🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
مثال 1️⃣
🔹مادر کارت پولش را به علی داد و به او گفت با برادرت باهم برید نفری یه بستنی بخرید و بخورید.
🔹رفتن مغازه علی گفت بیا نفری یه بستنی 10 هزار تومنی بخریم. ولی حمید گفت: مامان دعوا می کنه، بیا 3 هزارتومنی بخریم.
🔹علی هم گفت مامان که نگفت #بستنی_ارزون بخرید!! اگر می خواست که ما ارزان بخریم می گفت «#بستنی_ارزان بخرید» حالا که #کلی گفته «#بستنی بخرید» معلوم هست که قیمتش براش فرقی نداره، خیالت راحت باشه، اگرم مامان گفت چرا 10 هزار تومنی خریدی، می گیم شما که چیزی نگفتی. آخر سر هم دو تا بستنی هزاری خریدن و خوردن.
⁉️به نظر شما حق داشتن بستنی 10 هزار تومنی بخرن؟ اینکه علی می گفت که مامان به طور کلی و بدون قید گفته بستنی بخرید، اینها می تونستن که هر بستنی رو بخرن یا اینکه باید مثلا بستنی ارزون رو بخرن؟ آیا مادر می تونه بچه ها رو توبیخ کنه که چرا بستنی گران خریدید؟
مثال2️⃣
🔹مادر به بچش می گه پسرم برو «#نون بخر»
🔹وقتی پسر رفت ره نون بخره، وسط راه تو ذهنش میاد که نکنه مادرم آبگوشت گذاشته و نون سنگک می خواد. ولی بعد پیش خودش می گه، اگر مادرم یه نون خاصی مثل سنگک می خواست و مد نظرش بود، می گفت، پس حالا که نگفته معلوم هست که هر نونی گرفتم، فرقی نداره.
✅در این موارد همه مردم همینطور هستند وقتی کلامِ کلی وجود داشت و بند و بیلی نداشت، بر اساس همان کلامِ کلی عمل می¬کنند و دنبال قید و بند خاصی نمی¬گردند.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
✅مقدمات حکمت
مثال1️⃣
وقتی مادر به پسرش می گوید «#بستنی» بخر، بستنی مطلق است و قید ارزان بودن ندارد، پس می تواند هر بستنی را حتی اگر گران قیمت باشد برای خودش بخرد.
مثال2️⃣
با اینکه پدر در مقابل مهمان ها به طور کلی و مطلق به پسرش گفت «#میوه بخر»، ولی اینجا نمی توان اطلاق گرفت و میوه گران خرید، چون از آنجا که پدر از مهمانان خجالت می کشیده امکان تقیید «میوه» به «#ارزان_قیمت_بودن» نبوده و نمی توانسته قید بزند و شاید به خاطر همین خجالت مطلق گذاشته.
برای مثال شرعی هم گفتیم بعض علماء فرموده اند نمی توان عبادات را در خطاب اول مقید به قصد قربت کرد. در اینجا که امکان تقیید نیست نمی توان اطلاقگیری کرد.
مثال3️⃣
مادر به پسرش می گوید برای خودت «#کفش» بخر و هیچ قیدی هم ذکر نمی کند، ولی چند ساعت بعد به او می گوید «#کفش_گران نخر» که این کلام دوم قرینه و نشانه است که منظور مادر از کلام اول هر کفشی نیست، بلکه فقط «#کفش_ارزان» است. پس در این مثال هم نمی توان اطلاقگیری کرد.
مثال 4️⃣
پسر به پدرش می گه شلوار مشکی بخرم یا آبی؟
پدر هم می گه «#شلواری که خودت دوست داری رو بخر.»
پسر هم میره مغازه و یک شلوار مد روز ساق کوتاه تنگ می خره، و وقتی می ره خونه، پدرش توبیخش می کنه و میگه این چیه خریدی!؟
پسر هم می گه شما خودت گفتی هر چی دوست داشتی بخر.
پدر هم می گه من #از_جهت_رنگش گفتم هر چی دوست داری بخر، ولی #در_مورد_مُدلش که نگفتم هر چی می خوای بخری بخر، این رو پس بده و شلوار سرسنگین بخر.
در این مثال با اینکه پدر در کلامش قید نزده بود که باید از این شلوارها نخرد و کلامش کلی و مطلق بود، ولی نمی توان به اطلاق کلام او تمسک کرد، چون کلام او –همانطور که خود پدر گفته- فقط #از_جهت_رنگ_اطلاق داشته ولی #از_جهت_مدل اطلاق نداشت.
مثال 5️⃣ مثال شرعی
قرآن می فرماید «فَکُلوا مِمّا أمسَکنَ» یعنی می توانید از گوشت صیدی که سگ شکاری آن را صید کرده است بخورید و گوشت آن برای شما حلال است. آیا می توان با تمسک به اطلاق این آیه بگوییم که گوشت صیدی که سگ شکاری آن را صید کرده است نیاز به آب کشیدن ندارد؟
خیر. زیرا آیه نمی خواهد بگوید از همه جهات این گوشت حلال است بلکه آیه فقط در مقام بیان از جهت حلیت شکار است، نه طهارت و نجاست جای گاز گرفتن سگ. پس نمی توان در مورد طهارت اطلاقگیری کرد.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
👇تنافی مطلق و مقید
مثال1️⃣ پدر به پسرش گفته یه #لباسی برای میهمانی بخر. و بعدا گفته: #لباس_آستین_کوتاه نخر.
⁉️ 1- آیا پسر حق دارد بگوید که پدر یکبار کلی و بدون بندُ و بیل گفته بود «#لباس بخر» و قیدی نداشت و من هم زرنگی می کنم و به همان حرف بی قیدش گوش می کنم و لباس آستین کوتاه می خرم ؟
2- یا اینکه حق ندارد به حرف مطلق پدر عمل کند چون این کلام دوم که گفته «آستین کوتاه نخر»، قید آن کلام اول می باشد فلذا نباید لباس آستین کوتاه بخرد؟
مثال2️⃣ مادر به پسرش گفته «#بستنی بخر» و در کلام بعدی گفته «#بستنی_گران نخر».
⁉️ 1- آیا پسر حق دارد با تمسک به کلام اول بستنی گران بخرد، چون کلام اول کلی است و قیدی ندارد؟
2- یا اینکه کلام دوم قرینه و قید کلام اول است و حق ندارد بستنی گران بخرد؟؟
مثال3️⃣ دکتر گفته «حتما باید شیر بخورید» و همین دکتر دفعه بعد گفته: «شیر کم چرب بخور».
⁉️ 1-آیا خوردن شیر پرچرب هم جایز است و کم چرب خوردن فقط بهتر است (یعنی مقید «شیرکم چرب» را حمل بر استحباب کند)؟
یا اینکه فقط باید شیر کم چرب بخورد (یعنی مطلق را حمل بر مقید کند) و پر چرب جایز نیست؟
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید_تنافی_اطلاق_تقیید
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید
👇تنافی مطلق و مقید
📣نظر علماء
🔹آیت الله سبحانی:
1- اگر وحدت حکم احراز نشود، اساسا تنافی وجود ندارد.
مثلا اگر دلیلی بگوید از خواب بیدار شدی، آب نخور.
و دلیل دیگر بگوید بعد از غذا آب سرد نخور.
اینجا اساسا تنافی بین دو حکم نیست و اصلا هیچ ربطی به هم ندارند که بخواهیم آنها را بر همدیگر حمل کنیم، زیرا سبب این دو حکم با هم فرق دارد. (سبب یکی بیدار شدن از خواب است و سبب دیگری خوردن غذا است)
2- اگر وحدت حکم احراز شود، تنافی پیدا می شود که در اینجا مطلق را حمل بر مقید می کنیم نه اینکه مقید را حمل بر استحباب کنیم. مثلا اینکه گفته #بستنی بخر و بعد گفته بستنی گران نخر، وحدت حکم احراز می شود و باید گفت مراد از مطلق (#بستنی)، هر بستنی نیست، بلکه باید آن را حمل بر مقید کرد، یعنی فقط حق دارد که بستنی ارزان بخرد.
🔹آیت الله مظفر:
1- اگر مطلق و مقید در اثبات و نفی مختلف باشند یعنی یکی موجبه و یکی سالبه باشد 👈همیشه مطلق حمل بر مقید می شود. مانند: (لباس #بخر) (لباس آستین کوتاه #نخر) یا بستنی #بخر) (بستنی گران #نخر). پس حق ندارد لباس آستین کوتاه بخرد یا حق ندارد بستنی گران بخرد.
2- اگر اثبات و نفی (یعنی موجبه و سالبه بودن) در مطلق و مقید متفق باشد یعنی هر دو موجبه یا هر دو سالبه باشند. مانند «شیر #بخور» «شیر کم چرب #بخور» دو حالت دارد.
👈الف) اگر اطلاق بدلی باشد👈 مطلق را حمل بر مقید می کنیم.
👈اگر اطلاق شمولی باشد👈 اصلا تنافی وجود ندارد و نیاز نیست که در هیچکدام تصرف کرده و آنها را حمل کنیم.
(نکته: البته بنابر مفهوم وصف تنافی وجود دارد ولی حجت نیست.)
نکته: (آیت الله مظفر) همانطور که در #مفردات اطلاق داریم مانند اطلاق «عالم»، در #جملات نیز مانند «إفعل» اطلاق داریم.
منتهی اطلاق در مفرد، اطلاق #ماده است و اطلاق در جمله ها، اطلاق در #هیئت است.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید_تنافی_اطلاق_تقیید
@Qabasat