ولادت و نسب
در تاریخ ولادت ام کلثوم، میان مورّخان اختلاف است؛ اما شیعه و سنی بر اینکه علی(ع) و فاطمه(س) فرزندی به نام ام کلثوم داشتهاند، اتفاق نظر دارند.[۱]
تاریخ ولادت او را سال ۶ قمری نوشتهاند؛[۲] البته برخی نیز بدون تعیین سال دقیق، این گونه ذکر کردهاند که زمان ولادت او در عصر پیامبر اکرم(ص) بوده است.[۳]
درباره اینکه او فرزند چندم امام علی(ع) بوده میان منابع شیعه و اهل سنت اختلاف وجود دارد و علمای شیعه، او را کوچکتر و پس از زینب(س) دانستهاند؛[۴] اما اهل سنت، ام کلثوم را فرزند سوم علی بن ابی طالب(ع) ذکر کرده و بزرگتر از زینب (س) پنداشتهاند.[۵
👇
کنیهها و القاب
شیخ مفید در شمار فرزندان امیرالمؤمنین(ع)، نام او را زینب صغری ذکر میکند که مُکَنّا به امکلثوم است.[۶] این کنیه را پیامبر اکرم(ص) به سبب شباهت زینب صغری به خالهاش - امکلثوم دختر رسول خدا (ص) - به او داد.[۷] در بسیاری از منابع فریقین(شیعه واهل سنت)، از او تعبیر به ام کلثوم کبری شده است.
سید محسن امین در این باره میگوید: دختران امیر مؤمنان(ع) که اسم یا کنیه آنان امکلثوم باشد سه یا چهار تن هستند:
امکلثوم کبری دختر فاطمه (س).
امکلثوم وُسطی همسر مسلم بن عقیل.
امکلثوم صغری.
زینب صغری که کنیهاش امکلثوم است.
وی تصریح میکند: اگر دو تای آخر یکی باشند، سه نفر و گرنه امکلثومها چهار تن هستند.[۸] با این حال برخی منابع، اسم امکلثوم دختر علی(ع) و فاطمه(س) را «رقیه کبری» و نام امکلثوم صغری را «نفیسه» خواندهاند.[۹]
همسر و فرزندان
بنابر نقل برخی تاریخ نویسان، ام کلثوم ابتدا با عُمَر بن خطاب ازدواج کرد و پس از مرگ عُمَر، به همسری پسر عمویش «عون» پسر جعفر بن ابی طالب در آمد. وی پس از وفات عون با برادر شوهرش «محمد» و پس از وفات محمد با دیگر برادر آنان «عبدالله» ازدواج کرد. عبد الله قبل از ایشان ، همسر خواهرش زینب کبری دختر علی بوده است.[۱۰] مسعودی ام کلثوم را بدون فرزند میداند[۱۱]. برخی تاریخنویسان از جمله فرزندان وی را «زید» و «رقیه» دانستهاند که هر دو از عُمَرند.[۱۲] ابن عنبه در ذکر فرزندان مسلم بن عقیل از دختری به اسم «حمیده» نام میبرد که مادر وی ام کلثوم دختر علی بن ابیطالب است.[۱۳] سید محسن امین میگوید: این خبر دلالت بر آن دارد که مسلم بن عقیل با دختر عمویش ام کلثوم ازدواج کرده، اما این غیر ام کلثوم کبری است؛ چون احدی آن را روایت نکرده و شاید همسر ام کلثوم وسطی باشد.[۱۴]
👇
ازدواج با عمر بن خطاب
نوشتار اصلی: ازدواج ام کلثوم با عمر بن خطاب
بر اساس برخی گزارشها، ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب(ع) با عمر خلیفه دوم ازدواج کرده است.[۱۵] تاریخ این ازدواج، ذی القعده سال ۱۷ هجری قمری ذکر شده است.[۱۶]در مقابل، عدهای این ازدواج را انکار کرده و آقا بزرگ تهرانی نیز نام برخی از کتابهایی که در ردّ این ازدواج نوشته را ثبت کرده است.[۱۷]
حضور در کربلا
برخی مقاتل از حضور ام کلثوم در کربلا سخن گفتهاند؛ به گونهای که از او در بسیاری از موارد در کنار حضرت زینب(س) نام برده شده است و مصیبتهایی برای او نقل کردهاند. علامه مجلسی نقل میکند: پس از شهادت امام(ع) و هنگام آتش زدن خیمهها، گوشواره را از گوش ام کلثوم خواهر حسین(ع) کشیدند.[۱۸] ام کلثوم راوی واقعه عاشورا بوده و در کوفه و مجلس ابن زیاد خطبه خوانده است. ابن طیفور در کتاب خویش، خطبهای را از ام کلثوم میآورد که در کوفه و جریان اسارت اهل بیت پیامبر(ص) روی داده است.[۱۹] علامه مجلسی نیز سخنان و اشعار ام کلثوم در مجلس ابن زیاد را ذکر کرده است.[۲۰]
در مقابل، برخی منابع به غیر فاطمی بودن ام کلثوم حاضر در کربلا تصریح کردهاند.[۲۱] سید محسن امین این مسئله را رد کرده و میگوید: امیرمؤمنان(ع) دو دختر به نام ام کلثوم داشته که یکی ام کلثوم کبری فرزند حضرت زهرا (س) بوده که قبل از واقعه کربلا از دنیا رفت و دیگری که مادرش کنیز بود، در کربلا حضور داشته و در کوفه خطبه خوانده است. وی همسر مسلم بن عقیل بوده است.[۲۲
👇
خطبه ام کلثوم در کوفه
ام کلثوم از جمله کسانی[یادداشت ۱] دانسته شده که بعد از شهادت امام حسین(ع)، در کوفه، خطبه خوانده است.[۲۳] به نقل سید بن طاووس در لهوف، ام کلثوم درحالیکه صدایش به گریه بلند بود مردم کوفه را به دلیل کشتن امام حسین(ع) و یارانش و به اسارت گرفتن اهل بیت او و همچنین غارت اموالش سرزنش کرد و نفرین کرد و در همان حال اشعاری خواند که صدای گریه و ناله از مردم برخاست،[یادداشت ۲] به صورتی که هیچ موقع مردم بیش از آن روز گریه نکرده بودند.[۲۴]
راوی احادیث
از ام کلثوم، روایاتی در منابع شیعی نقل شده است. مامقانی او را در زمره زنان راوی میشمارد و میگوید: «وی زنی جلیل القدر، فهیم و بلیغ بوده و او را از ثقات میدانم».[۲۵] اکثر این احادیث، درباره مصائب واردشده بر اهل بیت است.
👇
واقعه عاشورا و حوادث پس از آن
نوشتار اصلی: واقعه کربلا
ابن طاووس میگوید: چون امام حسین(ع) وداع کرد، ام کلثوم ندا سرداد و گفت: یا ابا عبدالله! وای بر ما بعد از مصیبت از دست دادن شما. امام(ع) هم ام کلثوم، زینب (س) و رباب را تسلی داد.[۳۰]
در جریان اسارت، هنگامی که کوفیان برای اطفال غذا آوردند ام کلثوم فریاد زد و گفت: ای اهل کوفه صدقه بر ما (اهلبیت پیامبر) حرام است.[۳۱]
روایتی که به هنگام ورود کاروان اسرا به شام، ام کلثوم از شمر خواست که سرهای شهدا را از میان اسیران به سمتی ببرد که همه نگاهها به آن طرف برود و نظاره به سوی آنان کمتر شود.[۳۲
👇
قبور ام كلثوم و سكينه در قبرستان باب الصغیر در سوریه
در باب زمان وفات ام کلثوم و چگونگی آن نیز اختلاف است.
بسیاری از منابع، رحلت او و فرزندش زید را در یک زمان دانستهاند تا آن جا که نماز میت بر بدن هر دو با هم خوانده شد.[۳۳]
عدهای وفات آنان را حدود سال ۵۰ ق و در زمان سلطنت معاویه میدانند.[۳۴]
برخی گفتهاند: وفات آنان در زمان حکومت عبدالملک بن مروان (۶۵ – ۸۶ ق) بوده است.[۳۵]
مقریزی مینویسد: زمانی که همسر عون بن جعفر بود از دنیا رفت.[۳۶]
ابن عبدالبر، وفات وی را در زمان امامت امام حسن(ع) ذکر میکند.[۳۷]
ابن طیفور نیز قائل به وفات او پس از سال ۶۱ ق و واقعه کربلا شده است.[۳۸]
نحوۀ وفات
درباره نحوه وفات هم آمده است کهام کلثوم و فرزندش زید بر اثر بیماری[۳۹] یا خورانیدن سم به آنان[۴۰] از دنیا رفتهاند
👇
عمادالدین طبری میگوید: روایت است کهام کلثوم خواهر امام حسین(ع) در شام (سوریه) متوفی شد.[۴۱] ابن بطوطه در سفرنامهاش مینویسد: در نزدیکی شهر شام و یک فرسخ مانده به آن، مزار ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب(ع) از فاطمه است.[۴۲] یاقوت حموی هم مینویسد: قبر ام کلثوم در راویه دمشق است.[۴۳] ابن عساکر در این باره میگوید: این قبری که در راویه دمشق است مدفن ام کلثوم، دختر علی بن ابیطالب(ع) از فاطمه نیست... وی در مدینه درگذشت و در قبرستان بقیع مدفون گردید.[۴۴] برخی نیز گفتهاند که این قبر، مدفن زینب کبری ، دختر علی(ع) و فاطمه (س) است که کنیهاش ام کلثوم است.[۴۵]
پانویس
↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۳۵۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۸، ص۴۶۳؛ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۱۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۱۸.
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
🏴 مصائب ام کلثوم سلام الله علیها
▪️زمانی که امام حسین (ع) به شهادت رسید اسب امام به سوی خیمه گاه آمد #ام_کلثوم دختر حضرت علی و حضرت فاطمه (علیهم السلام) از خیام بیرون آمد و در حالی که دست بر سر اسب میکشید با گریه میگفت: «ای محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم)، ای جد بزرگوار، ای ابوالقاسم، ای علی (ع)، ای جعفر، ای حمزه، ای حسن (ع)، این حسین (ع) است که عریان به خاک افتاده است سر از پشت جدا و عمامه و ردایش از تن خارج کردهاند سپس با اسب بر او تاختهاند.
_
▪️در کوفه نیز در حالی که گریه راه گلویش را بسته بود و به سختی میگریست به سخن ایستاد و گفت: ای مردم کوفه، بد به حالتان چه کردید؟ به حسین (ع) خیانت کردید و او را تنها گذاشتید و آنگاه او را کشتید و اموالش را به غارت بردید و زنانش را به اسیری گرفتید؟ مرگ بر شما، آیا میدانید چه کردید و چه گناه بزرگی را مرتکب شدهاید؟ هیچ میدانید که چه خونهایی را ریختید و چه زنان شریفی را داغدار و چه اموالی را به یغما بردید و لباس چه دختران و زنانی را به تاراج بردید؟ مهر و محبت از دلهایتان برداشته شده است؟ شما بهترین مردان بعد از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را کشتید؛ با این حال حزب خدا پیروز است و حزب شیطان شکست خورده و زیان کار. آن گاه این اشعار را بر زبان جاری کرد:
_
▪️برادرم را کشتید پس وای بر مادرانتان که به زودی دچار آتشی خواهید شد که گرمایی سوزان دارد. خونهایی را ریختید که خدا، قرآن و محمد (ص) آن را محترم شمرده و حرام کرده بودند. شما را به آتش دوزخ مژده باد که فردا به یقین در آن جاویدان خواهید ماند. من همه عمرم در سوگ جانسوز برادرم و ستمی که بر او رفته است میگریم بر آن انسان والایی که پس از پیامبر(ص) از بهترین مردان روزگار بود. من بر او اشک خواهم ریخت و همواره بر او خواهم گریست و دانههای درشت و بی شمار اشکم از گونه هایم خشک نخواهد شد.
_
▪️چون کاروان اسرا نزدیک شام رسیدند ام کلثوم به شمر فرمود:ما را از دروازهای وارد کن که مردمان کمتری در آن اجتماع کرده باشند و بگو سرهای شهدا را از میان محملها دور کنند تا مردم به نظاره سرها مشغول شده و به حرم رسول خدا (ص) ننگرند. اما شمر بر خلاف فرموده ایشان عمل کرد و فرمان داد تا سرهای شهدا را در میان محملها جای دهند و ایشان را از دروازه ساعات که مردم بیشتری در آن جمع شده بودند وارد نمودند.
منبع:اللهوف فی قتلی الطفوف-ص۸۲ و91و101
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
4_5854823134993058078.mp3
6.84M
فایل | #صوتی
💠حجت الاسلام عالی
رفع بدی های ظاهر و باطن زن و شوهر
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️تا حالا خدارو شکر کردیم؟
👌 #سخنرانی بسیار شنیدنی
🎤حجت الاسلام #دارستانی
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
.
#وفات_حضرت_ام_کلثوم
29 جمادی الثانی
وفات #حضرت_ام_کلثوم(سلام الله علیها)
حضرت ام کلثوم چهار ماه پس از بازگشت از کربلا به مدینه از دنیا رفتند. پدرشان مولی الموحدین امیرالمومنین(سلام الله علیه) و مادرشان حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها)میباشد.
صاحب ریاحین الشریعه به نقل از اعیان الشیعه میفرماید:
امیرالمومنین(سلام الله علیه) آن مخدره را به عون بن جعفر طیار (سلام الله علیه)تزویج نمودند.
آنچه در مورد ازدواج ام کلثوم(سلام الله علیها) با غیر از عون بن جعفر نقل شده از بافته های مخالفین است. آن حضرت در واقعه جانسوز کربلا حضور داشتند و بعد از شهادت امام حسین (سلام الله علیه)و اهل بیت و اصحابشان ، در کنار خواهرشان حضرت زینب (سلام الله علیها)از بانوان و یتیمان محافظت مینمود.اشعار آن حضرت در فراق برادر در کربلا مشهور و جانسوز است.
پس از عاشورا که بانوان به اسارت کوفه و شام رفتند،خطبه آن حضرت در کوفه و مجلس ابن زیاد،اشعار آن حضرت در قادسیه و قنسرین ،اثر دعای آن حضرت در سیبور و بعلبک ،کلمات آن جناب با شمر هنگام ورود به دروازه شام، مرثیه های حضرتش در اربعین و مراجعت به مدینه، دلالت بر عظمت و شجاعت و صبر آن مخدره دارد.
سرانجام بعد از چهار ماه از ورود به مدینه با دلی پر از غم و اندوه در مصائب کربلا،بالاخص شهادت سید الشهداء(سلام الله علیه) رحلت شهادت گونه نمود و در مدینه منوره دفن شد. به قولی رحلت آن حضرت در 21 ماه جمادی الثانی بوده است.(وقایع الشهور ص 110)
.@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
احادیثی از ائمه درباره فضیلت های ماه رجب
الشَّهرُ شَهري و العَبدُ عَبدي و الرَّحمَةُ رَحمَتي فَمَن دَعاني في هذَا الشَّهرِ أجَبتُهُ و مَن سَألَني أعطَيتُهُ.
ماه (رجب)، ماه من، بنده، بنده من، و رحمت، رحمت من است؛ هر كه در اين ماه مرا بخواند ، اجابتش كنم و هر كه حاجت آورَد، عطايش كنم.
حدیث از پيامبر صلي الله عليه و آله درباره فضیلت ماه رجب :
رَجَبٌ شَهرُ اللّه ِ الأصَبُّ يَصُبُّ اللّه ُ فِيهِ الرَّحمَةَ عَلى عِبادِهِ
پيامبر صلي الله عليه و آله در مورد فضیلت ماه رجب فرمودند: رجب ماه بارش رحمت الهى است. خداوند در اين ماه رحمت خود را بربندگانش فرو مى ريزد.
حديث قدسى درباره فضیلت ماه رجب :
جَعَلتُ هذَا الشَّهرَ (رَجَبَ) حَبلاً بَيني و بَينَ عِبادي فَمَنِ اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ بِي
ماه رجب را ريسمانى ميان خود و بندگانم قرار داده ام ؛ هر كس به آن چنگ زند، به وصال من رسد.
رسول اکرم (ص) درباره ماه رجب فرموده اند:
«رجب ماه بزرگ خداست و هیچ ماهی در حرمت و فضیلت به پایه آن نمی رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است، آگاه باشید که رجب ماه پروردگار است و شعبان ماه من و ماه رمضان ماه امت من است و اگر کسی در ماه رجب حتی یک روز روزه بدارد خدا را از خود خشنود ساخته و خشم الهی از او دور میگردد.»
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
مداحی_آنلاین_سیره_امام_هادی_حجت.mp3
5.22M
🏴 #شهادت_امام_هادی(ع)
♨️سیره امام هادی(ع)
👌 #سخنرانی بسیار شنیدنی
🎤حجت الاسلام #فاطمی_نیا
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
4_5850373140852509014.mp3
3.62M
♨️ #ماه_رجب ماه استجابت دعا
👌 #سخنرانی بسیار شنیدنی
🎤حجت الاسلام #حیدریان
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️برکات عالم رو میخوای؟
👌 #سخنرانی بسیار شنیدنی
🎤حجت الاسلام #دارستانی
@manbarmajma
#کانال_سخنرانی_مجمع_الذاکرین_ایتا