🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
👈آیا عمل به عام قبل از جستجو از مخصص جایز است یا نه؟
✅این بحث واضح است و نیاز به توضیح ندارد لذا به همین میزان اکتفاء می کنیم که؛
از آنجا که روش شارع در بیان احکام، تدریجی بیان کردن احکام است -یعنی در ابتداء کلیات و عمومات را ذکر می کند و سپس جزئیات و مخصص های آنها را ذکر می کند- پس قبل از جستجوی کامل از مخصص ها نمی توان به کلیات و عمومات تمسک کرد بلکه باید آنقدر فحص و جستجو کنیم تا باعث شود که اطمینان پیدا کنیم که جزئیات و مخصصی وجود ندارد.
👈پس کسی نمی تواند چند صفحه از قرآن یا روایات را بخواند و به عمومات آنها عمل کند، بلکه باید فحص کند که آیا آن عام مخصصی دارد یا نه؟
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
👈ضمیری که به برخی از افراد برمی گردد
🔹یه روز داشتم تو خیابون می رفتم یه پسر 15 ساله ای جلوی من رو گرفت و گفت: بابامون 300 هزار تومان جایزه داده و گفته «#هر_چی می خوای بخری بخر، ولی #اونها رو بشور و بعدا بخور».
الآن می خوام با اون پول چند تا بازی کامپیوتری و یه دونه هم کتونی بخرم، ولی اینکه بابام گفته «#اونها رو بشور و بعدا بخور» می گم نکنه منظور بابام از «#هر_چی» فقط خوردنی هاست و من حق ندارم دیگه بازی و کتونی بخرم.
🔹منم بهش گفتم بارک الله که انقدر ریزبینی، توضیح دادم که یه بحثی در اصول داریم که اگر بعد از یه مطلب #عامی -مثل اینجا که «#هر_چی» یه چیزی عامیه و شامل بازی و خوردنی و پوشیدنی و چیزهای دیگه می شه- یه #ضمیر بیاید که به بعضی از آن عام برگردد –مثل اینجا که ضمیر «#اونها» به «#هر_چی» برنمی گرده بلکه فقط به «خوردنی ها» برمی گرده- در این موارد چه کنیم؟
⁉️ آیا 1️⃣بگیم عمومیت عام باقیست و ضمیر به بعض اون افراد رجوع کرده 2️⃣یا اینکه از عمومیت و فراگیری اون عام دست بکشیم ؟
1️⃣اگر بگیم ظهور عام باقیه اون موقع شما می تونی بازی و کتونی هم بخری.
2️⃣ولی اگر بگیم ضمیر داره به ما میگه منظور از عام، همه افراد نیست و فقط منظورت بابای شما «خوردنی ها» بوده دیگه شما نمی تونی بازی و کتونی بخری.
🔹گفتش: خوب الآن من چیکار کنم،آخر سر می تونم بخرم یا نه؟
🔹گفتم: بعضی علماء مثل آیت الله مظفر می گن که عمومِ عام باقی هست. پس با نظر این بزرگواران می تونی بخری.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
👈مثال
تعمیرکار به دوستش می گوید: «#هر_وسیله ای از وسایل مغازه که می خواهی استفاده کنی، بردار، ولی #اونها رو روغن کاری کن و بعد بذار سرجاش»
وسیله عمومیت دارد و هم شامل وسایلی است که نیاز به روغن کاری ندارند و هم شامل وسایلی است که نیاز به روغن کاری دارند، ولی #ضمیر «#اونها را روغن کاری کن» فقط به وسایلی برمی گردد که نیاز به روغن کاری دارد.
⁉️اینجا چه بگوییم؟
1️⃣بگوییم منظور او عام نیست و فقط حق دارد که وسایلی که نیاز به روغن¬کاری دارد را بردارد و استفاده کند و روغن کاری که کرد برگرداند؟
2️⃣یا بگوییم عموم باقیست یعنی هر وسیله را می تواند استفاده کند، منتهی وسیله هایی که نیاز به روغن کاری دارد را باید روغن کاری بکند و برگرداند؟
👈مثال
شوهر به همسرش می گوید «#هر_غذایی دوست داری بپز، فقط #اونها را با روغن زیاد و چرب و چیلی باشن». غذا عام است و شامل غذاهای با روغن و بی روغن می شود مثل غذاهای آبپز، ولی ضمیر فقط به غذاهای با روغن برمی گردد.
⁉️اینجا چه بگوییم؟
1️⃣بگوییم #ضمیر «اونها» باعث می شود که دست از عمومیت برداریم و بگوییم که غذا عمومیت ندارد و منظور شوهر این است که همسرش فقط غذا روغنی باید درست کند و آبپز مثلا نباید درست کند.
2️⃣یا بگوییم عموم غذا در عمومیتش باقیست یعنی منظور شوهر این است که همسرش هر غذایی را خواست درست کند (چه روغنی و چه غذای آبپز)، ولی اگر روغنی بود، پرروغن و چرب باشد.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
👈مثال شرعی:
(و #المطلقات یتربصن بأنفسهن ثلاثة قروء ... و #بعولتهن أحق بردهن فی ذلک ...) . #مطلقات (زنان مطلقه) #عام می باشند ولی #ضمیر در (#بعولتهن) به بعضی از #زنان_مطلقه یعنی کسانی که طلاق رجعی داده شده اند بازمی گردد.
⁉️اینجا چه بگوییم؟
1️⃣بگوییم #مطلقات عام نیست و مراد فقط زنان رجعی اند؟
2️⃣یا بگوییم #مطلقات عام می باشد و ضمیر به بعض آنها باز می گردد.
1️⃣اگر بگوییم مطلقات عام می باشند آنگاه 3 عده نگه داشتن برای همه زنان است (اعم از رجعی و غیر رجعی)
2️⃣ولی اگر بگوییم ضمیر مانع عمومیت عام می باشد آنگاه فقط بر زنانی که طلاق رجعی گرفته اند لازم است که 3 عده نگه دارند ولی در مورد زنان غیر رجعی از این آیه حکمی به دست نمی آید.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
📣نظر علماء
1️⃣نظر آیت الله مظفر: ظهور عام باقیست و باید ضمیر را حمل بر استخدام کنیم، یعنی بگوییم ضمیر به بعض از عام رجوع می کند پس از این آیه به دست آمد که هم در طلاق رجعی و هم غیر رجعی، 3 عده نگه داشتن لازم است.
2️⃣آیت الله سبحانی این بحث را در الموجز مطرح نفرموده اند.
📣خلاصه نظر علماء:
1️⃣بعضی علماء اصالت العموم جاری کرده و گفته اند عموم باقیست و در ضمیر تصرف کرده اند و گفته اند استخدام رخ داده.
2️⃣بعضی علماء اصالت عدم استخدام جاری کرده و در عمومیت عموم تصرف کرده.
3️⃣برخی گفته اند هیچکدام از این دو اصل جاری نمی شود و به اصول عملیه رجوع می کنیم.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐صوت را به همراه دیدن عکس استماع بفرمایید 👆👆
#کلیات_منطق
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
🔹🔹استثنای واقع بعد از چند جمله
👇مثال1:
#همه_مردم را تکریم کن، احترام بگذار و کمک کن، #مگر_فاسقین را.
🔹اینجا چند جمله عام ذکر شده است، 1-تکریم کردن همه مردم، 2-احترام گذاشتن به آنها 3-و کمک کردن به آنها، ولی بعد فاسقین را تخصیص زده و استثناء کرده است.
⁉️سؤال این است که این #تخصیص نسبت به #همه_جملات_عام است یا فقط نسبت به #جمله_آخر است یا ...؟ اگر به همه جملات باشد یعنی فرد فاسق را نه لازم است تکریم کرد و نه لازم است احترام گذاشت و نه لازم است کمک کرد. ولی اگر تخصیص فقط نسبت به جمله آخر باشد، باید فاسقین را تکریم و احترام کرد، فقط کمک به آنها لازم نیست.
مثال2
👇به #همه_علماء محبت کن و #همه_علماء را تکریم کن، و نصیحت #همه_علماء را گوش کن، مگر آن علمائی که فاسق هستند.
🔹اگر تخصیص به #جمله_عام_آخر بخورد آنگاه باید عالم فاسق را محبت و تکریم کرد و فقط گوش کردن نصیحت او لازم نیست.
🔹ولی اگر تخصیص به #تمام_جملات_عام بخورد، آنگاه نه محبت به عالم فاسق لازم است و نه تکریم او و نه گوش کردن به حرف او.
⁉️نظر شما چیست؟ فکر کنید و خودتان نظری انتخاب کنید.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام و خاص
👇مثال شرعی:
در آیه (وَ الَّذِينَ يَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ ثُمَّ لَمْ يَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَداءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمانِينَ جَلْدَةً وَ لا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهادَةً أَبَداً وَ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ إِلَّا الَّذِينَ تابُوا).
#توبه_کننده استثناء شده اند، این استثناء فقط از #عام_آخر است یا از #همه_عمومات استثناء شده یعنی می توان توبه کنندگاه را نسبت به همه عمومات خارج کرد. یعنی بگوییم کسی که توبه کرد دیگر شلاغ نیاز نیست و شهادتشان را هم قول کنید و اینها عادلند و غیرفاسقند؟
📣نظر علماء
1️⃣آیت الله سبحانی: ظهور در هیچکدام ندارد، نه ظهور دارد که تخصیص فقط به جمله آخر برمی گردد و نه ظهور دارد که به همه جمله ها برمی گردد.
2️⃣
آیت الله مظفر:
🔹1: اگر #موضوع برای همه جملات، فقط یکبار در صدر کلام آمده باشد و دیگر تکرار نشود، #همه_جملات تخصیص می خورند و استثناء به همه عمومات رجوع می کند چون تمامی جملات در حکم یک جمله می¬باشند مانند مثال اول (#همه_مردم را تکریم کن و احترام بگذار، و کمک کن، مگر آنهایی که فاسقند) که #موضوع یعنی مردم فقط یکبار در ابتدای کلام آمده و در همه جملات تکرار نشده است.
🔹2: اگر #موضوع در تک تک جملات #تکرار شده، مانند مثال سوم و دوم (به #همه_علماء محبت کن و #همه_علماء را تکریم کن، و نصیحت #همه_علماء را گوش کن، مگر آن علمائی که فاسق هستند.) که عالم در هر 3 جمله تکرار شده، آنگاه استثناء فقط به #جمله_اخیر می خورد و فقط جمله آخر را تخصیص می زند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص عام با مفهوم
آیا می توان عامی که از منطوق کلام فهمیده می شود را به واسطه خاص که از مفهوم کلام به دست می آید تخصیص زد یا خیر؟ یعنی #عام_منطوقی مقدم است و باید خاص مفهومی را کنار گذاشت یا اینکه #خاص_مفهومی مقدم است؟
مثال 1️⃣
🔹مریم داشت با عروسک¬هاش بازی می کرد و امیر-پسرعموش- رو بازی نمی داد، می گفت مامانم گفته «#فقط با دخترا بازی کن».
🔹ولی امیر می گفت: «مامانت بهت گفت با #همه_بچه ها بازی کن». 🔹اما مریم می گفت: «آره، ولی بعدش بهم گفته فقط با دخترا بازی کن» منم با تو بازی نمی کنم، مامانم دعوام می کنه.
🔹امیر هم دیگه چیزی نگفت و ناراحت شد و رفت پیش زن عموش گفت چرا به مریم گفتی با پسرها بازی نکنه ... .
👈منم که داشتم دعوای این دو دختر عمو، پسرعمو رو نگاه می کردم، خندم گرفته بود که چه جالبه اینها دارن کلی قاعده اصولی رو جاری می کنن و هر دو هم بهش پایبندن.
👈دیدم که یه #عامی هست (با #همه_بچه_ها بازی کن) ولی مادر بعدا اون را با #مفهوم این جمله «#فقط با دخترا بازی کن» که مفهومش عبارت است از «با پسرها بازی نکن» تخصیص زده.
یعنی مادر مریم جمله (با همه بچه ها بازی کن) را به واسطه این مفهوم (با پسرها بازی نکن) تخصیص زده.
✅چقدر جالب است که هم یک مادر ناخودآگاه این قواعد را به کار گرفته و هم مریم و امیر خردسال این قواعد را متوجه شده و به آن عمل می کنند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
مثال2️⃣
جمله ی #عامی هست « #همه_آبها پاک هستند» و یک جمله هست که «#اگر آب کُر باشد به صرف ملاقات نجس نمی شود» که #مفهومش این است که «اگر آب قلیل باشد به صرف ملاقات نجس می شود». حال آیا می توان با این مفهوم«اگر آب قلیل باشد به صرف ملاقات نجس می شود» آن عام منطوقی «همه آبها پاک می باشند» را تخصیص زد یا خیر؟
⁉️لازم است در اصول این بحث را دنبال کنیم تا وقتی در قرآن و روایات با چنین مواردی مواجه شدیم ببینیم که چه باید کرد.
📣نظر علماء
1️⃣آیت الله مظفر: مفهوم خاص (چه موافق و چه مخالف) می تواند منطوق عام را تخصیص بزند.
2️⃣آیت الله سبحانی: مفهوم موافق عام را تخصیص می زند ولی مفهوم مخالف اینطور نیست، بلکه هر کدام (از عام یا مفهوم مخالف) اظهر باشد همان مقدم است و اگر هیچکدام اظهر نباشند، کلام مجمل می شود.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
👌نحو را کاربردی یاد بگیرید
🌺اولین کانال تخصصی نحو
به جای چند کتاب، یک کتاب را خوب بخوانید و نحو را کاربردی یاد بگیرید.
https://eitaa.com/joinchat/3737649200C929d332cc9
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص عام با مفهوم
مثال1️⃣
پدر در کلام عامی فرموده «#هر_لباسی خواستی بخر» و در کلام دیگرش هم فرموده «#فقط لباس ایرانی بود، بخر» که #مفهوم_حصر جمله دوم عبارت است از اینکه «لباس خارجی نخر». عام دلالت می¬کند «هر لباسی خواستی بخر» ولی مفهوم خاص دلالت می¬کند «لباس خارجی نخر».
⁉️در این موارد آیا می توان عامی که از منطوق کلام فهمیده می شود را به واسطه خاص که از مفهوم کلام به دست می آید تخصیص زد یا اینکه باید خاص مفهومی را کنار گذاشت؟
مثال 2️⃣
جمله ی عامی هست « #همه_آب_ها پاک هستند» و یک جمله هست که «#اگر آب کُر باشد به صرف ملاقات نجس نمی شود» که #مفهومش این است که «آب قلیل به صرف ملاقات نجس می شود». حال آیا می توان با این مفهوم «آب قلیل به صرف ملاقات نجس می شود» آن عام منطوقی «همه آبها پاک می باشند» را تخصیص زد یا خیر؟
⁉️ پس سؤال این است که؛ وقتی یک #خاص_مفهومی در مقابل #عام_منطوقی قرار گرفت، آیا خاص مفهومی مقدم است و عام منطوقی را تخصیص می زنیم یا عام منطوقی مقدم است و خاص مفهومی را کنار می¬گذاریم؟
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص عام با مفهوم
مثال 3️⃣
🔹مریم داشت با عروسک¬هاش بازی می کرد.
🔹امیر-پسرعموش- رو بازی نمی داد، می گفت مامانم گفته «#فقط با دخترا بازی کن».
🔹ولی امیر می گفت: «مامانت بهت گفت با #همه_بچه_ها بازی کن». 🔹اما مریم می گفت: «آره ولی بعدش بهم گفته فقط با دخترا بازی کن» منم با تو بازی نمی کنم، مامانم دعوام می کنه.
🔹امیر هم دیگه چیزی نگفت و ناراحت شد و رفت پیش زن عموش گفت چرا به مریم گفتی «با پسرها بازی نکنه.»
📌من هم که داشتم دعوای این دو دختر عمو، پسرعمو رو نگاه می کردم، خندم گرفته بود که چه جالبه اینها دارن کلی قاعده اصولی رو جاری می کنن و هر دو هم بهش پایبندن.
🔹دیدم که یه #عامی هست (با #همه_بچه_ها بازی کن) ولی مادر بعدا آن کلام #عام را با #مفهوم این جمله «#فقط با دخترا بازی کن» که مفهومش عبارت است از «با پسرها بازی نکن» تخصیص زده.
🔹چقدر جالب است که هم یک مادر ناخودآگاه این قواعد را به کار گرفته و هم مریم و امیر خردسال این قواعد را متوجه شده و به آن عمل می کنند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص عام با مفهوم
✅لازم است در اصول این بحث را دنبال کنیم تا وقتی در قرآن و روایات با چنین مواردی مواجه شدیم ببینیم که چه باید کرد.
📣نظر علماء
1️⃣آیت الله مظفر: مفهوم خاص (چه موافق و چه مخالف) می تواند منطوق عام را تخصیص بزند.
2️⃣آیت الله سبحانی: مفهوم موافق، عام را تخصیص می زند ولی مفهوم مخالف، عام را تخصیص نمی زند، بلکه هر کدام (از عام یا مفهوم مخالف) اظهر باشد همان مقدم است و اگر هیچکدام اظهر نباشند، کلام مجمل می شود.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص قرآن با خبر واحد
مثال1️⃣
در سوره نساء آیه 11 می¬فرماید خداوند می فرماید: #همه_فرزندان ارث می¬برند « يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِي #أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ»، ولی روایت می¬فرماید « لا ميراث #للقاتل» یعنی پسری که قاتل پدرش باشد، از پدرش ارث نمی¬برد.
⁉️آیا در این موارد روایت مقدم است و باید با روایت #عموم_قرآن یعنی #أولاد را تخصیص زد یا #عموم قرآن مقدم است و باید از ظهور خبر واحد دست کشید؟
مثال 2️⃣
یا آیه 130 سوره عمران می¬فرماید ربا بین همه مردم حرام است « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تَأْكُلُوا الرِّبَا» اما در روایات ربا بین پدر و پسر جایز شمرده شده است؟
آیا باید #عموم_قرآن (همه مردم) را تخصیص زد یا نه؟
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇تخصیص قرآن با خبر واحد
✅نکته:
قرآن به واسطه خبر متواتر بالاتفاق تخصیص می خورد ولی در اینکه آیا قرآن با خبر واحد تخصیص می خورد یا نه، بین علماء اختلاف است.
📣نظر عماء
نظر آیت الله مظفر و آیت الله سبحانی: خبر واحد مقدم بر ظاهر آیه است و قرآن را تخصیص می زند.
🔹آیت الله سبحانی در الموجز نظرشان را اعلام نکرده اند ولی ظاهر الموجز این است که تخصیص قرآن با خبر واحد را جایز می دانند زیرا دو دلیل برای جواز تخصیص قرآن با خبر واحد ذکر می کنند که فقط یکی را رد می کنند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇دوران بین تخصیص و نسخ
عام و خاص از نظر تاریخ صدور 5 حالت دارند:
1️⃣ تاریخ هر دو معلوم است و عرفا همزمان می باشند. 👈خاص مخصص عام است.
2️⃣ تاریخ هر دو معلوم است و زمان عام جلوتر از خاص است.👈 خاص مخصص عام است. چه خاص قبل از عمل به عام وارد شده، باشد و چه بعد از عمل به عام وارد شده باشد.
3️⃣تاریخ هر دو معلوم است و زمان خاص جلوتر از عام است. 👈خاص مخصص عام است. چه عام قبل از عمل به خاص وارد شده باشد و چه بعد از عمل به خاص وارد شده باشد.
4️⃣تاریخ هر دو مجهول است. 👈خاص مخصص عام است.
5️⃣تاریخ یکی معلوم و دیگری مجهول است. 👈 خاص مخصص عام است.
خلاصه اینکه بنابر نظر آیت الله مظفر، هر 5 حالت، خاص مخصص عام است و عام را تخصیص می زند، نه اینکه عام ناسخ خاص باشد و خاص را نسخ کند.
آیت الله سبحانی این بحث را مطرح نکرده اند. و فقط خود نسخ را توضیح داده اند.
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇دوران بین تخصیص و نسخ
مسؤول مجموعه بهم زنگ زد داری میای خیلی زود 20 تا دفتر با مدادرنگی و خودکار بخر، #هر_مارکی هم که شد فرقی نمی کنه.
🔹داشتم می خریدم که دیدم همه دفترها و مداد رنگی هایی که مغازه¬دار داده، خارجی اند. یادم افتاد که مسؤل مجموعه قبلا گفته بود «نباید برای مجموعه دفتر، مدادرنگی و خودکار #خارجی بخری».
🔹به مسؤل مجموعه زنگ زدم تا بپرسم، ولی گوشی رو برنمی داشت. به ذهنم اومد که این جمله امروزش (هر مارکی شد فرقی نداره) عام است و جمله ای که قبلا گفته بود (یعنی حق نداری خارجی بخری) خاص است. پس باید با خاص عام رو تخصیص بزنم و نباید مداد خارجی بخرم. بعدش به خودم گفتم نکنه با این عام امروزش خواسته از خاصی که اول سال گفته بود دست بردارد و اون رو نسخ کند؟
⁉️دیدم تو اصول این بحث مطرح شده که خاص رو با عام نسخ کنیم یا اینکه باید عام را به واسطه خاص تخصیص بزنیم. «دوران بین نسخ خاص و تخصیص عام» چیکار باید بکنم.
به نظر شما باید به خاص عمل کنیم یا اینکه می تونم به عام هم عمل کنم.
حالا این بحث رو با هم مرور کنیم تا شما در مواجه با آیات و روایات بدانید چه باید بکنید.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-عام خاص
👇دوران بین تخصیص و نسخ
عام و خاص از نظر تاریخ صدور 5 حالت دارند:
1️⃣ تاریخ هر دو معلوم است و عرفا همزمان می باشند. 👈خاص مخصص عام است.
2️⃣ تاریخ هر دو معلوم است و زمان عام جلوتر از خاص است.👈 خاص مخصص عام است. چه خاص قبل از عمل به عام وارد شده، باشد و چه بعد از عمل به عام وارد شده باشد.
3️⃣تاریخ هر دو معلوم است و زمان خاص جلوتر از عام است. 👈خاص مخصص عام است. چه عام قبل از عمل به خاص وارد شده باشد و چه بعد از عمل به خاص وارد شده باشد.
4️⃣تاریخ هر دو مجهول است. 👈خاص مخصص عام است.
5️⃣تاریخ یکی معلوم و دیگری مجهول است. 👈 خاص مخصص عام است.
خلاصه اینکه بنابر نظر آیت الله مظفر، هر 5 حالت، خاص مخصص عام است و عام را تخصیص می زند، نه اینکه عام ناسخ خاص باشد و خاص را نسخ کند.
آیت الله سبحانی این بحث را مطرح نکرده اند. و فقط خود نسخ را توضیح داده اند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_صغروی_عام
@Qabasat
image_2021-12-08_21-34-40.png
97.5K
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
مثال 1️⃣
🔹مادر کارت پولش را به علی داد و به او گفت با برادرت باهم برید نفری یه بستنی بخرید و بخورید.
🔹رفتن مغازه علی گفت بیا نفری یه بستنی 10 هزار تومنی بخریم. ولی حمید گفت: مامان دعوا می کنه، بیا 3 هزارتومنی بخریم.
🔹علی هم گفت مامان که نگفت #بستنی_ارزون بخرید!! اگر می خواست که ما ارزان بخریم می گفت «#بستنی_ارزان بخرید» حالا که #کلی گفته «#بستنی بخرید» معلوم هست که قیمتش براش فرقی نداره، خیالت راحت باشه، اگرم مامان گفت چرا 10 هزار تومنی خریدی، می گیم شما که چیزی نگفتی. آخر سر هم دو تا بستنی هزاری خریدن و خوردن.
⁉️به نظر شما حق داشتن بستنی 10 هزار تومنی بخرن؟ اینکه علی می گفت که مامان به طور کلی و بدون قید گفته بستنی بخرید، اینها می تونستن که هر بستنی رو بخرن یا اینکه باید مثلا بستنی ارزون رو بخرن؟ آیا مادر می تونه بچه ها رو توبیخ کنه که چرا بستنی گران خریدید؟
مثال2️⃣
🔹مادر به بچش می گه پسرم برو «#نون بخر»
🔹وقتی پسر رفت ره نون بخره، وسط راه تو ذهنش میاد که نکنه مادرم آبگوشت گذاشته و نون سنگک می خواد. ولی بعد پیش خودش می گه، اگر مادرم یه نون خاصی مثل سنگک می خواست و مد نظرش بود، می گفت، پس حالا که نگفته معلوم هست که هر نونی گرفتم، فرقی نداره.
✅در این موارد همه مردم همینطور هستند وقتی کلامِ کلی وجود داشت و بند و بیلی نداشت، بر اساس همان کلامِ کلی عمل می¬کنند و دنبال قید و بند خاصی نمی¬گردند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
مثال3️⃣
مادر به بچه¬اش می¬گوید گوجه، خیارشور، نوشابه، قرص فلافل، سس و #نان بخر.
علی با اینکه نان لواش و سنگک نزدیک خانه است از آنها خرید نمی-کند و می رود سرخیابان تا #نان_باگت_و_ساندویچ تهیه کند. چون می گه درست است که مامان به طور #کلی گفت نان بخرید ولی چون کنار گوجه، خیارشور، نوشابه، قرص فلافل، سس گفت نان بخرید پس معلوم می شه که منظور مامان نون باگت و ساندویچ است.
✅انصافا از مادرتان یا پدر یا شخص دیگری که اصول نخوانده بگویید اگر کسی بگوید برو گوجه،خیارشور،سس،فلافل و نان بخر. به نظر شما منظور او از نان چه نانی هست؟ می بینید که به شما می گن منظورش نان باگت و ساندویچ است.
👈همانطور که از مثال ها معلوم شد، اگر کلام کلی وجود داشته باشد گاهی مردم به همان کلام کلی عمل می کنند مانند مثال 1و2 و گاهی با اینکه کلام کلی گفته شده است ولی به آن کلام کلی عمل نمی¬کنند مانند مثال 3.
📣این مطالبی که در علم اصول می¬خوانیم مطالب سخت و عجیبی نیست، اگر نگاه کنیم می¬بینیم که اینها در مردم کوچه بازار وجود دارد. اصول می¬خوانیم تا هم این موارد را به طور دقیق بشناسیم، و هم ادله آنها را یاد بگیریم.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
👈تعریف مطلق و مقید
چیزی که اطلاق و رهایی داشته و بدون قید باشد را مطلق گوییم و اگر دارای قید باشد، مقید است. مثلا «#نان» مطلق است ولی «#نان_بربری»، یا «#نان_گرم» مقید است.
👈فرق عام با مطلق:
1️⃣مطلق یعنی آزاد از قید ولی عام یعنی فراگیر.
2️⃣عام فقط به لحاظ افراد است مانند «کل العلماء یا العلماء» ولی مطلق هم به لحاظ افراد است که به آن «افرادی» گویند و هم به لحاظ حالت و احوال است که به آن «احوالی» مثلا «العالم» یعنی «یک عالمی» اطلاق دارد ولی عمومیت ندارد. منظور از اینکه اطلاق احوالی دارد یعنی عالم در هر حالتی که باشد، چه خواب، چه بیدار، چه در حال گناه و چه در حال عبادت.
3️⃣ عموم به واسطه وضع دلالت بر عمومیت و فراگیری دارد. مثلا «کل» و دیگر ادات عموم برای رساندن عمومیت وضع شده اند.
ولی اطلاق به واسطه وضع دلالت بر عموم نمی کند بلکه به واسطه قرینه (مقدمات حکمت) بر شمول و فراگیری دلالت دارد. مانند «ال» که بر سر اسم مفرد می آید مثل «العالم».
4️⃣ در مطلق، «طبیعت» مورد نظر است نه افراد و لذا در مقام امتثالِ مطلق، همینکه یک فرد از افراد طبیعت را امتثال کند، کافیست. ولی در عام، «افراد» مورد نظر است، مدنظر بودن افرد در عام نیز انواعی دارد که یا همه افراد مدنظر هستند مانند عموم استغراقی و مجموعی، یا بعضی از آنها مدنظر متکلم هستند؛ مانند عموم بدلی.
5️⃣ در عام غالبا استغراق مطرح است ولی در مطلق بیشتر بدلیت منظور است.
🔹نکته: عام می تواند به لحاظ حالات افراد خود مطلق باشد. مثلا در جمله «کل علماء را اکرام کن»، علماء در این مثال نسبت به اینکه در خواب باشد یا در عبادت یا در گناه اطلاق دارد و باید همه ی علماء را در هر حالیکه باشند، اکرام کرد.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
👈الفاظ مطلق
باید الفاظ مطلق را بشناسیم تا هر گاه این الفاظ در آیات و روایات وجود داشت و قرینه بر اطلاق هم وجود داشت (یعنی مقدمات حکمت تمام بود) بتوان از آنها اطلاق گرفت و نظر دین را به دست آورد، که این الفاظ عبارتند از؛
1️⃣ اسم جنس
اسم جنس مانند اسد و انسان و بقر که وضع شده اند برای ماهیت بی قید.
2️⃣ علم جنس
علم جنس مرادف اسم جنس است با این فرق که با علم جنس، معامله معرفه می شود ولی با اسم جنس معامله نکره می شود. أسد و ثعلب اسم جنس می باشند ولی اُسامه و ثعالة علم جنس می باشند.
3️⃣ مفرد معرف به «ال»
منظور از «ال» در این بحث که از علائم اطلاق می باشد، فقط «ال» جنس است مانند «اکرم العالم» نه استغراق و نه عهد.
4️⃣ نکره
نکره مانند «اکرم عالماً» وضع شده است برای طبیعت مقید به قید وحدت چون نکره اسم جنسی است که تنوین دارد که اسم جنس دلالت بر طبیعت می کند و تنوین نیز دلالت بر قید وحدت می کند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat