نباید از فراوانی اختلاف در اندیشه ها، هراسی داشت / بشر باید خود را به مرز اندیشه و منطقه عقل برساند
🔸 حجت الاسلام و المسلمین استاد مرتضی جوادی آملی در یادداشتی با عنوان «غایت اندیشه» که در مجله نقد و اندیشه شماره 2و3 پاییز و زمستان 1402 چاپ گردیده درباره اصل اصالت تفکر و مرزاندیشه و منطق عقل بیان می دارد:
امروزه بزرگترین موانع تفکر، عملگرایی و سبکسری است.
🔸 وزنه وجودى انسان كه عامل وزانت هويت و سنگينى شخصيت او مى گردد، #عقل_و_خردمندى اوست. در مقابل عامل خفت و سبكى وجودى وى همانا تهى بودن از عقل و برى بودن از خرد اوست و به همين جهت است كه مستبدان و زورگويان جهان با شيوه فرعونى و اموى با سياست استخفاف، ملت هاى خود را از اندیشه كردن و خردورزى دور داشته تا بتوانند از ملت ها سوارى بگيرند.
🔸 چون سعادت از منظر أفراد بر اساس جهان بينى ها و ايدئولوژى ها شكل مى گيرد طبعا متفاوت مى باشد. اما يك پرسش قابل تأمل اينكه؛ ريشه تفاوت أفكار و اختلافات آراء را در چه امرى بايستى جست؟ چرا اين همه تفاوت و اختلاف را در انديشه ها شاهد هستم؟ آيا نفس اين تفاوت ها و اختلافات مذموم است؟
1️⃣ در مقام تبيين و تحليل اين اختلافات أولاً؛ بايد دانست نفس اختلاف در انديشه، مذموم نبوده و چه بسا ممدوح نيز باشد.
2️⃣ ثانياً؛ از آنجا كه اقتضائات وجودى انسان ها و نيز نيازهاى أفراد يكسان و در يك سطح و تراز نبوده و از سوى ديگر ذهنيت ها، پيش فرض ها و رويكردها و نظائر آن نيز متفاوت و ممتاز مى باشد لازم است تا نتائج مختلفى حاصل شده و أفكار و آراء گوناكونى به بازار انديشه راه يابد. از اين رهگذر ضمن اينكه نبايستى از فراوانى اختلاف در انديشه هراسى داشته و آنرا تهديد پنداشت و با آن مخالفت نمود، بلكه چه بسا مى تواند فرصتى تلقى شده، با عقلانيتى شايسته راه جمعى را از ميان آن آراء و أفكار مختلف جستجو نمود و أفراد را حول يك انديشه جمع كرد.
🔸 در فرهنگ اسلامى خصوصا در آموزه هاى قرآنى مورد توصيه و تأكيد قرار داده و از بشر به جدّ خواسته شده است كه با بهره مندى از مواهب الهى يعنى قواى ادراكى، خود را به مرز انديشه رسانده و با #انديشيدن و تفكر كردن خود را به منطقه عقل برساند، كه غايت علم و انديشه از منظر قرآن كريم عاقل شدن و #به_عقل_رسيدن است.
🔸 مورد غفلت نيست كه تمامى قواى ادراكى اعم از حس، خيال، وهم و غیره برغم ارزشمندى همه آنان، سربازان و فرمانبرداران قوه عاقله هستند. ازاین رو #امير_لشكر_وجود انسان همانا #عقل اوست كه بوسيله آن رسالتِ كنترل و عِقال آنها را داشته و دارد، تعديل شده و نه تعطيل.
بنابراین در چنين حالتى هم عقل در جايگاه خودش قرار گرفته و هم نيروهاى قوه عاقله به رسالت خود عمل نموده اند و اين بهترين حالتى است كه تفكر و انديشه در مسير #صراط_مستقيم خود قرار گرفته و در كمال آزادى و عارى از هر قيد و بندى در سپهر انديشه بر آمده و بهترين وضعيت براى انديشيدن و تفكر كردن است، بديهى است كه در چنين حالتى غايت انديشه وضع مطلوبى خواهد داشت... .
↙️ مطالعه کامل:
https://mvaezjavadi.ir/fa/w/2588504
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
#یاد_داشت
🌐https://mvaezjavadi.ir
🆔 @m_vaezjavadi