نقش امام صادق در گسترش فقه اسلامی/ امتیازات جریان فکری و مکتب امام صادق علیه السلام
پایگاه اطلاع رسانی اسراء: تبیین نقش امام صادق علیه السلام در گسترش فقه اسلامی در بیان استاد حجت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی
▫️ نقش حضرت امام صادق (ع) در گسترش فقه اسلامی و خصوصاً فقه شیعی
نقش امام علیه السلام در تفکر امامیه و شیعه خصوصاً جریان فقه یک نقش استثنایی بود. تا قبل از امام صادق علیه السلام کسی فکر نمیکرد که #مکتب_تشیع که از آن به رافضی یاد میکردند، ابعاد مختلف فکری و معرفتی داشته باشند گرچه از مولا علی بن ابی طالب (ع) که دریای علم و کمال و فضائل الهی نبوی بوده است مباحثی را در حوزه مسائل جهان شناسی و کلام و معارف الهی همگان شنیدند... اما به لحاظ مسائل فقهی که ناظر به احکام اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و اخلاقی و تربیتی و نظایر آن است جامعه چنان اطلاعی نداشت. اما در زمان امام باقر (ع) و امام صادق (ع) این زمینه پیدا شد و این دو امام بزرگوار مبتنی بر #سنت_رسول_مکرم اسلام و آنچه که از #آیات_الهی یادگار داشتند به بسط و گسترش و تبیین و تفسیر این معارف پرداختند. نشانه ها و علائمی را از اصول برای جامعه اسلامی و شیعی معرفی کردند که مبتنی بر آنها قواعدی به اصول دیگر اضافه شده و #فقه_امامیه از زمان امام باقر (ع) آغاز شد و همگان فهمیدند که این مکتب، سنتی نیست که بر اساس اندیشه های بشری ساخته باشد بلکه کاملاً مبتنی بر وحی و آنچه که از سنت رسول گرامی اسلام و آیات الهی رسیده است می باشد. لذا در مناظره ها و گفتگوها و احتجاج ها وقتی #امام_صادق_علیه_السلام از فقه نبوی و علوی و وحیانی سخن میگفتند نه تنها دیگران شاگردی می کردند بلکه از این گونه مناظره ها تعجب می کردند که چگونه این نحوه از استدلال و برهان مبتنی بر منابع وحیانی #کتاب_و_سنت به این مکتب رسیده است.
▫️ رویکرد امام صادق (ع) در مواجهه با فرقه های نوظهور در اسلام
امام علیه السلام در روزگار خودشان با پرورش نیروهای مستعد و آماده در مقابل نحله ها و فرقهها قرار می گرفتند. حتی به دانشمندانی که می خواستند از جایگاه اسلام و قرآن و نظایر آن فتوا بدهند با قاطعیت تمام می گفتند: «شما چه طور به خودتان جرأت میدهید که از اسلام و خدا بگویید در حالی که حتی یک ورق هم از اسلام و حقایق دینی، قرآن، وحی خبر ندارید» حضرت با آنها با این لحن سخن می گفتند تا از انحرافاتی که ممکن است از ناحیهی آنها برای جامعه اسلامی اتفاق بیافتد جلوگیری کنند.
یکی از جریان های زشت و خبیث و آلوده ای که در عصر امام علیه السلام بود، جریان غالیان بودند. همان هایی که غلو می کردند و معاذالله ائمه علیهم السلام را در جایگاه خدای عالم می نشاندند. حضرت آنها را در حد کافران و فاسقان معرفی کردند و شیعیان را از آنها برحذر می داشتند که از این گروه ها و جریانات تبعیت کنند یا با آنها نشست و برخاست داشته باشند. به هر حال وجود مقدس حضرت #امام_صادق_علیه_السلام همواره در خدمت دین و جامعه اسلامی و ملت اسلام بودند و دیگران را از انحرافات سیاسی روزگار خودشان به شدت پرهیز داده و صادق بودن را در میدان عمل و همراهی با مردم و ملت به درستی انجام دادند و طمعهایی که دیگران داشتند را با قدرت و صلابت به کنار زدند.
▫️ امتیازات جریان فکری و مکتب امام صادق علیه السلام
یکی از امتیازاتی که در اندیشه و جریان فکری مکتب امام صادق علیه السلام وجود دارد #ژرف_اندیشی و عمیق شدن در لایه های عمیق و زیرین دین است. بعضی ها به سطحی گرایی و ظاهرگرایی خود را مشغول کردند و متأسفانه از همین سطحینگری و ظاهرگرایی هم انحراف و تحریف ایجاد شده است. امروزه هم کسانی که با یک سطح از ظواهر علم و دین آشنا هستند، اظهار نظراتی می کنند که هرگز با اصول و مبانی سازگار نیست. امروز اظهار نظرهایی که از برخی از اشخاص حتی کسانی که به هر حال جایگاه اجتماعی قابل توجهی هم دارند ارائه می شود و به عنوان اسلام و به عنوان #مکتب_تشیع و به عنوان کسی که از #علوم_اهل_بیت خبر میدهد ارائه می شود که به هیچ وجه با اصول و ارزشهای تنیده شده با معارف اسلامی سازگاری ندارد و این به جهت آن است که از عمق و از اندیشه ژرفی که امام علیه السلام برای جامعه علمی حوزوی و دانشگاهی ترسیم کرده است، برخوردار نیستند.
▫️ جا دارد که آن ژرف نگری و بنیان نهادن اصول و قواعدی که امام علیه السلام در مسائل #کلامی، مسائل #فلسفی، مسائل #انسان_شناسی، #تفسیر، #معارف و #فقه عطا فرمودهاند را کارشناسان ما توجه کنند و خود را به اصطلاح عالم دینی فرض نکنند و از جایگاه عالم دینی اظهارنظر نکنند که این موجب انحراف، تحریف، تشتت و حیرت در جامعه اسلامی می شود... .
لینک ادامه مطلب:
http://news.esra.ir/
https://b2n.ir/m22232
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
🆔 @m_vaezjavadi