🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه چهاردهم: انسان اقتصادیِ قرآن۲ • بچه ها هم مالک میشوند اما تصرف و مباشرت در مال منوط به رشد است - بلوغ و انسان عقلایی که بتواند اصلاح مال کند • انسان عقلایی مقدم بر انسان بازاری - مقابل رشد، سفاهت است و سفاهت مانع تصرف در مال است - حتی پس از بلوغ و زندگی عقلایی اگر سفاهت عارض شد، اعمال عبادی و رفتارهای عقلایی اش (مثل عفو در قصاص، قسم و نذر غیرمالی، طلاق و شهادت، حتی وکیل شدن در بیع و هبه) درست اما کنش بازاری و اقتصادی اش باطل و ممنوع است! #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه پانزدهم: انسان اقتصادیِ قرآن۳ • بچه به محض دیده شدن یکی از آثار بلوغ، مکلف به عبادات میشود! اما معاملات و مباشرت به مالش منوط به اثبات رشد است. • حتی قبل از بلوغ به عبادات تمرین داده میشود. - ۷ساله تمرین نماز -۹ساله تمرین روزه ⬅️ انسان عبادی زودتر از انسان اقتصادی متولد میشود - حتی کودکی با ذوق اقتصادی باید منتظر بلوغ بماند! • بعد از رشد هم اگر تبذیر کرد، از تصرف در مال منع می شود! - غذا و پوشاک نامتعارف از مصداق تبذیر است! - امیرالمومنین(ع) خواست داماد خود(پسر شهید جعفر طیار) را در مصرف امواش منع کند! #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه هفدهم: انسان اقتصادیِ قرآن ۵ ❗️ نداشتن سکولاریسم اندیشه ای و دانشی! • آیه۷۸قصص و نفی سکولاریسم دانشی: - قارون در استنکاف از "احسن کما احسن الله الیک"، ثروتش را نتیجه دانش خود دید(انما اوُتیتُه علی علم عندی) - این نگاه استقلالی به این علل مادی و علوم ظاهری و چشم پوشی از قواعد غیبی و وحیانی و طی طریق در چارچوبه احکام الهی برای تنمیه مال، همان سکولاریسم دانشی است! • این خود بنیادی و سکولاریسم به بغی و سلطه قارونی انجامید! • به گزارش آکسفام: - تنها در ۲۰۱۸ روزی ۲/۵ میلیارد دلار بر دارایی میلیاردرها افزوده شده در حالیکه نیمی از جمعیت زمین با دستمزد روزانه ۵/۵ دلار فقیرند! - اگر ثروتمندان ۰/۵٪ مالیات بیشتر دهند جلوی مرگ ۳/۳ میلیون نفر گرفته میشود! اما بغی قارونی نمی گذارد! #اقتصادی

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه هجدهم: اقتصاد تبرعی و مجانی ۱ • اقتصاد تبرعی/ اقتصاد مبادله ای - دین و پیامبران در ایندو فقط ارشاد و اعلام حلال و حرام نکردند، تاسیس نهاد هم کرده اند. • اقتصاد تبرعی بخشی از تولید و توزیع ثروت است که مالک از آن انتفاع نمی برد و مجانی در مقاصد اجتماعی قرار می دهد. - شاهکارهای انبیاء در این بخش پیداست. زکات، صدقه، وقف، تحبیس و... - برخی عبادی و برخی غیر عبادی/ برخی وجوبی و برخی مستحبی اند • نیمِ خمس برای امام در مصارف عمومی و نیم آن برای بخشی از نیازمندان جامعه - حجم بالقوه خمس در سال ۸۷ برابر۵۰٪ تولید ناخالص داخلی است • نذر در ادیان گذشته هم بوده و چرخش مالی بزرگی در اقتصاد تبرعی دارد. #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه نوزدهم: اقتصاد تبرعی و مجانی ۲ • اقتصاد تبرعی مقابل اقتصاد مبادله ای است که در قبال کالا و خدمتی انجام نمی شود • عنوان عام باقیات الصالحات برای همه خیرات • یکی از آنها وقف است؛ وقف حبس عین مال و آزاد کردن منفعت آن است - قبل از اسلام هم بوده و در سنت زرتشتی هم نمونه داشته - اولین واقف اسلام خود پیامبر(ص) است ❓ کارکرد مهم اقتصاد تبرعی چیست؟! ⬅️ برعهده گرفتن معاش خادمان جامعه در بخش خدمات عمومی(بهداشت، آموزش و امنیت و...) - دانشگاه های موقوفه ای؛ هاروارد، آکسفورد، نظامیه و... - بیمارستانهای وقفی در بغداد و خوزستان و موصل و بصره و نیشابور و... - برج ها و قلعه های وقفی در حوزه امنیت #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیستم: اقتصاد تبرعی و مجانی ۳ ❓ اگر خدمات عمومی ضروری(آموزش، بهداشت، امنیت و...) با اقتصاد مجانی تامین نشود، چه میشود؟! ❗️کالا شدن این خدمات و انتقال به بخش اقتصاد مبادله ای! • "اکّالُونَ للسُحت" شامل برخی از این موارد میشود! - دوستی که در قبال رفع نیاز برادر دینی اش از او هدیه بگیرد! - پول در مقابل آموزش ضروری! - خوردن اموالی از اقتصاد تبرعی! • از نشانه های سیاستهای اقتصادی نئولیبرال یکی همین کالایی کردن و بازاری کردن خدمات عمومی و حقوق همگانی است! - کاهش حضور دین و آخرت گرایی در جوامع، کوچک شدن اقتصاد مجانی و کالایی شدن حوزه خدمات عمومی را در پی دارد! - نکته "تاکُلون التُراث"! #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و یکم: اقتصاد تبرعی و مجانی۴ • اقتصاد تبرعی عهده دار هزینه بخش خدمات عمومی • کالایی سازی نئولیبرالیسم به خدمات عمومی هم دست درازی می کند • دو دلیل عمده این سیاستها: ۱.دادن خدمات با کیفیت تر به ثروتمندان ۲.کمبود منابع عمومی برای تامین مخارج این بخش • انفال، اموال بزرگی در اختیار حاکم اسلامی برای تامین این کمبودها - بهره برداری درست از آن مانع مبادله ای شدن خدمات عمومی و اثر گذاری فاصله طبقاتی بر حقوق همگانی است! - اصل ۲۹ و ۳۰ قانون اساسی #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و دوم: اقتصاد تبرعی و مجانی۵ • انفال بخاطر اینکه "دولة بین الاغنیاء" نگردند، دست پیامبر و ولی الله -که امین الله است- سپرده شده است • انتفاع از انفال در زمان غیبت برای عموم مردم آزاد است! • اصل ۴۵ قانون اساسی، تعبیر "در اختیار حکومت" است / حکومت در نظم بخشی و قاعده گذاری ، "تولیت" دارد نه مالکیت! • حکومت از این منابع بهره برداری در تصمیم های عدالتخواهانه می تواند نقش آفرین باشد: - تامین نفقه و ارتزاق خادمان بخش خدمات عمومی - آزاد کردن بخشی از زمین های موات (طرح های زمین صفر) برای شکستن انحصار بازار مسکن و... #اقتصاد

🔅جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و سوم: اقتصاد مبادله ای ۱ ❓آیا هر چیزی می تواند بعنوان کالا و خدمات وارد بازار شود؟ • قرآن در اینباره دو حرف اساسی دارد: ۱. سبب ها طریق های مبادله باطل و غیر عقلایی نباشد ۲. خود کالا و خدمات چیز باطلی نباشد و منفعت حاصل از آنها حلال باشد. • عنوان جامع "باطل" اقتضای حرف زدن دین خاتم • نکته مهم "لاتَقتُلوا انفسکم" ذیل یک آیه اقتصادی ! #اقتصاد

🔅جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و چهارم: اقتصاد مبادله ای ۲ • سبب های باطل یا شرعی اند (مثل ربا) یا عرفی(دزدی) - رشوه مثل دلوی است که در چاه دل قاضی می رود تا حکم دلخواه رشوه دهنده را از او بگیرد • وقتی در شرع درباره سببی حرفی نبود تعیین باطل و عیر باطل بودن با عرف است. • نسبت باطل های شرعی و عرفی عام و خاص من وجه است: - ربا عرفاً باطل نیست اما شرعاً باطل است. - حق الماره و حق الشفعه عرفا باطل است اما با حفظ شرایط شرعا درست است • غیر از سبب ها، خود کالا و خدمت هم نباید باطل باشد و باید منفعت عقلایی و حلال داشته باشند: - برخی نجاسات - برخی اشیاء مقدس - اعمال و خدمات حرام - خدمات واجب -آنچه قصد حرام از آن است - آنچه فایده چندانی ندارد ⬅️ نمیتوانند کالای مبادله ای و بازاری شوند! #اقتصاد

🔅جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ ▫️ لطیفه بیست و پنجم: اقتصاد مبادله ای ۳ • علیه ربا ۱ • ربای مصرفی/ ربای تولیدی • اسلام مقابل ربای مصرفی نهاد صدقه و قرض الحسنه را ترویج کرد • موطن رشد ربای تولیدی: - در عصر کشاورزی رابطه: تولید_توزیع_سود/بدهی بود - با غلبه تجارت و بازرگانی شد: بدهی_توزیع_تولید/سود - تدارک راس المال بازرگانی رشد ربای تولیدی را بیشتر کرد • اسلام در مقابل، نهاد مضاربه را تاسیس یا ترویج کرد(۲۰مزمل) - در مضاربه تامین سرمایه با کسی و عاملیت با کسی دیگر، سود هم بین آندو تقسیم میشود #اقتصاد

🔅جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و ششم: اقتصاد مبادله ای ۴ • علیه ربا ۲ • شبهه شباهت ربا و تجارت! - اجاره خانه به یک نیازمند حرام نیست، پول هم مثل خانه یک سرمایه است!!! • فرق اجاره و ربا - در اجاره خانه مال مالک می ماند و فقط منفعت خانه(سکونت) به مستاجر سپرده و اجاره در قبال آن است لذا اگر خانه ویران شد از مال مالک رفته! - اما در قرض(که ربا در آن است) خود پول به ملکیت طرف در می آید به شرط عودت! لذا اگر دم در دزد زد از مال قرض گیرنده رفته نه مالک! - در این تحلیل عقلانی فرق ربا و اجاره می شود ⬅️ سود گرفتن از پول قرض داده شده اکل مال به باطل است • اگر مالک میخواهد سود ببرد جای قرض باید از نهاد مضاربه استفاده کند و سود تجارت بین او و عامل تقسیم شود! #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه بیست و هفتم: اقتصاد مبادله ای ۵ • اقتصاد مبادله ای در قرآن: ۱. تجارة حاضرة (معاملات نقد) ۲. تدایُن (معاملات نسیه) • در انسان اقتصادی گذشت که قرآن فعالیت اقتصادی را بر مستوای زندگی عقلایی استوار می کند. یعنی پایبندی به تعهدات عقلایی مثل اقرار و شهادت و اسناد حقوقی و قسم و... - در تجارة حاضرة: نوشتن اسناد حقوقی واحب نیست (ولو جایز است) اما شاهد گرفتن بر معملات بزرگ لازم است - در تدایُن: نوشتن اسناد حقوقی و شاهد هردو لازم است * بزرگترین آیه قرآن (۲۸۲بقره) در اینباره است. ⬅️ در تداین ها سخت گیری بیشتر است تا مجادلات بعدی کمتر شود/ در تجارتهای حاضر برای تسهیل زندگی آسانتر گرفته شده چون پول و کالا دست به دست شده، پس در موارد بزرگ آن شاهد کافی است. #اقتصاد

🔅 جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ ▫️ لطیفه بیست و هشتم: اقتصاد مبادله ای ۶ • تجارت در اسلام یک عنصر ضد طبقاتی است نه ابزاری طبقاتی! • دو چیز در تجارت این استعداد را تامین می کند: ۱. دادن حق کسب به همه صنوف و طبقات! - قرآن برای زنان هم حق کسب قائل شد در حالیکه تا ۱۸۸۲ حق مالکیت و استقلال مالی در اروپا نداشتند! - نصیب کار کارگر باید به خود او برسد که الان زیر یک سوم میرسد! ۲. تعیین قیمت با تراضی طرفین نه با شأن و جایگاه اجتماعی! - در جامعه پدرسالار مسیحی، نرخ عادلانه را جایگاه اجتماعی معلوم میکرد! - تجارة عن تراض در این بستره بود و استعداد برهم زدن آن نظام طبقاتی را داشت - آیه دلالتی بر قیمت نجومی ندارد! • نکات آیه ۳۲ نساء #اقتصاد

🔅جرعه ای از نور/ برنامه #لطف_لطیف رادیو اقتصاد/ رمضان ۱۴۰۱ #حجت_الاسلام_قنبریان ▫️ لطیفه سی ام: اقتصاد مبادله ای ۸ • قاعده بازار اسلامی: لاتَبخَسُوا الناسَ اَشیَاءَهُم؛ ارزش اموال مردم را نکاهید! • کم فروشی و گران فروشی یکی از مصادیق آن؛ اما سه مصداق دیگر: ۱. احتکار؛ کاهش عمدی عرضه و کاستن ارزش ثمن! ۲. انحصار؛ انحصار برخی شغلها و مجوزها یا منافع بازار(واردات و صادرات و...) - حضرت امیر(ع) درباره شُح قبیح بازرگانی و تجارت هشدار می دهد: "احتکاراً للمنافع و تَحَکُّماً فی البیاعات" - احتکار منافع، اعم از احتکار جنس است و احتکار و انحصار مجوزهای کسب و کار و امتیازها را هم شامل است. ۳. خلق پول بانکهای تجاری؛ این هم از مصادیق لاتبخسوا الناس اشیاءهُم است که ارزش حقوق و دستمزد کارگر و کارمند را کم ارزش می کند! #اقتصاد