مهدی قاسم زاده
هرچند هنوز جزئیات طرح مدنظر جناب روحانی موسوم به #گشایش_اقتصادی دقیق اعلام نشده است و همه چیز فعلا د
🔴 اوراق سلف نفتی؛ نکات، چیستی و الزامات...
🔹قراردادهای #سلف عموما روشی برای تأمین مالی هستند؛ از دیگر کاربردهای مهم این اوراق، جبران کسری بودجه دولتها است، به این شکل که دولت به جای پیشفروش یا فروش نقدی محصولات و مواد خام به خارج از کشور، به ویژه زمانی که بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی، فروش یا پیش فروش این محصولات با محدودیت مواجه باشه...
🔸به همین دلیل برخی این گشایش را، نه گشایشی برای مردم بلکه گشایشی برای دولت میدانند؛ لذا دولت با انتشار #اوراق_سلف نفت، در عمل نفت را به مردم پیشفروش میکند و در زمان سررسید (که گفته میشه ۲ ساله و ۴ ساله ست) به وکالت از طرف دارندگان #اوراق_سلف، نفت پشتوانه این اوراق را در بازار جهانی نقداً به فروش میرساند و از این کانال با صاحبان اوراق، تسویه میکند...
🔹در این فرایند، تفاوت قیمت نقد و سلف در غالب سود به دارنده اوراق در زمان سررسید تعلق میگیره؛ در واقع، در این روش، خریدار (مردم و سرمایه گذاران) وجه معامله را از پیش به فروشنده(دولت) پرداخت میکنه و فروشنده متعهد میشه که جنس مورد معامله را پس از انقضای مدت معین (۲ و ۴ سال)به خریدار تحویل بده...
🔸در اینجا خبری از پرداخت سود بین دوره نیست بلکه سود مد نظر فروشنده اوراق (همان دولت) که از قبل تعیین میشه،در پایان زمان قرارداد یا همان تاریخ سررسید، در صورت عدم امتناع خریدار از دریافت فیزیکی نفت، همراه با اصل مبلغ اولیه دریافت شده، به خریدار پرداخت میشه...
🔹در عین حال، امکان فروش این اوراق در قالب #سلف استاندارد موازی، در بازار ثانویه وجود داره یعنی خریدار اوراق میتونه ی اوراق سلف مثلا دو ساله را یک روز پس از خرید در بازار ثانویه که احتمالا #بورس انرژی باشه، بفروشه...
🔸لذا در اوراق سلف نفتی شما نفتی را خریداری میکنید که الان پولشو پرداخت میکنین و ۲ یا ۴ سال بعد (همون سررسیدهای مختلفی که براش تعیین میکنن) نفت رو قراره بهت تحویل بدن؛ در ضمن، یک حواله با این اوراق وجود داره که هر زمان که دولت اوراق را به شما بفروشه، اون حواله هم به شما منتقل میشه...
🔹در عین حال، همراه با این اوراق، یک قرارداد اختیار فروش هم هست که اگه در زمان سررسید، قیمت نفت نسبت به زمانی که اوراق را خریدین کاهش یافته بود و باعث ضرر شما شد، #شرکت_ملی_نفت یا همون دولت، اونو میخره، البته با قیمت مشخصی که از ابتدا مشخص شده تا از این طریق بتونه حداقل سودی رو که همون روز اول انتشار اوراق به شما تعهد داده رو بهتون (دارنده اوراق در زمان سررسید)پرداخت کنه...
🔸این اوراق، از نظر معاملاتی مثل اوراق اجاره و مشارکته و مثل قرارداد آتی و اختیار معامله نیست؛ در واقع نوعی صکوکه که از نظر «ماهیت» تفاوتی با بقیه عقود صکوک مثل اجاره نداره...
🔹اوراق اجاره، ی درآمد ثابت داره ولی در اوراق سلف، حداقلی بعنوان کف سود برای خریدار و دارنده اوراق در نظر گرفته میشه ولی سود شما میتونه بیشتر از اون حداقله باشه...
🔸در این قراردادها، معمولا سقفی نیز برای سود متغیر از قبل در نظر گرفته میشه و بنابراین سود مورد انتظار، در این دامنه(کف و سقف) نوسان میکنه و نه بیشتر؛ نوسان نیز به ارزش #دلار و قیمت هر بشکه نفت بستگی داره...
🔹مثلا در دستورالعمل ۵۱ ماده ای که در سال ۹۱ توسط سازمان بورس برای اجرای معاملات اوراق سلف نفتی تصویب و ابلاغ شد؛ این کف و سقف سود سالیانه برای قراردادی سلف نفتی دلاری بین ۱۵٪-۱۰٪ و برای قراردادهی سلف نفتی ریالی بین ۲۵٪-۲۰٪ در نظر گرفته شده بود...
🔸بنابراین اینکه استقبال از این اوراق به چه شکل خواهد بود به چند عامل بستگی داره؛
-قراردادهای مزبور فقط ریالی ست؟
-کف و سقف سود چند درصد است؟
-امکان معامله در بازار ثانویه وجود داره یا خیر؟
-محدودیت حجمی و محدودیت نوسان قیمت در بازار ثانویه؟
-بازارگردانی اوراق؟
💬 صبوری
@mahdi_ghasemzadeh