♨️ صحتسنجیِ کرامات عرفانی به کمک علم جدید
گفتوگویی میان من و یکی از دوستان اهلفلسفه در توییتر شکل گرفت با موضوع «صحتسنجیِ کرامات یا مشاهدات عرفانی به کمک علم جدید» که ماحصل آن گفتوگو را اینجا نقل میکنم:
💬 آقای توپچی:
کتابهای عرفا پر از کشف و کرامت هست. فلانی رو آب راه رفت، فلانی هوا پرید، فلانی غیب گفت؛ ولی این روزها از این کتابها کم میبینیم. اگر الان کسی ادعای طیالارض بکنه با دوربین میریم و میگیم بپر! اگر تکنولوژی و رسانه ۲۰۰۰ سال قبل بود، الان دنیای دیگری داشتیم، در آینده دنیای دیگری خواهد بود.
💬 ملااحمدی:
اساساً تو فضای عرفان (واقعی) کسی در صدد "اثبات خود" نزد دیگری نیست که حالا بخواد براش دغدغه باشه که شما حرفشو باور کنی یا نکنی، یا اینکه بترسه از اینکه مچشو بگیرن یا نگیرن!
مضافاً بر اینکه اساساً تجربههای عرفانی از سنخ تجربههای ساینتیک نیست که با اون خطکش قابلسنجش باشه!
💬 آقای توپچی:
پس حق نداره علنی بگه، بره تو اتاق تو خلوت خودش هی با خودش بگه من طیّالارض دارم.
وقتی میاد کتاب مینویسه و در کتابش میگه یعنی دقیقاً میخواد خودش رو اثبات کنه. میخواد بگه بله منم فلان. ما در اینجا ازش اثبات میخواهیم.
💬 ملااحمدی
معیارتون برای تشخیص «حق» تو این زمینه غلطه:
اولاً کدوم عارف تو کدوم کتاب «برای #اثبات خودش و اینکه بگه بله منم فلان» شهوداتش رو تعریف کرده؟!
ثانیاً عرفا در کانتکست و پارادایم فکری خاصی که مبتنی بر بسیاری از پیشفرضها هست، شهوداتشون رو حکایت کردن. هیچ عارفی برای کسی که در پارادایم فکریِ این توییت فکر میکنه هیچی رو نخواسته اثبات کنه که حالا طرف "براساس خطکشهای خودش" ازش اثبات بخواد.
ثالثاً ازقضا خود عرفا معیارهای شرعی و عقلانی برای صحتسنجیِ شهوداتشون داشتهاند. خیلی هم دقیق و موشکافانه بوده، انقدرکه مثلا بخش رحمانیِ شهود رو از بخش نفسانی و شیطانی تفکیک میکردن و....
💬 آقای توپچی:
انگیزهاش برای من مهم نیست، وقتی ادعایی رو در کتاب میاره من ازش دلیل میخوام.
💬 ملااحمدی
اگه فارغ از انگیزهاش ازش دلیل و اثبات میخواهید اشکال نداره، فقط چون او از ابتدا در صدد «اثبات» نبوده و همچنین بخاطر اینکه در پارادایم فکری خاصی نقل کرامت کرده، باید این حق رو براش قائل باشید که اثبات به شما براش اهمیتی نداشته باشه یا لااقل «به شیوهی ساینتیستی شما مثلاً جلوی دوربین» نخواد اون عمل رو تکرار کنه. نمیشه که بقول ویتکنشتاین بازی زبانی او رو نپذیرید و ازش توقع داشته باشید بیاد تو بازی زبانی شما مطلبی رو براتون اثبات کنه!
✅ چراکه اساساً عارف از نقل کرامت (که اونم گهگاهی هست) در صددِ «اثبات» مطلبی برای «دیگریهایی که به این نقل اعتماد ندارن» نیست. بلکه درواقع درصدد «تبیین» مطلبی هست که نقل کرامت صرفاً در این تبیین کمکش میکنه.
📍 پ.ن: برای آشنایی با سنخِ تجربههای عرفانی و بعضی میزانهایی که عرفا برای اونها بیان کردن، کتاب «مواجید عرفانی» تألیف آقای حسین روحانینژاد مفید است.
@maktabkhaaneh