✅ #جهل_بسیط چه تفاوتی با #جهل_مرکب دارد؟
💠پاسخ اجمالی
🔷«جهل» و نادانی، در مقابل «علم» و دانستن قرار میگیرد که به دو زیر مجموعه « #جهل_بسیط » و « #جهل_مرکب » تقسیم میشود.
🔺الف) « #جهل_بسیط » بدین معنا است که انسان چیزى را نداند، اما متوجه این جهل و نادانى خودش باشد، مانند ما که هنوز نمیدانیم در کره مریخ موجود زندهاى وجود دارد یا نه، و به این ناآگاهى خود نیز آگاهیم که در این صورت تنها با یک جهل مواجهیم.
گفتنی است که #جهل_بسیط، #ضد_علم_نیست، بلکه تقابل میان آن دو، تقابل ملکه و عدم ملکه است و ممکن است به علم منجر شود.
🔺ب) « #جهل_مرکب » به مواردی گفته میشود که انسان چیزى را نداند و متوجه این نادانى خویش نباشد، بلکه اعتقاد دارد که در موضوع مورد نظر، آگاهی لازم را دارد، مانند کسانى که اعتقادات فاسد دارند و خیال میکنند به حقایق آگاهاند، در حالیکه در واقع ناداناند.
این نوع از نادانی را بدان جهت، « #جهل_مرکّب » نامیدهاند که در واقع مرکّب از دو جهل و نادانی است. یکى جهل به واقعیت، و دیگری جهل نسبت به نادانی خویش!
#جهل_مرکّب مقابل علم است به تقابل تضادّ و ممکن نیست که با وجود آن علم حاصل شود.
❌در پایان ذکر این نکته لازم است که « #جهل_مرکب » بسیار خطرناکتر از « #جهل_بسیط » است؛ چرا که به گفته آن شاعر پارسیگو:
آنکس که نداند و بخواهد که بداند / جان و تن خود را ز جهالت برهاند
آنکس که نداند و نداند که نداند / در جهل مرکب ابدالدهر بماند.
📖مرکز اطلاعات و مدارک اسلامى، فرهنگ نامه اصول فقه، ص ۳۸۸، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه، معاونت پژوهشى، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى