💠 پاسخ به یک #شبهه که چند سالی هست در اواخر ماه مبارک #رمضان توسط برخی افراد نشر داده می شود ( قسمت اول)
🔰 چند سالی هست در ایام نزدیک به روز #عید_فطر برخی افراد که اگر چند سوال ساده حدیثی از آنها بپرسید ، بی اطلاعی آنان از این مبانی را متوجه خواهید شد ، برخی روایاتی را دست به دست می چرخانند گویی برای اولین بار است که این روایات را کشف کرده اند و هیچ عالم و فقیهی در طول تاریخ به این روایات دستش نرسیده ! و در آن آمده ماه مبارک #رمضان قطعا 30 روزه هست و هیچ روزی از آن کم نمی شود .
برخی هم البته با این روایات ، درصدد تخریب نظام و رهبری هستند که اگر ماه #رمضان را 29 روزه اعلام کنند، خلاف روایات اهل بیت عمل کرده اند!!!
🔽 اما پاسخ این # شبهه 🔽
1️⃣ اولا هزار سال قبل مردم آن دوران این سوالات را درباره این روایات از فقهای بزرگی مثل #شیخ_مفید و #شیخ_طوسی پرسیده اند و آنها در کتابهای خود این روایات را آورده اند و پاسخ مفصل داده اند که چند نمونه را خدمت شما عرض می کنم.
2️⃣ مشهور اصحاب ائمه (ع) و همچنین فقهای شیعه ،رویت هلال را ملاک آغاز ماه جدید می دانند ، نه عدد که حتما باید 30 یا 29 شود. همه می دانند که ماه ها در نزد خدا 12 ماه هست ( طبق آیه قرآن ) و از طرفی همه هم می دانند که ماه های قمری ، 6 ماه 29 روز و 6 ماه 30 روز هستند. پس اگر ماهی 29 روز شود ، دلیل بر ناقص بودن آن نیست !!!
3️⃣ روایات متعدد و در حد متواتر داریم که چون متواتر هم هست قطعا خدشه ای به سند آنها نیست که اهل بیت (ع) ، ملاک آغاز ماه جدید را رویت هلال می دانستند نه اینکه بگویند فلان ماه حتما 30 روز است و نیازی به رویت هلال نیست و حتی افرادی را برای این کار تعیین می کردند و حتی فرمودند شهادت 2 نفر عادل کفایت می کند که این روایات ، مکرر در مکرر در کتب فقهی و حدیثی معروف از جمله #فروع_کافی ، #تهذیب ، #استبصار و... آمده است.
4️⃣ در زمان #شیخ_مفید ، یکی از علمای شهر #موصل عراق از ایشان درباره 29 یا 30 روزه بودن ماه #رمضان بر اساس روایات سوال می کنند و شیخ در جواب می گوید:
🔰 در عرب رسم است که وقتی می گویند " شهر " ، یعنی ماه آشکار شده است ، ماه را می دیدند و می گفتند شهر جدید آغاز شده. حتی قرآن هم اشاره دارد که ای پیامبر از تو درباره هلال سوال می کنند و آن علامتی برای ایام و ماه ها هست و هر کس بگوید ماه ها حتما تعدادشان از روی عدد معلوم است و نیازی به رویت هلال نیست، خلاف این آیه عمل کرده.
🔰 شیخ در ادامه فرمود پس ماه رمضان هم گاهی ممکن است 29 روز شود و گاهی 30 روز. حالا شیخ مفید می رود سراغ نقد برخی روایاتی که این جماعت می آورند و در آن استناد می کنند به اینکه حتما ماه #رمضان 30 روزه هست.
🔰 یکی از این روایات ، روایتی هست که محمد بن یعقوب ( البته این فرد همان شیخ #کلینی نویسنده کتاب کافی نیست) از پدرش یعقوب بن شعیب نقل کرده که در آن تصریح شده ماه #رمضان 30 روزه هست. شیخ در نقد این روایت می نویسد اولا این روایت شاذ و نادر است و فقهای شیعه به آن ایراد وارد کرده اند ، ثانیا جناب یعقوب بن شعیب ، اصلی دارد ( اصل معنای متفاوتی برایش گفتند اما یک معنی اش روایاتی است که خود نویسنده آن اصل ،روایاتی که مستقیما از امام شنیده را در آن نوشته) و در اصل او ، اصلا چنین روایتی نیست ، اگر روایتی که پسرش از پدرش نقل کرده واقعیت داشت باید در اصل پدرش بود که نیست و این نشان این است که این روایت را عده ای جاهل جعل کرده اند.
( منبع این جواب های شیخ مفید در رساله ایشان به نام جوابات اهل الموصل ، آمده است)
5️⃣ جواب زیبای #شیخ_مفید و استدلال قرآنی ایشان را مشاهده فرمودید که اصلا در نزد عرب ، رویت هلال میزان آغاز ماه جدید است. حال برویم سراغ جواب فخر عالم تشیع ، شیخ الطائفه ، کسیکه شیعه مدیون او هست در مباحث فقهی و حدیثی و مثل او دیگر نیامده ، یعنی جناب #شیخ_طوسی (ره)
🔰 ایشان در دو کتاب فقهی خودشان که از کتب اربعه شیعه هستند ، یعنی هم کتاب #تهذیب و هم کتاب #استبصار ، این روایت که شیخ مفید نقد کرد و چند روایت دیگر با همین مضمون را می آورد و درجواب و نقد آنها می نویسد:
🔰 آنچه در شناخت آغاز ماه جدید معتبر است ، رویت هلال است، نه عدد. ایشان به همان آیه ای که #شیخ_مفید استناد کرد ، سند دادند و فرمودند اگر ملاک تعیین آغاز ماه جدید ، عدد 30 بود ، خداوند در قرآن رویت هلال را معتبر نمی دانست.
🔰 ثانیا اجماع قاطع مسلمین از زمان رسول الله (ص) و بعد از ایشان، تا زمان الان ، برای آغاز ماه ، رویت هلال بود
#معرفی_کتاب
⬇️ ادامه در پست پایین ⬇️
@ma_va_o
قسمت دوم پاسخ به این شبهه
🔰 سپس ایشان روایات متعدد را که اهل بیت فرمودند ملاک روزه گرفتن و افطار ، رویت ماه هست را می آورند. البته #شیح_کلینی هم در کتاب گرانسنگ #فروع_کافی این روایات را آورده اند که ملاک ، رویت هلال است ، نه عدد
🔰 شیخ طوسی 48 روایت می آورد که تاکید دارند بر اینکه ملاک آغاز ماه جدید ، رویت هلال است ! و اهل فن و اهل حدیث می دانند این تعداد روایت آن هم در کتبی که جزو کتب اربعه هستند ، قابل خدشه و انکار نیست
🔰 شیخ سپس به نقل روایاتی که می گویند ماه #رمضان همیشه 30 روزه هست پرداختند و برای رد آنان جوابهای زیر را دادند:
🔰 1. این روایات هم شاذ است و هم اینکه در اصول شیعه نیامده است. ( کتب اربعه از روی اصولی که نوشته شده ی اصحاب بود نوشته شدند و تعداد آنها به حدود 400 اصل می رسید و معروف شدند به اصول اربعمأه ) روایات اصول بسیار قیمتی بود چون مستقیما از امام شنیده می شد. اما شیخ طوسی می گوید این روایات 30 روزه بودن ماه رمضان در هیچ اصلی رویت نشد. پس نمی شود به آنها خیلی اعتبار داد.
🔰 2. چند عدد از این روایات ، راوی آن فردی هست به نام " حذیفه بن منصور " ، شیخ طوسی در رد این روایات که راوی اش ، حذیفه است می فرماید جناب حذیفه ، خودش صاحب اصل است و روایاتی که مستقیما از امام شنیده را در آن آورده ، در حالیکه این روایت 30 روزه بودن ماه مبارک #رمضان در آن اصل نیست و اگر او این روایات را معتبر می دانست در اصل خود ذکر می کرد.
🔰 3. در متن سند اضطراب دیده می شود ، یک بار حذیفه روایت را بدون انتساب به معصوم نسبت می دهد ، یک بار از قول معاذ بن کثیر به امام نسبت می دهد ، یعنی با واسطه ، یک بار هم خودش بدون واسطه به امام نسبت می دهد و شیخ طوسی می فرماید اینها نشان اضطراب در حدیث است و نمی توان آن را پذیرفت
🔰 4. و شیخ در نکته آخر می فرمایند بر فرض هم که این روایات هیچ مشکلی نداشت و سندش هم درست بود، باز هم خبر واحد است و مخالف قول مشهور و روایات متواتری هست که می گویند ملاک در آغاز ماه ، رویت هلال هست ، پس ماه #رمضان هم مثل دیگر ماهها ممکن است 29 روز یا 30 روز باشد. و خبر واحد قدرت مقابله با روایات متواتر و آیه قرآن که اشاره کردیم را ندارد
( منبع این جوابهای شیخ هم در کتاب تهذیب چهارم و در کتاب استبصار ، جلد دوم آمده است )
6️⃣ جوابها و استدلال ها را مشاهده فرمودید که چقدر متقن و مستند و محکم و حتی مستند به قرآن بود.
👈 از شما عزیزان خواهش می کنیم اگر این شبهه و شایعه را مشاهده فرمودید ، جواب بدهید.
👈 اما برخی می پرسند پس چرا باز بین مراجع در رویت هلال اختلاف است؟ جواب این است که برخی مراجع عزیز ، رویت هلال را با چشم مسلح مثل تلسکوپ ، قبول ندارند و می گویند حتما باید با چشم معمولی دیده شود ، اما برخی رویت را با تلسکوپ هم جایز می دانند .
✍️ احسان عبادی / مدرس مهدویت و پژوهشگر علوم حدیث و تاریخ
#معرفی_کتاب
@ma_va_o
💠 پاسخ به یک #شبهه که چند سالی هست در اواخر ماه مبارک #رمضان توسط برخی افراد نشر داده می شود ( قسمت اول)
🔰 چند سالی هست در ایام نزدیک به روز #عید_فطر برخی افراد که اگر چند سوال ساده حدیثی از آنها بپرسید ، بی اطلاعی آنان از این مبانی را متوجه خواهید شد ، برخی روایاتی را دست به دست می چرخانند گویی برای اولین بار است که این روایات را کشف کرده اند و هیچ عالم و فقیهی در طول تاریخ به این روایات دستش نرسیده ! و در آن آمده ماه مبارک #رمضان قطعا 30 روزه هست و هیچ روزی از آن کم نمی شود .
برخی هم البته با این روایات ، درصدد تخریب نظام و رهبری هستند که اگر ماه #رمضان را 29 روزه اعلام کنند، خلاف روایات اهل بیت عمل کرده اند!!!
🔽 اما پاسخ این # شبهه 🔽
1️⃣ اولا هزار سال قبل مردم آن دوران این سوالات را درباره این روایات از فقهای بزرگی مثل #شیخ_مفید و #شیخ_طوسی پرسیده اند و آنها در کتابهای خود این روایات را آورده اند و پاسخ مفصل داده اند که چند نمونه را خدمت شما عرض می کنم.
2️⃣ مشهور اصحاب ائمه (ع) و همچنین فقهای شیعه ،رویت هلال را ملاک آغاز ماه جدید می دانند ، نه عدد که حتما باید 30 یا 29 شود. همه می دانند که ماه ها در نزد خدا 12 ماه هست ( طبق آیه قرآن ) و از طرفی همه هم می دانند که ماه های قمری ، 6 ماه 29 روز و 6 ماه 30 روز هستند. پس اگر ماهی 29 روز شود ، دلیل بر ناقص بودن آن نیست !!!
3️⃣ روایات متعدد و در حد متواتر داریم که چون متواتر هم هست قطعا خدشه ای به سند آنها نیست که اهل بیت (ع) ، ملاک آغاز ماه جدید را رویت هلال می دانستند نه اینکه بگویند فلان ماه حتما 30 روز است و نیازی به رویت هلال نیست و حتی افرادی را برای این کار تعیین می کردند و حتی فرمودند شهادت 2 نفر عادل کفایت می کند که این روایات ، مکرر در مکرر در کتب فقهی و حدیثی معروف از جمله #فروع_کافی ، #تهذیب ، #استبصار و... آمده است.
4️⃣ در زمان #شیخ_مفید ، یکی از علمای شهر #موصل عراق از ایشان درباره 29 یا 30 روزه بودن ماه #رمضان بر اساس روایات سوال می کنند و شیخ در جواب می گوید:
🔰 در عرب رسم است که وقتی می گویند " شهر " ، یعنی ماه آشکار شده است ، ماه را می دیدند و می گفتند شهر جدید آغاز شده. حتی قرآن هم اشاره دارد که ای پیامبر از تو درباره هلال سوال می کنند و آن علامتی برای ایام و ماه ها هست و هر کس بگوید ماه ها حتما تعدادشان از روی عدد معلوم است و نیازی به رویت هلال نیست، خلاف این آیه عمل کرده.
🔰 شیخ در ادامه فرمود پس ماه رمضان هم گاهی ممکن است 29 روز شود و گاهی 30 روز. حالا شیخ مفید می رود سراغ نقد برخی روایاتی که این جماعت می آورند و در آن استناد می کنند به اینکه حتما ماه #رمضان 30 روزه هست.
🔰 یکی از این روایات ، روایتی هست که محمد بن یعقوب ( البته این فرد همان شیخ #کلینی نویسنده کتاب کافی نیست) از پدرش یعقوب بن شعیب نقل کرده که در آن تصریح شده ماه #رمضان 30 روزه هست. شیخ در نقد این روایت می نویسد اولا این روایت شاذ و نادر است و فقهای شیعه به آن ایراد وارد کرده اند ، ثانیا جناب یعقوب بن شعیب ، اصلی دارد ( اصل معنای متفاوتی برایش گفتند اما یک معنی اش روایاتی است که خود نویسنده آن اصل ،روایاتی که مستقیما از امام شنیده را در آن نوشته) و در اصل او ، اصلا چنین روایتی نیست ، اگر روایتی که پسرش از پدرش نقل کرده واقعیت داشت باید در اصل پدرش بود که نیست و این نشان این است که این روایت را عده ای جاهل جعل کرده اند.
( منبع این جواب های شیخ مفید در رساله ایشان به نام جوابات اهل الموصل ، آمده است)
5️⃣ جواب زیبای #شیخ_مفید و استدلال قرآنی ایشان را مشاهده فرمودید که اصلا در نزد عرب ، رویت هلال میزان آغاز ماه جدید است. حال برویم سراغ جواب فخر عالم تشیع ، شیخ الطائفه ، کسیکه شیعه مدیون او هست در مباحث فقهی و حدیثی و مثل او دیگر نیامده ، یعنی جناب #شیخ_طوسی (ره)
🔰 ایشان در دو کتاب فقهی خودشان که از کتب اربعه شیعه هستند ، یعنی هم کتاب #تهذیب و هم کتاب #استبصار ، این روایت که شیخ مفید نقد کرد و چند روایت دیگر با همین مضمون را می آورد و درجواب و نقد آنها می نویسد:
🔰 آنچه در شناخت آغاز ماه جدید معتبر است ، رویت هلال است، نه عدد. ایشان به همان آیه ای که #شیخ_مفید استناد کرد ، سند دادند و فرمودند اگر ملاک تعیین آغاز ماه جدید ، عدد 30 بود ، خداوند در قرآن رویت هلال را معتبر نمی دانست.
🔰 ثانیا اجماع قاطع مسلمین از زمان رسول الله (ص) و بعد از ایشان، تا زمان الان ، برای آغاز ماه ، رویت هلال بود
⬇️ ادامه در پست پایین ⬇️
@ma_va_o
قسمت دوم پاسخ به این شبهه
🔰 سپس ایشان روایات متعدد را که اهل بیت فرمودند ملاک روزه گرفتن و افطار ، رویت ماه هست را می آورند. البته #شیح_کلینی هم در کتاب گرانسنگ #فروع_کافی این روایات را آورده اند که ملاک ، رویت هلال است ، نه عدد
🔰 شیخ طوسی 48 روایت می آورد که تاکید دارند بر اینکه ملاک آغاز ماه جدید ، رویت هلال است ! و اهل فن و اهل حدیث می دانند این تعداد روایت آن هم در کتبی که جزو کتب اربعه هستند ، قابل خدشه و انکار نیست
🔰 شیخ سپس به نقل روایاتی که می گویند ماه #رمضان همیشه 30 روزه هست پرداختند و برای رد آنان جوابهای زیر را دادند:
🔰 1. این روایات هم شاذ است و هم اینکه در اصول شیعه نیامده است. ( کتب اربعه از روی اصولی که نوشته شده ی اصحاب بود نوشته شدند و تعداد آنها به حدود 400 اصل می رسید و معروف شدند به اصول اربعمأه ) روایات اصول بسیار قیمتی بود چون مستقیما از امام شنیده می شد. اما شیخ طوسی می گوید این روایات 30 روزه بودن ماه رمضان در هیچ اصلی رویت نشد. پس نمی شود به آنها خیلی اعتبار داد.
🔰 2. چند عدد از این روایات ، راوی آن فردی هست به نام " حذیفه بن منصور " ، شیخ طوسی در رد این روایات که راوی اش ، حذیفه است می فرماید جناب حذیفه ، خودش صاحب اصل است و روایاتی که مستقیما از امام شنیده را در آن آورده ، در حالیکه این روایت 30 روزه بودن ماه مبارک #رمضان در آن اصل نیست و اگر او این روایات را معتبر می دانست در اصل خود ذکر می کرد.
🔰 3. در متن سند اضطراب دیده می شود ، یک بار حذیفه روایت را بدون انتساب به معصوم نسبت می دهد ، یک بار از قول معاذ بن کثیر به امام نسبت می دهد ، یعنی با واسطه ، یک بار هم خودش بدون واسطه به امام نسبت می دهد و شیخ طوسی می فرماید اینها نشان اضطراب در حدیث است و نمی توان آن را پذیرفت
🔰 4. و شیخ در نکته آخر می فرمایند بر فرض هم که این روایات هیچ مشکلی نداشت و سندش هم درست بود، باز هم خبر واحد است و مخالف قول مشهور و روایات متواتری هست که می گویند ملاک در آغاز ماه ، رویت هلال هست ، پس ماه #رمضان هم مثل دیگر ماهها ممکن است 29 روز یا 30 روز باشد. و خبر واحد قدرت مقابله با روایات متواتر و آیه قرآن که اشاره کردیم را ندارد
( منبع این جوابهای شیخ هم در کتاب تهذیب جلد چهارم و در کتاب استبصار ، جلد دوم آمده است )
6️⃣ جوابها و استدلال ها را مشاهده فرمودید که چقدر متقن و مستند و محکم و حتی مستند به قرآن بود.
👈 از شما عزیزان خواهش می کنیم اگر این شبهه و شایعه را مشاهده فرمودید ، جواب بدهید.
👈 اما برخی می پرسند پس چرا باز بین مراجع در رویت هلال اختلاف است؟ جواب این است که برخی مراجع عزیز ، رویت هلال را با چشم مسلح مثل تلسکوپ ، قبول ندارند و می گویند حتما باید با چشم معمولی دیده شود ، اما برخی رویت را با تلسکوپ هم جایز می دانند که در این زمینه به دفتر مرجع خود رجوع بفرمائید
✍️ احسان عبادی / مدرس مهدویت و پژوهشگر علوم حدیث و تاریخ
@ma_va_o