🔅 توحید و عدالت و آزادی/ معیارهای سه گانه اسلام
علامه طباطبائی(ره) در المیزان:
" انبياء بشر را -چه نوعش و چه فردش- دعوت مىكنند به اينكه تك تك و مجموعشان بر طبق دعوت فطريشان -يعنى بر اساس كلمه توحيد- سير كنند و اعتقاد به توحيد حكم مىكند به وجوب تطبيق اعمال فردى و اجتماعى بر #معيار_اسلام براى خدا؛ يعنى معيارهاى زير:
۱- تسليم خدا شدن.
۲- بسط عدالت، يعنى #گسترش_تساوى_در_حقوق_حيات.
۳- #حريت در اراده صالحه و عمل صالح.
و اين تحقق نمىيابد مگر وقتى كه ريشههاى اختلاف يعنى:
۱- بغى به غير حق.
۲- استخدام و تحكم زورمندان از زير دستان.
۳- اينكه ضعيف برده شدن براى قوى را بپذيرد، از بيخ كنده شود.
پس هيچ اله بجز اللَّه نيست و هيچ ربى جز او نيست و هيچ حكمى جز براى خدا نيست."
(ترجمه المیزان ج۳ ص۳۹۱و۳۹۲)
✔️ نتایج:
۱. "فطرت" دعوت به توحید و "توحید" دعوت به تطبیق اعمال فردی و اجتماعی بر "معیار اسلام" می کند.
۲. "معیارهای اساسی اسلام" سه تاست:
- تسلیم خدا شدن.
- بسط عدالت.
- آزادی در اراده صالحه.
۳. بسط عدالت را به "گسترش تساوی در حقوق حیات" معنا می کند.
جای دیگر توضیح داده "حقیقت نوع انسان" بطور مساوی در افراد تقسیم شده، پس اقتضاء می کند "حق حیات" هم در بین افراد آن مساوی باشد و همه در بهره مندی از آن "در یک سطح" باشند! (ر.ک: ص۳۹۴)
پس هرچه از شعب حق حیات شد، همه افراد در آن مساوی اند.
۴. هریک از این سه معیار، ضدی دارد که "ریشه اختلاف" در جامعه میشود:
- بغی به غیر حق؛ در مقابل تسلیم خدا شدن (اختلاف دینی)
- استخدام یکطرفه زیردستان و ناتوانان توسط زورمندان و توانگران؛ مقابل بسط عدالت و تساوی در حقوق حیات (اختلاف طبقاتی در کالا شدن حق های اساسی)
- پذیرش بردگی اقویا؛ مقابل آزادی در اراده صالحه (اختلاف طبقاتی در رتبه بندی اراده ها)
۵. اسلام "دین توحید" و همزمان "دینِ عدالت و آزادی" است. این دو نه از احکام فرعی که معیارهای اسلامِ اصیل و فروعات مهم توحیدند.
اسلام منهای عدالت و حریت، اسلامِ شرک و تقلبی است.
#الهیات_عدالت
#الهیات_آزادی
#اسلام_اصیل
محسن قنبریان
☑️ @m_ghanbarian