✡ دربارهٔ یهودیان و بهائیان مخفی (٢) 1⃣ سرشناس‌ترین فرقهٔ #یهودی_مخفی در جهان اسلام #دونمه‌ نام دارد. 2⃣ دونمه، به‌معنی «برگشته» و #جدیدالاسلام، به گروهی از یهودیان ساکن #عثمانی اطلاق می‌شود که در سدهٔ ١٧ میلادی، به پیروی از #شابتای_زوی، یهودی که خود را مسیح موعود یهودیان معرفی می‌کرد، و #ناتان_غزه‌ای، یهودی دیگر که در مقام مدعی «پیامبری» کردار شابتای را توجیه می‌نمود، توده‌وار به #اسلام گرویدند. 3⃣ اینان در طول دو سده نظام عثمانی را گام به گام از «درون» تسخیر کردند و سرانجام آن را منهدم نمودند. 4⃣ «جوداییکا» نهان‌پیشگی دونمه‌ها را چنین توصیف کرده است: 👈 دونمه‌ها در ظاهر خود را مسلمان می‌خواندند و به‌شدت مقید به انجام ظواهر اسلامی بودند. نخستین گروه دونمه‌ها در حوالی سال ١۶٩٠ به زیارت مکه رفتند. مع‌هذا، آنان #یهودیان_مخفی بودند و به شکل پنهان مناسک خود را، که آمیزه‌ای از مناسک سنتی یهودی و آداب جدید است، انجام می‌دادند. در زمان جنگ اول جهانی، تعداد آن‌ها ١٠ الی ١۵ هزار نفر تخمین زده می‌شد. دونمه‌ها نوشته‌های خود را بر روی کاغذهای بسیار کوچک می‌نگاشتند که به‌راحتی قابل مخفی کردن بود. دونمه‌ها چنان ماهرانه موفق به پنهان کردن مسائل درونی خود بودند که تنها منبع شناخت ایشان شایعاتی بود که در بیرون از آنان در پیرامون‌شان وجود داشت. 5⃣ تأکید می‌کنم که این فرقه بیش از دو سده در عثمانی فعالیت پنهان کرد، در مراکز مهم قدرت عثمانی #نفوذ نمود و تلاش این فرقه سهم بزرگ در #فروپاشی_عثمانی داشت. 6⃣ فرقهٔ دونمه تنها به عثمانی محدود نبود. #یاکوب_فرانک شاخه‌ای از آن را در شرق اروپا بنا نهاد که، مانند دونمه‌های عثمانی، #مناسک_جنسی از آداب درونی‌شان بود. این فرقه #فرانکیست نام گرفت و حتی به درون جامعهٔ کشیشان مسیحی و اشرافیت هابسبورگ نفوذ کرد. امروزه، بسیاری از فرانکیست‌های شرق اروپا و اتریش به آمریکای شمالی مهاجرت کرده‌اند. به‌نوشته جوداییکا، فرقهٔ دونمه، علاوه بر عثمانی، از سدهٔ ١٨ میلادی در یمن، #ایران و شمال آفریقا نیز گسترش یافت. جوداییکا، در جای دیگر، ترکیه، ایتالیا، لهستان، مراکش و #کردستان را از مراکز حضور فعلی این فرقه معرفی می‌کند. ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

✡ شابتای زوی؛ از ظهور تا فروپاشی عثمانی (۵) 1⃣ #شابتای_زوی در زندان زیر هیچ فشاری نبود. ولی معلوم نیست چرا، بناگاه به #اسلام گروید!! به‌علت فقدان اسناد عثمانی، ارائهٔ داستان این گروش شابتای نیز تنها بر اساس روایات یهودی ممکن است. 2⃣ طبق این روایات، #نحمیا_کوهن از رهبران فرقه #کابالا در لهستان، به ملاقات شابتای رفت و به مباحثه با او پرداخت. در اثنای بحث، نحمیا کوهن بناگاه در حضور محافظین عثمانی اعلام کرد که مسلمان خواهد شد. 3⃣ کوهن سپس به دربار عثمانی رفت، به اسلام گروید و مقامات عثمانی را به مسلمان کردن شابتای ترغیب نمود. کوهن پس از بازگشت به لهستان، بار دیگر #یهودی شد و ادعا کرد که خود مسیح است!! 4⃣ پس از این ماجرا، مقامات عثمانی شابتای را به آدریانوپول بردند و وی در حضور سلطان محمد چهارم اعلام مسلمانی کرد. سلطان تحت تأثیر گروش شابتای قرار گرفت، نام عزیز محمد افندی را بر او نهاد و به او مقرری روزانه‌ای به مبلغ ١۵٠ پیاستر اعطا کرد. سلطان ساده‌دلانه گمان می‌کرد به توفیقی بزرگ به سود اسلام دست یافته است! 5⃣ روشن است که گروش گروه کثیری از #یهودیان به اسلام و پذیرش آنان در ساختار سیاسی دولت عثمانی نمی‌توانست بدون توجیه معقول و مقدمات عقل‌پسند و موجه، رخ دهد. حرکت شابتای زوی پایه‌های این تحول را پدید ساخت. 6⃣ بر بنیاد این موج بود که سازمان مخفی و رازآمیزی از پیروان #جدیدالاسلام شابتای زوی شکل گرفت، اعضای آن به‌تدریج در دستگاه حکومتی عثمانی #نفوذ کردند، در سدهٔ ١٩ به اقتدار فوق‌العاده دست یافتند و سرانجام #امپراتوری_عثمانی را از درون تسخیر نمودند. ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter