✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_15
🌹 آیه ۶ سوره مائده - بخش۱
💥يا أَيُّهَا الَّذِينَ ءامَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُوا ۚ وَإِنْ كُنْتُمْ مَرْضَىٰٓ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَآءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغَآئِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَآءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَآءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ مِنْهُ ۚ مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
#ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی كه به نماز برخاستید، پس صورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید و بخشی از سر و روی پاهایتان را تا برآمدگی پشت پا مسح كنید و اگر جُنُب بودید، پس طهارت كنید و اگر بیمار یا در سفر بودید یا یكی از شما از قضای حاجت [دستشویی] آمده، یا با زنان آمیزش انجام دادید و آبی [برای وضو یا غسل] نیافتید، با خاکی پاک تیمم كنید، و با آن خاک بخشی از صورت و دستهایتان را مسح نمایید. خدا نمیخواهد [با احكامش] بر شما مشقّت قرار دهد، بلكه میخواهد شما را [از آلودگیها] پاک كند و نعمتش را بر شما تمام نماید، تا باشد که شکر گزار باشید.
🌷 #إذا_قمتم: هنگامی که برخاستید
🌷 #الصلاة: نماز
🌷 #اغسلوا: غسل کنید
🌷 #وجوهکم: صورت هایتان
🌷 #أیدیکم: دست هایتان
🌷 #المرافق: آرنج ها
🌷 #امسحوا: مسح کنید
🌷 #رءوسکم: سرهایتان
🌷 #أرجلکم: پاهایتان
🌷 #الکعبین: برآمدگی روی دوپا
🌷 #الغائط: قضای حاجت، دستشویی
🌷 #أو_لامستم_النسآء: اگر با زنان آمیزش انجام دادید
🌷 #صعید: از صعود به معنای زمین بلند و به معنای خاک است
🌷 #طیب: پاک
🌷 #حرج: مشقت و سختی
در اين آيه به آنچه باعث پاكيزگى جسم و جان #انسان مى گردد، اشاره شده است و قسمت قابل ملاحظه اى از احكام وضو و غسل و تيمّم كه موجب صفاى روح است، تشريح گرديده،
نخست خطاب به افراد با ايمان كرده، احكام #وضو را به اين ترتيب بيان مىكند: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاة؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که به نماز برخاستید»
بعد از #نیت «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ؛ پس صورت هایتان را بشویید.»
طریقه ی شستن #صورت: صورت را از بالای پیشانی یعنی جایی که موی سر می روید تا آخر چانه و از جهت پهنا به اندازه ای که بین انگشت وسط و شست قرار دارد باید شست.
«وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ؛ و دست های خود را تا آرنج بشویید.»
قید الی المرافق برای بیان محدوده شستن است در #وضو از آرنج تا سرانگشتان دست یعنی از بالا به پایین باید شست.
ابتدا دست راست را می شوییم و سپس دست چپ را می شوییم. «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ؛ و بخشی از سرتان را مسح کنید.»
با رطوبت دست، جلوی سر را باید #مسح کرد.
«وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ؛ و روی پاهایتان را تا برآمدگی روی پا مسح کنید»
بعضی از مراجع گفته اند تا مفصل را هم مسح کنید.
ابتدا پای راست سپس پای چپ را باید مسح کرد.
سپس به توضيح حكم #غسل پرداخته و مى فرمايد: «وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا؛ و اگر جنب بودید، پس طهارت کنید» یعنی #غسل کنید.
ضمناً از اين كه #قرآن در آيه فوق مىگويد به هنگام نماز اگر جُنـُب هستيد غسل كنيد استفاده مىشود كه #غسل_جنابت جانشين وضو نيز مىگردد.
سپس به بيان حكم #تيمّم پرداخته و می فرماید: «وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضى أَوْ عَلى سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً؛ و اگر بیمار یا در سفر بودید یا یکی از شما قضای حاجت (دستشویی) آمده یا با زنان آمیزش انجام دادید و آبی (برای وضو یا غسل) نیافتید، با خاکی پاک تیمم کنید.»
سپس طرز #تيمّم را اجمالاً بيان كرده، مى فرماید: «فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ: و با آن خاک بخشی از صورت و دست هایتان را مسح نمایید.»
و در پايان آيه، براى اين كه روشن شود هيچ گونه سختگيرى در #دستورات گذشته در كار نبوده بلكه همه آنها به خاطر مصالح قابل توجّهى تشريع شده می فرماید: «ما يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم حَرَجٍ وَ لكِنْ یریدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ خدا نمی خواهد [با احکامش] بر شما مشقت و سختی قرار دهد، بلکه می خواهد شما را از [آلودگی ها] پاک کند و نعمتش را بر شما تمام نماید ، تا باشد که شکرگزار باشید.»
⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری