🍃جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی (ع) به مالک اشتر(نامه ۵۳) #شماره_۱ #مقدمه_عهد_نامه #ویژگی‌های_امیرالمومنین‌ع_در_عهدنامه 📝امیرمؤمنان علی(ع) نامه را با نام خدا شروع می‌کنند: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ» و سپس نامه ذکر و خود را این‌گونه معرفی می‌کنند: ‏ «هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللَّهِ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ؛ اين فرمان بنده خدا على امير مؤمنان» 🔰حضرت علی(ع) خود را با دو صفت معرفی می‌کنند: أ.عبدالله؛ ب.امیرالمؤمنین. ✅ بیان «عبد الله» به عنوان نخستین ویژگی از سویی نشانگر اوج تواضع و فروتنی است که امام(ع) خود را بنده خدا می‌داند و برای خود، هیچ عنوان افتخارآمیز دنیایی همانند پادشاهان و صاحب مقامان بیان نمی‌کند؛ از سوی دیگر، این تعبیر نشان می‌دهد انسان با عبودیت و بندگی در برابر حق تعالی به همه چیز می‌رسد و خدای متعال همه چیز را برای او می‌بخشد. ✅ لقب «امیرالمؤمنین» برای حضرت علی ع از سوی رسول اکرم ص و تنها برای ایشان بیان شده است؛ برای نمونه خوارزمی نقل می‌کند که رسول اکرم ص به ام سلمه فرمود: « یا أم سلمة اشهدی و اسمعی هذا علیّ أمیر المؤمنین و سید المسلمین و عیبة علمی... ؛ ای ام سلمه بشنو که این، علی امیرمومنان و آقای مسلمین و خزانه علمم است ...»(خوارزمی، المناقب، ص142. همچنین ر.ک: مجلسی، بحارالانوار، ج37،ص257) #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃 جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه 53) #شماره_2 #مقدمه_عهد_نامه #ویژگی‌های_مالک‌اشتر 📝گرچه محتوای عمیق و بلند نامه برای همه به ویژه کارگزاران مفید و ضروری است؛ لکن مخاطب اولیه نامه، مالک اشتر است: «مَالِكَ بْنَ الْحَارِثِ الْأَشْتَرَ فِي عَهْدِهِ إِلَيْهِ حِينَ وَلَّاهُ مِصْرَ؛ به مالك اشتر پسر حارث‏ در عهدى كه با او دارد، هنگامى كه او را به فرماندارى مصر بر مى‏گزيند» 🔰مالک اشتر از اصحاب خاص حضرت امیرمؤمنان علی ع است. ✅حضرت(ع) هنگامی که مالک اشتر را حاکم مصر تعیین می‌کند، در نامه ۳۸، به مردم مصر این گونه می‌نویسد: «...فَقَدْ بَعَثْتُ إِلَيْكُمْ عَبْداً مِنْ عِبَادِ اللَّهِ لَا يَنَامُ أَيَّامَ الْخَوْفِ وَ لَا يَنْكُلُ عَنِ الْأَعْدَاءِ سَاعَاتِ الرَّوْعِ أَشَدَّ عَلَى الْفُجَّارِ مِنْ حَرِيقِ النَّارِ وَ هُوَ مَالِكُ بْنُ الْحَارِثِ أَخُو مَذْحِجٍ‏ فَاسْمَعُوا لَهُ وَ أَطِيعُوا أَمْرَهُ فِيمَا طَابَقَ الْحَقَّ فَإِنَّهُ سَيْفٌ مِنْ سُيُوفِ اللَّهِ لَا كَلِيلُ الظُّبَةِ وَ لَا نَابِي الضَّرِيبَةِ فَإِنْ أَمَرَكُمْ أَنْ تَنْفِرُوا فَانْفِرُوا وَ إِنْ أَمَرَكُمْ أَنْ تُقِيمُوا فَأَقِيمُوا فَإِنَّهُ لَا يُقْدِمُ وَ لَا يُحْجِمُ وَ لَا يُؤَخِّرُ وَ لَا يُقَدِّمُ إِلَّا عَنْ أَمْرِي‏ وَ قَدْ آثَرْتُكُمْ بِهِ عَلَى نَفْسِي لِنَصِيحَتِهِ لَكُمْ وَ شِدَّةِ شَكِيمَتِهِ عَلَى عَدُوِّكُم‏؛ من بنده‏اى از بندگان خدا را به سوى شما فرستادم، كه در روزهاى وحشت، نمى‏خوابد، و در لحظه‏هاى ترس از دشمن روى نمى‏گرداند، بر بدكاران از شعله‏هاى آتش تندتر است، او مالك پسر حارث مذحجى‏ است. آنجا كه با حق است، سخن او را بشنويد، و از او اطاعت كنيد، او شمشيرى از شمشيرهاى خداست، كه نه تيزى آن كند مى‏شود، و نه ضربت آن بى اثر است. اگر شما را فرمان كوچ كردن داد، كوچ كنيد، و اگر گفت بايستيد، بايستيد، كه او در پيش روى و عقب نشينى و حمله، بدون فرمان من اقدام نمى‏كند. من شما را بر خود برگزيدم كه او را براى شما فرستادم، زيرا او را خير خواه شما ديدم، و سر سختى او را در برابر دشمنانتان پسنديدم». ✅ویژگی‌های برجسته مالک اشتر نشان می‌دهد که انتخاب شدن وی برای ولایت مصر بر اساس شایستگی است. #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃 جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه 53) #شماره_3 #مقدمه_عهد_نامه #وظایف_و_اهداف_حکومت_در_آغاز_عهدنامه 📝امام(ع) چندین وظیفه و هدف از ولایت و حکومت بر مصر را در آغاز نامه بیان می‌کنند: ✅الف.«جِبَايَةَ خَرَاجِهَا؛ تا خراج آن ديار را جمع آورد» 🔰«جبایه» به معنای جمع کردن است و «خراج» به معنای غلّه بوده و سپس به صورت کلی به معنای مالیات بکار رفته است. امام ع یکی از وظایف حاکمیت را جمع آوری زکات بیان می‌کند که در حقیقت، یکی از امور مربوط به مسائل مالی جامعه و حاکمیت و کمک به عدالت و کم کردن فاصله طبقاتی افراد جامعه است. 🔰خدای متعال رسول اکرم(ص) را به گرفتن زکات دستور می‌دهد که نشان می‌دهد یکی از وظایف ایشان به عنوان حاکم جامعه اسلامی گرفتن زکات و مصرفش در موارد خاص است: از اموال آنها صدقه‏اى (بعنوان زكات) بگير، تا بوسيله آن، آنها را پاك سازى و پرورش دهى!» و زكاتها مخصوص فقرا و مساكين و كاركنانى است كه براى (جمع آورى) آن زحمت مى‏كشند، و كسانى كه براى جلب محبّتشان اقدام مى‏شود، و براى (آزادى) بردگان، و (اداى دين) بدهكاران، و در راه (تقويت آيين) خدا، و واماندگان در راه؛ اين، يك فريضه (مهم) الهى است؛ و خداوند دانا و حكيم است!» #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه 53) #شماره_4 #مقدمه_عهد_نامه #وظایف_و_اهداف_حکومت_در_آغاز_عهدنامه 📝ب.«وَ جِهَادَ عَدُوِّهَا؛و با دشمنانش نبرد كند» دومین وظیفه و هدف حکومت، جهاد با دشمنان است؛ همانگونه که در آیات فراوان به آن سفارش شده است مانند: اى پيامبر! با كافران و منافقان جهاد كن، و بر آنها سخت بگير! جايگاهشان جهنم است؛ و چه بد سرنوشتى دارند!» و با اموال و جانهاى خود، در راه خدا جهاد نماييد؛ اين براى شما بهتر است اگر بدانید! 📝ج.«وَ اسْتِصْلَاحَ أَهْلِهَا؛ و مردم را اصلاح نماید». سومین هدف و وظیفه حکومت، اصلاح کردن اهل شهر است. با توجه به فراز بعدی که آباد کردن شهرهای مصر را بیان می‌کند، استفاده می‌شود که منظور از این فراز، اصلاح فرهنگی مردم یعنی دانش و تربیت است. بنابراین، یکی از وظیفه‌های حاکمیت، اهتمام به مسائل فرهنگی است. ✅قرآن کریم یکی از شئون رسول اکرم(ص) را تعلیم و تزکیه بیان می‌کند: و كسى است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى‏خواند و آنها را تزكيه مى‏كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى‏آموزد هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند! و (همچنين) رسول است بر گروه ديگرى كه هنوز به آنها ملحق نشده‏اند؛ و او عزيز و حكيم است!» #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃 جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه53) #شماره_5 #مقدمه_عهد_نامه #وظایف_و_اهداف_حکومت_در_آغاز_عهدنامه 📝ج.«وَ اسْتِصْلَاحَ أَهْلِهَا؛ و مردم را اصلاح نماید». سومین هدف و وظیفه حکومت، اصلاح کردن اهل شهر است. با توجه به فراز بعدی که آباد کردن شهرهای مصر را بیان می‌کند، استفاده می‌شود که منظور از این فراز، اصلاح فرهنگی مردم یعنی دانش و تربیت است. بنابراین، یکی از وظیفه‌های حاکمیت، اهتمام به مسائل فرهنگی است. ✅قرآن کریم یکی از شئون رسول اکرم(ص) را تعلیم و تزکیه بیان می‌کند: و كسى است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولى از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مى‏خواند و آنها را تزكيه مى‏كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مى‏آموزد هر چند پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند! و (همچنين) رسول است بر گروه ديگرى كه هنوز به آنها ملحق نشده‏اند؛ و او عزيز و حكيم است!» #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه 53) #شماره_6 #مقدمه_عهد_نامه #وظایف_و_اهداف_حکومت_در_آغاز_عهدنامه 📝د.«وَ عِمَارَةَ بِلَادِهَا؛ و شهرهاى مصر را آباد سازد» چهارمین وظیفه و هدف حکومت، آباد کردن شهرهاست. آباد کردن شهرها مصادیق فراوانی دارد، از قبیل: فراهم آوردن زمینه‌های تولید، توزیع مناسب ثروت، ترویج مصرف شایسته مال، کمک‌های مالی برای رفع نیازهای مردم، تأسیس مراکز فرهنگی و عبادی و ... . #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃 جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه53) #شماره_۶ #فصل_اول #تقوای_فردی_و_اجتماعی 📝امام(ع) پس از بیان مقدمه، چندین سفارش درباره تقوای فردی و اجتماعی دارند که به عنوان بیان اجمالی و اصول کلی نسبت به تفصیل نامه و سفارش‌های بعدی است. ✅ 1.تقوا و پیروی از خدا امام(ع) نامه را با سفارش به تقوا و پیروی از خدا شروع می‌کنند که نشان می‌دهد اصل اساسی برای هر انسان به ویژه حاکم تقوا و پیروی از خداست: «أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ؛ او را به ترس از خدا فرمان مى‏دهد، و اينكه اطاعت خدا را بر ديگر كارها مقدّم دارد» ✍ آغاز نامه با سفارش به تقوی و طاعت، نشان می دهد که: ✅ اولا آنچه مهم است، تقوا و طاعت است؛ ✅ ثانیا: در حاکمیت دینی، تقوا باید به صورت جدی و کامل رعایت شود. اساسا تفاوت حاکمیت الهی با غیر الهی در رعایت تقوای الهی است؛ تقوایی که همه شئون زندگی را دربرمی گیرد؛ تقوایی که صرفا در جلوت و در برابر چشم دیگران نیست؛ بلکه در خلوت و پنهانی نیز مراقبت صورت می گیرد. ✅ رعایت تقوا اختصاص به حاکم ندارد و همه ما به آن موظفیم؛ در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی. #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃 جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه53) #شماره_7 #فصل_اول #تقوای_فردی_و_اجتماعی 📝امام(ع) پس از بیان مقدمه، چندین سفارش درباره تقوای فردی و اجتماعی دارند که به عنوان بیان اجمالی و اصول کلی نسبت به تفصیل نامه و سفارش‌های بعدی است. ✅ 1.تقوا و پیروی از خدا امام(ع) نامه را با سفارش به تقوا و پیروی از خدا شروع می‌کنند که نشان می‌دهد اصل اساسی برای هر انسان به ویژه حاکم تقوا و پیروی از خداست: «أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ؛ او را به ترس از خدا فرمان مى‏دهد، و اينكه اطاعت خدا را بر ديگر كارها مقدّم دارد» 🔰«تقوا» از ريشة «وقايه» و اسم مصدر از مصدرِ «إتقاء» به معناي بازداشتن خود و يا ديگري از خطر است. مفهوم تقوا از نگاه دینی اين است که انسان از خطري بترسد که از انجام دادن کار اختياري خود يا ترک آن، متوجه سعادت ابدي او مي‌شود و اين خطر از سوي خداي متعال است و در برابر اين خطر، کاري کند که چنين خطري متوجه او نشود. از اين رو، ترس از خدا به معناي ترس از مجازاتي است که نتيجه کارهاي زشت انسان است و حداقل آن، انجام واجبات و ترک محرمات است. #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه53) #شماره_8 #فصل_اول #تقوای_فردی_و_اجتماعی 📝اگر «طاعت» در فراز یاد شده به معنای پیروی الزامی باشد، به انجام واجب و ترک حرام محدود می‌شود که در این صورت تأکید بر «تقوی» است که به معنای انجام واجبات و ترک محرمات است؛ ولی می‌توان «طاعت» را به معنای انجام دستور الهی گرفت که اعم از الزام باشد و انجام مستحبات و ترک مکروهات را شامل شود. در این صورت، «طاعت» اعم از «تقوی» می‌شود. در هر صورت، امیرمؤمنان ع به انجام دستور الهی و انتخاب خواسته الهی سفارش دارند. ✅قرآن کریم فراوان به تقوا اشاره می‌کند، مانند: «اي کساني که ايمان آورده ايد، از خدا پروا نماييد» و آن را سفارش پیامبران الهی همانند حضرت نوح، حضرت هود، حضرت صالح، حضرت لوط و حضرت شعیب ذکر می‌کند که می‌فرمودند: از خدا بترسيد و تقوا پيشه كنيد و مرا اطاعت نمائيد». #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat

🍃جرعه‌ای از زلال نهج‌البلاغه شرح و تفسیر نامه امام علی(ع) به مالک اشتر(نامه53) #شماره_9 #فصل_اول #تقوای_فردی_و_اجتماعی 📝حضرت امیر مؤمنان(ع) به پیروی از دستور الهی سفارش می‌کنند: «وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ؛ و آنچه در كتاب خدا آمده، از واجبات و سنّت‏ها را پيروى كند». 🔰این سفارش از سویی تأکید بر فراز قبلی است که به تقوا و انتخاب طاعت الهی سفارش می‌کند، و از سوی دیگر به منبع معرفت و مرجع شناخت تقوا و طاعت اشاره می‌کند که کتاب الهی است. منظور از «فرایضه»، واجبات و «سننه» به معنای مستحبات است. البته ممکن است «فرایض» به معنای واجبات پراهمّيّت و «سنن» اشاره به واجباتى باشد كه در درجۀ پس از آن قرار دارد. روشن است که بیان مرجعیت کتاب الهی، به معنای نفی سنت و احادیث نیست؛ بلکه از باب اهمیت ویژه کتاب الهی است. ✅قرآن کریم به پیروی از کتاب خدا دستور می‌دهد و آن را زمینه ساز رحمت الهی بیان می‌کند: اين كتابى است پربركت، كه ما(بر تو) نازل كرديم؛ از آن پيروى كنيد، و پرهيزگارى پيشه نمائيد، باشد كه مورد رحمت (خدا) قرار گيريد! #هر_روز_با_جرعه‌ای_از_زلال_نهج‌البلاغه https://eitaa.com/salsabilmarifat