💢#خلاصه_مجمع_البیان 12:
💠 مباحث آیه «صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» (#سوره_حمد آیه 7)
▪️مباحث الاعراب:
🔹ممکن است کسی بگوید عبارت «المَغضوبِ عَلَيهِم » چرا به صورت «المغضوبین علیهم» نیامده است؟
▪️جواب: فعل لازم اگر بخواهد توسط حروف جر متعدی شود، فقط صیغه اول فعل به همراه ضمیر صیغه مربوطه می آید و خود فعل صرف نمی شود. اینجا هم صیغه اول اسم مفعول "المغضوب" است که ثابت است اما ضمیر مربوطه با کلمه "علی" تغییر می کند. که اینجا "علیهم" شده است.
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
💢#خلاصه_مجمع_البیان 12:
💠 مباحث آیه «صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» (#سوره_حمد آیه 7)
▪️مباحث الاعراب:
🔹جایگاه لا در عبارت «وَلَا الضّالّينَ»:
▪️در این باره دو قول وجود دارد:
🔺یک: بصریون "غیر" را به معنی "لا" می گیرند. در این صورت کلام منفی شده و "لا" را زائده می گیرند و تقدیر کلام این است که « لا المغضوب علیهم و الضالین». اما علت این که در مثل این کلام "لا" را حذف نمی کنند این است که اگر "لا" را حذف کنند این توهم ایجاد می شود که مقابل "انعمت علیهم" اجتماع "مغضوب علیهم" و "ضالین" است اما هر یک به تنهایی نمی تواند مقابل اهل نعمت باشد. اگر کسی جمله «ما قام زید و لا عمرو» را به صورت "ما قام زید و عمرو" بخواند این احتمال وجود دارد که ایستادن هر دو باهم منفی است اما ایستادن هر یک به صورت جداگانه ممکن است محقق شده باشد.
▪️علی بن عیسی الرمانی: هر کس در عبارت «غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» "غیر" را به صورت استثنای منقطع ترکیب می کند، باید "لا" را زائده در نظر بگیرد.
🔺دو: کوفیون "لا" را به معنی "غیر" می گیرند.
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
تفسیر مجمع البیان؛ با تدریس استاد عابدی
🔺#قطعه_صوتی 💠 چرا مجمع البیان؟ !! 🔹 پاسخ استاد عابدی به سوال کابران و عزیزانی که سوال کرده بودن
✅💠 چرا مجمع البیان؟ !!
🔰 رهبر معظم انقلاب:
🔷معتقدم از تفسیر، رها و جدا نشوید؛ یعنی تفسیر حالا ممکن است جزو برنامه‌ی درسی‌تان نباشد (خطاب به موسسه عالی فقه و اصول تحت اشراف حضرت آقا)، شاید به اینکه برنامه‌ی درسی باشد احتیاج هم نداشته باشید، امّا حتماً [لازم است]؛
🌀مثلاً فرض کنید یک دوره #تفسیر_مجمع_البیان؛ بسیار تفسیر خوبی است؛ مجمع‌البیان بسیار تفسیر عالمانه‌ای است، یعنی مرحوم طبرسی در یک جاهایی و در ذیل یک آیاتی، مُلّاییِ خودش را و تبحّر خودش را در استدلال و استنباط نشان داده؛ گاهی اوقات این جوری است؛ یک جایی هم که البتّه احتیاج نبوده، نه؛ اُنس با قرآن جداگانه و اُنس با تفسیر جداگانه، به نظر ما لازم است.
📚 (بیانات در دیدار اعضای موسسه عالی فقه و علوم اسلامی ۱۳۹۷/۱۲/۱۳)
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
💢#خلاصه_مجمع_البیان 12:
💠 مباحث آیه «صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» (#سوره_حمد آیه 7)
▪️مباحث المعنی و اللغه:
🔹معنی لغت نعمت و تفسیر انعمت علیهم:
🔻اصل این واژه به معنی مبالغه و زیادی است و در عبارت «دققتُ الدواء فأنعمتُ دقه» به معنی مبالغه در کوبیدن است.
🔸از آنجایی که نعمت هدایت به صراط مستقیم، از نعمت های باطنی محسوب می شود، لفظ نعمت در آیه ذکر نشده و از فعل انعمت فهمیده می شود؛ یعنی صراط مستقیم به کسانی داده می شود که با اطاعت از فرامین الهی مشمول نعمت باطنی الهی می شوند.
🌀مقصود این آیه توسط آیه «وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا» (نساء آیه 96) تفسیر می شود که افراد مشمول نعمت باطنی الهی پیامبران، صدیقین، شاهدان و صالحان هستند.
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
فاصله حاتم طایی با خدیجه کبری.mp3
زمان:
حجم:
2.57M
🔺#قطعه_صوتی
🌀فاصله حاتم طایی با #حضرت_خدیجه کبری سلام الله علیها با استناد به شعر:
▫️علی حاله لو أنّ فی القوم حاتماً
▫️علی جوده لضنّ بالماء حاتمٍ
▪️برشی از صوت جلسه 11 ام تدریس تفسیر مجمع البیان
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
13.mp3
زمان:
حجم:
20.07M
💢#جلسه سیزدهم؛ تفسیر مجمع البیان؛ با بیان استاد عابدی
▫️مقصود از مغضوب علیم و ضالین چه گروهی هستند؟
▫️معنای غضب و رحمت خداوند
▫️رعایت ادب مخازبه با خداوند
▫️نظم درونی سوره حمد
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
🔺طبَرْسی یا طَبْرِسی؟!
▫️آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی:
🔹بیهقی فرید خراسان که از معاصرین امین‌الإسلام طبرسی، است در کتاب تاریخ بیهق می نویسد كه امین‌الإسلام طبرسی در آن وقت، ساكن سبزوار بود و این قدیمی‌ترین مصدری است كه از امین‌الإسلام نام برده است. در آن كتاب آمده است كه امین‌الإسلام اهل روستایی بین قم و اصفهان یعنی تفرش بود. طبق این گزارش باید ضبط صحیح، «طَبْرِسی» باشد، نه «طَبَرْسی»؛ چون این منطقه مكانی به نام «طَبَرس» ندارد. البته صاحب «احتجاج»، از طبرستان مازندران است.
اصل واژه تفرش، «تپرش» است كه در عربی به «طَبْرِس» تبدیل شده است؛ نظیر «تشت» كه به «طست» تعریب می‌شود. شاعری مخالف، به پادشاهی خطاب می‌كند و از او می‌خواهد كه اهل قم و شهرهای شیعه‌نشین مجاور را از بین ببر:
▪️خســـروا هست جای باطنیان
▪️قـــــم و كاشان و آبه و «تَپرِش»
🌦مرحوم آیةاللـه‌زاده مازندرانی، اصرار داشت كه صاحب «مجمع‌البیان» اهل مازندران بوده و «طَبَرْسی» صحیح است و اگر كسی خلاف این مطلب را می‌گفت، ناراحت می‌شد. وی چون با مرحوم والد رفیق بود، نامه‌ای به ایشان نوشت و نظر ایشان و مرا درباره این موضوع پرسید. مرحوم والد با من صحبت كرد و به این نتیجه رسیدیم كه وی اهل تفرش و «طَبْرِسی» صحیح است.
💢ایشان برای این كه مرحوم آیةاللـه‌زاده ناراحت نشود، خیلی ادیبانه و ظریف خطاب به وی نوشتند: «ما هر چه كردیم كه تمیمۀ او را از چوب‌های جنگل مازندران تهیه كنیم، فراهم نشد!» تمیمه به چوب‌هایی می‌گویند كه به‌عنوان حِرز برای بچه‌ها استفاده می‌شود.
📚جرعه ای از دریا؛ ج4/ ص361
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
💢#خلاصه_مجمع_البیان 13:
💠 مباحث آیه «صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» (#سوره_حمد آیه 7)
▪️مباحث المعنی:
🔹معنای المغضوب علیهم و ضالین:
🔺معنای اسمی:
▫️▫️یهود و نصاری؛ به دلالت آیه 60 سوره مائده مسخ شدگان به صورت میمون ها، مورد غضب خدایند و به دلالت آیه 65 سوره بقره متخلفین یهود به صورت میمون مسخ شدند. پس مقصود از مغضوب علیهم یهود هستند و به دلالت آیه 77 سوره مائده مقصود از ضالین مسیحی ها هستند.
▫️حسن بصری در این مورد گفته اگر چه خداوند اسم ضالین را برای نصارا و اسم مغضوب علیهم را برای یهود برگزیده اما هر دو در این دو وصف مشترکند.
▫️▫️برخی هم گفته اند مقصود از این دو کفار هستند. خداوند یک گروه را با دو صفت ذکر کرده تا مهم ترین صفات آنها را بیان کرده باشد نه اینکه دو گروه با دو صفت باشند.
🔺معنای وصفی: عبدالقادر جرجانی گفته: اصلا لازم نیست که قومی باشند که مغضوب علیهم یا ضالین باشند. بلکه مقصود این است که انسان نباید مشمول غضب الهی باشد. اگر کسی می گوید خدایا مرا از اهل نعمت قرار بده یعنی به من نعمت بده نه اینکه لزوما گروهی باشند که اهل نعمت باشند و من جزو آنها قرار بگیرم.
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
معناي غضب و رحمت خداوند.mp3
زمان:
حجم:
2.41M
#قطعه_صوتی
🔅معنای صحیح غضب و رحمت درباره خداوند
▪️برشی از صوت جلسه 13 ام تدریس تفسیر مجمع البیان
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
💠 مباحث آیه «صِراطَ الَّذينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّالّينَ» (#سوره_حمد آیه 7)
▪️مباحث المعنی:
🔹چرا دادن نعمت را به خدا نسبت داد اما ضلالت را به صورت مجهول آورد:
🔺به خاطر اینکه جنبه ادب را در مخاطبه با خداوند مراعات کند. یعنی هر حسن که هست از خداست اما عیوب از بندگان است و این نوع آیات در موارد متعددی آمده است: از جمله
▫️در احتجاج ابراهیم با نمرود: «وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ.».
▫️در داستان موسی و خضر: «فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا».
▫️در داستان اهل سعادت و شقاوت: «فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُوا ... وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا ».
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
مراعت ادب در انعمت علیهم.mp3
زمان:
حجم:
2.29M
#قطعه_صوتی
🔅رعایت ادب در اسناد نعمت و گمراهی به خداوند
▪️برشی از صوت جلسه 13 ام تدریس تفسیر مجمع البیان
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan
💢#خلاصه_مجمع_البیان 13:
💠 نگاه کلی به سوره حمد
▪️مباحث النظم:
🔅انسان عاقل وقتی خود را در میان انواع نعمت ها می بیند، از باب ذکر نعمت آفرین «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» را بر زبان جار ی می کند. وقتی به منعٍم بودن خداوند اعتراف کرد، زبان به شکر و حمد می گشاید و می گوید «الْحَمْدُ لِلَّهِ».
⚡️وقتی می بیند که دیگرانی هم هستند که مثل او مشمول نعمتهای خدایند می گوید «رَبِّ الْعَالَمِينَ». وقتی در این مسئله دقیق تر می شود و فضل و رزق خداوند را بر همه موجودات مشاهده می کند می گوید «الرَّحْمَنِ ».
🌱در این حالت، با توجهی دیگر می بیند که مردم در ادای شکر الهی و اطاعت دستورات او کاهلند و کوتاهی می کنند؛ اما در مقابل خداوند کوتاهی آنان را می بخشاید و نعمتش را قطع نمی کند و از گناهان آنها در می گذرد، می گوید «الرَّحِيمِ».
🔹وقتی زندگی اجتماعی انسان را مشاهده می کند که همه در حال نزاع و ظلم و ستم به همدیگرند و توقع روزی را که حق به حق دار برسد را می کند و می گوید «مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ».
🔻ادامه در مطلب بعد👇
🌷تفسیر #مجمع_البیان https://eitaa.com/majmaolbayan