هدایت شده از گفتمان عدالت
22.91M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#باز_نشر
آیا واقعا دکتر جلیلی رای ندارد؟
✅ @saeid_jalili_havadar
نهضت مشروطه
🔹شیخ فضلالله نوری با پشتیبانی محمد کاظم خراسانی، اصل دوم متمم قانون اساسی مشروطه مبنی بر تشکیل هیات نظارت را به تصویب مجلس شورای ملی رساند ولی به دلیل اختلاف با دیگر نمایندگان درباره برخی از اصول متمم قانون اساسی مشروطه، از مجلس کنارهگیری کرد و با راهاندازی جریانی که مشروعهخواهان نام گرفت، اعتراضات شدیدی بر مشروطهخواهان و مشروطیت وارد کرد.
🔹وی در اینباره میگوید: «ایها الناس من به هیچ وجه منکر مجلس شورای ملی نیستم. بلکه من مدخلیت خود را در تأسیس این اساس بیش از همه کس میدانم. زیرا که علماء بزرگ ما که مجاور عتبات عالیات و سایر ممالک هستند هیچیک همراه نبودند. و همه را باقامه دلایل و براهین من همراه کردم. از خود آن آقایان عظام میتوانید این مطلب را جویا شوید. الآن هم من همان هستم که بودم. تغییر در مقصد، و تجددی در رأی من بهم نرسیده است. صریحاً میگویم همه بشنوید، و به غائبین هم برسانید، که من آن مجلس شورای ملی را میخواهم که عموم مسلمانان آن را میخواهند. به این معنی که البته عموم مسلمانان مجلسی میخواهند که اساسش بر اسلامیت باشد. و برخلاف قرآن، و برخلاف شریعت محمدی(ص)، و برخلاف مذهب مقدس جعفری، قانونی نگذارد. من هم چنین مجلسی میخواهم. پس من و عموم مسلمین بر یک رأی هستیم. اختلاف میان ما، و لامذهبها است، که منکر اسلامیت، و دشمن دین حنیف هستند. چه بابیه مزدکی مذهب و چه طبیعیه فرنگی مشرب.»
🔹از این سخنان متوجه میشویم که شهید نوری به دنبال ایجاد نهاد یا گروهی بوده که بر تطابق قوانین مجلس مشروطه با دین اسلام، به عنوان دین اکثریت مردم کشورنظارت داشته باشد و در واقع چیزی نزدیک یا مانند شورای نگهبان خواستهی این شهید بوده است.
🔹اما سخنان او به مذاق لیبرالها خوش نیامد. لیبرالها در مجلس طرحها و پیشنهادهایی را مطرح میکردند که با مخالفت برخی از اعضا مواجه میشد. از جملهٔ این طرحها، اصلاح نظام انتخاباتی بود که در آن حق انتخاب نماینده برای اقلیتهای مذهبی پیشنهاد شده بود اما نه به شکلی که ما تصور میکنیم. نشریاتی مانند صور اسرافیل و حبلالمتین به مخالفت با دخالت روحانیان در سیاست پرداختند؛ که با شریعت اسلام در تضاد بود واعتراض محافظهکاران و برخی از میانهروها را در پی داشت. آنها این گروه را ضد دین معرفی میکردند. سرانجام این تضادها و اختلافات به جایی رسید که به دلیل انتقاد به برخی شیوهها و رویهها، شیخ فضل الله نوری با حکم شیخ ابراهیم زنجانی قاضی دادگاه که عضو علنی لژ بیداری بود؛ در میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد و به شهادت رسید.
🔹افراد صاحب نامی درباره شیخ فضل الله نوری اظهار نظر کردهاند از جمله شهید آوینی که در کتاب فردایی دیگر میگوید: قانون یا باید خود را «حافظ شریعت» بداند یا خود، شریعتی دیگر خواهد شد. پس، رویکرد تاریخی ما به قانون در مشروطیت روی آوردن به شریعتی دیگر بود، بیآنکه خود بدانیم. شیخ فضلالله نوری به همین «نسبت» توجه یافته بود، چرا که «شرع» نیز در مقام احکام به مجموعهای از شرطها و حدود – یعنی قانون – مبدل میشود.
🔹امام خمینی در رابطه با همین موضوع میفرمایند: «تاریخ یک درس عبرت است برای ما. شما وقتی که تاریخ مشروطیت را بخوانید، میبینید که در مشروطه بعد از اینکه ابتدا پیش رفت، دستهایی آمد و تمام مردم ایران را به دو طبقه تقسیمبندی کرد؛ نه ایران تنها، از روحانیون بزرگ نجف یکدسته طرفدار مشروطیت، یکدسته دشمن مشروطه، علمای خود ایران یکدسته طرفدار مشروطه، یکدسته مخالف مشروطه... تا آنجا که مثل مرحوم حاج شیخ فضلالله نوری در ایران برای خاطر اینکه میگفت باید مشروطه مشروعه باشد و آن مشروطهای که از غرب و شرق به ما برسد قبول نداریم، در همین تهران به دار زدند و مردم هم پای [دار] او رقصیدند یا کف زدند».
🔹جلال آل احمد در خصوص شهادت او مینویسد: «از آن روز بود که نقش غرب زدگی را همچون داغی بر پیشانی ما زدند و من نعش آن بزرگوار را بر سردار همچون پرچمی میدانم که به علامت استیلای غربزدگی پس از ۲۰۰ سال کشمکش بر بام سرای این مملکت افراشته شد».
🔹سالروز شهادت این روحانی وقتشناس و با بصیرت را گرامی میداریم و میدانیم اگرچه تلاشهایش در آن سالها برای ایجاد شورای نظارت به شکست انجامید اما سالها بعد منجر به شکلگیری نهادی شد که ما امروز آن را شورای نگهبان مینامیم. شورایی که گاهی به آن انتقاد داریم اما میدانیم برای تشکیلش خون چه انسانهای بزرگواری ریخته شد.
✍️سارا باهینی
👈#باز_نشر
💠 کانال واحد سیاسی مؤسسه مصاف (نجوا)
💠@masaf_najva