و ظاهر خود در منزل نداشته و در عوض، خود را برای بیرون از منزل و نامحرمان می‌آرایند. پیامبر گرامی اسلام در روایتی می‌فرمایند: «هريک از شما بايد خود را براى همسرش آراسته كند، همچنان كه همسرش خود را براى او می‌آرايد.» (جعفریات، ص28) آراستگی، لباس خوب و زیبا، اصلاح چهره و موها، استفاده از بوی خوش، نظافت و مسواک و... از مواردی است که همسران همیشه باید در منزل رعایت کرده و حقوق همدیگر پایند باشند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل یازدهم: قناعت و ساده‌زیستی و دوری از تجمّل‌گرایی يکی از موضوعاتی که در زندگی فردی و اجتماعی و مادی و معنوی انسان تأثير فراوانی دارد، ساده‌زيستی و قناعت است که متأسفانه کمتر به آن توجه شده است، در حالی که از نظر فرهنگ دينی، يکی از ارزش‌های متعالی به حساب می‌آيد. ساده‌زيستی مورد نظر اسلام عبارت است از: عدم دلبستگی به مظاهر دنيا و رهايی از تجملات و تشريفات زايد زندگی و بی‌پيرايه بودن که مقابل آن، تجمل‌گرايی و رفاه‌زدگی است. ساده‌زيستی در اسلام، تحمل محروميت بی‌منطق نيست، بلکه بايد بر اساس حکم عقل و نقل صورت گيرد. تمایل افراطی و شدید انسان به مادیات و لذات زودگذر دنیایی منشأ رذایل اخلاقی در جامعه می‌شود و باعث پایمال شدن حقوق انسان‌ها و باعث از بین رفتن سرمایه‌های مادی و منابع طبیعی می‌شود. قناعت، در زندگی خانوادگی، تاثیر فوق العاده‌ای دارد؛ چه بسیار خانواده‌هایی که بعلت مشکلات اقتصادی، از هم جدا شده و طلاق گرفته‌اند. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در این زمینه می‌فرمایند: «خوشترين زندگى، از آنِ كسى است كه خداوند پاک، به او قناعت بخشيده و همسرى شايسته، روزی‌اش كرده است.» (عیون الحکم و المواعظ، ص124) پس زندگی خوش و خرّم، از آنِ کسانی است که قناعت داشته و هرچه را ببینند بدنبال بدست آوردن آن نیستند و عیش خود را سخت و مشکل نمی‌کنند. بقول شاعر: ز دست دیده و دل هر دو فریاد که هرچه دیده بیند دل کند یاد بسازم خنجری نیشش ز فولاد زنم بر دیده تا دل گردد آزاد همان حضرت در حدیث دیگری می‌فرمایند: «خوشترين زندگى‌ها، در قناعت است.» (غررالحکم و دررالکلم، ح8982) زوجین، باید بکوشند که زندگی آرام و خوشی را برای همدیگر رقم بزنند و به آنچه که دارند راضی باشند و البته از تلاش و کوشش برای رفاه بیشتر خانواده دریغ نفرمایند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل دوازدهم: همکاری و همیاری در امور منزل يكى از وظايف اخلاقى مشترک زوجين كه در تحكيم بنيان خانواده، نقش اساسى دارد، يارى رساندن آنان به يكديگر در اداره امور زندگى است. همراهی و کمک مردان در انجام کارهای خانه به همسران خود، باعث افزایش میل به همکاری در امور منزل و در نتیجه افزایش روحیه همدلی در میان آنان خواهد شد. مشارکت مرد با زن در کار منزل علاوه بر ایجاد عشق و دلگرمی و صفا و صمیمیت بین زن و شوهر، باعث اجر و پاداش از طرف خداوند نیز هست. ولی متأسفانه بعضی از مردم این کمک کردن مرد در کار خانه را مایه عار و ننگ خود می‌شمارند و به اشخاصی که در کار منزل به خانم خود کمک می‌کنند به دیده حقارت می‌نگرند، ولی غافل از اینکه امیرمؤمنان علیه‌السلام نیز در کار منزل به همسر با وفایش حضرت زهرا علیهاالسلام کمک می‌کردند. روايات اسلامى، تعبيرهاى بلند و والایی در اين باره دارند كه به اين عامل تحكيم، توجه و عنایت خاصی داشته‌اند. در حديثى از پيامبر خدا خطاب به امام على عليه‌السلام آمده است: «يا عَلِيُّ، لا يَخدِمُ العِيالَ إلّا صِدّيقٌ أو شَهيدٌ، أو رَجُلٌ يُريدُ اللّهِ بِهِ خَيرَ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ؛ اى على! به خانواده خود، خدمت نمی‌كند، مگر انسان صدّیق يا شهيد يا مردى كه خداوند، خير دنيا و آخرت را براى او بخواهد.» (جامع الأخبار، ص103) بنابراین، از مسائل مهمی که در زندگی مشترک زن و شوهر مطرح است و از آغاز تا پایان عمر نیز باید ادامه داشته باشد و در سعادت و خوشبختی و نشاط زوجین نیز تأثیر به سزایی دارد، مشارکت و همکاری زوجین در خانواده است. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل سیزدهم: نیایش و دعا کردن دعا و نیایش در اسلام، از جایگاه والایی برخوردار بوده و در روایات متعدد، از دعا به عنوان سلاح مؤمن یاد شده است. قرآن نیز آکنده است از دعا و نیایش‌ و ربناهایی که از قول انبیا و اولیا بیان شده و دربردارنده معارف عمیق و نکات دقیقی است. در زندگی خانوادگی نیز، دعا تأثیر بسزایی داشته و در تحکیم خانواده و تقویت محبت بین زوجین، نقش بزرگی را ایفا می‌کند. پيامبران و پيشوايان دين، هماره صلاح و سامان خانواده خود را از خداوند متعال درخواست داشته‌اند و به ما نیز چنین توصیه فرموده‌اند که از دعا غافل نشویم. آیه شریفه ذیل به صراحت به بیان این نکته پرداخته است. در این آیه، خداوند در توصیف عباد الرحمن می‌فرماید: «وَ الَّذينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقينَ إِماماً؛ پروردگارا! همسران و فرزندانمان را مایه روشنى چشم ما قرار بده و ما را پیشوای پارسايان بگردان» (فرقان، آیه 74) عبادالرحمن، کسانی هستند که از جمله اوصاف آنها این است که از خداوند همیشه درخواست دارند که همسران و فرزندان و نسل آنها، مایه روشنی چشم آنها باشد. پس چه خوب است که ما نیز همچون عبادالرحمن، در دعاهای روزانه و در قنوت نمازهایمان، این درخواست را از خداوند متعال داشته و از این عامل مهم غفلت نورزیم. باشد که خود و همسر و فرزندانمان، سعادتمند و نور چشم ما و دیگران باشند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی 🆔 https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل چهاردهم: اعتراف و عذرخواهی در صورت اشتباه در طول زندگی، از آنجایی که آدمی‌زاد، ممکن الخطاست، احتمال دارد هر کسی دچار اشتباه شده و در حقّ دیگران بدی کند. اما مهمّ این است که به هنگام پی بردن به خطای خود، به اشتباه بودن آن کار اعتراف کرده و از کسی که به او بد کرده است، عذرخواهی کند. در زندگی زوجین نیز ممکن است گهگاهی مرد بر اثر خستگی یا عصبانیت یا مشکلات زندگی، به همسر خود تندی کند، یا زن با برخورد نامناسب یا کوتاهی در انجام وظیفه، سبب ناراحتیِ شوهر خود شود؛ در این هنگام هر دو باید غرور را زیرپا گزارده و از یکدیگر عذرخواهی کنند. امام صادق علیه‌السلام یکی از ویژگی‌های زنِ خوب را چنین بیان می‌فرماید: «خَیرُ نِسَائِکمُ الَّتِی إِنْ غَضِبَتْ أَوْ أُغْضِبَتْ قَالَتْ لِزَوْجِهَا یَدِی فِی یَدِک لَا أَکتَحِلُ بِغُمْضٍ حَتَّی تَرْضَی عَنِّی؛ بهترین زنانِ شما، آن زنی است که هنگام غضب بر شوهر خود، یا مورد غضب واقع شدن او، به همسرش بگوید: دست من در دست توست؛ خواب به چشمانم نخواهد رفت، تا موقعی که از من راضی شوی.» (من لايحضره الفقيه، ج3، ص389) واقعا امام صادق علیه السلام چه بی‌نظیر و زیبا بیان فرموده‌اند: دست من در دست توست؛ خواب به چشمانم نخواهد رفت تا موقعی که تو از من راضی شوی. وَه که در کجای عالَم و کدام انسان می‌تواند اینگونه زیبا سخن بگوید؟! وَه که اگر زن و شوهر چنین عاشقانه زندگی کنند، کدام خانواده در گرداب طلاق، سقوط می‌کند؟! وَه که اگر خانواده‌ای با چنین عشق و محبتی زندگی کنند، کدام فرزندشان به چاه فساد می‌افتد؟! وَه که جامعه با چنین خانواده‌هایی، مدینه فاضله خواهد شد. البته که این توصیه، فقط خطاب به زنان نیست، بلکه خطاب به همه همسران و زوجین است و اولویت هم با مردان است، زیرا که زنانی که انیقدر لطیف و حساس هستند، باید عذرخواهی کنند، پس قطعا مردان باید بیشتر از و زودتر و بهتر از زنان به این توصیه زیبا و بی‌نظیر عمل کنند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل پانزدهم: شکیبایی در برابر بداخلاقی‌ها در مسیر زندگی و گذران روزگار پر پیچ و خم دنیا، ممکن است در هر خانواده‌ای، بداخلاقی‌هایی از جانب مرد یا زن صورت بگیرد و یا ممکن است مرد یا زن، ذاتاً بداخلاق، تندخو و تندمزاج باشند که البته باید قطعاً به اصلاح خود و تغییر خُلق و خوی خود بپردازند و طعم شیرین زندگی را به تلخی تبدیل نکنند. اما از سویی دیگر، طرف مقابل نیز باید شکیبایی به خرج داده و از کوره در نرود و این بداخلاقی و تندخویی را تحمّل نماید. البته که این توصیه، بمعنای ظلم‌پذیری نیست؛ بلکه در مرحله اول باید خود شخص تندخو به اصلاح خویش بپردازد. اما سخن این است که فرد مقابل اگر صبوری نکند، آتش بداخلاقی، شعله‌ور شده و زندگی را به خاکستر تبدیل خواهد کرد. آتش را نباید با آتش خاموش کرد، بلکه آتش با آب، سرد و خنک و خاموش می‌گردد. اگر فرد مقابل در برابر بداخلاقی همسر، جواب داده و او هم مانند او تندخویی کند، آتش بغض و کینه، شعله‌ورتر می‌شود، اما اگر صبوری و شکیبایی ورزد و با محبت پاسخش را بدهد و به او در مقابل این بداخلاقیش، عشق بورزد، آبی سرد و خنک بر آتش خواهد بود و زندگی، دوباره شیرین و گوارا خواهد شد. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله می‌فرمایند: سه گروه از زنان‏اند كه خداوند، عذاب قبر را از آنان بر می‌دارد و با فاطمه دختر محمّد صلى الله عليه و آله محشور می‌شوند: یکی از آن گروه‌ها، زنى است كه در برابر بداخلاقى شوهرش شكيبا باشد. (إرشاد القلوب، ص175) از طرف دیگر، پیامبر به مردان نیز همین توصیه را بیان کرده و می‌فرماید: بدرستیکه در بهشت، درجه‏‌اى است كه فقط سه گروه می‌توانند به آن درجه دست پیدا کنند؛ یکی از آن گروه‌ها، مردان عیال‌واری هستند که صبوری و‌ شکیبایی می‌ورزند. (خصال، ج1، ص93) بنابراین زوجین، ضمن تلاش برای تغییر و اصلاح بداخلاقی و تندخویی خود، باید در برابر بدخلاقی‌های احتمالی یکدیگر، صبوری ورزیده و آتش تندخویی را با آب سرد و خنک صبوری، خاموش کرده و زندگی را گوارا و شیرین کنند. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan
عامل شانزدهم: ارتباط با الله چراغ و لامپ، وقتی نور دارد که سیم ارتباطیش با منبع انرژی برق متصل باشد. اگر این اتصال، قطع باشد هیچ نوری نخواهد داشت. همچنین اگر ارتباطش با انرژی برق، ضعیف باشد، نورش نیز ضعیف‌تر خواهد بود. زندگی انسان نیز به همین منوال است. ما، فقط موجودات صِرف زمینی و ماشینی نیستیم که بگوییم فقط و فقط خودمانیم و خودمان می‌توانیم زندگیمان را کنترل و برنامه‌ریزی و مدیریت کنیم. بلکه باید با منبع هستی و نور و روشنایی، ارتباط داشته بیاشیم تا زندگیمان نیز پر شود از هستی و نور و روشنایی. هرچه ارتباطمان با الله‌مان پررنگ‌تر باشد، زندگیمان نیز پررنگ‌تر و نورانی‌تر و گواراتر خواهد بود. بسانِ چراغی که هرچه ارتباطش با منبع انرژی بیشتر باشد، نورش بیشتر و مداوم‌تر است. خداوند که منبع هستی و آفرینش است به پیامبر عظیم الشأنش می‌فرماید: «... اى احمد! آيا مى‏دانى كدام زندگى، گواراتر است؟ و كدام عمر، پايدارتر است؟». پیامبر فرمود: «بار خدايا! نه». خداوند فرمود: «امّا زندگىِ گوارا، آن زندگى‏اى است كه صاحب آن، از يادِ من خسته نشود، نعمت مرا فراموش نكند، به حقّ من نادان نباشد و شب و روز، در طلب خشنودىِ من باشد.» (إرشاد القلوب، ج1، ص204) پس ای طالبان زندگی روشن و گوارا و مهرآفرین، ارتباطتان را با خداوند هستی‌آفرین، روزبروز، بیشتر و قوی‌تر و مداوم‌تر کنید تا زندگی‌تان، گواراتر و نورانی‌تر و سعادتمند باشد. در نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام سهیم باشید و برای دیگران نیز ارسال فرمایید. علی اکبر خدامیان آرانی https://eitaa.com/khoddamiyan