✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_4
🌹#آیه_1_سوره_نساء_بخش_2
#بسم-الله الرحمن الرحيم
يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُواْ رَبَّكُمْ الَّذِى خَلَقَكُم مِّنْ نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالاً كَثِيراً وَنِسَآءً وَاتَّقُواْ اللَّهَ الَّذِى تَسَآءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبا (1)
ً
#ترجمه: به نام خداوند بخشنده بخشایشگر!
اى مردم! پروردگارتان را تقوا پیشه کنید، همان کسی كه شما را از یک نفس ( یک تن) آفرید و همسرش را نیز از جنس او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیارى را پراكنده ساخت و از خدایى كه به نام او از یكدیگر درخواست مى كنید تقوا پیشه کنید و هم نسبت به ارحام تقوا پیشه كنید كه قطعا خداوند همواره بر شما مراقب است.
🌷 #بسم_الله: به نام خدا
🌷 #الرحمن: رحمت عام خداوند
🌷 #الرحیم: رحمت خاص خداوند
🌷 #الناس: مردم
🌷 #اتقوا: تقوا پیشه کنید. اتقوا ربكم یعنی؛ پروردگارتان را برای خودتان حفظ کنید. یعنی از گناهان و از مخالفت با پروردگارتان خود را حفظ کنید.
🌷 #الذی: کسی که
🌷 #خلقکم: شما را آفرید
🌷 #خلق: آفرید
🌷 #منها: از آن
🌷 #زوجها: جفتش، همسرش
🌷 #بث: پراکنده ساخت
🌷 #منهما: از آن دو
🌷 #رجال: مردان
🌷 #کثیرا: بسیاری
🌷 #نسآء: زنان
🌷 #تسآءلون: از یکديگر در خواست می کنید
🌷 #ارحام: جمع رحم، یعنی کسانی که از یک رحم زاییده شدن البته در این آیه منظور خویشاوندان است.
🌷 #علیکم: بر شما
🌷 #رقیب: نگهبان ، مراقب
🔹 در جلسه قبل به تفسیر بسم الله الرحمن الرحيم پرداختیم و در این جلسه ادامه آیه می پردازیم.👇
آیه یک سوره نساء پر از نور حکمت و آگاهی است این آیه از حقایق بسیار عمیق و ارزشمندی سخن می گوید.
🔸 آغاز سوره با سفارش به #تقوا شروع شده است و به تمام مردم می فرماید:
«یا أيها الناس اتقوا ربكم؛ اى مردم پروردگارتان را تقوا پیشه کنید.»
یعنی ای مردم از گناهان و از مخالفت با پروردگارتان خود را حفظ کنید.
سپس در ادامه ، این آیه #انسان را به جایی می برد که از آن بوجود آمده و این حقیقتی است که ما انسان ها فراموش می کنیم که از کجا آمده ایم.
ای مردم قبل از این جهان شما نبوده اید و کسی که شما را آفرید و به شما حیات و زندگی بخشید، پروردگار شماست و این آیه درباره معرفی پروردگار به مردم می فرماید:
«
الذی خلقکم من نفس واحدة؛ همان کسی که شما را از یک نفس ( یک تن) آفرید.»
منظور از #نفس_واحدة اشاره به نخستین انسانی است که قرآن در آیات دیگر نام او را #آدم ، پدر انسان ها معرفی می کند.
یعنی ای مردم چه مرد چه زن همگی از یک گوهر و از یک جنس آفریده شده اید و پدر شما یکی است.
اگر انسانها این حقیقت را می فهمیدند دیگر نژاد پرستی، طبقات اجتماعی معنایی نداشت.
سپس در ادامه درباره خلقت همسر آدم + علیه السلام - یعنی #حوا که مادر همه ی ما انسان هاست می فرماید:
«و خلق منها زوجها؛ و همسرش را نیز از جنس او آفرید.»
#خداوند آدم را از جنس خاک آفرید و همسرش حوا را هم از جنس آدم یعنی از خاک آفرید.
یعنی پروردگارتان همان خدایی است که زن را از همان خاکی آفرید که مرد آفریده شده است.
گاهی گفته می شود یا در بعضی کتاب ها نوشته می شود که حوا از دنده های چپ آدم خلق شده است اما این سخن درست نیست و طبق همین آیه و طبق روایت امام باقر - علیه السلام - حوا از همان خاکی آفریده شد که آدم آفریده شد.
یعنی #خداوند ابتدا آدم را آفرید و سپس حوا را با بقیه آن خاک آفرید.
سپس می فرماید:
«و بث منهما رجالا کثیرا و نسآء؛ و از آن دو، مردان و زنان بسیاری را پراکنده ساخت.»
یعنی همه مردان و زنان از #آدم و #حوا آفریده شدند. یعنی پدر و مادر شما یکی است پس چه مرد چه زن همگی از یک گوهر هستید.
سپس به خاطر اهميتى که #تقوا در ساختن زیر بنای یک جامعه سالم دارد دوباره مردم را دعوت به تقوا می کند و می فرماید:
«و اتقوا الله الذی تسآءلون به و الأرحام؛ و از خدایی که به نام او از یکدیگر درخواست می کنید تقوا پیشه کنید.»
یعنی وقتی می خواهید چیزی از دیگری طلب کنید می گویید تو را خدا به من کمک کنید و هم نسبت به ارحام تقوا پیشه کنید.
یعنی ارتباط با خویشاوندان را حفظ کنید و قطع ارتباط نکنید و صله ی رحم را به جا آورید.
و در پایان می فرماید:
«إن الله کان علیکم رقیبا؛ قطعا #خداوند همواره بر شما مراقب است.»
یعنی خداوند تمام اعمال شما را می بیند و در ضمن نگهبان شما در برابر حوادث است.
⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی.....
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسير_قرآن_جلسه_86
🌹 آیه 90 سوره نساء
💥 إِلَّا الَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ و َبَيْنَهُمْ مِّيثَاقٌ أَوْ جَآءُوكُمْ حَصِرَتْ صُدُورُهُمْ أَنْ يُقَاتِلُوكُمْ أَوْ يُقَاتِلُوا قَوْمَهُمْ وَلَوْ شَآءَ اللَّهُ لَسَلَّطَهُمْ عَلَيْكُمْ فَلَقاَتَلُوكُمْ فَإِن اعْتَزَلُوكُمْ فَلَمْ يُقاَتِلُوكُمْ وَ أَلْقَوْاْ إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلا
ً
#ترجمه: مگر كسانى که به قومى می پیوندند كه میان شما و آن قوم پیمانى است، یا نزد شما آیند در حالى كه سینه هاشان از جنگ با شما یا قوم خودشان به تنگ آمده است و اگر خداوند مى خواست آنان را بر شما مسلّط مى كرد و آنان با شما جنگ مى كردند.
پس اگر آنان از شما كناره گرفتند و با شما نجنگیدند و پیشنهاد صلح و سازش دادند پس خداوند براى شما راهى براى تعرّض و جنگ با آنان قرار نداده است.
🌷 #یصلون: می پیوندند
🌷 #بینکم: میان شما
🌷 #بینهم: میان آنها
🌷 #میثاق: پیمان
🌷 #حصرت: دلتنگ شدن
🌷 #صدورهم: سینه هایشان
🌷 #قتال: جنگ
🌷 #علیکم: بر شما
🌷 #اعتزلوکم: از شما کنار شدند
🌷 #ألقوا_السلم: از راه آشتی در آمدند
🌷 #علیهم: بر آنها
🌷 #سبیل: راه
این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است و در ادامه موضوع آیه قبلی است.
به دنبال دستوری که در آیه قبل که درباره منافقانی که با دشمنان اسلام همکاری نزدیک داشتند که فرمود:
فإن تولوا فخذوهم و اقتلوهم حيث وجدتموهم و لا تتخذوا منهم وليا و لا نصيرا؛ پس اگر سرپیچی کردند آنان را هر جا یافتید بگیرید و در صورت لزوم بکشید و از آنان هیچ دوست و یاوری نگیرید.
در این آیه رأفت و مهربانى #خدا موج مى زند و بلافاصله دستور می دهد که بعضی از آنها مستثنی هستند که حق آزار و اذیت و تعرض به آنها را ندارید.
1⃣ إلا الذين يصلون إلى قوم بينكم و بينهم ميثاق؛ مگر کسانی که به قومی می پیوندند که میان شما و آن قوم پیمانی است.
یعنی به سوی قوم یا ملت و سرزمینی می روند که بین شما و آن قوم یا بین شما و آن ملت و سرزمین #پیمانی برقرار باشد که در این صورت آن #منافقان در آنجا در امان هستند اگر آنها را در آنجا دیدید حق ندارید دست به سلاح بردارید و با آنها نجنگید و آنها را نکشید.
2⃣ أو جآءوكم حصرت صدورهم أن يقاتلوكم أو يقاتلوا قومهم؛ یا نزد شما آیند در حالی که سینه هایشان از جنگ با شما یا قوم خودشان به #تنگ آمده است. اگر کسانی از منافقان آمدند و دلتنگ و خسته و تحت فشار بودند و نخواستند با شما بجنگند و گفتند ما قصد #جنگ با شما نداریم و نه توانایی همکاری با شما و مبارزه با قبیله خود داریم ولی می خواهیم در این سرزمین زندگی کنیم باز حق ندارید با آنها بجنگید و آنها را نکشید و آنها در امان هستند.
سپس برای اینکه #مسلمانان، مغرور نشوند و پیروزی های چشمگیر خود را مرهون قدرت نظامی و ابتکار خود ندانند و نیز برای اینکه احساسات انسانی آنها در برابر این دسته از بی طرفان جریان پیدا کند می فرماید:
و لو شآء الله لسلطهم عليكم فلقاتلوكم؛ و اگر خداوند می خواست آنان را بر شما مسلط می کرد و آنان با شما جنگ می کردند.
فإن اعتزلوكم فلم يقاتلوكم و ألقوا إليكم السلم فما جعل الله لكم عليهم سبيلا؛ پس اگر آنان از شما کناره گرفتند و با شما نجنگیدند و پیشنهاد صلح و سازش دادند پس خداوند برای شما راهی برای تعرض و جنگ با آنان قرار نداده است.
🔹#پيامهای_آیه90سوره_نساء🔹
✅ به پیمان هاى #نظامى حتّى با كافران، باید احترام گذاشت.
✅ در جنگ ها، به كسانى كه اعلام بى طرفى مى كنند، #متعرّض نشوید.
✅ #مسلمانان باید چنان قدرتمند باشند كه مخالفان در فكر هجوم نباشند.
✅ توجّه به #قدرت_الهى داشته باشید تا دچار غرور نشوید.
✅ با اراده و مشیّت #الهى، منافقان و كافران از جنگ با شما باز ماندند. مبادا ضعف آنان را به حساب قدرت خود بگذارید.
✅ جهاد #اسلام براى سلطه و تحمیل عقیده نیست، بلكه براى دفع شرّ و موانع است. پس اكنون كه آنان از شما دست برداشته اند شما تعرّض بر آنان نكنید و اگر متعرّض شوید ممكن است خداوند به آنان نیرو دهد و بر شما تسلط کنند.
✅ تنها پیشنهاد #صلح از سوى دشمن كافى نیست، براى اطمینان، ترک جنگ و القاى سلام لازم است.
✅ ملاک و معیار و ضوابط جنگ و صلح را باید خدا تعیین كند.
✍تهیه و تنظیم : عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_97
🌹 آیه 101 سوره نساء
💥وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِى الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَقْصُرُواْ مِنَ الصَّلَوةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنَّ الْكاَفِرينَ كَانُواْ لَكُمْ عَدُوَّاً مُّبِينا
ً
#ترجمه: و هرگاه كه در زمین سفر كردید، پس گناهى بر شما نیست كه نماز را كوتاه كنید، اگر ترس دارید کسانی که کافر شدند به شما آزار و ضرر رسانند. همانا كافران همواره دشمن آشكار شمایند.
🌷 #ضربتم: زدید - هر گاه واژه ضرب در کنار کلمه أرض می آید معنای مسافرت می دهد. #ضربتم_فی_الأرض: کنایه از مسافرت کردن است
🌷 #لیس_جناح: گناهی نیست
🌷 #علیکم: بر شما
🌷 #تقصروا: کوتاه کنید
🌷 #الصلوة: نماز
🌷 #خفتم: ترسیدید
🌷 #یفتنکم: به شما ضرر برسانند
🌷 #عدو: دشمن
🌷 #مبین: آشکار
این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است و حکم #نماز_مسافر را بیان می کند. وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً ؛ و هر گاه در زمین سفر کردید، پس گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر ترس دارید کسانی که کافر شدند به شما آزار و ضرر برسانند. همانا کافران همواره دشمن آشکار شمایند.
بر اساس روایات اهل بیت منظور از اینکه در سفر #نماز را کوتاه کنید یعنی نمازهاى چهار رکعتی به صورت دو رکعت خوانده شود.
گویا مسلمانان صدر #اسلام به قدرى به نماز علاقمند بودند كه كوتاه كردن آن را گناه مى پنداشتند.
نماز قصر، مخصوص موارد ترس از دشمن نیست. ولى چون معمولاً در سفرها، ترس و نگرانى هست، یا اینكه چون قانون نماز قصر، ابتدا در موارد ترس بوده و بعدها نسبت به هر سفر تعمیم یافته، قید «ان خفتم» آمده است.
تمام نمازهاى چهار رکعتی مسافر #واجب است که به صورت دو ركعت خوانده شود و در روایات مقدار سفری که در آن نماز کوتاه می شود، مسیر یک روز هشت فرسخ مشخص شده است. البته احکام و شرایط دیگری دارد که هر شخصی می تواند به رساله مرجع خود مراجعه کند مثلا اگر قصد اقامت ده روز دارد نماز چهار رکعتی را باید کامل خواند و دیگر نمی توان دو رکعتی خواند.
🔹#پيامهای_آیه101سوره_نساء🔹
✅ واقع بینى و انعطاف پذیرى، یک اصل در قوانین الهى است.
✅ در حال #نماز هم از دشمن غافل نباشید. سیاست و دیانت و عبادت از هم جدا نیست.
✅ در مواردى #یقین لازم نیست. احتمال توطئه و فتنه براى تصمیم و تغییر برنامه كافى است.
✅ حتّى به هنگام احتمال خطر، اقامه نماز #واجب است.
✅ #كفر و #ایمان با هم در تضادّند.
✅ #كافران، در دشمنى با شما متّحدند.
✅ دشمنى #كافران با شما ریشه دار و پرسابقه و دائمى است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_29
🌹 آیه ۲۰ سوره مائده
💥 وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَآءَ وَجَعَلَكُم مُّلُوكاً وَءَاتَاكُمْ مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِّنَ الْعاَلَمِينَ
#ترجمه: و (به یاد آورید) زمانى كه موسى به قوم خود گفت: اى قوم من! نعمت خدا را بر خود یاد آورید، هنگامى كه در میان شما پیامبرانى قرار داد و شما را صاحبان اختیار قرار داد و به شما چیزهایى داد كه به هیچ یک از جهانیان نداده است.
🌷 #إذ: زمانی که
🌷 #اذکروا: به یاد آورید
🌷 #علیکم: بر شما
🌷 #جعل: قرار داد
🌷 #ملوک: جمع ملک، ملک هم به معنای حاکم و هم به معنای صاحب اختیار است.
🌷 #ءاتاکم: به شما داد
🌷 #العالمین: جهانیان
این آیه همانند سایر آیات سوره مائده در مدینه نازل شده است.
#قرآن براى زنده كردن روح حقّ شناسى در يهود، و بيدار كردن وجدان آنها در برابر خطاهايى كه در گذشته مرتكب شدند، تا به فكر جبران بيفتند،
نخست می فرماید: «وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ: و (به یاد آورید) زمانی که موسی به قوم خود گفت: ای قوم من! نعمت خدا را بر خود یاد آورید.»
سپس به #سه_نعمت مهم اشاره كرده، نخست می فرماید: «إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنْبِياءَ: هنگامی که در میان شما #پیامبرانی قرار داد.» و در پرتو اين #نعمت بود كه از درّه هولناک شرک و بت پرستى و گوساله پرستى رهايى يافتند، و اين #بزرگترين نعمت معنوى در حقّ آنها بود.
سپس به بزرگترين موهبت مادّى كه به نوبه خود مقدّمه مواهب #معنوى نيز مى باشد. «وَ جَعَلَكُمْ مُلُوكاً: و شما را #صاحبان_اختیار قرار داد.» #ملک در لغت هم به معنای حاکم و صاحب اختیار است.
و در روایتی از #پیامبر_اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است: هر کسی از بنی اسرائیل که دارای همسر و صاحب اختیار است او را #ملک می گفتند زيرا بنى اسرائيل ساليان دراز در زنجير اسارت و بردگى فرعون و فرعونيان بودند و هر گونه اختيارى از خود نداشتند، #خداوند به بركت قيام موسى آنها را صاحب اختيار هستى و زندگى خود ساخت.
و در آخر آيه بطور كلّى به نعمت هاى مهمّ و برجسته اى كه در آن زمان به احدى داده نشده بود اشاره فرموده، مى فرماید: «وَ ءاتاكُمْ ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمِينَ: و به شما چیزهایی داد که به هیچ یک از جهانیان نداده است.»
#نعمتهایی مانند عبور از #رود_نیل و غرق شدن فرعون ، جوشیدن دوازده چشمه آب و نعمت های فراوان دیگر.
🔹 پيام های آیه ۲۰ سوره مائده 🔹
✅ براى دعوت #مردم، باید از عواطف استفاده كرد.
✅ باید پیش از دستورات الهى، مردم را با ذكر الطاف الهى، آماده كنیم.
✅ از بزرگترین نعمت ها، نعمت نبوّت، حكومت و قدرت است.
✅ از وظایف #انبیا، یادآورى نعمت هاى الهى مردم است.
✅ قبل از #حضرت_موسى نیز در میان بنى اسرائیل پیامبرانى وجود داشته كه حضرت موسى وجود آنان را به عنوان نعمت یادآورى مى كند.
✅ #انبیا از زمینه سازان حاكمیّت و استقلال بوده اند.
✅ از تاریخ #عبرت بگیریم. قوم موسى پس از برخوردارى از لطف ویژه الهى و رسیدن به حكومت، گرفتار ذلت و مسكنت شدند.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_98
🌹 آیه ۱۰۵ سوره مائده
💥يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءامَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ ۖ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
#ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید! بر شما باد (حفظ) خودتان؛ اگر شما هدایت یافتید، آن كسی كه گمراه شده به شما زیانی نمی رساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ پس شما را از آنچه انجام می دادید، آگاه می کند.
🌷 #عَلَيْكُمْ: بر شما باد
🌷 #أَنْفُسَكُمْ: حفظ خودتان
🌷 #لَا_يَضُرُّكُمْ: به شما زیانی نمی رساند
🌷 #ضَلَّ: گمراه شد
🌷 #مَرْجِعُكُمْ: بازگشت شما
🌷 #فَيُنَبِّئُكُمْ: پس شما را آگاه می کند
این آیه در مدینه نازل شده است.
در آيه قبل، سخن از تقليد كوركورانه مردم عصر جاهليّت قبل از اسلام از اجداد گمراه خود، به ميان آمد و #قرآن به آنها صريحاً گفت كه چنين تقليدى، با عقل و منطق سازگار نيست، به دنبال اين موضوع طبعاً اين سؤال در ذهن آنها مى آمد كه اگر ما حسابمان را از اجدادمان در اين گونه مسایل جدا كنيم، پس سرنوشت آنها چه خواهد شد، به علاوه اگر ما دست از چنان تقليدى برداريم سرنوشت بسيارى مردم كه تحت تأثير چنين تقليدهایى هستند، چه مى شود.
این آیه در پاسخ اين گونه سؤالات مى فرماید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ ءامَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ: ای کسانی که ایمان آورده اید! بر شما باد (حفظ) خودتان؛ اگر شما هدایت یافتید، آن کسی که گمراه شده به شما زیانی نمی رساند» یعنی شما مسئول خودتان هستید و اگر شما هدایت یافتید گمراهی اجدادتان، دوستان و بستگان هم عصر شما لطمه ای به شما نخواهد شد.
سپس به موضوع #قیامت و حساب و رسيدگى به اعمال هر كسی اشاره کرده و مى فرماید: «إِلَى اللّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ: بازگشت همه شما به سوی خداست؛ پس شما را از آنچه انجام می دادید، آگاه می کند» خدا به حساب تک تک انسان ها هر کدام جداگانه رسیدگی می کند.
🔹پیام های آیه ۱۰۵ سوره مائده
✅ در راه #حق، از تنهایی نترسیم.
✅ انحراف #جامعه، مجوز گناه کردن افراد نیست.
✅ در #قیامت، هر کسی مسئول کار خودش است.
✅ چنان باید #تربیت شویم که فساد محیط و جامعه در ما تأثیر نگذارد.
✅ پیروی و تقلید کورکورانه از دیگران، در #قیامت نجاتبخش انسان نیست، بلکه هر کسی باید پاسخگوی راه و عمل خودش باشد.
✅ رفتار و عمل #انسان در دنیا، عاقبت او را در قیامت روشن می کند.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری