✅بدنهای مطهر شهدای کربلا پس از چند روز و توسط چه کسانی دفن شدند و حکمت تأخیر در تدفین چه بود؟
🔻بعد از شهادت امام حسین(ع) و شهدای عاشورا، عمر سعد که فرمانده سپاه دشمن بود، مدتی در کربلا ماند و کشتگان سپاه خود را جمع کرد و بر آنها نماز خواند، ولی پیکر مطهر امام حسین(ع) و یارانش را بدون غسل و کفن بر روی زمین رها کرد تا سرانجام، این پیکرهای پاک توسط گروهی از مردان قبیلهی بنیاسد که در نزدیکی کربلا چادر زده و سکونت داشتند - و بر اساس برخی گزارشها با حضور و راهنمایی امام زینالعابدین(ع) که با روشی اعجازآمیز مانند طی الارض از بند اسارت به آنجا آمده بود - به خاک سپرده شدند.[1]
✳️در مورد اینکه بدن مطهر امام حسین(ع) و یاران ایشان چند روز بعد از شهادتشان دفن شد، نظراتی مطرح است:
🔺بیشتر مورخان و سیرهنویسان متقدم معتقدند که تنها یک روز پس از شهادت امام(ع) و در روز یازدهم محرم، قبیله بنیاسد بدن امام حسین(ع) و یارانش را به خاک سپردند.[2]
🔺برخی از مورّخان و سیرهنویسان نیز گزارش کردهاند که عمر سعد دو[3] و یا سه[4] روز پس از فاجعه عاشورا در کربلا حضور داشت و در این مدت نیز بدن مطهر شهدا به صورت عریان بر روی خاک باقی بود تا او به سمت کوفه حرکت کرد.[5]
♻️از آنجا که گزارشی وجود ندارد که در طول مدت حضور عمر سعد در کربلا، پیکر شهدا را به خاک سپرده شده باشند، و همچنین بر اساس نقلهای روایی، امام سجاد(ع) با روشی اعجازآمیز از اسارت به آنجا آمده بود، این احتمال داده شد که مراسم تدفین در روز سوم شهادت انجام شده باشد.[6]
🔻در همین زمینه امام رضا(ع) در مناظرهی خود با ابن ابیحمزه، از او پرسید:
▪️آیا حسین بن علی(ع) امام بود؟! گفت: آری!
▪️امام(ع) فرمود: پس چه کسی عهدهدار دفن ایشان شد؟
▪️ابن ابیحمزه گفت: علی بن الحسین(ع)!
▪️امام هشتم(ع) فرمود: علی بن الحسین(ع) در آن زمان کجا بود؟!
▪️گفت: در کوفه نزد پسر زیاد زندانی بود؛ اما بدون اینکه آنها باخبر شوند به کربلا آمد، پدرش را دفن نمود و به زندان برگشت.
▪️امام رضا(ع) فرمود: کسی که علی بن الحسین را قدرت داد که به کربلا بیاید، پدرش را دفن کند و برگردد، مرا نیز میتواند به بغداد ببرد تا پدرم را کفن و دفن کنم، در حالی که نه در زندان هستم و نه در اسارت![7]
🔺گزارشی نیز وجود دارد که نشانگر آن است که پیکر شهدا بیش از سه روز در آنجا باقی نماند؛ زیرا سلیمان بن قتّه عدوی سه روز بعد از عاشورا از کربلا عبور نمود و این اشعار را سرود:
➖بر خانه ها و سراپرده خاندان رسول خدا(ص) گذر کردم، ولی آنها را مانند روزگار پرافتخار پیامبر(ص)، آباد و آزاد و در امنیت و آرامش ندیدم!
➖مگر نمینگری که خورشید جهان افروز در سوگ حسین(ع) و یارانش رنگپریده و بیمار است،
➖و زمین و زمان از این سوگ سهمگین به لرزه درآمده و دگرگون شده است.[8]
🔸از آنجا که او در اشعارش هیچ اشارهای به باقیماندن پیکرها بر روی خاک نکرده، میتوان برداشت کرد که شهدا قبل از آن زمان به خاک سپرده شده بودند.
✳️اما در مورد حکمت تأخیر دفن امام حسین(ع) باید گفت؛ اگرچه این تأخیر، نشانی واضح از مظلومیت مضاعف امام(ع) بود که مدتی در زیر آفتاب باشد و دفن نشود و این اندوه بیشتری را برای نسلهای بعد به دنبال داشته باشد؛ اما برای این موضوع و هر ماجرای مشابه دیگر -که ناشی از رفتار دشمن بوده و نه رفتار اهلبیت(ع) - نیازی به آن نیست که حکمتی در نظر بگیریم و در روایات معتبر نیز حکمتی برای این تأخیر بیان نشده است؛ از اینرو هر آنچه در این زمینه گفته میشود برگرفته از برخی برداشتهای استحسانی و سلیقهای است که در قالبهایی مانند شعر عرضه میشود.
#روز_یازدهم_محرم
#شب_سیزدهم_محرم
#روز_سیزدهم_محرم
#دفن_بدنهای_مطهر
#دفن_امام_حسین ع
📚منابع در ادامه...👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
قبری حاضر و آماده، آشکار شد و حضرت دستان خود را زیر کمر امام حسین(ع) گشود و گفت:
🔻 «بسم الله و بالله وعلى ملّة رسول الله، صدق الله ورسوله، ماشاء ولا حول ولا قوة إلاّ بالله العظیم.»
✳️ امام به تنهایی بیآنکه بنی اسد در این کار همراهیاش کنند پیکر مطهر را وارد قبر کرد و به آنان گفت: همراه من کسی هست که یاری میکند. هنگامی که او را در قبر نهاد، صورت بر آن رگهای بریده گذاشت و گفت:
🔻خوشا سرزمینی که پیکر پاک تو را در بر گرفت! دنیا پس از تو تاریک است و آخرت با فروغ جمالت روشن است، اما شبِ بیداری و غم است و اندوهگین همیشگی، تا آنکه خداوند برای خاندان تو سرای آخرت را برگزیند که تو در آنی، سلام و رحمت و برکات الهی بر تو باد از من، ای فرزند رسول خدا.»
🔸امام سجاد (ع) پس از آنکه اباعبدالله الحسین (ع) را دفن نمودند، بر قبر حضرت اینگونه نوشتد:
🔻«این قبر حسین بن علی بن ابی طالب است که او را لب تشنه و غریب شهید کردند.»
🔻سپس به طرف عمویشان عباس (ع) رفت و خود را روی بدن مقدس او انداخت، درحالی که رگهای بریدهاش را میبوسید و میگفت:
🔻«پس از تو خاک بر سر دنیا! ای قمر بنیهاشم! از من سلام بر تو باد، ای شهید خدایی! رحمت و برکات الهی بر تو باد.»
🔻و پس از آن به تنهایی بدن مطهر حضرت اباالفضل العباس (ع) را به خاک سپرد و در پایان، دو نقطه را مشخص نمودند تا بنی اسد در یک نقطه، شهدای بنی هاشم و در نقطه دیگر اصحاب را دفن کنند، و در آخر، حر بن ریاحی توسط خویشان خود، به خاک سپرده شد.
🔹در رابطه با سر مطهر امام حسین (ع) روایات مختلفی آمده که در برخی از آنان اینگونه گفته شده است:
🔻بنا بر مطلبی که در کتاب وسائل الشیعه آمده است، برخی از علمای شیعه با استفاده از اخبار و روایاتی از ائمه معصوم(ع)، گفته اند:
🔻سر مقدس سیدالشهدا (ع) در نجف اشرف، کنار مرقد مطهّر امیرالمومنین(ع) دفن شده است.
🔻هم چنین در روایتی دیگر، ابن کثیر گفته که، یزید لعنة الله علیه سر مبارک امام را برای حاکم مدینه عمرو بن سعد فرستاده، و او آن را در بقیع، کنار قبر مادرش زهرا(س)، دفن نمود است.
🔻و بنا به قولی دیگر از ابن ابی الدنیا و بلاذری، سر مبارک امام حسین (ع) در دمشق دفن شده است. گفته شده که خلفای فاطمی سر مقدس را از باب الفرادیس به عسقلان که بین شام و مصر است، بردند و از آنجا به مصر منتقل نمودند و بنا بر روایاتی دیگر، سر مبارک را به کربلا آوردند و به بدن امام ملحق نمودند.
📚منابع:
▪️الارشاد، شیخ مفید
▪️مروج الذهب، جلد 3
▪️فرهنگ عاشورا، جواد محدثی
▪️مقتل الحسین، مقرم
▪️بحارالانوار، مجلسی
▪️وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی
▪️شذرات الذهب، عماد حنبلی
#روز_یازدهم_محرم
#روز_دوازدهم_محرم
#روز_سیزدهم_محرم