#قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء 5⃣ اقرار به دلالت التزامی اقرار گاهی مدلول مطابقی کلام است و گاهی مدلول التزامی، در هر دو صورت هم نافذ است چون سیره عقلاء نسبت به آن اطلاق دارد. بنابراین اگر شخصی بگوید «خانه ام را از زید خریده ام» مدلول التزامی کلامش که اقرار است (اقرار به ملکیت سابقه زید) حجت بر اوست و اگر اثری فرض شود - مثل مخاصمه در تعیین مالک فعلی خانه - نافذ می باشد. 📚دروس تمهیدیّة فی القواعد الفقهیّة: ۲/۱۷۹ 6⃣ تفکیک در مفاد مطابقی اقرار واحد همچنین اگر قسمتی از مدلول مطابقی کلام شخصی اقرار باشد، نافذ است و به آن أخذ می شود هر چند که قسمت دیگر ترک شود. بنابراین اگر فردی بگوید «من در مقابل خرید یک اسب، هزار درهم به زید بدهکارم»؛ از جانبی اصل بدهی هزار درهمی ثابت است و از جانب دیگر ملکیت اسب که صرف ادعاست ثابت نمی باشد. وجه تحلیلی این تفکیک در احکام ظاهری به صورت تفصیلی در علم اصول فقه مورد بحث قرار گرفته است. 📚القواعد الفقهیّه للمکارم: ۲/۴۰۶ 7⃣ انکار بعد از اقرار چون دلیلی برای اعتبار انکارِ بعد از اقرار وجود ندارد، بودنش مانند نبودش است و منشا اثری نمی شود بلکه اقرار سابقش بدون هیچ معارض حجّت است. 📚القواعد الفقهیّه للبجنوردی: ۳/۶۰ #قاعده_سوم @qabasat

«لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها» امام خامنه ای (دام ظلّه): نباید زودی بگوییم «لا یکلف الله نفسا الا وسعها»، خود این آیه را هم نباید اینچنین معنی کرد که ما وسعش را نداریم. یک معنا و تفسیر رایج از این آیه آن است که وقتی انسانی به امری مکلف می شود، اگر نتواند انجام دهد، می گوید لایکلف الله نفسا الا وسعها. چون توان و وسعش را نداریم، تکلیف برداشته شده است. این معنا درست است اما از این معنا درست تر آن است که خدا، به انسان تا وسع و توانش نرسد، تکلیف نمی کند. هنگامی که تکلیفی بر انسان واجب می شود، حتما وسع و توانش را دارد. همان قرآن آیه «لیظهره علی الدین کله»  را هم دارد. پس معلوم می شود چنین وسعتی هست که خدا چنین تکلیفی بر شما گذاشته است. خدا به وسیله شما این کار را می کند. ارائه و گسترش این فکر ناب و دین ناب بر تمام بشریت، بر عهده من و شماست. شما باید بتوانید این دین و برنامه را بر تمام بشریت غالب کنید. این اگر وسع ما نبود به ما واگذار نمی کرد. وقتی تکلیف سنگین روی دوش شما هست، وسع شما هم هست. از ما خواسته شده است. من می گویم که خدا این وسعت را در شما دیده که چنین تکلیفی بر شما گذاشته است. پس باید همت کنید. ما در دورانی هستیم که تقیه نداریم، اسلام قدرت سیاسی دارد. 📚 بیانات در دیدار مجموعه قرب بقیّة اللّه ۹۵/۸/۱۹ #فائده @qabasat

📚جزوه جامع #قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء 🔅لطفا دوستان در دعا و زیارات، بنده را هم فراموش نکنند. ❗️هر نوع استفاده جایز است، مشروط به قصد قربت. @qabasat

🔅 قاعده «مَنْ مَلِک» قاعده مَنْ مَلِک را از ۴ جهت بررسی می کنیم: - مفاد قاعده - مستند قاعده - رابطه قاعده با قاعده «حجیّت اقرار عقلاء» - تطبیقات دو قاعده #قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 1⃣ مفاد قاعده هر گاه شخصی تسلّط بر عقد، ایقاع یا هر تصرّف دیگری داشته باشد به گونه ای که شارع انجام آن توسط وی را مجاز و ممضی بداند، اقرارش به تحقّق آن فعل نافذ و مقبول است؛ چه این اقرار منفعتی برای آن شخص داشته باشد، چه باعث تضرّرش گردد و چه هیچ سود و ضرری متوجّه او نکند. 📚القواعد الفقهیّه للمکارم: ۲/۴۰۸ تنبیه: تسلّطی که در مفاد قاعده أخذ شده اختصاص به تسلّط اصالی (مانند مالکیّت شیء ای که شخص در مورد آن اقرار می کند) ندارد، بلکه أعمّ از آن و تسلّط به سبب وکالت یا ولایت است. 📚رسائل فقهیّه للشیخ الأنصاری: ۱۸۴ #قاعده_چهارم @qabasat

«تفاوت ما و علمای سلف» آیت‌الله العظمی بهجت(قدّس‌سرّه) : منشأ این‌قدر تفاوت بین ما و علمای گذشته ـ که صاحب آن همه کرامات بودند ـ و علت عقب‌ماندگی ما از آنها چیست؟ باید منشأ آن را پیدا کرد. با اینکه آنها هم همین کارهایی را که ما به آن مشغولیم ـ از قبیل درس و مباحثه و تدریس و تلّمذ و نوشتن ـ انجام می‌دادند. آیا علت آن است که آنها مستحبات را به‌جا می‌آوردند؟ گمان می‌کنم اگر تفحص کنیم، پیدا می‌کنیم که فرق ما و آنها در چیست. با اینکه امکانات زندگی آنها از ما کمتر بود، ولی حرکتشان بیش از ما و نتیجه کارشان بیشتر بود. ما با اتوبوس و هواپیما در مدت حدود یک ساعت از تهران به اصفهان می‌رویم و به منبر می‌رویم. ولی چقدر در مردم اثر گذاشته‌ایم؟ و چقدر مردم را اصلاح کرده‌ایم؟ ولی آنها همین فاصله را در طول یک ماه و یا یک هفته و یا چند روز می‌رفتند. بااین‌حال، خدا می‌داند که مردم زمانشان چقدر روبه‌راه‌تر بودند و چقدر علما آثار مثبت در میان آنها گذاشته‌اند. 📚در محضر بهجت: ۲/۳۴۳ #فائده @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 2⃣ مستند قاعده الف)اجماع مرحوم شیخ فرموده اند این قاعده به صورت موجبه جزئیه اجماعی ست و میان فقهایی که آثار علمی شان به دست ما رسیده هیچ یک را سراغ نداریم که ولو فی الجمله مطابق با مضمون قاعده «من ملک» فتوا نداده باشد. 📚رسائل فقهیّه للشیخ الأنصاری: ۱۹۴ نقد: عدم احراز اصل اجماع و تعبدی بودن آن اما استناد به اجماع دو چالش دارد: - اولا آن مقدار که می دانیم اولین عالمی که به این قاعده تمسک کرده شیخ طوسی (رحمه الله) است و اینکه آیا علمای قبل از ایشان هم چنین اعتقادی داشته اند یا خیر؟ مشخص نیست؛ بنابراین صغرای اجماع محرز نمی باشد. - و ثانیا حتی در فرض ثبوت اجماع، تعبدی بودن آن محرز نیست و چون در مساله مدارک دیگری وجود دارد، این احتمال که عمل فقهاء بر اساس اجتهادشان و تمسک به آن ادله بوده، منتفی نمی باشد. 📚دروس تمهیدیّة فی القواعد الفقهیّه: ۲/۱۷۸ #قاعده_چهارم @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 2⃣ مستند قاعده ب) ادله قاعده امانت دلیل دوم استفاده از ادله قاعده امانت است، مانند صحیحه مسعدة بن زیاد :« إنّ رسول الله صلی الله علیه و آله قال: لیس لک أن تتّهم من قد ائتمنته» مناقشه: أخصیت از مدعی اما این دلیل هم وافی به تمام مطلوب نیست چون اختصاص به موارد تحقق امانت (مانند اعطاء وکالت به شخصی برای انجام تصرفی خاص) دارد و بسیاری از موارد قاعده «من ملک» را در بر نمی گیرد، مثل جایی که مسلم به کافر امان دهد یا موردی که زوج خبر از طلاق زوجه اش دهد. ج) حجیّت اقرار عقلاء گروهی دیگر مستند قاعده «من ملک» را حجیت اقرار العقلاء دانسته اند، ولی ناتمام بودن این مطلب هم روشن است چون بسیاری از مصادیق قاعده ی محل بحث، مصداق «اقرار به ضرر مقرّ» نمی باشند پس مطلوب أعم از دلیل و دلیل أخص از مدعی ست. تتمه: عده ای حجیت قولِ «مَن لا یُعلَم الأمرُ الا مِن قِبَلِه» را مدرک اعتبار قاعده «من ملک» دانسته اند که ضعف مطلبشان با توجه به بیانی که ذیل بحث از اقرار عقلا گذشت، مشخص شد. 📚القواعد الفقهیّه للمکارم: ۲/۴۱۳ #قاعده_چهارم @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 2⃣ مستند قاعده د) تلازم جعل شرعی سلطنت بر ایقاع و سلطنت بر اثبات مطابق یک تقریب از کلام مرحوم عراقی ایشان فرموده اند جعل سلطنت شرعی نسبت به انجام فعلی توسط شخصی خاص - مثل جعل تولیت امور یتیم یا سرپرستی وقف - ملازم با جعل حجیت برای اخبار او نسبت به آن اقدام است، به نفعش باشد و یا ضررش. مناقشه: عدم دلیل برای اثبات تلازم این استدلال هم پذیرفتنی نیست چون پشتوانه و برهانی ندارد. اگر دلیل این ادعا لزوم رفع لغویت از جعل شرعی برای تسلط شخص بر فعل است، باید گفت این اتفاق با حکم شرعی به لزوم شاهد گرفتن در زمان انجام فعل و مانند آن هم حاصل می شود. و اگر دلیلش ادعا تلازم عرفی بین دو جعل هست و اینکه مدلول التزامی امر به سلطنت بر ایقاع شیء، سلطنت بر اثبات آن است؛ هم باید در نظر داشت ثبوت چنین ظهور عرفی محرز نیست. 📚القواعد الفقهیّه للبجنوردی: ۱/۹ ه) سیره عقلاء به نظر اصلی ترین دلیل قاعده سیره عقلاست، هر چند اطلاق ندارد و قابل تعمیم به تمام موارد قاعده نیست. 📚دروس تمهیدیّه فی القواعد الفقهیّه: ۲/۱۷۷ #قاعده_چهارم @qabasat

«اثرگذاری اخباریه، و تأسیس و به‌کارگیری قواعد توثیق عام» محمد باقر ملکیان(پژوهشگر برجسته علم رجال): با مجاهدت‌های علمی وحید بهبهانی و شاگردان او، در حوزه‌های علمیه، دیگر به صورت رسمی، از اخباری گری خبری نیست. اما به نظر‌ می‌رسد برخی از باورهای اخباریون – و لو در قالب جدید – مورد پذیرش اصولیون قرار گرفته است. از جمله شاخصه‌های مکتب اخباری، رویکرد حداکثری به تصحیح روایات است. این رویکرد، گاه در قالب بی نیازی به علم رجال خود را نشان‌ می‌دهد، و گاه در قالب ادعای صحت روایات کتب اربعه، و گاه در قالب ادعای صحت روایات بسیاری از کتب روایی (برای نمونه نک: خاتمه وسایل الشیعه). این باور اخباریون، هرچند در ظاهر با انکار اصولیون مواجه شده است (رک: الحق المبین، نگاشته شیخ جعفر کاشف الغطاء) اما در عمل، اصولیون آن را پذیرفتند، البته در قالب و جامه‌‌ای جدید. برای پذیرش این ادعا، باید عرض کنم که تا قبل از جنبش اخباری گری، چندان سخنی از قواعد توثیقات عام نیست (و یا اگر هم قاعده‌‌ای همانند توثیق عام مشایخ ابن ابی عمیر و صفوان و بزنطی وجود داشت، چندان مورد تمسک و استناد قرار نمی گرفت)، اما پس از جنبش اخباری گری، نه تنها قواعد معدود گذشته مورد توجه جدی قرار گرفت، بلکه انبوهی از قواعد دیگر تاسیس شد. قواعدی از قبیل: ۱- وثاقت مشایخ جعفر بن بشیر ۲- وثاقت مشایخ محمد بن اسماعیل زعفرانی ۳- وثاقت مشایخ علی بن حسن طاطری ۴- کثیر الروایه بودن ۵- اعتماد قمیون به راوی ای و ده‌ها قاعده دیگر. اکنون در صدد رد و یا اثبات این قواعد نیستم (این مباحث را به تفصیل در کتاب «دراسات فی مبانی علم الرجال» بررسی کرده‌ام)، اما این قواعد، که عمدتا توسط وحید بهبهانی و شاگردان او (از جمله ابو علی حائری در کتاب منتهی المقال) تاسیس شده، نتیجه‌‌ای ندارد جز تلاش برای تصحیح حداکثری روایات، یعنی پذیرش باور اخباریون اما در جامه‌‌ای جدید. مدت‌هاست در مورد اخباری گری مشغول مطالعه و نگارشم. این یادداشت، نتیجه مطالعاتم در این زمینه است. امیدوارم روزی بتوانم انبوه یادداشت‌هایم در این زمینه را به صورت کتابی مستقل منتشر نمایم؛ و ما توفیقی الا بالله. 📚 اینجا #فائده @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 3⃣ رابطه قاعده با قاعده «حجیّت اقرار عقلاء» موضوع این دو قاعده در سه ناحیه متفاوت است: ۱. در قاعده اول فقط اقراری که به ضرر مقرّ باشد حجت است، اما موضوع قاعده من ملک چنین نیست و از جهت نفع یا ضرر اطلاق دارد. ۲. قاعده اقرار العقلاء فقط بالغین را در بر می گیرد، اما قاعده فعلی شامل غیر بالغین هم هست. 📚القواعد الفقهیه للبجنوردی: ۱/۷ ۳. قاعده من ملک مقیّد به فروضی است که شخص بر انجام فعل تسلط شرعی دارد، اما قاعده سابق مطلق است. 👈 بنابراین دو قاعده ی مذکور به جهت مصداقی عامین من وجه هستند: - اگر شخصی اخبار دهد که خانه اش را وقف فقراء کرد، گفتارش مصداق هر دو قاعده هست. - اگر فردی اقرار به قتل(نفس محترمه) یا سرقت کند قولش تنها از باب اقرار حجت است چون شرعا مسلط بر قتل یا سرقت نبوده. - و اگر نابالغی خبر از تصرفی دهد، بیانش تنها از باب من ملک اعتبار دارد. 📚دروس تمهیدیه فی القواعد الفقهیه: ۲/۱۷۳ (با کمی تصرّف) #قاعده_چهارم @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 4⃣ تطبیقات دو قاعده 🔅بعد از تسلّط بر مفاد دو قاعده سابق، می توان سرنوشت فقهی موارد زیر را تعیین کرد: ۱.اگر شخصی ساکن منزلی باشد و دو نفر دیگر هر کدام مستقلا(و نه به نحو شراکت) ادعاء مالکیت آن را بکنند، تکلیف حالات زیر چیست: - شخص قول هر دو را تکذیب کند و بگوید منزل ملک خودم است. - تنها قول یکی را تصدیق کند. - تنها بگوید این خانه ملک من نیست اما نگوید متعلّق به چه کسی ست. - بگوید خانه مال من نیست و متعلّق به هر دو نفر دیگر است شراکتا. ۲.اگر به عنوان مهمان وارد خانه شخصی شدیم و او گفت که این منزل طاهر یا نجس است، آیا قولش مقبول است؟ ۳.اگر فردی بگوید منزلم را به دیگری هبه کرده ام، ادعائش پذیرفته می شود؟ ۴.اگر مرد و زنی را در خلوت دیدیم و گفتند ما زوجیم، آیا باید قولشان را تصدیق کنیم؟ 📚دروس تمهیدیه فی القواعد الفقهیه: ۲/۱۸۱ #قاعده_چهارم @qabasat

📚جزوه جامع #قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به 🔅لطفا دوستان در دعا و زیارات، بنده را هم فراموش نکنند. ❗️هر نوع استفاده جایز است، مشروط به قصد قربت. @qabasat

«عدم‌ اطلاق حجیّت در موارد نقل به معنی» استاد محمد محمدی قائینی(دام ظلّه) : 👈 ثمّ إنّ هنا شیئا یناسب عامّة المسائل، و هو الإشکال فی جریان أصالة الضبط فی أمور لا یرجع الإختلاف بینها إلی الإختلاف فی المعنی العرفی و إن کان للإختلاف تاثیر شرعا بإعتبار الأصول التعبدیّة کالإستصحاب و ما شاکله. مثال ذلک أنّ العرف لا یری فرقا بین التعبیر بالمرأة غیر القرشیة و بین التعبیر بالمرأة اذا لم تکن قرشیة، فیعبّرون بأحد التعبیرین مکان الآخر و إن کان الفرق بینهما اصطلاحا هو أنّ أحدهما معدولة المحمول و الآخر سالبة محصّلة أو نحوها؛ و لکن هذا الفرق لا یکون فارقا بینهما فی مقام الحکایة. نعم یکون بین التعبیرین فرق فی مقام جریان الأصل العملی کاستصحاب العدم فلا یجری علی الأوّل لإثبات کون المرأة غیر قرشیّة لعدم حالة سابقة للمرأة للوصف بینما یجری علی الثانی اذا کان الموضوع ملحوظا بنحو الترکیب لا التقیید بنائا علی اعتبار مثل هذا الأصل. و لکن اذا شکّ فی کون التعبیر الصادر عن المعصوم علیه السّلام أیّهما فلا یمکن الإعتماد علی أصالة الضبط فی الراوی لإثبات أنّ التعبیر الصادر عن المعصوم هو الذی حکاه الراوی بعد أن کان التعبیران بنظر العرف - و منه الراوی - بمعنی واحد. «و أصالة الضبط معتبرة بنکتة الکاشفیّة المنتفیة فیما اذا احتمل التوافق بین التعبیرین صدفة من دون أن یکون الناقل متعهّدا بشیء» 🔅و هذا البحث له ثمرة مهمّة وسیعة فی الفقه، و البناء العملی من غیر واحد منهم السید الأستاذ قدّس سرّه علی أصالة الضبط فی مثل هذه الموارد هو مشکل و الله العالم. 📚المبسوط فی فقه المسائل المعاصرة: ۱/۶۸ #فائده @qabasat

🔊 صوت تدریس قاعده «حجیت اقرار العقلاء» استاد آیت الله العظمی سبحانی(دام ظله)

#قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء جلسه اول آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

#قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء جلسه دوم آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

#قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء جلسه سوم آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

#قاعده_حجیّت_اقرار_عقلاء جلسه چهارم آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

🔊 صوت تدریس قاعده «من ملک» استاد آیت الله العظمی سبحانی(دام ظله)

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به جلسه اول آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به جلسه دوم آیت الله العظمی سبحانی @qabasat

#قاعده_من_ملک_شیئا_ملک_الإقرار_به جلسه سوم آیت الله العظمی سبحانی @qabasat