#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۲) 🔘رد پای التقاط در طول تاریخ ❇️ التقاط پدیده نوظهوری نیست بلکه ریشه در اعماق تاریخ دارد و رد پای آن را می‌توان در گذشته‌های قبل از میلاد مسیح و حتی گذشته‌های دورتر پیدا نمود. ❇️ در صدر اسلام نیز کسانی بودند که با صدای رسا اعلام می‌کردند به پاره‌ای از دستورات قرآن ایمان دارند و به برخی دیگر از آیات کافرند. ❇️ خداوند متعال درباره چنین گروهی می‌فرماید: «... وَ يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا»(نساء؛۱۰۵) ما به برخی آیات ایمان آورده و به پاره‌ای ایمان نمی‌آوریم و خواهند که میان کفر و ایمان راهی اختیار کنند. ❇️ قرآن کریم ماهیت این گروه را چنین تبیین می‌کند که آنان بر سر دوراهی «پذیرش کامل اسلام» یا «نفی کامل اسلام»، در پی مکتبی التقاطی بودند که نشأت گرفته از تمایلات، هوس‌ها و خواسته‌های عقلانی بشری آنها بود. 📚منبع: جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص ۱۲ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۳) 🔘التقاط قدیم و جدید ❇️ التقاطی‌گری در یک نگاه کلی به التقاط قدیم و التقاط جدید تقسیم بندی می‌شود. ❇️ در گذشته برخی از مسلمانان به واسطه آشنایی با اندیشه‌های ارسطو و افلاطون تلاش می‌کردند آن اندیشه‌ها را در حوزه اندیشه اسلامی رسوخ دهند. ❇️ دل‌سپردگان به اندیشۀ فیلسوفان یونان قدیم و متفکران قبل از میلاد، از مروجان التقاط قدیم محسوب می‌شوند. ❇️ اما در عصر معاصر که ترویج مکاتبی چون لیبرالیسم، ناسیونالیسم، سوسیالیسم، مارکسیسم و اگزیستانسیالیسم شدت گرفته، عده‌ای شیفته آموزه‌های مکاتب مذکور شده‌اند. ❇️ این عده که تحت تاثیر شعارهای فریبنده مکاتب غربی قرار گرفته‌اند؛ توانستند نظرات التقاطی خود را بر لایه‌هایی از جامعه تحمیل کنند ❇️ ترویج و تحمیل تفکر التقاطی توسط این طیف از افراد باعث شکل‌گیری آثار سوء فرهنگی و سیاسی اجتماعی در جامعه دینی شده است. 📚منبع: جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص ۱۳ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۴) 🔘گونه‌های التقاطی گری ❇️ التقاطی‌گری ساحت‌ها و گونه‌های متفاوتی دارد که با توجه به بافت فکری فرهنگی هر جامعه‌ای ظهور و بروز پیدا می‌کند. ❇️ با توجه به نهادینه شدن دین اسلام به ویژه ترویج آموزه‌های شیعی در جامعه ایرانی نوع التقاط در ایران، التقاط آموزه‌های مکاتب یا ادیان دیگر با دین اسلام و فرهنگ شیعی است. ❇️ التقاط اسلام با برخی مکاتب چون مارکسیسم، سوسیالیسم، اگزیستانسیالیسم، لیبرالیسم و ... همچنین التقاط اسلام با ادیانی چون مسیحیت، یهود، بودیسم، برخی نمونه‌های تفکر التقاطی اسلام با سایر مکاتب و ادیان می‌باشد. ❇️التقاطیونی که شیفتۀ اندیشه‌های مطرح شده در مکاتب و ادیان فوق شده‌اند، با رجوع به قرآن کریم و منابع روایی در جستجوی پشتوانه‌ای برای تأیید نظریات خود هستند. ❇️ این افراد در حقیقت آراء، اندیشه‌ها، افکار و عقاید بیگانه از اسلام را اصل قرار داده و تلاش می‌کنند تا مفاهیم مطرح شده در کتاب و سنت را هم‌سو و مطابق با اندیشه‌های مد نظر خود منعکس کنند. 📚منبع: جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص۲۵ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۵) 🔘شاخص های تفکر التقاطی ❇️ تفکر التقاطی همانند بسیاری از جریانات فکری فرهنگی، دارای شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی است که به برخی از آنها اشاره می‌شود. 1️⃣ بخش‌های مختلف اندیشه التقاطی از نظر عقاید، آراء، روش‌ها و ارزش‌ها با همدیگر نامتجانس، ناهماهنگ و متناقض هستند. 2️⃣ در تفکر التقاطی آموزه‌های دو یا چند مکتب، دین و یا مذهب با همدیگر ترکیب می‌شوند. ترکیب آموزه‌های اسلام با لیبرالیسم، ترکیب آموزه‌های اسلام با بودا و یا ترکیب آموزه‌های تشیع با وهابیت، نمونه‌هایی از این شاخصه هستند. 4️⃣ تفکر التقاطی همواره با بدعت‌گذاری و نوآوری‌های نامتجانس همراه است. یعنی آنچه غیر از دستورات و آموزه‌های یک مکتب و مذهب است را به آن مکتب و مذهب نسبت می‌دهیم. 5️⃣ تفکر التقاطی با اجتهاد عالمانه میانه‌ای ندارد و با تفسیر به رأی و اِعمال نظریات ذوقی همراه است. 📚منبع: جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص ۲۱ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۶) 🔘تاثیرات تلخ تفکر التقاطی در کشور ♻️ با نگاهی به تاریخ معاصر مشاهده می‌کنیم که تفکر التقاطی تنها در اذهان و لای برخی متون و نوشته‌ها پنهان نمانده است، بلکه در متن جامعه دینی تاثیرات تلخی بر جای گذاشته است که متاسفانه این تلخی‌ها هنوز هم ادامه دارد. ♻️ پیش‌رانهای این تفکر مرموز و خطرناک با تاسیس سازمان‌ها و احزاب مورد نظرشان، توانستند در ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور تحولاتی ایجاد کنند و امواجی التهاب آفرین را در جامعه راه بیندازند. ♻️ به عنوان نمونه تحمیل قراردادهای ننگین ترکمنچای و گلستان، واگذاری امتیازات شیلات، راه‌آهن و معادن به بیگانگان و اعطای امتیاز توتون و تنباکو به کمپانی رژی تالبوت -وابسته به انگلیس- در عصر قاجار ریشه در نفوذ تفکرات التقاطی در ساختار سیاسی دولت قاجار داشته است. ♻️ به انحراف کشاندن نهضت مشروطه، حذف اشخاص جریان‌ساز و مقابله با تفکرات مذهبی در آن نهضت نیز از دیگر آثار اندیشه التقاطی در تاریخ ایران معاصر محسوب می‌شود. ♻️ همچنین شکل گیری گروههایی چون مجاهدین خلق، فرقان و... نیز از میوه های تلخ این شجره خبیثه است که منجر به شهادت شهید مطهری و بسیاری از بزرگان ملی مذهبی کشور گردید. 📚برگرفته از جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص ۱۳ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۷) 🔘ظهور و بروز التقاطی‌گری در عصر قاجار ♻️ اگر چه اندیشه التقاطی‌گری قدمتی به بلندای تاریخ دارد، اما دوره حکومت قاجار را می‌توان دورۀ جان گرفتن تفکر التقاطی جدید به حساب آورد و ضربات جبران‌ناپذیری که از طرف این جریان بر پیکرۀ اسلام شیعی و جامعه ایرانی وارد شده را مشاهده نمود. ♻️ با توجه به ساختار سیاسی حکومت قاجار و محوریت داشتن شخص شاه، کشور دچار استبدادی شده بود که حتی درباریان نیز غلام حلقه به گوش پادشاه بودند و چنین روندی باعث تشدید مشکلات متعدد در کشور گردید. ♻️ علاوه بر این نفوذ، تسلط و دخالت گستردۀ بیگانگان به ویژه انگلیس و روسیه بر امورات کشور و حتی تصمیمات شاه باعث شده بود تا ایران با آن پیشینۀ درخشان تاریخیش، از قافلۀ پیشرفت و طرقی باز بماند. ♻️ برای رحایی از این وضعیت، یعنی استبداد، استعمار و عقب ماندگی کشور، در کنار گفتمان مرجعیت و روحانیت، برخی افراد وابسته به جریانات وقت، از جمله جریان التقاطی نیز وارد میدان شده و راه‌کارهایی ارائه می‌دادند. ♻️ با توجه به فعالیت چهره‌های این جریان، برخی صاحب‌منصبان و دولتمردان قاجار از اندیشه‌های التقاطی استقبال کرده و زمینه‌های فعالیت آنها بیش از پیش فراهم گردید. 📚برگرفته از جریان‌شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ ص ۳۳ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۸) 🔘التقاط اسلام و اومانیسم در عصر قاجار ♻️ با ترویج مکتب اومانیسم در قرن نوزدهم، بسیاری از ملت‌ها درگیر مبانی فکری این مکتب شدند و مسائلی از قبیل اصالت انسان، عقل‌گرایی، طبیعت‌گرایی، آزادی، اصالت علایق انسانی و ... گریبان‌گیر جوامع انسانی شد. ♻️ برخی ایرانیان فرنگ رفته که بیشتر دانشجویان، سیاستمداران و دیپلمات‌های ایرانی بودند نیز تحت تاثیر مبانی اومانیسم قرار گرفته و به این مکتب گرایش پیدا کردند. ♻️ این گروه از ایرانیان که شاهد پیشرفت کشورهای اروپایی بودند، راز طرقی کردن ایران و راه برون رفت کشور از عقب‌ماندگی‌ها را پایبندی به مکتب اومانیسم می‌دانستند، به همین دلیل به دنبال ترویج اومانیسم در ایران برآمدند. ♻️ بسیاری از این افراد به دلایلی از قبیل ارتباط قلبی با آموزه‌های اسلامی، تعمیق باورهای دینی در جامعه ایرانی، حساسیت روحانیت به ترویج آموزه‌های غیر دینی، در پی گزاره‌های اسلامی در متون دینی بودند تا از آنها به عنوان مؤیدی برای اومانیسم استفاده نمایند ♻️ به همین دلیل این افراد گرفتار نوعی التقاط یعنی « التقاط اسلام و اومانیسم» شدند که مهترین چهره‌های این نوع التقاط در عصر قاجاریه عبارتند از میرزا عسگرخان افشار ارومی، میرزا صالح شیرازی، میرزا ملکم خان، میرزا فتحعلی آخوندزاده اشاره کرد. 📚برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران، ص ۴۱-۴۲ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۹) 🔘 میرزا عسگرخان افشار ارومی ♻️ یکی از مروجین تفکر التقاطی اسلام با اومانیسم در دوره قاجاریه، میرزا عسگرخان افشار ارومی است که از رجال سرشناس ارومیه و سفیر فتحعلی شاه قاجار در روسیه در زمان ناپلئون بناپارت بود. ♻️ میرزا عسگرخان که تحت تأثیر آداب و رسوم غرب قرار گرفته بود با پیوستن به لژ بزرگ اسکاتلند رسماً عضو تشکیلات فراماسونری گردید و پس از گذشت ۲۱ روز به درجه استاد اعظمی ارتقا یافت. ♻️ در واقع او توسط جاسوسان و لژهای فراماسونری شکار شد و به عضویت لژ انجمن پاریس (order of paris) درآمد و با مأموریت تشکیل لژ فراماسونری در اصفهان، به ایران بازگشت ♻️ عسگرخان از طرفی خود را پایبند به دین اسلام می‌دانست و اقداماتی از قبیل ساخت مسجد "جنرال" در ارومیه را در کارنامه خود دارد و از طرف دیگر به برخی آداب و رسوم برخواسته از مکتب اومانیسم از قبیل آزادی معاشرت زن و مرد نیز علاقه‌مند بود. ♻️ چنین مواضع دوگانه‌ای نشان دهنده این است که التقاطیونی مثل عسگرخان بدون این که آشکارا اعلام کنند که با دین ضدیت دارند، به صورت زیرکانه، تدریجی و منافقانه با آموزه‌های دینی ضدیت می‌کردند و مروج اندیشه‌های اومانیستی در کشور بودند. 📚برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران، ص ۴۳_۴۴ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۱۱) 🔘 مطیع امر و نهی بزرگ خود یعنی غرب باشید ♻️ یکی دیگر از چهره‌هایی که در عصر قاجار ترویج التقاط اسلام با اومانیسم و لیبرالیسم را پیگیری می‌کرد، میرزا فتحعلی آخوندزاده معروف به آخوندوف بود. ♻️ آخوندوف که عضو تشکیلات فراماسونری روسیه نیز شده بود در نامه‌ای خطاب به جلال الدین میرزا، شاهزاده قاجاری راه ترقی ایران را رها شدن از قید عقاید دانسته و می‌گوید: ♻️ « علم حاصل نمی‌شود مگر با پروقره (ترقی) و پروقره صورت نمی‌بندد مگر با لیبرال بودن و لیبرال بودن ممکن نمی‌شود مگر با رستن از قید عقاید» ♻️ از جمله توصیه‌های همیشگی او به هم‌میهنانش این است که « همیشه مطیع امر و نهی بزرگ خود یعنی غرب باشند.» ♻️ او که مبارزه با روحانیت را در صدر فعالیت‌هایش قرار داده بود، خود را مارتین لوتر ایران می‌دانست اخوندف چون می‌دانست که نمی‌تواند دین را از زندگی مردم حذف کند، پیشنهادهایی از قبیل تقلید از غرب در همۀ عرصه‌ها، حذف خط عربی فارسی، اصلاح دین و ... را داشت. ♻️ البته او به اصلاح دین بسنده نکرد و در این مسیر آن قدر اسرار ورزید که به نفی و انکار اسلام معتقد شد 📚برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران، ص ۴۸_۴۹ 🖋#علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۳۷) 🔘 فاصله گیری از مرجعیت و دین شناسان حوزوی 🔻التقاطی گری در عصر محمد رضاشاه پهلوی ❇️ از جمله التقاطیونی که دین اسلام را جامع نمی دانستند و معتقد بودند که دین اسلام باید روزآمد شود تا کشور پا به پای تمدن غرب جلو برود گروه نهضت آزادی می باشند. ❇️ آنها برخی اندیشه های دینی را عامل عقب ماندگی کشور دانسته و معتقد بودند برای پیشرفت کشور باید اندیشه دینی خود را نه از مرجعیت و روحانیت، بلکه از دانش دینی خود بگیرند. ❇️ فاصله گرفتن از مرجعیت و دین شناسان حوزوی، تکیه بر علم گرایی در تبیین دین و نو کردن آن را می‌توان از ویژگیهای نهضت آزادی دانست. ❇️ مهندس بازرگان به عنوان برجسته ترین ایدئولوگ نهضت ازادی با تأثّر از فضای فکری فرهنگی آن زمان، بر اصالت علم تجربی(science)، «آزادی»، «دموکراسی» و سایر آموزه های لیبرالیستی تاکید داشت. ❇️مطالعه دوره جوانی او به ویژه تحصیلاتش در اروپا و منفعل شدنش از پیشرفتهای مادی دنیای غرب، او را بر آن داشته بود تا ضمن حفظ روحیه مذهبی، اسلام را با تفکرات لیبرالی جدید درآمیزد و اندیشه ای التقاطی بیافریند. 📚 برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ص ۱۶۳ 🖋 #علی_اعتمادی

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۶۱) 🔘اسلام سرایی دکتر شریعتی 🔻حاملان افکار التقاطی در عصر محمد رضا پهلوی ❇️ دکتر علی شریعتی همانند برخی روشن‌فکران مذهبی زمانه خود می‌کوشید تا اسلامی نوگرا مطرح کند و تحت تأثیر آموزه‌های غربی در پی اصلاح دین با عنوان پروتستانتیزم اسلامی بود. ❇️ او اگرچه از مطالعات اسلامی خوبی بهره‌مند بود اما به این دلیل که تخصصش جامعه شناسی و تاریخ بود، نمی‌توانست آموزه‌های اسلام ناب را به خوبی تبیین کند. ❇️ اشتباه بزرگ شریعتی اظهار نظر در حوزه‌ای بود که در آن تخصصی نداشت. بر همین اساس برخی چهره‌های دینی سرشناس ازجمله شهید مطهری تلاش می‌کردند تا مانع سرریز شدن افکار او در متن جامعه شوند. ❇️ به عنوان نمونه شهید مطهری با مطالعه جزوه‌های پانزدهم و شانزدهم حسینیه ارشاد دکتر شریعتی چنین می‌نویسد که «این جزوه چیزی که نیست، اسلام شناسی است. حداکثر این است که بگویم اسلام سرایی یا اسلام شاعری است ولی به صورت نثر شده است و البته زیبا هم سروده شده و بیشتر از سوسیالیسم و کمونیسم و ماتریالیسم تاریخی واگزیستانسیالیسم مایه گرفته است تا اسلام ... 📚 برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ص ۲۰۴ 🖋 علی اعتمادی 🆔@mesagh

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۶۲) 🔘 تفکر التقاطی و تضعیف جامعه روحانیت 🔻حاملان افکار التقاطی در عصر محمد رضا پهلوی ❇️ نداشتن شناخت دقیق و عمیق از اسلام و دوری از جامعه روحانیت به‌عنوان مروجان راستین اسلام ناب باعث شد تا روشنفکرانی چون دکتر شریعتی، آموزه‌های اسلامی را با آموزه‌های مکاتب انحرافی در هم آمیزند. ❇️ نتیجه کوشش‌های چنین روشنفکرانی، پررنگ شدن اسلام التقاطی بود که پیامدهای زیان‌بار آن هنوز هم مشهود است. ❇️ نظریه اسلام منهای روحانیت دکتر شریعتی مردم را از متخصصان اصلی دین یعنی مرجعیت و جامعه روحانیت جدا می‌کرد و تلاش برای طرح اسلام جدید با استفاده از مکاتب غربی، افراد متاثر را دچار افکار التقاطی و در نتیجه اسلام التقاطی می‌ساخت. ❇️ لازم به ذکر است که ساواک از طرفی نسبت به فعالیت‌های شریعتی حساس و ناراضی بود زیرا با طرح تشیع سرخ علوی، شور انقلابی در جامعه می‌آفرید و از سوی دیگر نیز نسبت به فعالیت او احساس خرسندی می‌کرد، زیرا شریعتی روحانیت رسمی را که دشمن رژیم پهلوی بود مورد حمله قرار می‌داد و باعث تضعیف آنها در جامعه می‌شد. 📚 برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ص ۲۰۶ 🖋 علی اعتمادی #جریان_شناسی 🆔 @mesagh

#جریان_شناسی_تفکر_التقاطی(۶۳) 🔘 ارائه روضه مارکسیستی از حادثه عاشورا 🔻حاملان افکار التقاطی در عصر محمدرضا پهلوی ❇️ اگرچه دکتر علی شریعتی در قبال اسلام دلسوز بود و دغدغه دین داشت، اما از اندیشه‌های مکاتب عصر خود به‌ویژه اگزیستانسیالیسم و تفکرات مارکسیستی نیز متاثر بود. ❇️ ایشان آن‌چنان غرق در این اندیشه‌ها شده بود که در برخی مواقع با ادبیات آن‌ها سخن می‌گفت و تفکرات التقاطی از قلمش جریان پیدا می‌کرد. ❇️ هرچند شریعتی در مواردی به نقد مارکسیسم می‌پرداخت، اما نفوذ تفکرات مارکسیستی در او آنچنان بود که مارکسیسم را با همان ادبیات مارکسیستی و تحت تاثیر همان نگرش‌ها به نقد و چالش می‌کشید. ❇️ تصویری که شریعتی از اسلام ارائه می‌دهد آنچنان آلوده به افکار التقاطی بود که شهید مطهری در مورد تحلیلی که شریعتی در کتاب «حسین وارث آدم» از قیام امام حسین دارد چنین می‌گوید که این تحلیل نوعی روضه مارکسیستی از حادثه عاشورا است! 📚 برگرفته از جریان شناسی تفکر التقاطی در ایران معاصر؛ص ۲۰۹ 🖋 علی اعتمادی #جریان_شناسی ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌🛑📢 با_انتشار_مطالب_از_ما_حمایت_کنید 🆔 @mesagh