🔺در این اثر که اخیرا توسط کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و با همکاری قطب فلسفه دین منتشر شده نسبت #انسانشناسیشناختی و دین بررسی شده است و باید آن را مقدمهای بر #الهیات فرهنگی در اسلام و نیز مدخلی بر تفسیر فرهنگی قرآن دانست.
✅مهمترین بحث #انسانشناسیشناختی cognitive anthropology بحث از #مدلهایفرهنگی است. تعاریف متعددی از مدلهای فرهنگی وجود دارد. اما مدلها خصلت طرحوارهای دارند. در دین هم باید مدلهای فرهنگی به این معنا در کار باشد. از این رو، باید زمینههای مختلف علوم اسلامی مورد بازخوانی قرار گیرد و مدلهای فرهنگی کشف شود. نگارنده در ادامه تلاش کرده تا اقسام مدلهای فرهنگی در دین را کشف و مورد بررسی قرار دهد.
@hekmatebaleghe
✍ با یک تأخیر بسیار زیاد تقریبا بیش از 8 ماه از رونمایی، "دین و مدل های فرهنگی" به زیور چاپ آراسته شد، اثری که می توان به جرأت گفت روش شناسی الهیات اسلامی را تغيير خواهد داد
——
👈 فلسفه زبان اسلامی در ایتا
🆔@projectsystem
🌐@kiamojtabaphd
در ذیل نقداستاد گرامی دکتر حسن عبدی نسبت به « علوم شناختی دین» در روزنامه ایران را مشاهده می کنید، بعد از این نقد، دکتر قائمی نیا در پاسخ به مطالب دکتر عبدی، مصاحبه ای با روزنامه ایران برگزار کردند؛
ضمن ارادت به هر دو استاد گرامی که توفیق شاگردی هر دوی ایشان را داشته ام، نقد دکتر عبدی وارد نبوده، اهم انتقادات دکتر قائمی نیا را می توانید در لینک پایانی مشاهده نمایید.
✍ دکتر حسن عبدی مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چالشهای «علومشناختی دین» برای جوامع دینی
سایه سکولاریسم بر دیوار علم
روزنامه ایران مورخ 20/1/1403 صفحه 11
امروزه بسیاری از شبهات دینی ما ناشی از تحقیقات «علومشناختی دین» است. از اینرو، شناخت دقیق این علم برای محققان و پژوهشگران ما یک ضرورت است تا بتوانیم از طریق تعمق و مداقه در آن، ابزارهایی برای تقویت باورهای دینی در جامعه فراهم کنیم.
1.«علومشناختی دین» از شاخههای علومشناختی (Cognitive Sciences) است و علومشناختی به مجموعه مطالعاتی درباره ذهن گفته میشود که نمودهای آگاهی و هوشمندی انسان همچون استدلال، احساس، تفکر، ادراک، حافظه و... را بررسی میکند. در واقع این علم، فرایندهایی را مورد مطالعه قرار میدهد که بهصورت ناآگاهانه اما به نحو شناختی تحقق مییابد. از اینرو، علومشناختی بهدنبال یافتن پاسخی برای این دست از پرسشهاست: ذهن چیست؟ چه تفاوتی با مغز دارد؟ فعالیت ذهن چگونه است؟ عادات و رفتار ما در شکلدهی به فرایندهای ذهنی چه سهمی دارند؟ و... . اما «علومشناختی دین» به ابعادی از مطالعات ذهن میپردازد که به پدیدههای دینی مربوط میشود.
2. علومشناختی مبتنیبر علومتجربی است و علومتجربی هم متکی به نگاه فیزیکالیستی به انسان است و این رویکرد فیزیکالیستی از مهمترین خاستگاههای الحاد بهشمار میرود. چرا که هر چیزی خارج از ساحت فیزیکال را بهعنوان نیستی و توهم تشخیص میدهد و فقط آنچه را قابل ارزش و اعتنا میداند که توسط علم فیزیک امکان بررسی داشته باشد. از همینرو است که برخی مباحث علومشناختی دین میتواند پیروان ادیان را در باور به معاد دچار تردید کند.
تمدن غربی مدتهاست که نقش دین در هدایت بشر را نادیده گرفته است. چرا که تمدن غربی با تأکید بر علومتجربی به یافتههای بسیاری در علومشناختی دست یافته است که بخشی از آنها برای دین و دینداران چالش ایجاد میکند.
3. ارتباطات ناگزیر تمدن اسلامی با تمدن غربی میتواند زمینههای ورود نگرش فیزیکال به انسان و چالشهایی را که به دنبال دارد به قلمرو تمدن اسلامی فراهم کند. برای اینکه بتوانیم از این چالش گذر کنیم باید با تمدن غربی و آوردههایش «مواجهه فعال» داشته باشیم. اگر در تمدن اسلامی رویکرد «مواجهه فعال» اتخاذ نشود، چهبسا ابعاد اسلامیت تمدن ما با چالش مواجه شود و راه برای ورود سکولاریسم به فرهنگ و تمدن اسلامی هموار شود. بنابراین برای مواجهه فعال با چالشهای علومشناختی دین باید نسبت به مواجهه منطقی و معقول با عناصر دینزدایی در ساحت علوم تجربی مقابله کنیم. ما میتوانیم با حفظ دیانت و شریعت به جدیدترین عرصههای علمی دنیا مثل «علومشناختی دین» ورود کنیم و نسبت به شبهات برخاسته از یافتههای علومشناختی دین مواجههای فعال و منطقی داشته باشیم.
✍ دکتر علیرضا قائمی نیا
- در این مصاحبه به ضرورت تأسیس #الهیات #شناختی در این حوزه تأکید شده است.
- همچنین در این مصاحبه به شاخههای مختلف دینشناسی #شناختی اشاره شده و از سوگیریهای #شناختی علیه #علومشناختی سخن به میان آمده است.
متن کامل خبر :
https://irannewspaper.ir/8461/11
۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۳
————-
فلسفه زبان اسلامی در ایتا
🆔@projectsystem
🌐@kiamojtabaphd