ابْنِ أَبِي نَصْرٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا عَلَيْهِ السَّلامُ : « عَلَيْنَا إِلْقَاءُ الْأُصُولِ إِلَيْكُمْ وَ عَلَيْكُمُ التَّفَرُّع‏ » 📚 سرائر : ۳/۵۷۵ 🔹وظیفه أئمه اهل بیت(علیهم السلام)إلقاء اصول و قواعد کلیه است، رسالت مخاطبان هم استنتاج از آن ها. ❓اما این قواعد چه گستره ای دارد؟ حتی مضیق ترین دیدگاه ها هم چارچوب وسیعی به اندازه کل فقه را برای آن ها معرفی می کنند. 🔅پس قیام به تنقیح «قواعد فقهیه» از «جواهر» کتب فقهی و «رسائل» اصولی، وظیفه خردورزانی است که «کشف غطاء» از مبهمات شریعت و طی «مناهج وصول» به «معالم دین» را پیشه ی خود ساخته اند. غوص در «بحر فوائد» و رسیدن به آن «خزائن» ممکن نیست مگر با عنایت ذات الهی (جل اسمه)؛ محتاج دعای خیر شماییم. @ghavaed

📚 مهم ترین کتب قواعد فقهیه عبارتند از : 1⃣ القواعد و الفوائد/شهید اول (رحمه الله) - اولین تصنیف علمای شیعه در این موضوع - ترکیبی از قواعد فقهی و ادبی 2⃣ نضد القواعد الفقهیة/فاضل مقداد (رحمه الله) - حاصل تنضید (مرتب کردن) کتاب شهید اول (رحمه الله) است؛ مرحوم فاضل مقداد قواعد فقهیه و ادبی آن کتاب را تفکیک و مرتب کردند. 3⃣ تمهید القواعد الأصولیة و العربیة/شهید ثانی (رحمه الله) 4⃣ القواعد الستة عشر/شیخ جعفر کاشف الغطاء (رحمه الله) 5⃣ الأصول الأصلیةوالقواعدالشرعیة/سید عبدالله شبر (رحمه الله) 6⃣ عوائد الأیام من مهمات أدلة الأحکام/ملا احمد نراقی (رحمه الله) - اولین کتابی که بحث «ولایت فقیه» به صورت مفصل در آن بحث شده. 7⃣ العناوین الفقهیة/مراغی (رحمه الله) - غالبا به فرمایشات مرحوم نراقی عنایت دارد. 8⃣ مناطات الأحکام فی القواعد الفقهیة/ملا نظر علی طالقانی (رحمه الله) 9⃣ مستقصی قواعد المدارک و منتهی ضوابط الفوائد/ملاحبیب الله کاشانی (رحمه الله) - حاوی ۵۰۰ قاعده فقهیه 🔟 تحریر المجلة/شیخ محمدحسین کاشف الغطاء (رحمه الله) 1⃣1⃣ القواعد الفقهیة/سید محمدحسن بجنوردی (رحمه الله) - تقریبا مفصل ترین تالیف در این حیطه است. 2⃣1⃣ القواعد الفقهیة/آیت الله فاضل لنکرانی (رحمه الله) 3⃣1⃣ القواعد الفقهیة/آیت الله مکارم شیرازی (دامت برکاته) #تاریخچه @ghavaed

🗃مصادر قواعد فقهی همان منابع استنباط مسائل فقهی اند، برای مثال: - قواعد «لا حرج» و «نفی سبیل» مأخوذ از قرآن کریم هستند. - قواعد «لا ضرر» و «لا تعاد» مستنبط از روایات شریفند. - مدرک قاعده «اختلال نظام» حکم عقل است. - قاعده «مشروعیت عبادات صبی» مستفاد از این بحث اصولی است که «هل الأمر بالأمر بالشیء،أمر بذلک الشیء؟» - قاعده «ما یضمن» مستفاد از دو قاعده «اقدام» و «ضمان ید» است. - منبع قاعده «حجیت اقرار عقلاء» و قاعده «ید»، سیره و بنای عقلاست. - قاعده «سوق المسلمین» برآمده از سیره متشرعه است. - دلیل بر قاعده «اشتراک الأحکام» هم اجماع و اتفاق می باشد. 📚تحقیق و مطالعه: القواعد الفقهیة/آیت الله فاضل لنکرانی (ره) مبانی الفقه الفعال/حجت الاسلام و المسلمین سیفی مازندرانی #مصادر_استنباط @ghavaed

قاعده در لغت به معنای اساس است و در اصطلاح به معنای ضابطه؛ یعنی أمر کلی: - «قَوَاعِدُ الْبَيْتِ»أَسَاسُهُ...و«الْقَاعِدَةُ»في الاصْطِلَاحِ بِمَعْنَى «الضَّابِطِ»؛ وَ هِيَ الْأَمْرُ الكُلِّىُّ الْمُنْطَبِقُ عَلَى جَمِيعِ جُزْئِيَّاتِهِ. 📚مصباح المنیر : ۲/۵۱۰ 👈 در کشاف اصطلاحات فنون هم تهانوی بر این معنای اصطلاحی صحه گذاشته: «تطلق على معان ترادف الأصل و القانون و المسألة و الضابط و المقصد، و عرفت بأنها أمر كلي منطبق على جميع جزئياته عند تعرف أحكامها منه» 🔅اما قاعده فقهیه یعنی: «قاعدة تشتمل على حكم شرعي عام يستفاد من تطبيقها الحصول على أحكام شرعية جزئية هي مصاديق لذلك الحكم العام» 📚دروس تمهیدیة فی القواعد الفقهیة: ۱/۱۳ به عبارت فنی تر: إنها قواعد تقع في طريق استفادةالأحكام الشرعية الإلهية،و لايكون ذلك من باب الاستنباط و التوسيط بل من باب التطبيق 📚محاضرات فی أصول الفقه للخویی: ۱/۸ دقت در تقابل «تطبیق» و «استنباط» وجه فنی این تعریف است؛ اگر کاملا برایتان واضح نیست چند روزی صبر کنید. #تعریف_قاعده_فقهیه @ghavaed

❓آیا اخباری ها قائل به اعتبار تمام روایاتند؟ 💡پاسخ شیخ حر عاملی(رحمه الله): - قد وصل إلينا أيضا كتب كثيرة قد ألّفت و جمعت في زمانهم (عليهم السلام) في الغيبة الصغرى نذكر بعضها هنا و هي ثلاثة أقسام: الأوّل: ما هو عندنا معتمد ثابت و لم ننقل منه لقلّة ما فيه من نصوص الأحكام الفرعيّة النظريّة فمنها: الصحيفة الكاملة عن مولانا عليّ بن الحسين (عليهما السلام) .... الثاني: ما لم يثبت عندنا كونه معتمدا إلى الآن فلذلك لم ننقل منه فمنها: كتاب الفقه الرضويّ، كتاب طبّ الرضا(عليه السلام) و غير ذلك. الثالث: ما ثبت عندنا كونه غير معتمد، فلذلك لم ننقل منه فمن ذلك: كتاب مصباح الشريعة المنسوب إلى الصادق (عليه السلام)... 📚هدایة الأمة إلی أحکام الأئمه علیهم السلام/جلد ۸/صفحه ۵۴۹ #فائده @ghavaed