🔰استاد #سیدمحمود_مددی ( زید عزه ) 💢مراد از #وجدان در استدلالات علمی💢 🟢در علوم رایج در حوزه بسیار متداول است که به وجدان استدلال می شود چه در کلام چه در اصول چه در فقه چه در علوم مرتبه دیگر مثل تفسیر. استدلال به وجدان از جهات و زوایای مختلفه اشکال دارد اما یک اشکال این است که #مراد مستدل از وجدان چیست ؟ 🔸سه احتمال در رابطه با مراد از وجدان مطرح است : 1️⃣أولا: إن کان المراد من الوجدان، #وجدان_شخص_المستدل، فهو لا إعتبار به للخصم 🔻احتمال اول این است که مراد شما از وجدان، وجدان شخص خود شما است اشکال واضح این کلام این است که وجدان یک طرف دلیل بر #دیگری نمی باشد برای خصم و رقیب وجدان شما نمی تواند دلیل شود مثل اینکه در بحث جبر و اختیار اختیاری بگوید که من وجدان می کنم که فاعل مختارم اما وجدان شما دلیلی برای دیگری نمی باشد 2️⃣ثانیا: إن کان المقصود #تنبیه_الخصم فالمفروض عدم انتباهه للمخالفة. 🔻اما اگر قصدش استدلال نمی باشد #تنبیه است می خواهد مخاطب متنبه شود و این وجدان را در او بیدار کند. قصدش متنبه کردن خصم است. اگر این مراد است خوب جواب این است که خصم متقاعد و متنبه نشده است لذا با استدلال شما #مخالف است 3️⃣ثالثا: هذا #خروج من البحث العلمی الذی یکون المقصود منه تخطئة الخصم لا تکذیبه 🔻احتمال سوم این است که مراد ایشان از وجدان، #وجدان_همه است . اگر مرادش از وجدان ، وجدان جمیع است نه وجدان خودش اگر این باشد این از بحث علمی بیرون می آید. بحث علمی مقام #تخطئه است نه تکذیب، تخطئه یعنی می گویید این دلیل خطاء است، تکذیب این است که او را متهم به دروغگویی می کنیم ☑️لذا وجدان به هر کدام از این سه مراد این مستدل باشد درست نمی باشد. 🆔@masire_feghahat