کتاب «نوروز در جاهلیت و اسلام» اثر ارزشمند حضرت آیه الله حاج سید محمدمحسن حسینی طهرانی قدّس‌الله‌سرّه که به بررسی ماهیت تاریخی و دینی این رسم می‌پردازد.
@maktabe_vahy
🌸🌸🌸🌸
نوروز.pdf
3.81M
دانلود رایگان نسخۀ الکترونیکی کتاب شریف " نوروز در جاهلیت و اسلام" اثر ذی قیمت آیة الله سید محمدمحسن حسینی طهرانی قدّس‌الله‌سرّه
@maktabe_vahy
🌸🌸🌸🌸
✍🏻 گزارشی از کتاب «نوروز در جاهلیت و اسلام»
💠 قسمت اول
🔹رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمودند:
«ما مِن شیءٍ یُقَرِّبُکُم إلی اللهِ إلّا و قَد دَعَوتُکُم بِه، و ما مِن شَیءٍ یُبَعِّدُکم عنِ النّارِ إلّا و قد نَهَیتُکُم عنه؛ هیچ‌چیزْ شما را به خدا نزدیک نمی‌کند، الّا اینکه من شما را به آن امر کردم و هیچ‌چیز شما را از خدا دور نمی‌کند، الّا اینکه شما را از آن نهی کردم.»
🔹از آنجا که هر عاقلی، تمام باورها و جهت‌گیری‌های خود را با میزانِ عقل و فطرت می‌سنجد تا راه صحیح از سقیم را بازشناسد و از سیره و سنّتِ نادرست و غیر منطقی بپرهیزد، شناختِ آیین‌ها از منظر عقل حائزِ اهمیت خواهد بود.
🔹همچنین برای کسانی که به حقانیتِ دین اسلام راه یافته و آنرا با تعمّق پذیرفته‌اند واضح است که هیچ مسئلۀ تأثیر‌گذاری در سعادتِ انسان نیست مگر آنکه اسلام نسبت به آن توصیه و سفارشی فرموده است؛ از اینرو شناخت سنّت‌ها و بدعت‌ها از درجۀ والایی از اهمیّت برخوردار است.
🔹یکی از آیین‌های قابل توجّه که از دیرباز مورد بحث و مناقشه بوده است، آیین مشهور «نوروز» است که کشفِ ماهیت آن برای عقل‌محوران و دین‌مداران، دغدغه‌ای مهم می‌باشد.
🔹کتاب «نوروز در جاهلیت و اسلام» تألیف حضرت آیت‌الله حاج سیدمحمدمحسن حسینی طهرانی رضوان‌الله‌علیه با هدف پاسخ به همین سؤال به رشتۀ تحریر درآمده است.
🔹مؤلّف جهتِ جامعیّت و صحّت منابعِ مورد استنادِ این رساله، شخصاً در کتابخانه‌های مختلف دنیا حضور یافته است. این ویژگی به‌تنهایی این رساله را از آثار مشابهْ متمایز می‌گرداند.
✅ با توجه به ویژگی‌ِ آیین‌های ملّی، طبیعی است که نتیجۀ این تحقیقات به مذاق مخاطبانِ ناآشنا با حقیقت، خوش نیاید؛ ایشان با اشاره به این مطلب نوشته‌اند:
«روی این سخن و نوشتار متوجّهِ رادمردانی خواهد بود که با فکرِ باز و حُریّت و آزادیِ مستمر و اهتمام به شناختِ معارف و حقایق، به‌دنبال معرفت و تحصیل کمالِ خویش می‌باشند.» [ص ۴٩؛ تلخیص]
🔹با توجه به تفصیلِ «رسالۀ نوروز در جاهلیت و اسلام» گزارشی از اهمّ مطالب مندرج در این کتاب و خلاصۀ ادلّۀ آن در قالب چند پُست خدمت مخاطبان محترم تقدیم می‌گردد.
📝 ادامه دارد...
[مطالعه قسمت دوم]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نوروز #عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی
@maktabe_vahy
🌸.🌸.🌸.🌸
✍🏻 گزارشی از کتاب «نوروز در جاهلیت و اسلام»
💠 قسمت دوم
🔹طبق مستنداتی که مرحوم مؤلّف در این کتاب ارائه می‌فرماید، باید دانست:
❗️در دوران باستان، هیچ‌گاه عنوان نوروز یک روزِ معیّن و ثابت نداشته و میان روزها و فصولِ مختلفِ سال در گردش بوده است، و در سال ۴۶٧ هـ.ق به‌دستورِ سلطان جلال‌الدین سلجوقی، نوروز در اوّل فروردین قرار گرفت و دیگرْ گردشِ نوروز در فصول مختلفِ سال از میان برداشته شد.
❗️از اینرو نوروزی که در عصر اهل‌بیت علیهم‌السلام مطرح بوده ارتباطی با اولِ فروردین یا فصل بهار نداشته است؛ بلکه در فصولِ مختلفِ سال در گردش بوده است.
❗️از طرفی آنچه مردمِ باستان را واداشت که این روز را به عنوان عید بپندارند، صرفاً پیروی از پادشاهان و سلاطینِ خود بود، نه اموری مانند طراوت طبیعت و روییدن گل‌ها.
📝ادامه دارد...
[مطالعه قسمت اول]
[مطالعه قسمت سوم]
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نوروز #عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی
@maktabe_vahy
🌸.🌸.🌸.🌸
🔹اینها در عوضِ آنها!
#عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی #حدیث_ناب
@maktabe_vahy
🌕.🌕.🌕.🌕
✍🏻 گزارشی از کتاب « نوروز در جاهلیت و اسلام»
💠 قسمت سوم
🔻برخی در تأیید نوروز به روایاتی تمسّک جسته‌اند که با تحقیقِ مصنّف، همگی از جهت سند و دلالت مورد خدشه می‌باشند؛ که از میان آنها در این گزارش به مهمترین آنها که دو راویت است، اشاره می‌شود.🔻
🔸روایت اول: روایت مختصرِ معلّی‌بن‌خُنَیس از امام صادق علیه‌السلام
🔹این روایت که مهمترین حدیث در تأیید نوروز است، نزد علامه مجلسی از درجۀ اعتبار ساقط است و پس از شیخ طوسی در هیچ‌یک از کتب معتبر و غیرمعتبرِ شیعه نیامده است.
🔹با توجّه به اینکه این روایت در نسخه‌هایی از کتاب مصباح‌المتهجّدِ شیخ طوسی نقل شده است، مؤلّف محترم در کتابخانه‌های معتبر جهان اسلام روی نُسَخ خطی تحقیقی انجام داده‌اند که حاصل آن بدین قرار است:
✅ اولاً: در بسیاری از نسخه‌های خطی اصلاً اثری از این روایت به چشم نمی‌خورد؛ حتی یک کلمه!
✅ ثانیاً: در برخی نسخه‌ها روایت در حاشیۀ صفحه آمده، آن هم به‌طور ناقص و مختصر، که نشان از دستکاریِ ناسخ در نقل دارد.
✅ ثالثاً: در نسخه‌ای که اصل روایت در متن آمده، کاملاً مشخص است که هیچ ارتباطی با قبل و بعدِ خود ندارد، و ناسخْ آن را در ضمنِ کتاب گنجانده است.
❗️نکته: حاج شیخ عباس قمّی در مفاتیح‌الجنان این روایت را نقل کرده است؛ اما باید گفت که ایشان در نگارش کتابْ دقّت علمی را لحاظ نکرده بودند. آیت‌الله شبیری زنجانی از آیت‌الله خمینی نقل کردند که مرحوم حاج شیخ عباس قمی گفته است: «در مفاتیح‌الجنان امور غیرمستند وجود دارد.»
🔸روایت دوم: روایت مفصّلِ معلّی‌بن‌خُنَیس از امام صادق علیه‌السلام
🔹علامه مجلسی این روایت را پذیرفته، ولی دچار تناقضات متعددی است و قابل پذیرش نیست؛ مثلاً:
❗️در آن گفته شده: «هرکس در این روزها به سفر رود، برگشتی ندارد، یا هرکس در این روزها تجارت کند، ضرر خواهد کرد!» و حال آنکه واضح است بسیاری سفر کرده و برگشته‌اند و یا تجارت کرده و ضرری متوجّهِ آنها نشده است!
❗️در این روایت تعداد روزهای ماه شمسی را سی‌روز شمرده، نه یک‌روز کم نه یک‌روز زیاد. حال آنکه می‌دانیم اگر همۀ ماه‌ها را سی‌روزه (بدون زیاده و نقصان) بدانیم، ٣۶۵ روزِ سال، به ٣۶۰ روز تبدیل می‌شود!
❗️همچنین در این روایت، عید غدیر را مصادف با نوروز دانسته است که صحیح نیست؛ زیرا طبق محاسبات، عید غدیر در ٢٧ اسفند بوده است نه اول فروردین. مضافاً به اینکه معیارِ دین اسلام، سال قمری است، و بر فرض صحتِ مصادف‌بودن نوروز با غدیر، دلیل نمی‌شود که هر مناسبت دینی را بر اساس تاریخ شمسی آن نیز گرامی بداریم؛ مثلاً میلاد امام زمان علیه‌السلام را در ١٢ مُرداد جشن بگیریم یا شب قدر را بر اساس تاریخ شمسی احیا بداریم!
🔹علاوه بر مطالب گذشته، روایتِ فوق با روایاتِ معتبر در تعارض است؛ مثلاً موسی‌بن‌جعفر علیه‌السلام در روایتی می‌فرماید: «من در همۀ آثار اجدادم گشتم و برای این عید (نوروز) اثری نیافتم، و چیزی که اسلام آن را محو کرده، من احیا نمی‌کنم.» (مناقب ابن‌شهرآشوب، ج۴، ص٣١٨)
🔹یا در روایتی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه و آله و سلّم می‌فرمایند: «درعوضِ مهرجان و نوروز، خداوند عید فطر و قربان را برای شما قرار داده است.» (مستدرک، ج۶، ص١۵٣)
📝ادامه دارد...
[مطالعه قسمت دوم]
[مطالعه قسمت چهارم]
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نوروز #عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی
@maktabe_vahy
🌸.🌸.🌸.🌸
🔹 پناه به خدا می‌برم که آنرا زنده کنم!
#عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی #سنت
@maktabe_vahy
🌕.🌕.🌕.🌕
✍🏻 گزارشی از کتاب « نوروز در جاهلیت و اسلام»
💠 قسمت چهارم
⁉️ برخی فضلاء برای تأیید این عید بر اساس قاعدۀ «تسامح در ادلۀ سُنَن و احادیث مَن بَلَغ»، برپایی این عید را مستحسن شمرده‌اند.
توضیح آنکه: طبق این احادیث و قاعدۀ مربوطه، در مستحبات و سنّت‌ها نیاز نیست نسبت به ضعف و قوّتِ سند و دلالت حدیث، حسّاس بود بلکه طبق واژۀ «بلوغ» (=رسیدن) که در این احادیث آمده، هرکس خبر از سنّتی به او برسد، حتی اگر آن خبر صحیح نباشد می‌تواند به امید کسبِ ثواب به آن عمل کند.
بررسی:
🔹بلوغِ مذکور در «احادیث مَن بَلَغ» بلوغِ عقلایی است که شامل روایات ضعیف نمی‌شود؛ چون این روایات از "ملاک عقلایی‌بودن و شرایط حجیّت" برخوردار نیست.
از اینرو، مقصودِ «احادیث مَن بَلَغ» عمل به احادیثی است که واجدِ شرایط اعتبار و حجّیت بوده ولی ممکن است در واقع از معصوم صادر نشده باشند.
🔺در نتیجه قاعدۀ تسامح در ادلۀ سُنَن، از درجۀ اعتبار ساقط است و نمی‌توان بر اساس این قاعدۀ بی‌اعتبار، برای نوروزْ اعتبار کسب کرد.
📝ادامه دارد...
[مطالعه قسمت سوم]
[مطالعه قسمت پنجم]
ـــــــــــــــــــــــــــــ
#نوروز #عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی
@maktabe_vahy
🌸.🌸.🌸.🌸
✍🏻 گزارشی از کتاب « نوروز در جاهلیت و اسلام»
💠 قسمت پنجم
⁉️ برخی گفته‌اند:
«درست است که نوروز، عیدی دینی نیست، ولی عیدی ملی است و گرامی‌داشتِ آنْ از این نظر ایرادی ندارد.»
بررسی:
🔹شرط امضای یک عید، سازگاری با موازینِ شرع و ادبِ الهی است؛ از اینرو ملّی‌گرایی و قومیّت‌گرایی با معیارهای شرعْ سازگاری ندارد.
🔹سنّتی که قبل از اسلام بوده و بر اساس سلایقِ سلاطین تثبیت شده و بر اساس ندای ایرانیّت و قومیّت در سازمان بین‌الملل ثبت شده، با معیارهای دینی ناسازگار است.
🔹در دین، عرب و عجم و ترک و لُر و غرب و شرق، یکی هستند و افراد بر اساس معیارهای تقوا و ارزش‌های عقلانی و اخلاقی سنجیده می‌شوند.
🔹در اعیاد و مناسبت‌ها نیز مسئله از این قرار است و ملیّتْ معیار نمی‌باشد؛ بلکه ارزش‌های عُقلایی و کمالِ انسانی و فطری معیار است. حال آنکه توجّه به قومی خاص با این معیارها سازگار نیست.
📝ادامه دارد...
[مطالعه قسمت چهارم]
[مطالعه قسمت ششم]
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#نوروز #عید #اعیاد_عقلائی #اعیاد_شرعی #تبعیت_از_سنن_الهی
@maktabe_vahy
🌸.🌸.🌸.🌸