#برشی_از_دروس_موسسه
🔰 شکار در حالت غیر مضطر، بَغْی است
استاد احمد مبلّغی:
🔸حدیثی که ذیل آیه ١٤٥ سوره انعام وارد شده، میفرماید: اگر کسی دست به شکار زند در حالی که مضطر نیست، «بغی» کرده است. بغی یعنی ظلم به انسان؛ بغی یعنی تجاوز به نظمی که انسان و جامعه انسانی در آن آرامش و امنیت پیدا میکند؛ بغی ظلم خاص است.
🔹وقتی حیوانی کشته میشود نظم حیات انسان به خطر میافتد. اگر حیوانات کشته شوند و به این بخش اساسی و مهم حیات حمله شود، در ظاهر این است که حیوانات کشته شدهاند؛ اما در واقع، از بین بردن محیط زیست رخ داده که اثر آن تخریب نظم حیات انسان است.
🔸ببینید چه قدر ادبیات دین ما دقیق است! زیرا کلمه بغی را که اساساً مربوط به ظلم یک فرد یا گروه به انسانها و نظم اجتماعی است، در خصوص کشتن حیوانات هم مطرح کرده است.
🔹دلیلش این است که همان حیوان، تشکیل دهنده اساس محیط زیست برای انسان است و حمله به حیوان، حمله به زیستگاه انسان است. چرا که زیستگاه انسان، با حیوان و گیاه تعریف میشود. به تعبیر دیگر، وقتی شخصی به حیوانات حمله میکند، در چرخه حیات انسان، دخالت بیجا و ناروا میکند.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
❇️ ادله از ولایت تام پدر بر همه ساحات و شئون فرزند حکایت میکند
استاد ابوالقاسم مقیمی:
🔸اولین عامل و مربی تربیت، پدر میباشد. در اکثر ساحتهای تربیتی، دلیل خاص شرعی بر ولایت پدر وجود دارد که کنار هم قراردادن آنها، از ولایت تام داشتن پدر بر همه ساحات و شئون فرزند حکایت میکند.
◽️برای اثبات این امر به علل گوناگونی تمسک میشود که دو علت کاملتر از دیگر ادله است. اول، سیره متشرعه در متصدی بودن پدر و اختیار تام او بر تربیت فرزند. دوم، وجود ۲۹ دسته از روایات در زمینههای مختلف شئون فرزند که در همه آنها پدر را زمامدار او معرفی کرده است.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰دینی که به محیط زیست اهمیت ندهد، دین "خود انگاشته" است نه دین حقیقی
استاد احمد مبلّغی:
🔻منهای محیط زیست، اساساً یک زندگی معنوی شکل نمیگیرد؛ زیرا محیط زیستِ مادی و زندگی معنوی با هم در ارتباطند.
👈 با این نگاه، شما وقتی یک زباله را در جاده میاندازید، در حال انجام یک خیانت بزرگ هستید؛ گرچه با یک نگاه سادهانگارانه اینطور تصور کنید که هیچ کاری نکردهاید؛ اما اگر ۱۰ نفر همین تفکر را داشته و این کار را انجام دهند در حال ضربه زدن به محیط زیست هستند.
◽️ اهتمام به محیط زیست، بخش جدّی دین است؛ و آن دینی که بتواند محیط زیست را پایدار کند، آن دین با خدا ارتباط دارد؛ اما دینی که به محیط زیست بیاعتنا باشد، دین انگاشته ما است.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
✅ از ویژگیهای محتوایی موجود در قوانین مجلس و غیر موجود در فقه
استاد سیدمحمدعلی مدرسی:
1️⃣بخش مهمی از قوانین مجلس شورای اسلامی را احکام #حکومتی تشکیل می دهد (احکامی که مبتنی بر تشخیص مصلحت و مفسده توسط مجلس است)....احکام حکومتی (ولایی) گر چه ضوابط فقهی دارد لکن جزء گزارههای علم #فقه محسوب نمیشود...در فقه از اصل حکم حکومتی و ضوابط آن و حدود ولایت حاکم (به طور کلی) بحث میشود. خلاصه حکم حکومتی میتواند از نظر محتوا شرایط یک قاعده #حقوقی داشته باشد و در قالب قانون در آید ولی یکی از مسائل علم فقه محسوب نشود مگر استطرادا.
2️⃣ برخی قوانین مجلس (از حیث موضوع) مصداق گزاره فقهی است (به تعبیر دیگر مطابق حکم فقهی جزئی است). مثلاً یک حکم کلی در فقه وجود دارد به این صورت که مسلط کردن #کفار بر مقدرات و سرنوشت مسلمانان حرام است. مجلس تصویب میکند رابطه اقتصادی یا سیاسی با فلان کشور (که تسلط ساز است) ممنوع است.
3️⃣برخی قوانین مخلوطی از حکم فقهی و حکم حکومتی است. مثل قانون بانکداری بدون ربا که مشتمل بر گزارههای متعدد است. برخی از آنها منطبق بر حکم اولی است (مثل بطلان قرض ربوی، یا جواز و نفوذ عقد مضاربه،) برخی از آنها از جنس حکم حکومتی است (مثل تعیین سقفی خاص برای سود تسهیلاتی که بانکها طبق عقود اسلامی در اختیار افراد قرار میدهند.)
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰در اسلام یقیناً شخصیتهای حقوقی فی الجمله داریم...
استاد محمدسعید واعظی:
▫️در اسلام یقیناً شخصیتهای #حقوقی فی الجمله داریم مثل عنوان امام که بسیاری از چیزها را میگوییم ملک امام است نه به این معنا که شخص او مالک اموال بود تا اگر امام فوت کرد مثلا اراضی موات بین فرزندانش مثل سائر اموال شخصی او تقسیم شود.
▪️بلکه اینها برای منصب امامت است که مالک آن امام بعدی میباشد. یا مثل اراضی خراجیه که ملک عنوان مسلمین است و یا زکات ملک عنوان فقراء است یا در وقف برای عنوان ذریه یا مسجد خاصی مالی وقف شود.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰آنچه در مقام قانونگذاری انشاء میشود...
استاد سیدمحمدعلی مدرسی:
🔻قانون به طور کلی دو نوع است:
1️⃣ قانونی که متضمن حکم تکلیفی است
🔸این نوع از قانون خود گاهی جنبهی الزام دارد؛ اعم از اینکه الزام به فعل باشد؛ مثل قانون سربازی: «هر فرد ذکور ایرانی در ماهی که طی آن ماه به سن هجده سال تمام میرسد مشمول مقررات خدمت وظیفهی عمومی است»؛ یا الزام به ترک باشد؛ مثل قانون پارکهای ملی: «تیراندازی و شکار در پاراهای ملی ممنوع است»؛ و گاهی جنبهی توسعه و اباحه دارد مثل اینکه قانون مقرر دارد: «واردات یا صادرات نوع خاصی از کالا از این پس مجاز است».
2️⃣ قانونی که متضمن حکم وضعی است
🔹گاهی قانون متضمن تکلیف نیست بلکه در بر دارنده حکم وضعی است. مثل قانونی که ملکیت، زوجیت، ریاست و... را اثبات و جعل میکند. احکام وضعی، به نوبه خود، موضوع تکلیف قرار میگیرد مثل ممنوعیت تصرف در ملک دیگری. این نوع قانون (قانون متضمن وضع) میتواند از سنخهای متفاوتی باشد؛ مثلا قانونی که اسناد محضری را تأیید میکند در واقع به آن حجیت میبخشد که خود نوعی حکم وضعی است.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰نه جعل حُکم دست فقیه است نه تعیین موضوع...
استاد علیدوست:
🔸فقهای اسلام، دو شأن را برای #عرف قائلند؛ شأن موضوع ساختن و موضوع زدایی. هیچکس نگفته که عرف نمی تواند موضوع ساز باشد؛ یا نمی تواند موضوع زدا باشد. نه! گاهی تغییر یک تکنولوژی یا پیشرفت باعث می شود که یک موضوعی در عرف ساخته شود. همین لباس غیرطلبگی یک زمانی تشبه به کفار به حساب می آمد، یا لااقل شبهه آن بود، و لذا فتوا میدادند که آنرا نپوشید. بعد پدران ما آنقدر پوشیدند که موضوع تشبه زدوده شد. الان کسی لباس ها را بپوشد، توهم تشبه به کفار نمی رود.
🔹این که گفته می شود موضوع دست #فقیه است، حرف صحیحی نیست. واقعیت این است که نه حکم دست فقیه است نه موضوع. اما تغییرات مصداقی است که باید مورد عنایت فقیه قرار گیرد. از طریق تغییراتی که احیانا در عرف در مصادیق داده می شود، یک موضوع که ذیل حرمت بود، می آید بیرون و ذیل حلیت در میآید. یا بالعکس.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰دو مسیری که به فریاد محیط زیست خواهند رسید...
استاد احمد مبلغی:
🔻برای آنکه بحث درخت و درختکاری وارد فقه بشود، میتوان به واسطه یکی از دو مسیری که بیان میشود این کار را انجام داد:
1️⃣ اول: یک راه پذیرش نظریه #تبدّل_موضوع امام خمینی(ره) است که نظریهای هوشمندانه و ریشهدار در اصول ما است.
2️⃣ دوم: دومین راه، نظریهی #منطقة_الفراغ شهید سید محمد باقر صدر است. به این معنا که برخی احکام ندبی و برخی کراهتی است که شارع عمدا این احکام را خالی از الزام گذاشته است تا حکومت اسلامی در گذر زمان و شرایط و بر اساس مصالح بتواند این احکام را ارتقاء دهد.
🔸هر یک از این دو مسیر به فریاد محیط زیست خواهند رسید و باعث جلوگیری از نابودی #محیط_زیست میشود.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
❇️ پدر در قبال تربیت دینی و معنوی طفل نیز مسئول است...
استاد ابوالقاسم مقیمی:
🔹این گونه نیست که پدر فقط در قبال خوراک و پوشاک فرزند مسئولیت داشته باشد بلکه در قبال #تربیت دینی و معنوی طفل هم مسئول است.
🔅از جمله آیاتی که میتوان بر این مطلب اقامه کرد، آیه شریفه«قوا انفسکم و اهلیکم نارا» است. وقایه به معنای تجنب و دور کردن و بازداشتن و منع، معنا شده است.
🔹این آیه میفرماید: شما وظیفه دارید به گونهای رفتار کنید که خودتان و اهلتان را از آتش باز دارید که شامل تربیت دینی و معنوی نیز میشود.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰دلیلی بر لزوم تشکیل حکومت اسلامی
استاد سیدمحمدعلی مدرسی:
🔅اجرای احکام ابدی خداوند متعال
🔹احکام الهی، ابدی است و اگر حکومتی نباشد اجرایش با هرج و مرج مواجه میشود. برخی از احکام مسلما بدون #حکومت معطل میمانند؛ کما این که حضرت علی علیهالسلام به این مطلب در خطبه ۱۳۱ نهجالبلاغه اشاره میکند:
👈اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَانٍ وَ لَا الْتِمَاسَ شَيْءٍ مِنْ فُضُولِ الْحُطَامِ، وَ لَكِنْ لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ وَ نُظْهِرَ الْإِصْلَاحَ فِي بِلَادِكَ، فَيَأْمَنَ الْمَظْلُومُونَ مِنْ عِبَادِكَ وَ تُقَامَ الْمُعَطَّلَةُ مِنْ حُدُودِكَ.
▫️خدايا تو مى دانى که آنچه را ما (در امر حکومت) انجام داديم نه به خاطر به دست آوردن سلطنت و مقام بود، و نه براى نيل به متاع پست دنيا، بلکه به خاطر اين بود، که نشانه هاى محو شده دينت را باز گردانيم و برپا سازيم و اصلاح را در شهرهاى تو آشکار کنيم، تا بندگان ستم ديده ات (از ظلم ظالمان) ايمن گردند، و حدود و قوانين تعطيل شدهات اقامه و اجرا شود.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
🔰حکم به مشروعیت شخصیت حقوقی به دو صورت قابل تصویر است
استاد محمدسعید واعظی:
🔸اینکه گفته میشود شارع حکم به مشروعیت شخصیت #حقوقی کرده است به دو صورت قابل تصویر است.(مقام ثبوت)
1️⃣ قسم اول: شارع مقدس، آنچه را که عقلاء به عنوان شخصیت حقوقی #اعتبار کردهاند، امضاء کرده است در نتیجه همه آثار شخصیت حقوقی مترتب بر آن، نیز بار میشود.
2️⃣ قسم دوم: در قسم دوم شارع میگوید آن آثاری که شما به دنبال آن بودید و به خاطر آن شخصیت حقوقی را اعتبار کردید، آن آثار را امضاء میکنم و نه اینکه خود شخصیت حقوقی را جعل یا امضاء کنم. شارع در این قسم تمام یا بعضی از احکام شخصیت حقوقی را بدون اینکه اعتراف به شخصیت حقوقی داشته باشد، جعل میکند.
💠 این دو قسم شبیه به بحث حکم #وضعی و حکم #تکلیفی است که فقهاء در آن دو دستهاند که بعضی مثل شیخ انصاری فرمودهاند: احکام وضعیه حکم شرعی نیست و شارع احکام تکلیفی مترتب بر آن را جعل کرده است و ما از این احکام تکلیفی، احکام وضعی را انتزاع میکنیم. مثل زوجیت که شارع فقط میفرماید: یجب النفقه و یحرم فلان و… که ما از این احکام مترتب بر زوجیت، آن را انتزاع میکنیم.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir
#برشی_از_دروس_موسسه
✅ غرض هیچ دخلی در صحت و بطلان معامله ندارد
استاد محمدسعید واعظی:
🔸یک دلیلی که بر حرمت حیل برای فرار از ربا مطرح میشود این است که میگویند مثلا صد را به صدوبیست میفروشم در واقع تو قصد انشای بیع نکردهای و العقود تابعه للقصود و این بیع صوری است و واقعی نیست و تو قصد فرار از ربا کردهای.
⬅️ اگر اشکال این باشد که پاسخ این است که من واقعا اعتبار میکنم. بله هدفم فرار از ربا است ولی آنچه که مقوم معامله است، غرض نهایی نیست بلکه چیزی است که واقعا قصد کردهام. قصد گوشت خریدن است و غرض نهایی نذری یا مهمانی دادن یا برای خانواده است و این غرض نهایی تفاوت چندانی در خرید من ایجاد نمیکند. البته در یک جا مرحوم امام دارند که همین مطلب از آن استفاده میشود که هرگاه معاملهای غرض فرار از ربا باشد باطل است. خب اشکال این نکته همین است که غرض هیچ دخلی در صحت و بطلان معامله ندارد.
#موسسه_عالیفقه_و_علوماسلامی
🆔@mfos_ir