#تدبر_در_قرآن
سوره اعراف
وَ مَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنَا أَهْلَهَا بِالْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ(٩٤)
و ما در هر [شهر و] ديارى كه پيامبرى فرستاديم، ساكنان آن را به سختى و بيمارى گرفتار كرديم تا شاید خضوع و زاری کنند.
ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَوا وَ قَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لَا يَشْعُرُونَ(٩٥)
ولی (هنگامی که این مشکلات آنان را بیدار نکرد)، خوشی (و نعمت) را جایگزین ناخوشی کردیم تا اینکه (از نظر مال و تعداد) زیاد شدند و گفتند: «قطعاً بیماری و گرفتاری و (نیز) رفاه و آسایش به اجداد و نیاکان ما (هم) رسیده است.»؛ که ناگهان در حال غفلت مجازاتشان کردیم.
خداوند، مداهنه نداشتن و سازش نکردن حضرت شعیب(ع) را با مخالفان دین خود را یادآوری میکند. ایشان حاضر به تبعید از سرزمین خود شد لکن زیر بار سازش با کفار نرفت امام باقر(ع) نقل میکند که خداوند متعال به حضرت شعیب وحی کرد که من ۱۰۰ هزار نفر از امت تو را عذاب میکنم که ۴۰ هزار نفر از آنها از اشرار هستند و ۶۰ هزار نفر از خوبان!! عرض کرد عذاب اشرار روشن است اما عذاب خوبان برای چیست؟ فرمود: برای اینکه با اهل معاصی مداهنه و سازش کردند و برای غضب من خشمناک نشدند. توضیح اینکه سازش و سکوت و همراهی کردن با مخالفان هم موجب تقویت آنان میشود و هم تقویت مخالفت با خدا و معصیت است (تفسیر روشن جلد ۹ صفحه ۶۰)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
نظام اسلامی؛ حافظ امنیت صراط مستقیم الهی
🔷نظام اسلامی در قبال عقاید ملت خود بیتفاوت نیست و مرزبان مرزهای اعتقادی آنهاست و مبتنی بر همین وظیفهی حراستی که دارد نمیتواند دربارهی ادراکات و ذهنیتهای مردم جامعه بیاعتنا باشد. از این رو به هر طرز تفکر و هر مسلک و آیینی بدون مدیریت منظومهی افهام و اذهان ملت اجازهی تبلیغ و اشاعه نمیدهد. رها کردن گرگهای درندهی اعتقادات و فرهنگ عمیق ملت در میان مردم احترام به آزادی بیان نیست؛ بلکه فراهم کردن فضای غارت و چپاولگریست پس بر نظام اسلامی فرض است که در عین ایجاد فضای مدیریت شده برای گفت و شنود تفکرات متنوع، مقتدرانه با مسموم کردن فضای فکری جامعه و عمل خارج از قواعد پذیرفته شده و مرسوم مبارزه کند. خداوند هرگونه شبهه افکنی در راه دینداری مردم را که زندگی و آزادی و برنامهی فکری و روحی و معنوی ایشان را مختل کند نهی فرموده است (تفسیر روشن، ج ۹، ص ۵۰).
🔶در راه ایمان همواره راهزنانی هستند که با تمام قوا و با هر نوع حیله و تزویر و با القای شبهات میکوشند مردم را از راه خدا برگردانند و به راههای فاسد و باطل سوق دهند. آنان سعی میکنند راه خدا را که همان دین فطرت است کج و ناهموار نشان دهند و دیگران را هم کیش خود کنند. (اطیب البیان ج ۵، ص۳۸۳).
🔷حضرت علیع در تبیین شبهه فرموده است: «شبهه را از آن رو شبهه گفتهاند که به حق شباهت دارد؛ هر چند باطل است. البته دوستان خدا بدان گرفتار نمیشوند؛ چراکه چراغ یقین در دست دارند و رهبرشان هدایت و رستگاریست؛ اما ضلالت و گمراهی دشمنان خدا را به سوی شبهه فرا میخواند
و راهنمای آنان، کوریست (نهج البلاغه، خطبهی ۳۸).
وجود بی خردان قدرتمند
🔶نظام اسلامی با گردنفرازانی طغیانگر مواجه است که دلها را از هیبت سلطنت خود میترسانند و خانهها را خراب و اموال را غارت میکنند و خون مردم را به سهولت میریزند و زن و فرزند آنان را به یوغ بردگی خود میکشند. خدای متعال هم آنان را در این ظلم و ستم مهلت میدهد تا به اوج قدرت خود رسند و به منتهی درجهی شوکت نایل شوند. دنیا و زینت و شهواتش نیز دل آنان را میفریبد و از این که ساعتی عقل خود را به کار اندازند، بازشان میدارد؛ چنان که آنان تمامی اوقات خود را صرف عیش و نوش میکنند و هوای دل را معبود خود قرار میدهند پیروزی مردم در مواجهه با این مستکبران مستلزم داشتن قدرت اراده و نیروی علمی و عملی مبتنی بر تکثر افراد و ازدیاد جمعیت است.
🔷سنت الهی بر این قرار گرفته که آنان در عین داشتن قدرت و اراده و هر نعمت دیگری، از آن استفاده نکنند و به تدریج از میان بروند و جز ننگی از آنان باقی نماند. این سنت الهیست که انسان زندگی خود را بر اساس تعقل بنا کند و اگر غیر این کند و راه فساد و افساد را پیش گیرد طبع عالم و اسباب جاری در آن با او بنای ضدیت و دشمنی را میگذارد و او هر قدر هم نیرومند باشد در بین دو سنگ آسیای طبیعت له و نابود میشود (ترجمهی، المیزان، ج ۸، صص۲۳۸ _۲۳۹)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
جز اندکی از انسانها همه گرفتار تکاثرند: «کلُ القوم ألهاهم التکاثر» (بحار، ج75، ص152)
برخی گرفتار #تکاثر در مال، برخی #تکاثر در اولاد و قبیله و گروهی نیز که در طریق کار علمی و فرهنگی هستند، #تکاثر در مستمع، شاگرد، خواننده، مأموم و... ، چنین نیست که شیطان، دام #تکاثر را تنها برای زراندوزان و مال دوستان گسترده باشد و در حوزه کارهای علمی و فرهنگی سخن از #تکاثر نباشد.
در قیامت آشکار خواهد شد که بها دادن به اقبال و ادبار شاگرد و مأموم و مانند آن، چه عذابی در پی دارد.
(تفسیر تسنیم ج۱ ، ص۴۳۳)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
سختیها چه زمانی به پایان میرسد؟
شروط پیروزی در تکلیف مبارزه با دشمنان
🔷موسى(ع) بنی اسرائیل را به قیام و شورش برضد فرعون بر میانگیزاند و توجه آنها را به سمت خدا جلب میکند و نوید پیروزی میدهد و آنان را با این استدلالها به آینده امیدوار میکند: فرعون مالک زمین نیست تا آن را به هرکس که بخواهد بدهد و از هر کس که بخواهد، بگیرد؛ بلکه زمین، ملك خدای سبحان است اوست که به هر کس که بخواهد ملك و سلطنت میدهد و سنت او نیز چنین است که حسن عاقبت را به کسانی از بندگان خود میدهد که از او بترسند. بنابراین، شما ای بنیاسرائیل اگر تقوا پیشه کنید یعنی از خدای متعال كمك بخواهید و در شداید راه او صبر کنید، خداوند این سرزمین را که اکنون در دست فرعونیان است به دست شما خواهد سپرد.
🔸آری خدای متعال نظام عالم را طوری قرار داده که هر نوعی از انواع موجودات به منتهای سیری که خداوند برایش معلوم کرده برسد و به سعادت مقدر خود نایل شود. انسان هم که یکی از انواع موجودات است، بر همین منوال است. او نیز اگر در راهی قدم بگذارد که خداوند و فطرت برایش ترسیم کرده و از انحراف از راه خدا یعنی از کفر به خدا و به آیات خدا و فساد انگیختن در زمین بپرهیزد، خداوند به سوی عاقبت نيك هدايتش میکند و به زندگی پاک زندهاش میدارد و به سوی هر خیری که بخواهد ارشادش میکند (ترجمهی المیزان ج ۸، ص۲۸۸).
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
سه برنامه ی عملی برای پیروزی بر دشمن اینهاست
۱.تکیهگاهتان تنها خدا باشد و از او یاری بخواهید (عقیدهی خوب). البته استعانت از خداوند منافی فعالیت و پیشرفت و عمل نیست؛ زیرا منظور، توجه به خداوند متعال و انجام وظائف الهیست تا وسایل خیر و صلاح را فراهم کند.
۲. استقامت و پایداری پیشه کنید (اخلاق نيك)؛ چنان که اضطراب و پریشانی و بینظمی پیدا نکنید و با کمال طمأنینه و استقامت و ثبات قدم در راه اجرای وظایف خود قدم بردارید.
۳. تقوا پیشه کنید (عمل سزاوار) فرد متقی خود را از علایق مادی و صفات حیوانی تطهیر میکند و صفات لاهوتی مییابد (تفسیر روشن، ج۹، ص۱۰۹).
شایان توجه این که هر يك از این سه شرط فرع بر دیگریست: پرهیزکاری، بدون استقامت در برابر شهوات و زرق و برق جهان ماده، ممکن نیست؛ همانطور که صبر و استقامت نیز بدون ایمان به خدا بقا و دوام ندارد (تفسیر نمونه، ج۶ ص۳۱۱)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
#امنیت_قرآنی
🔹در آیه کریمه (اهدنا الصراط المستقيم) هدايت «همه انسانها» از خدای سبحان مسئلت میشود. همان طور که در آیه (إياك نعبد وإياك نستعين) نيز تنها سخن از عبادت و استعانت شخص متکلم نیست.
🔸سر مسئلت هدایت عمومی این است که جامعه اَمن و بیتزاحم تنها با هدایت همگانی و حرکت همه به یک سو تأمین میشود؛ اما اگر هر گروه به سمتی حرکت کنند یا گروهی به سمتی روانه باشند ولی برخی دیگر از آن سمت بازگردند، چنین جامعهای گرفتار تزاحم و از امنیت مطلوب محروم است.
🔹واحد بودن مقصد و نبودن مزاحم، شرط سالم به مقصد رسیدن است. راهیان صراط مستقیم با یکدیگر «رفیق حسن» و هماهنگ هستند: (ومن يطع الله والرسول فأولئك مع الذين أنعم الله عليهم من النبيين والصديقين والشهداء والصالحين وحسن أولئك رفيقاً)؛ زيرا آنان مددکار یکدیگرند، نه مزاحم و این ویژگی صراط مستقیم است که راهیان آن به تعلیم و هدایت الهی، هدایت همگان را در پیمودن راه مسئلت میکنند.
🔸اگر رهرو تنها باشد و دیگران همراه و هم مسلك او نباشند، راه را با دشواری میپیماید؛ زیرا با مزاحمهای فراوانی روبروست ولی اگر همه در يك مسیر باشند نه تنها مزاحمتی نیست بلکه همه یار یکدیگرند و این همان مدینهی فاضله الهی است.
(تفسیر تسنیم، ج۱ ص۴۷۸)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
🔹هدایت دو مقابل دارد: یکی «ضلالت» و دیگری «غوایت». هدایتی که در برابر ضلالت است مربوط به «راه» است. کسی که راه را به درستی شناخته، آن را درست میپیماید، رهیافته و «مهتدی» است و کسی که آن را نشناخته یا به درستی طی نمیکند گمراه و «ضالّ» است.
🔸اما هدایت در برابر غوایت مربوط به هدف است و بنابراین، هدایتِ به این معنا همان هدفداری، و غوایت بیهدفی است. «غی» و «غاوی» انسان بیهدف است.
🔹بر این اساس کسانی که هدف دارند ولی راه رسیدن به آن را نمیدانند «ضالّ» و آنان که مقصد و مقصود را نمیشناسند «غاوی» هستند.
(تفسیر تسنیم ج۱ ص ۴۷۱)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron
#تدبر_در_قرآن
همسفران صراط و دشوارى سلوك
🔸پیمودن صراط مستقیم دشوار است؛ زیرا همسفرانش گرچه بزرگانند، لیکن اندکند و این راه طولانی را با همسفرانی اندک باید طی کرد. امام امیرالمؤمنین (ع) که خود صراط مستقیم است، می فرماید: «لا تستوحشوا في طريقالهدى لقلة أهله». پس صراط مستقیم راهی پر رهرو نیست و از این رو در پیمودن صراط تلاشی فراوان و زمانی دراز لازم است تا انسان به ولیّی از اولیای الهی دست یابد.
🔹نشانهی دیگر اندک بودن هم سفر در سلوك صراط آن است که گرچه قرآن کریم در آیه مورد بحث، ﴿منعم عليهم﴾، ﴿مغضوب عليهم﴾ و ﴿ضالین﴾ را به لفظ آورده، اما امیرالمؤمنین (ع) در حدیثی مردم را به سه دسته تقسیم و تنها يك گروه را با لفظ جمع ذکر میکند: «النّاس ثلاثة : فعالم رباني و متعلّم على سبيل نجاة وهمج رعاع أتباع كل ناعق يميلون مع كل ريح». در این حدیث عالم ربانی و متعلم اهل نجات که اندکند به لفظ مفرد و انسانهای بی ارادهای که نه عالمند و نه متعلم به لفظ جمع آمده است.
🔸شاهد دیگر بر کمی همسفران صراط مستقیم آن است که خدای سبحان درباره جهنم میفرماید : آن را از کافران لبریز میکنم : ﴿الأملان جهنم من الجنّة والناس أجمعين﴾ اما درباره بهشت نفرموده آن را از نیکان لبریز میکنم؛ زیرا پرکننده جهنّم فراوانند اما مأوا گیرندگان در بهشت اندك.
🔹بنابراین، راه هدایت بر اثر کمی راهیانش وحشتزا و پر مخاطره است و توصیه حضرت امیرالمومنین (ع) برای رفع این نگرانی آن است که از کمی همراهان در این راه نهراسید، زیرا اینان گرچه اندکند اما همه از نیکانند.
(تفسیر تسنیم ج۱، ص۵۴۵)
تلگرام
https://t.me/man_kazemi
ایتا
https://eitaa.com/mansouron