#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نودم🔰
🌾تفاوت هاى حكومت اسلامى با نظام هاى حكومتى ديگر
🔹يكى از بزرگترين تفاوت ها كه ميان رژيم اسلام و رژيم دموكراسى هست، اين است كه:
📌در حكومت هاى دموكراسى از آنجا كه اساس كار بهره گيرى مادى است، قهراً؛
✔️ روح استخدام غير، و بهره كشى از ديگران در كالبدش دميده شده
✔️ و اين همان استكبار بشرى است كه همه چيز را تحت اراده انسان حاكم و عمل او قرار مى دهد،
حتى انسانهاى ديگر را،😥
✔️و به او اجازه مى دهد از هر راهى كه خواست انسان هاى ديگر را تيول خود كند
✔️و بدون هيچ قيد و شرطى بر تمامى خواسته ها و آرزوهايى كه از ساير انسان ها دارد مسلط باشد،
⬅️ و اين بعينه همان ديكتاتورى شاهى است كه در اعصار گذشته وجود داشت،
🔹چيزى كه هست اسمش عوض شده
🔸و آن روز استبدادش مى گفتند،
🔸و امروز دموكراسيش مى خوانند،
بلكه استبداد و ظلم دموكراسى بسيار بيشتر است؛ چرا که:
✔️آن روز اسم و مسما هر دو زشت بود
✔️ولى امروز مسماى زشت تر از آن، در اسمى و لباسى زيبا جلوه كرده،
يعنى :
استبداد با لباس دموكراسى و تمدن كه هم در مجلات مى خوانيم و هم با چشم خود مى بينيم چگونه بر سر ملل ضعيف مى تازد،
و چه ظلم ها و اجحافات و تحكماتى را درباره آنان روا مى دارد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۴.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و یکم🔰
🌾تفاوت های حکومت اسلامی با نظام های حکومتی دیگر
🔹فراعنه مصر و قيصرهاى امپراطورى روم، و كسراهاى امپراطورى فارس،
⚔اگر ظلم مى كردند،
⚔اگر زور مى گفتند،
⚔اگر با سرنوشت مردم بازى نموده به دلخواه خود در آن عمل مى كردند،
⬅️تنها در رعيت خود مى كردند
🔹و احيانا اگر مورد سؤال قرار مى گرفتند،
در پاسخ عذر مى آوردند كه:
✔️ اين ظلم و زورها لازمه سلطنت كردن و تنظيم امور مملكت است،
✔️ اگر به يكى ظلم مى شود براى اين است كه مصلحت عموم تامين شود
✔️و اگر جز اين باشد سياست دولت در مملكت حاكم نمى گردد
🔹شخص امپراطور معتقد بود كه نبوغ و سياست و سرورى كه او دارد، اين حق را به او داده
و احياناً هم بجاى اين عذرها با شمشير خود استدلال مى كرد،🗡 (حتى به فرزند خود مى گفت اگر بار ديگر اين اعتراض را از تو بشنوم شمشير را بر تو فرو مى آورم).
🔹امروز هم اگر در روابطى كه بين ابرقدرت ها و ملت هاى ضعيف برقرار است دقت كنيم،
مى بينيم كه:
🔄 تاريخ و حوادث آن درست براى عصر ما تكرار شده و باز هم تكرار مى شود،
چيزى كه هست شكل سابقش عوض شده،
چون گفتيم كه در سابق ظلم و زورها بر تك تك افراد اعمال مى شد
ولى امروز به حق اجتماع ها اعمال مى شود
كه در عين حال روح همان روح، و هوا همان هوا است.
🌀و اما طريقه و رژيم اسلام منزه از اين گونه هواها است،
🗞دليل روشنش سيره رسول خدا در فتوحات و پيمان هايى است كه آن جناب با ملل مغلوب خود داشته است.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۵.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و دوم🔰
🌾 تفاوت های حکومت اسلامی با نظامهای حکومتی دیگر
🔹يكى ديگر از تفاوتهای رژيم دموكراسى و رژيم حكومت اسلامى اين است كه تا آنجا كه تاريخ نشان داده و مىبينيم، هيچ يك از رژيم هاى غير اسلامى خالى از اختلاف فاحش طبقاتى نيست.
🔸جامعه اين رژيم را، دو طبقه تشكيل مىدهد:
✔️يكى طبقه مرفه و صاحب جاه و مقام،
✔️ديگری فقير و بينوا و دور از مقام و جاه
و اين اختلاف طبقاتى بالآخره منجر به فساد مى گردد،
👌🏻چراكه فساد لازمه اختلاف طبقاتى است،
🔸اما در رژيم حكومتى و اجتماعى اسلام افراد اجتماع همه نظير همند،
چنين نيست كه بعضى بر بعضى ديگر برترى داشته باشند، و يا بخواهند برترى و تفاخر نمايند،
📌تنها تفاوتى كه بين مسلمين هست همان تفاوتى است كه قريحه و استعداد اقتضاى آن را دارد و آن تنها و تنها تقوا است كه زمام آن به دست خداى تعالى است نه به دست مردم،
و اين خداى تعالى است كه مى فرمايد:
☘يا أَيُّهَا النَّاسُ... إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ.
و نيز مى فرمايد:
☘اِسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ.
🔹و با اين حساب در رژيم اجتماعى اسلام بين حاكم و محكوم، امير و مامور، رئيس و مرءوس، حر و برده، مرد و زن، غنى و فقير و ...هيچ فرقى نيست، يعنى از نظر جريان قانون دينى، در حقشان برابرند
و همچنين از جهت نبود فاصله طبقاتى در شؤون اجتماعى در يك سطح و در يك افقند، دليلش هم سيره نبى اكرم (ص) است كه تحيت و سلام بر صاحب آن سيره باد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۵.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و سوم🔰
🌾تفاوت های حکومت اسلامی با نظام های حکومتی دیگر
🔹تفاوت ديگر حکومت اسلامی و رژیم دموکراسی اين است كه:
قوه مجريه در اسلام؛ طايفه اى خاص و ممتاز در جامعه نيست،
بلكه تمامى افراد جامعه مسئول اجراى قانونند،
🔹بر همه واجب است كه ديگران را
✔️به خير دعوت
✔️و به معروف امر
✔️و از منكر نهى كنند،
✖️به خلاف رژيم هاى ديگر
كه به افراد جامعه چنين حقى را نمى دهد، 🚫
🔸البته فرق بين رژيم اجتماعى اسلام،
با ساير رژيم ها بسيار است
كه بر هيچ فاضل و اهل بحثى پوشيده نيست.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۶.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و چهارم🔰
🔸تمام آنچه گفته شد درباره رژيم اجتماعى اسلام در زمان حيات رسول خدا(ص) بود،
و اما؛
بعد از رحلت آن جناب؛ مساله، مورد اختلاف واقع شد، يعنى:
📌 اهل تسنن گفتند:
انتخاب خليفه، رسول خدا(ص) و زمامدار مسلمين با خود مسلمين است،
ولى
📌شيعه يعنى پيروان على بن ابى طالب (ع) گفتند:
خليفه رسول خدا (ص) از ناحيه خدا و شخص رسول الله(ص) تعيين شده و بر نام يك يك خلفا تنصيص شده است و عدد آنان دوازده امام است كه اسامی شان و دليل امامتشان بطور مفصل در كتب كلام آمده است.
لكن به هر حال امر حكومت اسلامى بعد از رسول خدا(ص) و بعد از غيبت آخرين جانشين آن حضرت(ص) يعنى در مثل همين عصر حاضر،
بدون هيچ اختلافى به دست مسلمين است،
اما؛
🔹با در نظر گرفتن معيارهايى كه قرآن كريم بيان نموده؛
و آن اين است كه:
✔️اولا: مسلمين بايد حاكمى براى خود تعيين كنند.
✔️ثانيا: آن حاكم بايد كسى باشد كه بتواند طبق سيره رسول الله(ص) حكومت نمايد و سيره آن جناب سيره رهبرى و امامت بود نه سيره سلطنت و امپراطورى.
✔️ثالثا: بايد احكام الهى را بدون هيچ كم و زياد حفظ نمايد.
✔️رابعا: در مواردى كه حكمى از احكام الهى نيست (از قبيل حوادثى كه در زمانهاى مختلف يا مكان هاى مختلف پيش مى آيد)، با مشورت عقلاى قوم تصميم بگيرند.
🔹دليل بر همه اينها، آيات راجع به ولايت رسول خدا(ص) است،
به اضافه این آيه شريفه كه مى فرمايد:
☘ لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ.☘
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۶.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و پنجم🔰
🌾حد و مرز كشور اسلامى مرز جغرافيايى و طبيعى و يا اصطلاحى نيست بلكه اعتقاد است.
🔹اسلام مساله تاثير انشعاب قومى، در پديد آمدن اجتماع را لغو كرده، (يعنى اجازه نمى دهد صرف اينكه جمعيتى در قوميت واحدند، از ساير اقوام جدا گردند و براى خود مرز و حدود جغرافيايى معين کنند)،
🔹چراكه عامل اصلى در مساله قوميت، بدويت و صحرانشينى است، كه زندگى در آنجا قبيله اى و طايفه اى است و يا عاملش اختلاف منطقه زندگى و وطن ارضى است.
🔹اين دو عامل، يعنى" بدويت" و" اختلاف مناطق زمين"، از جهت آب و هوا، يعنى حرارت و برودت و فراوانى نعمت و نايابى آن، دو عامل اصلى بوده اند تا نوع بشر را به شعوب و قبائل منشعب گردانند،
⬅️ كه در نتيجه زبان ها و رنگ پوست ها و ... مختلف شد.
⬅️ و سپس باعث شده كه هر قومى قطعه اى از قطعات كره زمين را بر حسب تلاشى كه در زندگى داشته اند به خود اختصاص دهند،
اگر زورشان بيشتر و سلحشور تر بوده قطعه بزرگتر،
و اگر كمتر بوده، قطعه كوچكترى را خاص خود كنند،
و نام وطن بر آن قطعه بگذارند، و به آن سرزمين عشق بورزند، و با تمام نيرو از آن دفاع نمودند.
🔹و اين معنا هر چند در رابطه با حوائج طبيعى بشر پيدا شده، يعنى حوائج او كه فطرتش به سوى رفع آن سوقش مى دهد، وادارش كرده كه اين مرزبندی ها را بكند،
ولى امرى غير فطرى هم در آن راه يافته است و آن اين است كه:
✔️فطرت اقتضا دارد كه تمامى نوع بشر در يك مجتمع گرد هم آیند.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۷.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و ششم🔰
🌾حد و مرز كشور اسلامی مرز جغرافیایی نیست بلکه اعتقاد است.
🔹فطرت اقتضا دارد كه تمامى نوع بشر در يك مجتمع گرد هم آيند.
🔹زيرا اين معنا بديهى است كه طبيعت دعوت مى كند به اينكه قواى جداى از هم دست به دست هم دهند.
✔️ تا بهتر به اهداف صالح برسند.
اين امرى است كه نیاز به استدلال ندارد.
و در نظام طبيعت مىبينيم كه ماده اصلى، در اثر متراكم شدن عنصرى با عنصر ديگر عنصرى را تشكيل مىدهد و سپس چند عنصر در اثر يك جا جمع شدن فلان جماد را؛ و سپس نبات و آن گاه حيوان و سرانجام انسان را تشكيل مى دهد.
❗️در حالى كه انشعابات وطنى درست عكس اين را نتيجه مى دهد.
يعنى؛ اهل يك وطن هر قدر متحدتر شوند، از ساير مجتمعات بشرى بيشتر جدا مىگردند،
اگر متحد مى شوند واحدى مى گردند كه روح و جسم آن، از واحدهاى وطنى ديگر جدا است.
و در نتيجه:
✔️انسانيت وحدت خود را از دست مىدهد.
✔️و تجمع جاى خود را به تفرقه مىدهد.
✔️و بشر به تشتتى گرفتار مى شود كه از آن فرار مى كرد و به خاطر نجات از آن دور هم جمع شده و جامعه تشكيل داد.
✔️و واحدى كه جديدا تشكيل يافته شروع مى كند به اينكه با ساير آحاد جديد همان معامله اى را بكند كه با ساير موجودات عالم مى كرد.
يعنى🔻
✔️ساير انسانها و اجتماعات را به خدمت مى گيرد،
✔️و از آنها چون حيوانى شيرده بهره كشى مى كند و ...
🔹و تجربه دائمى از روز اول دنيا تا به امروز شاهد بر صدق گفتار ماست.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۷ و ۱۹۸.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و هفتم🔰
🔹آنچه گفته شد، سبب شده كه اسلام اعتبار اينگونه انشعاب ها و چند دستگى ها و امتيازات را لغو اعلام نموده،
✔️اجتماع را بر پايه عقيده بنا نهد
✖️نه بر پايه جنسيت، قوميت، وطن و امثال آن،
و حتى در مثل پيوند زوجيت و خويشاوندى؛
▪️كه اولى مجوز تمتعات جنسى،
▪️و دومى وسيله ميراث خوارى است نيز؛
✔️مدار و معيار را توحيد قرار داده
✖️نه منزل و وطن و امثال آن،
(به اين معنا كه فلان فرزند از پدر و مادر مسلمان كه از دين توحيد خارج است، با اينكه از پشت پدرش و رحم مادرش متولد شده، به خاطر كفرش از آن دو ارث نمى برد، و همسرش نيز نمى تواند از جامعه مسلمين باشد).
🔸و از بهترين شواهد بر اين معنا نكته اى است كه هنگام بررسى شرايع اين دين به چشم مى خورد، و آن اين است كه مى بينيم :
🔹مساله توحيد را در هيچ حالى از احوال مهمل نگذاشته
🔸و بر مجتمع اسلامى واجب كرده كه حتى در اوج عظمت و اهتزاز بيرق پيروزيش دين را بپا دارد،
و در دين متفرق نشود.
🔸و نيز در هنگام شكست خوردن از دشمن و ضعف و ناتوانيش تا آنجا كه مى تواند در احياى دين و اعتلاى كلمه توحيد بكوشد،
🔸حتى بر هر مسلمان نيز واجب كرده كه دين خدا را محكم بگيرد و به قدر تواناييش به آن عمل كند، هر چند كه به عقد قلبى باشد،
🔸و اگر سختگيرى دشمن اجازه تظاهر به دين دارى نمى دهد در باطن به عقايد حقه دين معتقد باشد، و اعمال ظاهرى را از ترس دشمن با اشاره انجام دهد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۹.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت نود و هشتم🔰
🔹از آنچه گفتیم روشن مى شود كه مجتمع اسلامى طورى تاسيس شده كه در تمامى احوال مى تواند زنده بماند،
✔️چه در آن حال كه خودش حاكم باشد
✔️و چه در آن حال كه محكوم دشمن باشد،
✔️چه در آن حال كه بر دشمن غالب باشد،
✔️و چه در آن حال كه مغلوب باشد،
✔️چه در آن حال كه مقدم باشد
✔️و چه در حالى كه مؤخر و عقب افتاده باشد،
✔️چه در حال ظهور و چه در حال خفا
✔️چه در قوت و چه در حال ضعف و ...،
🔹دليل بر اين معنا آياتى است كه در قرآن كريم در خصوص تقيه نازل شده، از جمله:
☘ مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ.
🍀كسى كه بعد از ايمان آوردن كفر بورزد از دورغگويان است، مگر كسى كه از ناحيه دشمن مجبور به اظهار كفر شود، ولى دلش مطمئن به ايمان باشد. ▪️۱۰۶ نحل
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۹.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
🌾 اسلام تمامى شؤونش اجتماعى است🌾
🔰قسمت نود و نهم🔰
📓در قرآن كريم مى خوانيم:
☘ وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ.
بيان اين آيه در تفسيرش گذشت و آيات بسيار ديگری هست كه اجتماعى بودن همه شؤون اسلام را مى رساند.
🔹و صفت اجتماعى بودن در تمامى آنچه كه ممكن است به صفت اجتماع صورت بگيرد (چه در نواميس و چه احكام) رعايت شده،
البته در هر يك از موارد؛
✔️ آن نوع اجتماعيت رعايت شده كه متناسب با آن مورد باشد
✔️و نيز آن نوع اجتماعيت لحاظ شده كه امر به آن و دستور انجامش ممكن و تشويق مردم به سوى آن موصل به غرض باشد،
⬅️بنا بر اين؛ يك دانشمند متفكر بايد هر دو جهت را مورد نظر داشته باشد،
و آن گاه به بحث بپردازد،
📌پس:
✔️هم نوع اجتماعى بودن احكام و قوانين مختلف است
✔️و هم نوع دستورها مختلف است.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۰.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
🌾اسلام تمام شوونش اجتماعی است🌾
🔰قسمت صدم🔰
گفتيم: "اجتماعى بودن احكام در موارد مختلف، انواع مختلفى دارد"،
🔹چرا كه مى بينيم شارع مقدس اسلام در مساله جهاد، اجتماعى بودن را بطور مستقيم تشريع كرده
و دستور داده حضور در جهاد و دفاع به آن مقدارى كه دشمن دفع شود واجب است،
✔️اين يك نوع اجتماعيت.
🔹نوع ديگر نظير وجوب روزه و حج است، كه بر هر كسى كه مستطيع و قادر به انجام آن دو باشد و عذرى نداشته باشد واجب است،
✔️اجتماعيت، در اين دو واجب بطور مستقيم نيست بلكه لازمه آن دو است، چون؛
🔸وقتى روزه دار روزه گرفت قهراً در طول رمضان در مساجد رفت و آمد خواهد كرد، و در آخر در روز عيد فطر، اين اجتماع به حد كامل مى رسد،
🔸و نيز وقتى مكلف به زيارت خانه خدا گرديد قهراً با ساير مسلمانان يك جا جمع مى شود، و در روز عيد قربان اين اجتماع به حد كامل مى رسد.
🔹و نيز نمازهاى پنجگانه يوميه را بر هر مكلفى واجب كرده، و جماعت را در آن واجب نساخته، ولى اين رخصت را در روز جمعه تدارك و تلافى كرده و اجتماع براى نماز جمعه را بر همه واجب ساخته، البته براى هر كسى كه از محل اقامه جمعه بيش از چهار فرسخ فاصله نداشته باشد،
✔️ اين هم يك نوع ديگر اجتماعيت است.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۰.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و یکم🔰
🌾اسلام تمام شوونش اجتماعی است🌾
گفتیم که نوع قوانین و دستورات و احکام مختلف است؛
🔹دليلش اين است كه مى بينيم:
وصف اجتماعيت را
✔️در بعضى از موارد بطور وجوب تشريع كرده
✔️و بعضى را بطور استحباب؛
چون گفتيم بطور وجوب ممكن نبوده (و چه بسا واجب كردنش باعث عسر و حرج مى شده
و اسلام آمده تا حرج و عسر را از هر جهت برطرف سازد)،
🔻مثلاً؛
🔺استحباب به جماعت خواندن نمازهاى يوميه را مستقيماً واجب نكرده ولی آن قدر سفارش بدان نموده و از ترك آن مذمت كرده كه بجاى آوردنش سنت شده،
🔺و بر مردم لازم دانسته كه بطور كلى سنت را اقامه كنند،
🔺مرحوم شيخ حر عاملى در وسائل كتاب الصلاة بابى دارد به عنوان باب كراهت ترك حضور جماعت.
🔺رسول خدا (ص) هم خودش درباره عده اى كه حضور در جماعت را ترك كرده بودند فرمود: چيزى نمانده كه درباره آن عده كه نماز در مسجد را رها كرده اند، دستور دهم هيزم به در خانه هايشان بريزند، و آتش بزنند تا خانه هايشان بسوزد.
🔸اين رويه كه درباره نماز در مسجد از رسول خدا (ص) مى بينيم رويه اى است كه در تمامى سنت هاى خود معمول داشته.
پس؛
📌حفظ سنت ایشان به هر وسيله اى كه ممكن باشد و به هر قيمتى كه تمام شود، بر مسلمين واجب شده است.
🔹اينها امورى است كه راه بحث در آنها راه استنباط فقهى است، نه راه تفسير.
بر فقيه است كه با استفاده از كتاب و سنت پيرامون آن بحث کند.
📚 ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۰.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و سوم🔰
🌾اسلام تمام شوونش اجتماعی است🌾
🔹 از سوى ديگر مى بينيم اسلام، كسانى را كه جاهل قاصر هستند، يعنى حق برايشان روشن نشده و راه حق برايشان مشخص نگشته، معذور دانسته، هر چند كه حجت به گوششان خورده باشد، و فرموده:
☘ لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ، وَ يَحْيى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ.
☘ تا هر كس هلاك مى شود بعد از روشن شدن حق هلاك شود، و آن هم كه زنده مى شود با روشن شدن حق زنده شود. ▪️۴۲ انفال
🔹و نيز فرموده:
☘إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ، ... وَ كانَ اللَّهُ عَفُوًّا غَفُوراً. ▪️۹۸ و ۹۹ نساء
☘ كسانى كه به نفس خود ستم كردند در جهنم ماوى دارند، مگر مردان و زنان و فرزندانى كه به استضعاف كشيده شده باشند، نه چاره اى دارند و نه راه حق را پیدا می کنند، درباره اینان امید است که خدای عزوجل با عفو و مغفرت خود رفتار کند.
📌 آيه شريفه اطلاق دارد.
📌و اگر جمله:" نه چاره اى دارند و نه راه حق را پيدا مى كنند" را مورد نظر قرار دهیم، درمیابیم كه؛ اسلام تا چه حد آزادى در تفكر داده،
البته به كسى كه خود را شايسته تفكر و مستعد براى بحث بداند.
اسلام به چنين كسى اجازه داده تا با كمال آزادى در هر مساله اى كه مربوط به معارف دين است؛
✔️تفكر نموده،
✔️در فهم آن تعمق كند،
✔️و نظر بدهد،
➕علاوه بر اينكه قرآن كريم پر است از آياتى كه مردم را تشويق و ترغيب به تفكر و تعقل و تذكر مى كند.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۱.
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 به مناسبت بزرگداشت علامه طباطبایی ره
✔️ مجسمه معنویت
✔️ اهل تهجد
✔️ بهترین تفسیر، تفسیر المیزان علامه
#علامه_طباطبایی
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و ششم🔰
🌾اسلام تمام شوونش اجتماعی است🌾
🔹اسلام از عهده برطرف كردن اختلافات هم بر آمده، چرا كه؛
📌 اولا:
جامعه را وادار به اقامه دعوت دينى و پند و تذكر دائمى و بدون تعطيل نموده،
(و معلوم است كه در چنين جامعه اى عموم مردم به سخن دسترسى دارند،
و هر جا بروند آن را مى شنوند
و در نتيجه گناه گسترش پيدا نمى كند، تا در فهم ها اثر بگذارد).
📌 ثانيا:
جامعه را به امر به معروف و نهى از منكر واداشته،
(در نتيجه اگر كسى مرتكب گناهى شود مورد ملامت همه قرار مى گيرد،
و گناه در چنين جامعه اى چون سگ ماهى در آب شيرين است،
كه محيط اجازه رشد به او نمى دهد و آن را از بين مى برد).
☘ وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ، وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ، وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ...
☘باید از میان شما طایفه ای باشند که به خیر دعوت نموده، امر به معروف و نهی از منکر کنند.
▪️آیه ۱۰۴ آل عمران.
🔸 پس دعوت به خير با تلقين و تذكرش باعث ثبات و استقرار عقايد حقه در دل ها مى شود،
🔸و امر به معروف و نهى از منكر موانعى را كه نمى گذارد عقايد حقه در دل ها رسوخ كند از سر راه بر مى دارد.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۴.
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و هفتم🔰
🌾اسلام تمام شوونش اجتماعی است🌾
راجع به اثر امر به معروف و نهی از منکر در اثبات عقاید حقه در دل ها مطالبی بیان شد.
🔹خداوند در اين باره مى فرمايد:
☘ وَ إِذا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آياتِنا، فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ... ▪️۷۰ انعام
و چون بينى كسانى را كه از در عناد در آيات ما خورده مى گيرند، از ايشان روى مگردان، تا به سخنى ديگر بپردازند، و اگر شيطان اين دستور را از يادت برد، همين كه به يادت آمد ديگر با مردم ستمگر منشين و كسانى را كه دين خود را به بازى و شوخی گرفتند و زندگی دنیا مغرورشان کرده به حال خودشان واگذار، تنها با دین خدا تذکرشان بده، به این امید که در بین آنان کسی باشد که تذکر تو در دلشان اثر کند.
🔹خداوند در اين آيه شريفه نهى مى كند از شركت در بحث و بگومگويى که خرده گيرى در معارف الهيه باشد،
و اهل بحث بخواهند در مسائل دينى القاى شبهه و يا اعتراض و يا استهزا كنند،
هر چند لازمه گفتارشان اشاره به اين معانى باشد
🔹و علت اينگونه اعتراض و استهزا در اینگونه افراد را عدم جدیت و باور نسبت به معارف دينی می داند،
يعنى؛
🔹معارف دينى را جدى و امورى واقعى نمى دانند،
بلكه آن را شوخى و بازى و سرگرمى مى پندارند،
و منشا اين پندارشان هم غرور و فريفته شدن به حيات دنيا است،
🔹كه علاجش:
✔️تربيت صالح و درست،
✔️و يادآورى مقام پروردگار است،
كه همان طور که گفتيم اسلام بطور کامل مئونه این تذکر را کفایت کرده.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۴.
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و نهم🔰
... منشا بروز اختلاف در فهم و عقايد، اين سه جهت بود كه گفتيم؛
✔️اسلام از بروز بعضى از آنها جلوگيرى نموده و نمى گذارد در جامعه پديد آيد
✔️و بعضى ديگر را بعد از پديد آمدن علاج کرده است.
از همه اين ها گذشته؛
🔸اسلام دستورات اجتماعى اى در جامعه خود مقرر کرده كه از بروز اختلاف هاى شديد (كه مايه ويرانى بناى جامعه است) جلوگيرى مى كند،
و آن این که:
📌 راهى مستقيم (كه البته كوتاهترين راه هم هست) پيش پاى جامعه گشوده،
📌و شديدا از قدم نهادن در راه هاى مختلف جلوگيرى نموده،
و فرموده:
☘ وَ أَنَّ هذا صِراطِي مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ، وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ، فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِيلِهِ، ذلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ.
☘ اين است راه راست، پس پيروى كنيد از آن، و از راههاى ديگر كه موجب تفرقه و پريشانى شما است پيروى ننمائيد كه موجب تفرقه و پريشانى شما است، اين سفارش خدا بر شما كه پرهيزكار شويد. ▪️ ۱۵۳ سوره انعام
آن گاه فرموده:
☘يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا.
☘هان اى كسانى كه ايمان آورديد از خدا آن طور كه شايسته پرهيز است بترسيد و زنهار كه جز در حال اسلام از دنيا نرويد، و همگى چنگ به ريسمان خدا بزنيد، و متفرق مشويد. ▪️ ۱۰۰ سوره آل عمران
📚ترجمه الميزان، جلد۴، صفحه ۲۰۶
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و دهم🔰
☘يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ...و اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا.
و در تفسير آن گذشت كه منظور از ريسمان خدا؛
✔️همان قرآن كريم است كه حقايق دين را بيان مى كند،
✔️و یا چنانکه از دو آيه قبل بر مى آيد رسول خدا (ص) است:
☘يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ...، وَ مَنْ يَعْتَصِمْ بِاللَّه فَقَدْ هُدِيَ إِلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ.
☘اى كسانى كه ايمان آورديد بدانيد كه اگر هر طايفه اى از اهل كتاب را پيروى كنيد شما را بعد از آنكه ايمان آورديد به كفر بر می گردانند، و چگونه کافر میشوید با اینکه آیات خدا بر شما خوانده می شود و رسول او در بین شماست؟ و اما كسى كه به ريسمان خدا چنگ زند، به سوى صراط مستقيم هدايت شده. ▪️۹۷ و ۹۸ آل عمران
🔹اين آيات دلالت مى كند بر اينكه جامعه مسلمين بايد:
✔️ بر سر معارف دين، اجتماع داشته باشند،
✔️و افكار خود را به هم پيوند دهند،
✔️و در تعليم و تعلم با هم درآميزند،
✔️تا از خطر هر شبهه اى كه از ناحيه دشمن القا مى شود بوسيله آياتى كه برايشان تلاوت مى شود راحت گردند،
✔️كه تدبر در آن آيات ريشه هر شبهه و اختلافى را مى خشكاند،
چنان كه باز قرآن مى فرمايد:
☘أَفَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً.
☘ چرا در قرآن تدبر نمى كنند؟ اگر اين قرآن از ناحيه غير خدا بود قطعاً در آن اختلافات بسيارى مى يافتند. ▪️۸۲ نساء
📚ترجمه الميزان، ج۴، ص۲۰۶.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و یازدهم🔰
☘ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ.
☘اگر نمى دانيد، از اهل ذكر بپرسيد. ▪️۴۳ نحل.
تدبر در قرآن و يا مراجعه به كسانى كه داراى چنين تدبرى هستند اختلاف را از ميان بر مى دارد.
این آیه و آیاتی که پیش از این بیان شد، دلالت مى كند بر اين كه:
✔️ باید در امورى كه نمى دانند به رسول خدا (ص) رجوع كنند (كه حامل سنگينى دين است)،
✔️و این خود رافع اختلافات است،
✔️چرا که كلمه أَهْلَ الذِّكْرِ؛ قبل از هر كس شامل ایشان مى شود، كه قرآن بر وجود شريفش نازل شده
و آن جناب هر حقى را كه پيرويش بر امت اسلام واجب است بيان مى كند،
هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:
☘وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ، وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ.
☘ما ذكر(قرآن) را بر تو نازل كرديم، تا آنچه بر تو نازل مى شود براى مردم بيان كنى كه شايد تفكر كنند. ▪️۴۴ نحل
تدبر در اين آيات، شكل و طريقه تفكر اسلامى را روشن می سازد
و قريب به مضمون آن، آيه زير است كه مى فرمايد:
☘وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ، لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ.
☘و اگر آن را به رسول و يا به اولى الامر خود ارجاع دهند از ميان اولى الامر كسانى كه استنباط گرند آن را مى دانند. ▪️۸۳ نساء.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۷.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و دوازدهم🔰
🌾 اساس دين متكى بر حفظ معارف الهى است و در عين حال به مردم آزادى در طرز تفكر داده است 🌾
چنين بر مى آيد كه دين اسلام همانطور كه
✔️اساس خود را بر تحفظ نسبت به معارف الهى اش تكيه داده،
✔️ همچنين مردم را در طرز تفكر، آزادى كامل داده است
🔹و برگشت اين دو روش به اين است كه:
📌اولا: بر مسلمانان واجب است كه در حقايق دين تفكر و در معارفش اجتهاد كنند:
تفكرى و اجتهادى دسته جمعى و به كمك يكديگر؛
و اگر احيانا براى همه آنان شبهه اى دست داد ❓
و مثلا در حقايق و معارف دين به اشكالى برخوردند،⁉️
و يا به چيزى بر خوردند كه با حقايق و معارف دين سازگار نبود، هيچ عيبى ندارد.❗️
⬅️صاحب شبهه و يا صاحب نظريه مخالف، لازم است:
✔️ شبهه و نظريه خود را بر كتاب خدا عرضه كند،
✔️يعنى در آنجا كه مباحث براى عموم دانشمندان مطرح مى شود مطرح كند،
اگر دردش دوا نمود كه هيچ،
✔️و اگر نشد آن را بر رسول عرضه بدارد
✔️و اگر به آن جناب دسترسى نداشت به يكى از جانشينانش عرضه كند،
⬅️تا شبهه اش حل و يا بطلان نظريه اش روشن گردد،
🔹 قرآن كريم در اين مقام مى فرمايد:
☘ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ، أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ، وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ.
☘ كسانى كه سخنى را مى شنوند، و بهترينش را پذيرفته سپس از آن پيروى مى كنند، كسانى هستند كه خدا هدايتشان نموده و آنها صاحبان خِرد هستند. ▪️۱۸ زمر
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۸.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و سیزدهم🔰
🌾اساس دين متكى بر حفظ معارف الهى است و در عين حال به مردم آزادى در طرز تفكر داده است🌾
بیان شد که برگشت دو روش آزادی تفکر در دین اسلام به اين است كه:
📌اولا: بر مسلمانان واجب است كه در حقايق دين تفكر و در معارفش اجتهاد كنند.
📌ثانيا: در طرز تفكر خود آزادند،
به همان معنايى كه براى آزادى گفتيم .
🔹اين قسم از آزادى به ما اجازه نمى دهد كه
نظريه شخصى خود را و يا شبههاى را كه داريم؛
قبل از
✔️عرضه به قرآن
✔️و به رسول خدا (ص)
✔️و به پيشوايان هدايت،
در بين مردم منتشر كنيم⛔️⛔️
چرا كه؛
انتشار دادنش در چنين زمانى،
در حقيقت:
✔️ دعوت به باطل
✔️ و ايجاد اختلاف بين مردم است،
آن هم اختلافى كه كار جامعه را به فساد مى كشاند.
🔹 اين طريقه بهترين طريقه اى است كه مى توان به وسيله آن امر جامعه را تدبير و اداره كرد.
چون:
✔️هم درِ تكامل فكرى را به روى جامعه باز مى گذارد.
✔️و هم شخصيت جامعه و حيات او را از خطر اختلاف و فساد حفظ مى كند.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۸.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و چهاردهم🔰
اما اينكه مى بينيم در ساير رژيم ها،
✔️زورمندان عقيده و فكر خود را بر نفوس تحميل مى كنند
✔️و با زور و شمشير ⚔
✔️و يا چماق تكفير
✔️و يا قهر كردن و روى گرداندن و ترك آميزش و ...
◀غريزه تفكر را در انسانها مى ميرانند،
ساحت مقدس اسلام منزه از آن است،
و حتى منزه از تشريع حكمى است كه اين روش را تاييد كند.
🔹اين روش از خصايص كيش نصرانيت است
كه تاريخ كليسا از نمونه هاى آن بسيار دارد
و نمونه هايى از جنايت و ظلم را ضبط كرده كه بسيار شنيع تر و رسواتر از جناياتى است كه به دست ديكتاتورها و طاغوت ها و جنايت پيشه ها صورت گرفته است.
لكن؛ با كمال تاسف😔
ما مسلمانان اين نعمت بزرگ و لوازمى كه اين آزادى (يعنى آزادى عقيده توأم با تفكر اجتماعى) در بردارد را از دست داديم،
همانطور كه بسيارى از نعمت هاى بزرگى را كه خداى سبحان در سايه اسلام به ما ارزانى داشته بود از كف نهاديم.
و بدين جهت از كف نهاديم كه درباره وظايفى كه نسبت به خداى تعالی داشتیم کوتاهی کردیم.
آرى؛
☘ إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ
📌و نتيجه اين كوتاهى درباره خداى تعالى اين شد كه:
✔️سيره كليسا بر ما حاكم گشت
✔️و به دنبالش دل هايمان از هم جدا شد
✔️و ضعف و سستى عارضمان گرديد
✔️مذهبها مختلف، و مسلك ها گوناگون شد.
🤲🏻خدا از تقصيراتمان در گذرد و ما را به تحصيل مرضاتش موفق فرموده به سوى صراط مستقيم هدايتمان فرمايد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۰۹.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و پانزدهم🔰
🌾سرانجام دين حق بر همه دنيا غالب خواهد شد.
سرانجام، دنيا تسليم دين حق خواهد گشت، چون اين وعده خداوند است كه: وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى.
علاوه بر اين انسان فطرتاً طالب سعادت حقيقى خويش است،
و سعادت حقيقى او اين است كه:
✔️ بر كرسى فرماندهى بر جسم و جان خويش مسلط شود،
✔️ زمام حيات اجتماعی اش را به دست بگيرد،
✔️حظى كه مى تواند از سلوك خود در دنيا و آخرت بگيرد، به دست آورد
و اين همان اسلام و دين توحيد است.
🔹خواهی پرسید:
✔️ اگر فطرت بشر او را به سعادت حقيقى اش مى رساند، چرا تا كنون نرسانده❓
✔️چرا بشر در سير انسانيتش به سوى آن سعادت و به سوى ارتقايش در اوج كمال دچار اين همه انحراف شده❓
✔️و بجاى رسيدنش به آن هدف روز به روز از آن دورتر شده❓
🔹پاسخ این است که:
اين انحراف بسبب بطلان حكم فطرت نيست❌
بلكه حكم فطرت درست است.✔️
لكن؛
بشريت در تشخيص سعادت واقعى اش دچار خطا شده
و نتوانسته حكم فطرت را بر مصداق واقعى اش تطبيق دهد، در نتيجه؛
📌مصداق موهوم را مصداق واقعى پنداشته.
🔹و آن سعادت واقعى كه صنع و ايجاد براى بشر در نظر گرفته و تعقيبش مى كند، بالآخره دير يا زود محقق خواهد شد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، ص ۲۰۹.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و شانزدهم🔰
🌾سرانجام دین حق بر همه دنیا غالب خواهد شد🌾
🔹آنچه بیان شد؛ از آيات زير به خوبى استفاده مى شود:
☘ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ.
☘ روى دل به سوى دين خدا كن كه از انحراف به دور است، فطرت خدا است فطرتى كه بشر را طبق آن آفريده، و در آفرينش خدا تبديلى نيست، دين استوار هم دينى است كه مطابق فطرت باشد، ولى بيشتر مردم نمى دانند. ▪️۳۰ روم
📌و منظورش از" نمى دانند" اين است كه بطور تفصيل نمى دانند، هر چند كه فطرتشان علم اجمالى به آن دارد.
🔹و سپس بعد از سه آيه مى فرمايد:
☘ لِيَكْفُرُوا بِما آتَيْناهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ.
☘ شرك مى ورزند، تا به آنچه به ايشان ارزانى داشته ايم كفران كنند، تمتع كنيد كه به زودى خواهيد فهميد. ▪️۵۵ نحل.
🔹 و بعد از شش آيه مى فرمايد:
☘ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ.
☘در ترى و خشكى عالم، فساد رخ نمود، به خاطر انحراف هايى كه بشر به دست خود مرتكب شد، و اين ظهور فساد براى آن است كه خداى تعالى نمونه اى از آثار اعمال بشر را به ايشان بچشاند، شايد برگردند. ▪️۴۱ روم.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفه ۲۱۰
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت صد و هفدهم🔰
🔹قرآن مى فرمايد:
☘فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ ... وَ لا يَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ.
☘پس به زودى خداوند مردمى را خواهد آورد كه دوستشان مى دارد و آنان نيز او را دوست مى دارند. مردمى كه نسبت به مؤمنين متواضع و نسبت به كفار مقتدرند ، در راه خدا جهاد مى كنند، و از سرزنش هيچ ملامتگرى هراس ندارند. ▪️۵۴ مائده.
🔹و مى فرمايد:
☘ ... أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ.
☘در زبور هم بعد از تذكراتى، وعده داديم كه زمين را سرانجام بندگان صالح من به ارث خواهند برد. ▪️ ۱۰۵ انبيا.
🔹و فرموده:
☘ وَ الْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى.
☘ سرانجام پيروزى با متقين است. ▪️۳۲ طه.
از اين آيات، درمیابیم كه:
✔️اولا: اسلام دين فطرت است.
✔️ثانيا: بشر به حكم فطرتش حركت كرده، ولى در تطبيق با مصداق خطا رفته.
✔️ثالثا: اسلام به زودى به طور كامل غلبه خواهد كرد، و بر سراسر گيتى حكومت خواهد نمود.
📌پس، ديگر جای این سخن نیست که بعضى گفته اند:
هر چند كه اسلام چند صباحى بر دنياى آن روز چيره گشت،
و يكى از حلقه هاى زنجيره تاريخ شد،
و در حلقه هاى ديگر بعد از خودش اثرها نهاد،
و حتى تمدن عصر امروز هم بر آن تكيه دارد،
لكن؛
اين غلبه اش تام نبود،
يعنى آن حكومتى كه در فرضيه دين با همه صور و نتايجش فرض شده، تحقق نيافت
چون چنين حكومتى قابل قبول نوع انسان نيست،
و چنين فرضيه اى در تمامى نوع بشر تحقق نيافت، تا بشر به صحت آن اطمینان یابد.
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۲۱۱.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab