#شرح_حدیث |
💢 درخواست توفیق، بدون تلاش!
💎امام رضا علیه السلام :
«هر کس از خداوند، توفیق بطلبد ولی تلاش نکند، خودش را مسخره کرده است.»
«مَن سَألَ اللهَ التَّوفیقَ وَ لَم یَجتَهِد، فَقَدِ استَهزَءَ بِنَفسِهِ؛»
. تحف العقول ، ص۲۸۲
✧ از رایج ترین دعاهای روزمره ی ما درباره ی یکدیگر، آرزوی موفقیّت است.
توفیق، یعنی هماهنگ سازی همه ی علل و عوامل و اسباب برای رسیدن به مقصود و برطرف شدن موانع کار. وقتی به کسی می گوییم: خدا توفیقت دهد؛ یعنی اسباب رسیدن به هدف را فراهم آورد.
یکی از نامهای خدا «موفِّق» است؛ توفیق دهنده.
▫️ از زبان حضرت شعیب آمده است: «و ما توفیقی اِلاّ باِلله»(۱)، توفیق من جز به کمک خدا و یاری او نیست.
این همه را گفتیم، تا بگوییم وقتی از خداوند توفیق در راهی و برای هدفی را می طلبیم، باید خودمان هم در آن راه بکوشیم تا خداوند هم عوامل رسیدن به هدف را برایمان فراهم سازد:
از تو حرکت، از خدا برکت.
🚩 درخواست توفیق از خدا، بدون تلاش به جایی نمی رسد و به تعبیر امام، چنین کسی خودش را مسخره کرده است؛ مثل آن که کسی از خدا روزی بخواهد، ولی هیچ تلاشی برای معیشت نکند. یا غلبه ی بر دشمنان و نصرت الهی را بخواهد، ولی پای در میدان جهاد و مبارزه نگذارد، ...
خداوند فرموده است: آنان که در راه ما جهاد و تلاش می کنند، ما هم راه های خود را به آنها نشان می دهیم: «الَّذینَ جاهدُوا فینا لَنَهدِیَنَّهُم سُبُلَنا»(۲).
پس دعا را با تلاش و کوشش همراه سازیم.
ا - - - - -
۱. هود(۱۱)، آیه ۸۸.
۲. عنکبوت (۲۹)، آیه ۶۹.
📗حکمت های رضوی ، جواد محدثی
از دعاهای حضرت فاطمه زهرا سلام اللّه علیها
🔸اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ كَلِمَةَ الإِخْلاَصِ وَ خَشْيَتَكَ فِي الرِّضَا وَ الغَضَبِ وَ القَصْدَ فِي الغِنَى وَ الفَقْرِ
🔹خداوندا! از تو اعتقاد خالص و توحید را می خواهم، و این که در حالتِ خشم و رضا از تو بترسم و در حالت فقر و غنا اعتدال را رعایت کنم.
📗بحارالأنوارج91 ص225
🔻شرح حدیث
🔸خواسته های حضرت فاطمه (علیها السّلام)در این دعا یکی اعتقادی است، یکی قلبی و یکی هم اخلاقی و رفتاری.
🔸«کلمه ی اخلاص» و عقیده به توحید نخستین خواسته است. اگر توجه به معبود یکتا نباشد، عمل تباه و اندیشه منحرف می گردد.
🔸خواسته ی دوم خداترسی در حال غضب و رضاست. بعضی وقتی عصبانی می شوند، از مرز حق می گذرند و قضاوت نادرست و تصمیم نابجا می گیرند. رعایت حکم خدا وحق و عدل در همه حال معیار سلامت اخلاقی و ایمانی انسان است.
🔸خواسته ی سوم میانه روی در حال ثروتمندی و تنگدستی است.
🔸برخی وقتی فقیرند، هم ناشکری می کنند، هم بخل می ورزند. برخی هم وقتی ثروت و مال دارند، به افراط و زیاده روی و ریخت و پاش و اسراف روی می آورند.
🔸حرکت در راه «اعتدال» مطلوب شرع و عقل است. میانه روی هم در دوران فقر و تنگدستی هم در دوره ی توانگری و برخورداری فضیلتی اخلاقی است.
🔸افراط و تفریط در هر مسأله ای ناپسند است، حتی در بذل و بخشش مالی.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث