.
#تحلیل_شعرخوانی
ولادت امام رضا علیه السلام
#حاج_محمدرضا_طاهری 🎤
تحلیل #دکتر_محمد_فراهانی ✍️
✅موضوع: طول مصراع کوتاه ـ تناسب پرده های صدا با محتوا ـ تفسیر شعر
#متن_شعر
در تب عاشقی شبی دیگر
می برم چشم روشنی دیگر
باز کن در که شعر آوردم
بیت هایی نگفتنی دیگر
به رسول خدا خبر بدهید
آمده پاره ی تنی دیگر
مادر یک امام شد نجمه
باب حاجات شد زنی دیگر
ماه ذی القعده اش خدا بخشید
عرش خود را به دامنی دیگر
آی بیچارگان کجا ماندید
که بنا گشته مأمنی دیگر
پر دلشوره ام امام رضا
در صف حشر بامنی دیگر
از دل نور نور آمده است
باز موسی به طور آمده است
هرچه که شبهه ها فراوان شد
پرسش سخت با تو آسان شد
عاقبت هم به دست بدخواهت
قله ی علم تو نمایان شد
هرکه با علم تو جدل کرده
آخر از کرده اش پشیمان شد
کافری در مناظره با تو
خوب با یک نظر مسلمان شد
با نگاه تو مرد سلمانی
فیض مِنّا گرفت و سلمان شد
و خدا مدح خاندانت را
آنقدر گفت و گفت قرآن شد
خواست مأمون که پادشاه شود
تویی اما کسی که سلطان شد
عرش در شأن بارگاهت بود
افتخارش نصیب ایران شد
عالم آل احمدی آقا
به خراسان خوش آمدی آقا
با همه عاشقان یک دله ات
ما دویدیم پشت قافله ات
نسل در نسل ما همه هستند
بند در بند اسیر سلسله ات
از نشابور رد شدی و هنوز
در دل سنگ هاست ولوله ات
هر کجای جهان اگر باشم
از دلم دور نیست فاصله ات
گاه هم ما گناهکاران را
یاد کن در قنوت نافله ات
از تو تنها عبا نمی خواهم
که بهشت است کمترین صله ات
وقت اذن دخول می مانم
و برای تو شعر می خوانم
در کنارت کلام یادم رفت
بار دیگر دعام یادم رفت
بیت دوم مرا ببخش آقا
هول بودم سلام یادم رفت
آمدم پیش تو که درمانی
دردهایم تمام یادم رفت
نه فقط درد من خودم را هم
بین آن ازدحام یادم رفت
در حریمت به سجده افتادم
در نمازم قیام یادم رفت
خیره بودم به نور گنبد تو
گردش صبح و شام یادم رفت
تو به قولت وفا کن آخر کار
من که عهدم مدام یادم رفت
کار قبر و قیامتم با توست
قول دادی شفاعتم با توست
خوش به حال کبوتران حرم
همگی جلد آسمان حرم
پیش از این گفته بودم از
لذت گم شدن میان حرم
قسمت می دهم به جان جواد
قسمت می دهم به جان حرم
خاک ما گوشه ای ز سفره ی توست
ما فقط خورده ایم نان حرم
کشورم امنیت اگر دارد
آرمیده است در امان حرم
سر همسایگی تو مشهد شده شهر مدافعان حرم
داغ خوش غیرتان افغان است برده تا آسمان فغان حرم
نام داران بی نشانی که
جانشان شد فدای جان حرم
دور لیلا چقدر مجنون است
نامشان تیپ فاطمیون است
#نکات
✅طول مصراع کوتاه : در خصوصیات شعر مولودی، طول مصراع کوتاه، نکته ای حائز اهمیت است، شعری که وزن آن در اصطلاح عروضی «مُسَدَّس» باشد یعنی هر بیت از 6 قطعه تشکیل شده باشد، پیاده کردن آن آسانتر و شادی بخش تر است. البته به این شرط که با رعایت قاعده «توالی» خوانده شود.
✅تناسب پرده های صدا با محتوا: در مصراع «آی بیچارگان کجا ماندید» می بینیم که آقای طاهری، در ادای عبارت «آی» به پرده بالای صدا، صعود می کنند و با لحنی خطابی این مصراع را می خوانند. این کار یعنی رعایت تناسب پرده های صدا با محتوا، که در اثر گذاری کلام و القای معانی بسیار مهم است.
✅تفسیر شعر: بعد از بیت «با نگاه تو مرد سلمانی / فیض مِنّا گرفت و سلمان شد» قصه مرد سلمانی شرح داده می شود، به این کار تفسیر شعر در بیت گفته می شود و بسیار تنوع بخش و معرفت افزاست. چرا که توأم کردن کلام غیر شعری (نثر) با کلام شعری (نظم) نوعی «مُرَصَّع خوانی» است که همان زینت دادن کلام است.
علاوه بر این اگر شعر بدون شرح خوانده شود، شاید عمق معانی آن برای مستمع جا نیفتد به همین جهت اشاره به روایات، داستانها و مطالبی که شعر به آنها اشاره دارد، در معرفت افزایی مستمع تاثیر گذار است.
👇
#امام_رضا_ع_مدح_و_مناجات
همین که میدهی در بارگاه قدسیات راهم
به چشمم مینهم چون توتیا خاک حرم را، هم
صراط المستقیم عالمی، غیر از تو راهی نیست
مسیرم هر کجا باشد به جز این خانه، گمراهم..
چه اکسیری میان بارگاه خویش داری که
توسل میکنند اینجا مریضان هم، اطبا هم؟
مرامت کرده مبهوت خودش شیخ بهایی را
که داری اینچنین لطفی به زائر بین رؤیا هم
من آن اشکم که میریزد به دامان پر از مهرت
که از چشم خودم افتادهام، از چشم دنیا هم
سراپا عذر تقصیرم، پناه آوردهام ای شاه!
نگاهی میکنی بر این گدای بی سر و پا هم؟؟
کلاغی روسیاهم در سپیدیِ کبوترها
و دل گرمم به اینکه خوب و بد را میخری با هم
✍️ #عباس_جواهری_رفیع
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_مناجات
من نه سلطان، نه پادشاه، فقط
گفتهام دائماً "امام" به تو
تو امامی برای ما و چقدر
خوب میآید این مقام به تو
تو نه آن پادشاه جباری
که من از جبر نوکرش باشم
تو امام منی و از سر مهر
میکنم دائم احترام به تو
در علیک السلام تو آقا
چه نهفته مگر که اینگونه
هر کسی آمده به دیدارت
گفته با گریه "السلام" به تو
گوشهی آسمان تو هر شب
دست بر سینه "یا رضا" برلب
تا که بر گِرد گنبدت باشد
رو زده ماهِ ناتمام به تو
تا که نام تو را شنیدهام و ...
عشق پاک تو برگزیدهام و ...
من که از این و آن بریدهام و ...
کردهام اقتدا مدام به تو
با تو هر چند رو به راهم من
بی تو یک شهر بی پناهم من
پس بگو از شما چه خواهم من
غیر از عشقی علی الدوام به تو
من خداحافظی نخواهم کرد
با تو تنها سلام باید گفت
من جواب سلام میشنوم
قبل از آنکه دهم سلام به تو
::
ای که در غصهها گرفتاری!
یا که بد کردهای، خطا کاری
هم سوی شاه و هم امام برو
رحم دارد ببین کدام به تو
✍️ #حسن_زرنقی
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_مناجات
"ابر" میخواست زائرت باشد
آب شد قطره قطره باران شد
"نور" میخواست خادمت باشد
چلچراغ میان ایوان شد
زندگی زیر پای زائرها
آروزی قدیمی کوه است
و چه خوشبخت بود سنگی که
آمد و مرمر شبستان شد
حرمت جانْ پناه زائرهاست
شب شعر تمام شاعرهاست
تا به دعبل دو بیت بخشیدی
شاعران رزقشان فراوان شد
علم، طفلیست پای مکتب تو
که سخنها شنیده از لب تو
سخنت واژه واژه حرف به حرف
مکتب درسهای ریّان شد
سر تعظیم را فرود آورد
مرد مغرورِ صابئی مذهب
صبح وقتی رسید کافر بود
عصر با دیدنت مسلمان شد
ماه در دست، راه افتادی
تو به ما راه را نشان دادی
نقشه را غرق نور کردی و بعد
خاک پای تو نامش ایران شد
کشورم صحن انقلاب شماست
چون اباصلت در رکاب شماست
نقشه لبریز آفتاب شماست
همهی شهرها خراسان شد!
✍️ #فائزه_امجدیان
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_ولادت
با زمزمی به وسعت چشمِ تَر آمدم
تا محضر زلالترین کوثر آمدم
قسمت نشد که بالوپری دستوپا کنم
اما به شوق دیدن تو با سر آمدم
گفتند زائر حرمت زائر خداست
مُحرمتر از همیشه بر این باور آمدم
اینک مدینةالنبیام، مشهدالرضاست
با نام تو به محضر پیغمبر آمدم
از حس و حال روشن معراج پُر شدم
وقتی به خاکبوسیِ «بالاسر» آمدم
حسی کبوترانه گرفتهست جان من
«پایینِ پای» تو شده هفت آسمان من
در این حریم قدسی سرتاسر آینه
روشن شده به نور تو چشمم هر آینه
گرد و غبار صحن تو را میخرد به جان
همواره بوده است بر این باور آینه
پر میکشد از این همه قلب شکسته: آه
سر میزند از این همه چشم تر: آینه
عکس ضریح توست که در قاب چشمهاست
یا عکسی از بهشت نشسته بر آینه
گم کرده دارم، آمدهام با نگاه تو
پیدا کنم تمام خودم را در آینه
لبریز روشنیست تمام رواقها
آیینگیست جان کلام رواقها
روی تو را ستارهٔ اشراق خواندهاند
خوی تو را «مکارم الاخلاق» خواندهاند
دست تو را که خالق لطف و کرامت است
روزیرسانِ انفس و آفاق خواندهاند
باران مهربانی بیوقفهی تو را
شأن نزول سورهی انفاق خواندهاند
در مذهب نگاه تو غم حرف اول است
چشم تو را پیمبر عشاق خواندهاند
هفت آسمان و رحمت شمسالشموسیات
ذرات خاک و لطف انیسالنفوسیات
✍️ #سیدمحمدجواد_شرافت
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مناجات
دامن آلوده و بار گناه آوردهام
گر چه آهی در بساطم نیست، آه آوردهام
هر که بودم، هر که هستم، با کسی مربوط نیست
بر امام مهربان خود پناه آوردهام
هر که آرد تحفهای در محضر مولای خود
من دو دست خالی و کوه گناه آوردهام
بر کبوترهای صحنت هدیهی ناقابلیست
گندم اشکی که در این بارگاه آوردهام
نالهام در سینه، اشکم در بصر، سوزم به دل
نامهای چون دودِ آه خود، سیاه آوردهام
ذرّه بودم، زائر شمس الشّموسم کردهاند
قطرهای بودم به این دریا پناه آوردهام
گر چه هستم قطرهای ناچیز، یک دریای اشک،
هدیه بر مولای خود روحی فداه آوردهام
هر فقیری هست دستِ خالیاش سرمایهاش
من فقیرم، دست خالی را گواه آوردهام
«میثما» مولا اگر پُرسد چه آوردی بگو
سر به خاک زائرت از گردِ راه آوردهام
✍️ #غلامرضا_سازگار
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_ولادت
ای دل امشب آسمانها دیدنی است
رقص نور کهکشانها دیدنی است
اختران چون خوشه دسته دستهاند
در میان آسمان صف بستهاند
مهر و مه را نور افشان کردهاند
آسمانها را چراغان کردهاند
رنگ شب زیباتر از هر روز شد
سینهی مه پر ز نور و سوز شد
ناگهان لبهای مه چون گل شکفت
با هزاران شوق با خورشید گفت:
ای مرا امید! ای آئینه رو!
کیست این مهر جهان آرا؟ بگو
لعل لب، خورشید رخشان باز کرد
از لب پُر نور خود آواز کرد
این که میآید امید ماسواست
نور خورشید همه خورشیدهاست
چلچراغ آسمانها او بُوَد
روشنی کهکشانها او بُوَد
هشتمین مهر جهانآراست او
مهر تابان همه دلهاست او
آسمان عشق را او رهنماست
جلوۀ نور خدا، شمس الضحاست
وارثی از علم احمد او بُوَد
عالم آل محمد او بُوَد
او امید و آرزوی ما بُوَد
او تمام آبروی ما بُوَد
انقضاء نور من نزدیک بود
گر نمیآمد، جهان تاریک بود
مقصد من صبحگاهان کوی اوست
درشب تاریک، چشمم سوی اوست
هست نور او چراغ راه من
بارگاهش خانهی دلخواه من
میکنم هر روز طوف مرقدش
میربایم بوسهها از گنبدش
زائر صحن و حریم او شدم
سائل طبع کریم او شدم
روز و شب مشتاق دیدارش منم
خاک راه پای زوارش منم
باغی از فردوس باشد خانهاش
او چو شمع و عرشیان پروانهاش
قدسیان برخاک او زانو زنند
صحن او را با مژه جارو زنند
عرشیان هر روز با صوتی ملیح
یا رضا گویند در پای ضریح
جبرئیل این جا کبوتر میشود
با ارادت خاک این در میشود
خاک این درگاهِ رحمت کیمیاست
آب سقاخانهاش آب بقاست
زائرش را رتبهای والا دهند
آفرین از عالم بالا دهند
گر رهائی خواهی از هر قید و بند
قفل دل را بر ضریح او ببند
هرکه بر او دل دهد دلبر شود
ذره گر باشد، مه انور شود
این همان خورشید ذرهپرور است
در سپهر عشق مهری انور است
جلوه کرده آسمان نور او
در حدیث صبح نیشابور او
جذب علم او همه ارباب فضل
باز شد از او هزاران باب فضل
ای «وفایی» هرکه چون من خاک اوست
زائر دولتسرای پاک اوست
✍️ #سیدهاشم_وفایی
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_مناجات
کاش بنویسی مرا هم جزو این دلدادهها
با شفقها، با مؤیدها و اکبرزادهها
هر کسی بیادعاتر بود، بالاتر نشست
آبرومندند در درگاه تو، افتادهها
آب سقاخانه و عطر ضریح و گَرد صحن
مست کردی شاعرانت را تو با این بادهها
این غزلها، این نفسها، پر شد از عطر حسین
بی رگِ غیرت نمیخوانند شعر، آزادهها
با قلمها، با علمها، رو به میدان میروند
همدل یاران مهدی، در صف آمادهها
راه قم - مشهد، پس از آن: راه مشهد - کربلا
با نگاه تو غزل هستند، حتی جادهها
کاش بنویسی رضا جان! اسم ما را هم به لطف
با شفقها، با مؤیدها و اکبرزادهها
✍️ #قاسم_صرافان
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم
#امام_رضا_ع_مدح_و_مناجات
ای سند نجات من، ولایت تو یا رضا
صحن نو و عتیق تو، کعبه و کربلا رضا
دلم بُوَد به یاد تو، مدینة الرضا رضا
زیارتت به دین من، زیارت خدا رضا
تو و کرامتت، مرا ز خود مکن جدا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
شهی که خاک طوس از او، آمده محترم توئی
مهی که نور میدهد، بر عرب و عجم توئی
رؤف اهلبیتی و، ولّی ذوالکرم توئی
به مسجدالحرامِ دل، قبله توئی، حرم توئی
صفا و مروه میکند با حرمت صفا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
منم که بین طوطیان، گرم ترانهی توأم
کبوتری شکستهپَر، در آشیانهی توأم
نیازمند گندمی در آستانهی توأم
بالزنان دور و برِ نقاره خانهی توأم
اگر پَرم ز کوی تو، بگو پَرم کجا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
الا الا ثنای تو، ذکر علی الدّوام من
رؤف من، عطوف من، امید من، امام من
لحظه به لحظه دم بدم، بر حرمت سلام من
به غرفههای مرقدت، خورده گره زمام من
در حرمت گرفتهام ذکر رضا رضا رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
ناز کنم به سلطنت، اگر تو را گدا شوم
نه لایقم گدا شوم، گدات را فدا شوم
چه میشود قبول تو بخاطر خدا شوم
نه تو ز من جدا شوی، نه من ز تو جدا شوم
نه من تو را رها کنم، نه تو مرا رها، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
توئی که درد روح را، ز فیض تن دوا کنی
عقده ز کار عالمی، به یک کرشمه وا کنی
کلیم را عصا دهی، مسیح را دعا کنی
چه میشود که یک نظر، به قلب سنگ ما کنی
ای که به یک اشارهات، سنگ شود طلا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
ولایت تو دین من، نه دین من، که دِین، هم
محبتت فروغ دل، چراغ هر دو عین، هم
عنایت تو بیشتر، ز ظرف عالمین، هم
مقام زائرت فزون، ز زائر حسین، هم
رشک بَرَد به زائرت، زائر کربلا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
خزان شدم که بخشیام ز اشک و خون بهارها
به هر دقیقه عمر خود، کشیدم انتظارها
که در طواف مرقدت، مرا رسد فشارها
کنم دراز دست خود، به عجز و ناله بارها
که پنجهام گره خورَد به غرفهی تو یا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
گلی که شد خزان تو، بهار لاله چید از او
دلی که شد از آن تو، فروغ حق دمید از او
کسی که زائر تو شد، عطا ز تو امید از او
ز لطف و مرحمت کنی سه بار بازدید از او
تو را سزد، تو را سزد، تو را چنین عطا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
مرا به مهر خود ببر، که با ولات زیستم
به تربتت شتافتم، به غربتت گریستم
در آفتاب صحن تو، اگر دمی بایستم
به سایهی بهشت هم نیازمند نیستم
جهنّم است بهر من، بهشتِ بیرضا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
مرا تقرب خداست، ولای تو سبب شده
مدح تو و ثنای تو، دعای روز و شب شده
هر نفسی که میزنم، سلسلةالذهب شده
کبوتر تو از ازل، بهذکر تو ادب شده
زبان من که باز شد، تو را زدم صدا، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
توئی توئی که چون خدا، نظر به بنده میکنی
توئی که جان مرده را، دوباره زنده میکنی
تو شام تیره را سحر، ز فیض خنده میکنی
تو نقش شیر پرده را، شیر درنده میکنی
تو مور خسته را دهی، بال و پر هما، رضا
رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا رضا
✍️ #غلامرضا_سازگار
🔻مقدمتان را به این کانال 2 هزارنفری
🟩⬜️🟥امامتفاوت وعالی
گرامی می داریم