هدایت شده از حامد کاشانی
💢 محقّقان تراث اسلامی؛ بی دقّت یا خائن!
#ویژه_محققان
🔷 «حافظ صلاح الدین علائی، ت ۷۶۱ هـ» مفسّر، محدّث، فقيه، اديب و مورّخ قرن هشتم هجری قمری می‌باشد.
وی در کتاب «النقد الصحیح لما اعترض عليه من أحاديث المصابيح» در بیان معتبر بودن حدیث «أنا مَدینَةُ العِلمِ وَ عَلِیٌ بابُها» پس از نقلِ پاسخ‌هایی که «یحیی بن معین» در دفاع از این حدیث داده، می‌گوید: «وَلَم يَأتِ مَن تَکلَّم عَلی حَدیثِ «أنا مَدينِةُ العِلمِ» بِجَوابٍ عَن هذه الرِّواياتِ الثّابِتَةِ عَن یَحیَی بنِ مَعینٍ. ترجمه: کسانی که درستی حدیث «أنا مدينة العلم» را نپذیرفته‌اند، هیچ پاسخی به استدلالاتی که «یحیی بن معین» برای اثبات معتبر بودن آن کرده، نداده‌اند».
👌عزیزانی که با حساسیت و اختلاف نظرهای محدثان عامه در رابطه با حدیث «أنا مَدينَةُ العِلمِ وعليٌّ بابُها» _ که از قرون اولیه تا کنون ادامه داشته_ آشنا هستند، اهمیت این گزاره‌ی مهم «علائی» را به خوبی درک می‌کنند.
📕 کتاب «النقد الصحيح» تا به حال توسّط ۳ محقق مختلف، چاپ شده است:
1⃣تحقیق «دکتر عبد الرحیم محمد أحمد القشقري» - الجامعة الإسلامية بالمدينة المنوّرة – ۱۴۰۵ هـ.
2⃣تحقیق «وائل محمّد بکر زهران» - الفاروق الحديثة للطباعة والنشر (ضمن مجموعة رسائل، ج ۴، ص ۶۱-۹۶)
3⃣تحقیق «دکتر محمود سعید ممدوح» - دار الإمام مسلم
📜 نکته‌ای که لازم به ذکر است این است که تنها یک نسخه‌ی خطّی از این کتاب تاکنون شناسایی شده و آن هم در کتابخانه «اسکوریال - مادرید - شماره ۱۶۱۲» نگهداری می‌شود و تصویر میکروفیلم آن نیز بسیار بی‌کیفیت است.
🤔 اما از میان این ۳ چاپ فقط «دکتر محمود سعید ممدوح» عبارت مذکور را به صورت صحیح در متن کتاب نقل کرده است. (النقد الصحیح، ط ممدوح، ص ۸۴) و متأسفانه «دکتر قشقری» و «وائل زهران» این کلام «علائی» را در تصحیحشان به صورت "مبهم" درج کرده‌اند.
🔷 «قشقری» عبارت مذکور را به جای « وَلَم يَأتِ مَن تَکلَّم...» چنین نقل کرده است:
«وله باب! مَن تَکلَّم عَلی حَدیث «أنا مدينة العلم» بجوابٍ عن هذه الروايات الثابتة عن یحیی بن معین» (النقدالصحیح، ط القشقری، ص ۵۳)
❗️اگر عزیزی معنایی از این عبارت متوجّه شد ما را از حیرت در بیاورد !
👈 نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است و نشان از بی‌دقّتی یا خیانت این محقّق دارد این است که وی در مقدمه‌ی تحقیق هنگام «اثبات نسبت کتاب به مؤلّف» تصریح کرده است: "«شمس‌الدین سخاوی» در کتاب «المقاصد الحسنة، ص ۹۷» و «جلال الدین سیوطی» در «اللآلي المصنوعة، ۱/۳۳۲» 👈در بحث از حدیث «مدينة العلم»👉 از همین کتاب علائی نقل کرده‌اند که آن نقل در این نسخه نیز موجود است." (النقدالصحیح، ط القشقری، ۱۷)
با این وجود دیگر بهانه‌ای برای خطای فاحش او در تصحیح این قسمت از کتاب وجود ندارد. چرا که در هر دو کتاب مذکور، عبارت «صلاح الدین علائی» به طور صحیح نقل شده است و حتی با فرض اینکه «قشقری» نتوانسته از روی نسخه‌ی خطی عبارت درست را تشخیص دهد، می‌توانست با رجوع به دو کتاب «المقاصد الحسنة» ، «اللآلي المصنوعة» به جای عبارتی بی معنا: «و له باب من تکلم»، عبارت را به صورت صحیح در متن درج کند.
🔷 محقّق دیگر این کتاب «وائل زهران» نیز عبارت مذکور را چنین ذکر کرده: «وَ لَه ... مَن تَکلَّم عَلی حَدیث «أنا مدينة العلم» بجوابٍ عن هذه الروايات الثابتة عن یحیی بن معین» و در پاورقی تذکر داده که کلمه‌ای که به جای آن نقطه چین گذاشته است را نتوانسته بخواند. (النقد الصحيح (ضمن مجموع رسائل)، ۴/۹۳).
واضح است اصل کلام مهمّ علائی در این چاپ نیز ذکر نشده است. «وائل زهران» نیز در مقدمه‌ی تحقیق، تصریح کرده که: "«سیوطی» در چند موضع از دو کتاب «قوت المغتذي» و «اللآلي المصنوعة» از این کتاب استفاده نموده است" هرچند «وائل زهران» _ به خلاف «قشقری» _ اشاره به وجود حدیث «مدینة العلم» در این دو کتاب نکرده، ولی اگر به آن دو کتاب رجوع می‌کرد، عبارت صحیح را در هر دوی آنها می‌یافت؛ چرا که سیوطی در هر دو کتاب مذکور، عبارت مورد بحث را از «علائی» نقل کرده است.
♥️ پ.ن: این عبارت بسیار مهمّ «علائی» را عالم بی بدیل شیعه، مرحوم علّامه «میر حامد حسین» رضوان الله علیه در کتاب شریف «عبقات الأنوار، حدیث مدينة العلم – قسم السند، ص ۲۳۷ و ۲۳۹» به نقل از دو کتاب سیوطی «اللآلي المصنوعة في الأحاديث الموضوعة، ۱/۳۳۳» و «قوت المغتذي على جامع الترمذي، ۲/۱۰۰۹» نقل کرده است.
ما نیز توفیق داشتیم كه در دروس #عبقات_الانوار بخش حدیث مدینة العلم متن و تعليقه حافظ علائي و شيخ ممدوح را بحث كنيم.
🆔 ble.ir/kashani1395/
🆔 rubika.ir/kashani1395/
🆔 eitaa.com/kashani1395/
🆔 telegram.me/kashani1395/
🆔 instagram.com/hkashani_com/
🌐 www.hkashani.com
هدایت شده از کنگره علامه میرحامدحسین (ره)
#عبقات_الأنوار #میرحامدحسین
💠 «عبقات» از زبان صاحب عبقات
📝در دست خطى که از میرحامدحسین(ره) به یادگار مانده است، جانِ کلام را از زبان خود او درباره عبقات مىتوان دریافت، وى مىنگارد:
🔸در این زمان سعادت توأمان، کتاب«عبقات الأنوار فى إمامة الأئمّة الأطهار(عهم)» که تألیف این خاکسار است، مطبوع شود. و در این #کتاب رد بر صاحب تحفه و جمیعِ متقدمین و متأخرین سنیان در اکثر مباحث کردهام؛ و کتابى است به نهایت مبسوط و حافل، و به غایت منقح، و براى دفع وساوس کافل. و از غرائب اتفاقات آنکه: در آن منتخبات کتُب #مکه معظمه و #مدینه منوره (زادهماالله تشریفاً وتکریماً) و #نجف اَشرف و کربلاى مُعلّى، و دیگر کتب[کتاب] خانههاى #هند (مثل کلکته و دهلى و غیر آن) درج کردهام، و این معنا نمىپندارم که احدى را اتفاق افتاده باشد.
🆔@mirhamedhosein