نجوا (واحد سیاسی موسسه مصاف)
📌نگاهی به پشت پرده کودتا در نیجر/ احتمال آغاز جنگ فرامنطقه ای در غرب آفریقا
🔹از نخستین ساعات وقوع کودتا و برکناری محمد بازوم رئیس جمهور نیجر، کشورهای حوزه غرب آفریقا دو پاره شده و به حمایت یا محکومیت کودتا پرداختند.
🔹روز ۲۷ جولای (۵ مرداد ماه) بخشی از نظامیان کشور نیجر به رهبری ژنرال عبدالرحمان چیانی با انجام یک کودتا قدرت را در این کشور در دست گرفتند.
🔹کودتاچیان در پیامی وضعیت فوق العاده و بسته شدن تمامی مرزهای این کشور تا اطلاع ثانوی را اعلام کردند؛ از صبح نظامیان نیجر اقدام به باز کردن مرز با برخی کشورها نظیر مالی، الجزایر و بورکینافاسو کرده اند، یعنی کشورهایی که به طور تلویحی حمایت خود از کودتا و مخالفت با دخالت نظامی خارجی در این کشور را اعلام کردند.
🔹از سوی دیگر سازمان همکاری های اقتصادی غرب افریقا "اکواس" اعلام کرده که قصد حمله نظامی به نیجر و بازگرداندن محمد بازوم رئیس جمهور این کشور به قدرت را دارد؛ در حال حاضر بازوم تحت بازداشت کودتاچیان نیجر قرار داشته و از کشورهای خارجی به ویژه آمریکا درخواست کمک کرده است.
👈اختلافات شدید در کابینه امنیتی فرانسه بر سر ماجرای کودتا
🔹نخستین کشوری که به وقایع رخ داده در نیجر واکنش نشان داد فرانسه بود؛ یعنی کشوری که زمانی بیشترین نفوذ را در میان قدرت های غربی در منطقه غرب آفریقا داشت.
🔹امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه ضمن محکومیت شدید وقوع کودتا، این حادثه را برای امنیت منطقه خطرناک توصیف و خواستار بازگشت محمد بازوم به قدرت شد.
🔹به ادعای نشریه فرانسوی لو فیگارو، منابع اطلاعاتی فرانسوی اندکی پیش از وقوع کودتا از این موضوع باخبر شده و هشدار داده بودند؛ چند ساعت قبل از کودتا در نیجر، DGSE (سرویس اطلاعات خارجی فرانسه) به دولت فرانسه توصیه کرد که نیروهای ویژه را در کاخ ریاست جمهوری در نیامی مستقر کنند تا مانع از سرنگونی دولت نیجر شوند، اما پاسخ کاخ الیزه به این موضوع منفی بود:
"این اقدام (ارسال نیروهای نظامی) به عنوان "استعمار" تعبیر خواهد شد".
🔹اما نشریه تایمز نیز به نقل از منابع خود مدعی است که ماکرون از عملکرد سرویس اطلاعات خارجی فرانسه ناراضی بوده و آنها را سرزنش کرده است.
🔹مکرون خطاب به رئیس DGSE (سرویس اطلاعات خارجی فرانسه) "برنارد امیه" گفته است: «نیجر پس از مالی، خیلی زیاد است (سال گذشته نظامیان فرانسوی ناچار به خروج از مالی شدند)؛ ما میتوانیم ببینیم که نحوه عملکرد DGSE رضایتبخش نیست زیرا وقتی هیچ هشداری در زمینه آنچه قرار بود اتفاق بیفتد دریافت نکردیم، یعنی کارها به درستی انجام نشده است.
🔹اما برنارد امیه در دفاع از خود گفت: من در ژانویه گزارشی درباره وضعیت نیجر نوشتم؛ یکی از وزرای کابینه مکرون گفته است که هیچ کس به هشدار امیه توجه نکرده است؛ آنها گفتند: "یا همه ما احمق هستیم یا گزارش غیرقابل درک بود".
👈مواضع کشورهای افریقایی بر سر کودتای نیجر
🔹از نخستین ساعات وقوع کودتا و برکناری محمد بازوم رئیس جمهور نیجر، کشورهای حوزه غرب افریقا دو پاره شده و به حمایت یا محکومیت کودتا پرداختند.
🔹برخی کشورهای عضو سازمان اکواس با برگزاری چندین جلسه درخواست مداخله نظامی در نیجر را ارائه کرده اند؛ نیجریه، بنین، ساحل عاج و سنگال به شکل رسمی از آمادگی برای حمله نظامی به نیجر سخن گفته اند؛ در سمت مقابل مالی، بورکینافاسو و گینه اعلام کردند در صورت حمله نظامی به نیجر با تمام قوا از این کشور در برابر مهاجمین خارجی دفاع خواهند کرد.
🔹در آخرین جلسه برگزار شده سازمان اکواس، آخرین مهلت کودتاچیان برای تسلیم قدرت و بازگشت محمد بازوم رئیس جمهور این کشور به کاخ ریاست جمهوری اعلام شده است و در غیر این صورت عملیات نظامی آغاز خواهد شد.
🔹اما در جدیدترین تحول نظامی که می تواند موازنه قوا را به شدت تغییر دهد برخی منابع مدعی هستند ارتش الجزایر در صورت حمله نظامی اعضای اکواس به نیجر، مداخله نظامی کرده و به دفاع از کودتاچیان خواهد پرداخت؛ الجزایر قوی ترین قدرت نظامی شمال غرب افریقا بوده و ارتش این کشور مجهز به برترین و مدرن ترین تسلیحات ساخت روسیه و چین است و بعید به نظر می رسد کشورهایی نظیر نیجریه یا سنگال توان نظامی مقابله با این کشور را داشته باشند.
💠eitaa.com/masaf_najva
نجوا (واحد سیاسی موسسه مصاف)
📌 موضع روسیه و آمریکا در قبال کودتا
🔹بر کسی پوشیده نیست که در سالهای گذشته دولت روسیه تلاش کرده تا به کمک بازوی نظامی ارتش خصوصی واگنر به رهبری پریگوژین نفوذ خود در کشورهای شمال و غرب افریقا نظیر لیبی، مالی، نیجر و ... را افزایش داده و دولت های نزدیک به خود را برای اعمال فشار بر غرب بر سر کار آورد.
🔹در همان نخستین روزهای کودتا، مردم حامی کودتاچیان با در دست داشتن پرچم روسیه به سمت سفارت فرانسه در نیجر حمله ور شده و دست به تظاهرات زده بودند که به خوبی نفوذ سیاسی مسکو در میان مخالفین را اثبات می کند.
🔹همچنین یوگنی پریگوژین رهبر گروه نظامی واگنر نیز در واکنش به کودتا گفته بود: " این یک مبارزه آزادیبخش است، یک جنبش آزادیبخش برای استقلال نیجر است و خداوند به آنها سلامتی عطا کند و موفق شوند. "
🔹از سوی دیگر امریکا علی رغم محکومیت کودتا و اعلام خروج اتباع خود از نیجر، موضع چندان سختی در قبال کودتا نگرفته و تهدیدی برای مداخله نظامی نیز نداشته است.
🔹دلیل اصلی این موضوع به خوشنودی آمریکا از کاهش نفوذ قدرت های اروپایی نظیر فرانسه در قاره سیاه و قطع صادرات منابع معدنی این کشورها به اروپا و وابستگی هر چه بیشتر قاره سبز به ایالات متحده باز می گردد.
🔹در همان روز نخست کودتا، رهبران مخالفین از قطع صادرات اورانیوم و طلای نیجر به فرانسه خبر داده بودند؛ اگرچه کمپانی فرانسوی "اورانو" اعلام کرده علی رغم این موضوع و خروج شهروندان فرانسوی فعلا به فعالیت خود ادامه می دهد اما اگر کودتا در نیجر با موفقیت ادامه پیدا کند احتمالا فرانسه که یک سوم واردات اورانیوم خود را از نیجر که هفتمین منابع بزرگ اورانیوم در دنیا را دارد انجام می داد از این منبع با ارزش محروم خواهد شد.
🔹هچنین مسئله دیگری که تقویت کننده نظریه منافع مشترک روسیه و امریکا در قبال کودتا در نیجر است به هم خوردن طرح بزرگ صادرات گاز غرب افریقا به اروپا خواهد بود.
🔹خط لوله گاز "ترانس_صحرا" که طبق برنامه های پیمانکار قرار بود سالانه ۳۰ میلیارد متر مکعب گاز نیجریه را به کشورهای اتحادیه اروپا برساند، اکنون به دلیل کودتای نیجر به با سرنوشت نامعلومی روبرو است؛ این موضوع به شکل همزمان مسکو و واشنگتن را خوشنود خواهد کرد؛ روسیه همچنان اهرم فشار صادرات گاز بر اروپا را در اختیار خواهد داشت و امریکا نیز می تواند صادرات گاز مایع گران قیمت خود به اروپا را با حجم بیشتری ادامه داده و کشورهای قاره سبز را بیش از گذشته به خود وابسته کند.
💠eitaa.com/masaf_najva
نجوا (واحد سیاسی موسسه مصاف)
📌چرا قوانین پوشش برخی استارتآپها شبیه سفارتخانههای خارجی است؟
🔹اقدام شبکهای سکوهای اینترنتی فراتر از موضوع کشف حجاب است؛ ماجرای بازداشت معاون بینالملل سرآوا (هلدینگ بالادستی دیجیکالا) به اتهام جاسوسی نظامی نشان داد حکایت سکوهای اینترنتی مستقر در ایران، عمیقتر از یک کسب و کار صرف است.
🔹پلتفرم ها و کسب و کارهای استارتآپی یک تجربه مفید جهانی است که به اعتقاد کارشناسان به مرور عمده وظایف دولتهای سنتی را برعهده میگیرند و حکمرانی پلتفرمی جایگزین دیوان سالاری های پرهزینه سنتی می شود. شکی نیست که از این تجربه جهانی باید در کشورمان بهره بگیریم اما این گزارش به ابعاد ضد امنیتی برخی شرکتهای به ظاهر استارتآپی که عمدتا در یک زمان خاص با حمایت خارجی و در سایه غفلت مسئولین به صورت انحصاری رشد کرده، می پردازد.
🔹بهانه این گزارش، تصاویری است که از کشف حجاب جمعی از کارکنان دیجی کالا و تعدادی دیگر از سکوهای اینترنتی در فضای مجازی منتشر شد. شرایطی مشابه سفارتخانههای خارجی مقیم تهران که قوانین پوشش خود را مطابق با قانون کشور متبوعشان تعریف کردهاند. همین سکوها مهرماه سال گذشته نیز سمپات اغتشاشات بودند.
🔹برخلاف مدل های استارتآپی که یک ایده را به محصول تبدیل و آن را تجاری سازی میکند، اکوسیستم استارتآپی ایران صرفا مدلی از کپی سکوهای اینترنتی غربی است که به دلیل عدم حضور نسخه مشهور خارجی در ایران و ایضاً سرمایههای مشکوک خارجی، بعضا به صورت انحصاری بازار را به دست گرفتهاند. به عنوان نمونه، دیجیکالا به دلیل عدم حضور آمازون در ایران و همراهی برخی نهادهای حاکمیتی بود که توانست با استفاده از انحصار موجود رشد کند. همین موضوع برای برخی سکوهای مشابه داخلی نیز صدق میکند.
🔹اما اقدام شبکهای سکوهای اینترنتی فراتر از موضوع کشف حجاب است. ماجرای عماد شرقی معاون بینالملل سرآوا (هلدینگ بالادستی دیجیکالا) در سال ۱۳۹۷ مشخص کرد که حکایت برخی سکوهای اینترنتی مستقر در ایران، عمیقتر از یک کسب و کار صرف است. اتهام عماد ادوارد شرقی جاسوسی نظامی بود! این نشان میدهد باید از کمی بالاتر به پازل سکوها در ایران نگاه کرد. آنچه در ادامه میخوانید، صرفا با تکیه بر اطلاعات آشکار است.
💠eitaa.com/masaf_najva
نجوا (واحد سیاسی موسسه مصاف)
📌پرده اول| سازمان سیا ۲ تشکیل میشود!
🔹دنیای امروز، عصر عملیات آشکار است. دنیا دیگر در سایه نمیچرخد. پایان جنگ جهانی دوم آغازی بر یک بازی بزرگ ۴۰ ساله بود. (CIA) آمریکا جبههای مخفی علیه رقیب شرقی گشود تا تئوری حکمرانی خود را در کشورهای بلوک رقیب اجرایی کند. اما واشنگتن پس از ۲ دهه جاسوس بازی به این جمع بندی رسید که ایجاد پایگاه هوادار در کشورهای هدف تنها از طریق شبکه مخفی میسر نیست. در همین راستا بود که بنیادی تحت عنوان موقوفه ملی برای دموکراسی (NED) در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط دولت رونالد ریگان تأسیس شد.
🔹کلیدواژه دموکراسی سلاح آمریکا برای تضعیف دموکراسی، تفرقهاندازی میان یک ملت و دخالت در امور داخلی کشورها بوده که عواقب فاجعه باری به بار آورده است. نظیر آنچه سال ۲۰۰۴ و ۲۰۱۴ در اوکراین رخ داد و این کشور را تبدیل به میدان جنگ نیابتی ناتو با روسیه کرده است.
🔹چکسلواکی، مجارستان، رومانی، بلغارستان، و لهستان از جمله کشورهای هدف NED در دهه ۸۰ میلادی بود. هدف نهایی NED در جنگ سرد، فتح مسکو بدون شلیک یک گلوله بود.
🔹در گزارش ۲۲ سپتامبر ۱۹۹۱ روزنامه واشنگتن تحت عنوان «دنیای جدید کودتاهای بدون جاسوس» نقل قول قابل تاملی از بنیانگذار یهودی NED آمده است. آلن وینستین صریحاً میگوید: «بسیاری از کارهایی که ما امروز انجام میدهیم، ۲۵ سال پیش بهطور مخفیانه توسط CIA انجام میشد.»
🔹«وینستین» درباره براندازی شوروی از سوی «بوریس یلستین» میگوید که زمینه این پیروزی غرب مرهون شبکهای از عوامل آشکار بود. این عوامل در ملاءعام همان کاری را انجام دادند که CIA در خلوت انجام میداد. این شامل پرداخت پول و حمایت اخلاقی از گروههای سمپات و کار برای براندازی حکومت کمونیستی شوروی بود. بنیانگذار NED میگوید که پدیده شبکه سازی چیزی بود که ما در آن متخصص شدهایم.
🔹بنیاد NED دارای چهار زیرمجموعه است. مرکز شرکتهای خصوصی بینالمللی (CIPE) یکی از چهار موسسه اصلی NED و وابسته به اتاق بازرگانی آمریکا (U.S. Chamber of Commerce) به عنوان بزرگترین سازمان تجاری جهان است. سایپ در معرفی خود آورده است که ما تنها نهاد در جهان هستیم که برای حمایت از دموکراسی و تقویت بخش خصوصی کار میکند.
🔹سایپ در ادامه مینویسد: «یک بخش خصوصی قوی برای کار کردن به یک دموکراسی شکوفا نیاز دارد و بالعکس.» اما تقویت بخش خصوصی چه ارتباطی با دموکراسی دارد؟
💠eitaa.com/masaf_najva
نجوا (واحد سیاسی موسسه مصاف)
📌پرده دوم| NED وارد ایران میشود!
🔹سیامک نمازی روز ۲۲ مهر ۱۳۹۵ در ایران بازداشت شد. شرح ماوقع آن از حوصله این گزارش خارج است. اما یکی از حوزههای فعالیت نمازی، استارتآپها بود. نمازی میگوید: «یک روز آقای گرشمن رئیس [وقت] NED گفتند که خیلی علاقمند هستند در ایران پروژهای را انجام بدهند و اگر من پروژهای مدنظرم باشه، آنها میتوانند کمک کنند. NED من را به سایپ معرفی کرد. چیزی که من تجربهکردم، این بود که این [نهادها] سرمایهگذاری طولانی مدت انجام میدهند و لزوماً به دنبال بازدهی سریع نیستند. نکته مهم در گام اول، شناسایی افرادی است که بالقوه میتوانند با نفوذ باشند. [این نهادها در قالب] پروژههای مختلف سرمایهگذاری میکنند، در حقیقت آنها را تعلیم میدهند و با افکار خود آشنا میکنند. رشد آنان به معنای رشد نفوذ آنان در سیستم است.»
🔹سیامک نمازی همین موضوع را از بعد دیگری به شرح ذیل تعریف میکند: «با چند تن از دوستان صحبت کردم که چرا یک دانشگاه مدیریت در ایران نمیزنیم؟ ... متوجه شدیم که میلیونها دلار برای این کار لازم داریم. من آن زمان NED بودم. NED [گفت] که میخواهیم در ایران پروژه انجام بدهیم. گفتم من در بخش خصوصی هستم، اصلا در کار جامعه مدنی و NGO نیستم. آنها من را به سایپ (CIPE) معرفی کردند. سایپ گفت که من پول اساتیدی که میخواهید بیاورید را میدهم.»
🔹بنیانگذار NED سال ۱۹۹۱ میلادی به واشنگتن پست گفته بود که موفقیت آمریکا در موضوع شوروی مرهون شبکهای بود که از طریق عوامل آشکار تغذیه میشد. به نظر میرسد که عوامل آشکار در دهه ۸۰ شمسی وارد ایران میشوند.
🔹نهادی موسوم به انجمن بینالمللی مدیران ایرانی (i-aim) سال ۱۳۸۴ در کانادا تاسیس شد. یکی از اعضای آن، سیامک نمازی بود. این نهاد روز اول تیر ۱۳۸۶ همایشی در ایران تشکیل داد. در این همایش عنوان شد که هدف، حرکت به سمت ایجاد یک دانشکده مدیریت با کمک مدیران و اساتید داخلی و خارجی در ایران است. این، همان پروژهای بود که سایپ قول تامین مالی داده بود.
🔹اما کودتای امنیتی ۸۸ این رویه را دچار سکته کرد. بلوک غرب نظارهگر بود که انتهای کودتای سبز به کجا میرسد. پس از شکست کودتا، پروژه در دهه ۹۰ شمسی از سرگرفته شد. اما این بار یک لایه عمیقتر شد.
🔹انجمن i-aim بانی پروژهای به نام iBRIDGES در خارج از کشور شد. پروژه iBRIDGES مدعی است که استارت آپها، دانشجویان و سرمایه گذاران را به هم متصل میکند و تمرکز بر روی ایرانیتبارها است.[4] برکلی (۲۰۱۴)، برلین (۲۰۱۵)، بارسلونا (۲۰۱۶)، تورنتو (۲۰۱۹) و کنفرانس مجازی (۲۰۲۰) در زمره جشنوارههایی بود که در قالب iBRIDGES تشکیل شد.
🔹حضور استارتآپهای ایرانی در این جشنواره با حمایت دولت یازدهم به عنوان امنیتیترین دولت تاریخ پس از انقلاب رخ داد. کمی دشوار است تصور کنیم دولتی که عمده وزرای آن از جناحی خاص در وزارت اطلاعات بودند، از عقبه این کنفرانس اطلاع نداشتهاند.
🔹معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری وقت روز ۲۸ دی ۱۳۹۳ اعلام کرد که رویدادی با عنوان «جشنواره کارآفرینی پل» در داخل کشور توسط انجمن بین المللی مدیران ایرانی (i-aim.org) تشکیل خواهد شد و کارآفرینانی که میخواهند در کنفرانس iBRIDGES حضور داشته باشند، میتوانند ایدههای خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند. همان وقت اعلام شد که به بیش از ۱۰۰ کار آفرین هزینه کامل مسافرت و حضور در این کنفرانس پرداخت خواهد شد و برای تسهیل ویزا ایشان نیز اقدام خواهد گردید.
💠eitaa.com/masaf_najva