🔰گزارشی از موضوعات پژوهشی یافته فرهنگ جامع علوم قرآنی
معرّفی فرهنگ جامع علوم قرآنی وابسته به مرکز احیاء میراث شیعه
پیامبر اُمّی
کلمه «اُمّی» به عنوان یکی از صفات پیامبر اسلام | در قرآن آمده و مفسرین تفاسیر مختلفی از آن ارائه دادهاند.
این موضوع به بحث و بررسی، پیرامون اُمّی بودن پیامبر |، در ضمن هشت فصل به شرح زیر میپردازد:
فصل اول: پیشینه
در این فصل به تاریخچه مختصری از شروع و ورود بحث پیامبر اُمّی در کتب تفسیر و علوم قرآنی پرداخته شده.
فصل دوم: مفهوم شناسی
در این فصل پیرامون معنای لفظ «امّی» بحث و اقوال مختلفی که در این خصوص وجود داشته مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به بعضی شاخصها و معیارها معتبرترین و مشهورترین قول معیّن و مشخص گردیده است.
از جمله احتمالات مطرح شده در خصوص لفظ «امّی» که در این فصل آورده شده عبارتند از: منسوب بودن به امّ (مادر)، منسوب بودن به امّت (جمعیت) و منسوب بودن به امّ القری (مکّه) و ... .
فصل سوم: موارد کاربرد کلمه اُمّی در قرآن
در این فصل آیاتی که لفظ «اُمّی» با مشتقاتش در آنها به کار رفته است به تفکیک نام سوره و شماره آیه آمده و همچنین بعضی از آیات که لفظ اُمّی در آنها به کار نرفته ولی دلالت بر اُمّی بودن پیامبر | دارند آورده شده است.
فصل چهارم: دلایل اُمّی بودن
در این قسمت اُمّی بودن پبامبر | با دلایلی گوناگون از جمله آیات و روایات اثبات شده. از جمله دلائلی که در دفاع از این نظریه بیان شده عبارتند از: تصریح قرآن به اُمّی بودن پیامبر |، قول پیامبر |، محدود و محصور بودن افراد با سواد صدر اسلام و عدم ذکر نام حضرت در لیست افراد با سواد آن زمان، اشاره نکردن صحابه و یاران پیامبر به اُمّی بودن آن حضرت با وجود آگاهی کامل آنان به صفات و خصوصیات ایشان، نقلهای تاریخی که گویای اُمّی بودن پیامبر | است.
ادامه دارد
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
آیا کتاب «تحف العقول» معتبر است؟
مؤلف کتاب تحف العقول، ابو محمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، از محدثان شیعه است.
برای اینکه جایگاه حقیقی این کتاب مشخص شود، با توجه به ملاکهای مختلف مانند جایگاه مؤلف، سند و متن مورد بررسی قرار میگیرد.
اعتبار و جایگاه کتاب تحف العقول
الف. جایگاه مؤلف
کتاب تحف العقول توسط ابو محمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، از محدثان شیعه تألیف گردیده است. تاریخ دقیق تولد و وفات مؤلف کتاب تحف العقـول مشخص نیست اما ازآنجاکه وی از محمـد بـن همام اسـکافی (متـوفی ۳۳۶ ق) روایات زیادی نقل کرده است باید گفت او در قرن چهارم هجری قمری میزیسته است.
در منابع متقدم رجالی مانند رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی از ابن شعبه حرانی و کتاب وی، نام برده نشده است، اما شیخ حُرّ عاملی از عالمان قرن یازده هجری قمری در کتاب امل الآمال درباره ابن شعبه مینویسد: «الشیخ أبو محمد الحسن بن علی بن شعبه فاضل محدّث جلیل؛ ابو محمد، حسن بن علـی بن شعبه، دانشمندی با فضل و حدیثشناسی بزرگ است.» ایشان همچنین کتاب تحف العقول را از کتابهای مشهور شیعه شمرده است.
علامه مجلسی هم درباره ابن شعبه و کتاب تحف العقول میگوید: «نظم و ترتیب آن، دلالت بر بلندی مرتبه مؤلّفش میکند.»از عالمان معاصر نیز آیتالله شیخ محمد فاضـل لنکرانی ابن شعبه حرانی را از محدثان جلیلالقدر شیعه دانسته و کتاب وی را از کتب حدیثی معتبر و کمنظیر در تاریخ معرفی نمود.
ب. اعتبار سندی
سند، ازجمله معیارهای سنجش اعتبار روایات یک کتاب است. هرچه اعتبار سندی احادیث یک کتاب بیشتر باشد، ارزش آن روایات بیشتر میگردد. روایات کتاب تحف العقول سند ندارد ازاینرو در مورد اعتبار آنها، بین علما اختلاف شده است. برخی عالمان مانند امام خمینی و آیتالله خـویی، روایات تحف العقول را به دلیل نداشتن سند، ضعیف دانستهاند.
اما عدهای دیگر از عالمان، به احادیث این کتاب اعتماد کردهاند. بهعنوان نمونه شیخ مرتضی انصاری در اول کتاب مکاسب خود، حدیث طولانی درباره کسبوکار از کتاب تحف العقول نقل نموده و بسیاری از احکام معاملات را از آن استنباط کرده است. علامه مجلسی درباره این کتاب مینویسد: «اکثـر مطالـب آن، در مـواعظ و اصول ثابتشدهای است که در آنها نیازی به ذکر سند نیست.»
آیتالله جوادی آملی ازجمله عالمانی است که جایگاه سند را در اعتبار حدیث، چندان مهم نمیداند. ایشان معتقد است از هر راهی که اطمینان به صدور روایت از امام معصوم علیهالسلام حاصل شود، کفایت میکند؛ خواه به عدالت راوی باشد یا وثاقت وی؛ به علو متن باشد یا عمل کردن فقها به آن یا هر راه دیگری. بهعنوان نمونه، ایشان درباره زیارت جامعه کبیره گفتهاند: «متن زیارت بهگونهای است که هر منصفی صدور این معارف را از غیر معصوم محال عادی میداند؛ افزون بر آنکه خطوط کلی آن را با خطوط کلی معارف قرآن، هماهنگ میبیند و این چیزی است که ما را از بحث سندی آن بینیاز میکند.»
ج. اعتبار متن و محتوا
یکی دیگر از ملاکهای بررسی اعتبار حدیث، متن و محتوای روایت است. عدم مخالفت متن حدیث با قرآن کریم، احادیث و سنت قطعی معصومان علیهمالسلام، مقتضیات عقلی، واقعیات تاریخی و قطعیات علمی، بر اعتبار آن میافزاید. بیشتر روایت تحف العقول با این ملاکها همخوانی دارند. از سوی دیگر، روایاتی که علائم جعل در آن باشد، در این کتاب یافت نشد؛ بنابراین، مهمترین ملاک اعتبار احادیث کتاب تحف العقول، قوت متن و محتوا و کمی آسیبهای آن است.
د. عمل مشهور
یکی دیگر از معیارهایی که میتوان بهواسطه آن بر اعتبار کتاب تحف العقول افزود، عمل مشهور عالمان شیعه به این کتاب است. آیتالله بروجردی معتقـد است: «اگر روایتی صحیح السند نباشد، ولی مشهور به آن عمل کرده باشند، ما باید به آن روایت عمل کنیم.»کتاب تحف العقول، در طول تاریخ مورد عمل عالمان بوده است.
نتیجه
با توجه به مطالبی که گفته شد، این نتیجه حاصل میشود که شخصیت ابن شعبه حرانی و کتاب تحف العقول در آثار قدما، شناختهشده نیست، ولی علمای متأخر و معاصر شخصیت و کتاب او را ستودهاند، اما این برای شناخت جایگاه مؤلف، کافی نیست. ازنظر سند نیز روایات این کتاب، ضعیف است اما قوت متن و محتوای احادیث این کتاب، جبران ضعف سند میکند. در جمعبندی میتوان گفت احادیثی که از این کتاب در مصادر دیگر وجود داشته و همچنین با مؤیدات متنی مانند قرآن و سنت قطعیه تعارض نداشته باشند، قابل پذیرش است.
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
هدایت شده از مرکز احیاء میراث شیعه
🖤سالروز وفات حضرت ام البنین سلام الله علیها تسلیت باد🖤
🔴پدر ام البنین(س) حِزام بن خالد یا حرام بن خالد از قبیله بنی کلاب و مادرش لیلی یا ثمامه دختر سهل بن عامر بن مالک بود.
🔴از تاریخ وفات او اطلاع دقیقی در دست نیست. معروف است که وی در ۱۳ #جمادی_الثانی ۶۴ق از دنیا رفته و پیکرش در #بقیع دفن شده است.
🔴از آنجا که او مادر چهار پسر بود، به ام البنین مشهور شد پس از واقعه کربلا، ام البنین برای #امام_حسین(ع) و فرزندانش سوگواری میکرد به طوری که دشمنان اهل بیت نیز با او همنوا میشدند.
🔴پس از #شهادت #حضرت_فاطمه (س) #امام_علی (ع) با برادرش
عقیل درباره انتخاب همسری که اصیل باشد و فرزندانی دلیر و جنگاور بیاورد مشورت کرد و عقیل، فاطمه بنت حزام را پیشنهاد کرد که علی(ع) با او ازدواج کرد.
🔴حضرت ام البنین در واقعه #کربلا حضور نداشت هنگامی که کاروان اسیران کربلا وارد #مدینه شد، شخصی خبر شهادت فرزندانش را به او داد اما او از سرنوشت امام حسین(ع) پرسید ام البنین وقتی خبر شهادت چهار فرزندش و امام حسین(ع) را شنید گفت: «ای کاش فرزندانم و تمامی آنچه در زمین است فدای حسین میشد و او زنده میماند» این سخنِ او را برخی دلیل دلدادگی عمیق او به اهل بیت و امام حسین(ع) دانستهاند.
🔴ام البنین(س)پس از باخبر شدن از شهادت فرزندانش هر روز با نوهاش عبیدالله (فرزند عباس(ع)) به قبرستان بقیع میرفت و در آنجا اشعاری که خود سروده بودمیخواند و میگریست اهل مدینه گرد او جمع میشدند و همراه او گریه میکردند حتی گفته شده که مروان بن حکم نیز با آنان همراه می شد.
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
🔹آیت الله حائری شیرازی🔹
🔸دعا، وسیلۀ کینهزدایی (ذغال روی فرش) 🔸
همۀ کسانی را که از آنها گله دارید، مثل دانۀ تسبیح ردیف کنید و یکییکی دعایشان کنید.
نخستین اثر این دعا این است که حبۀ آتشی را که در دلتان بوده، بیرون میاندازید.
قدیمها که قلیان کشیدن مرسوم بود، گاهی ذغال گداخته از سر قلیان روی قالی میافتاد و فرصت اینکه بروند و انبر بیاورند، نبود؛ ناچار آن آتش را با دستشان برمیداشتند و دور میانداختند.
اگر کسی از تو غیبتی کرده یا نسبت ناروایی به تو داده، این آتش افتاده روی دلت که از قالی گرانبهاتر است.
تا بخواهی برایش ثابت کنی که تو تقصیرکار نبودهای، سوختهای! پس دعایش کن.
اول خودت را نجات بده تا دلت بیشتر از این تاول نزند، بعدش خدا خودش میداند که چطور مسئله را حل کند.
📖 کتاب تمثیلات اخلاقی، جلد یک، صفحه ١٧
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
9.8M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
سیر معکوس در نظام هستی راه ندارد
بیانات علامه ذوالفنون حسن زاده آملی ره
کسی از دنیا رفت نگو فوت کرد، غلط است .
هیچ آینه دگر آهن نشد
هیچ نانی گندم خرمن نشد
هیچ انگوری دگر غوره نشد
هیچ میوهْ پخته با کوره نشد
پخته گرد و از تغیر دور شو
رو چو برهان محقق نور شو
چون ز خود رستی همه برهان شدی
چونک بنده نیست شد سلطان شدی
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
✅شیخ انصاری ره و خدمت به مادر
مرحوم شیخ مرتضی انصاری وقتی مادرشان به کهولت رسیده بود ایشان را بر دوش میگرفت و تا نزدیکی حمام میبرد و او را به زن حمامی میسپرد و می ایستاد تا بعد از پایان کار او را به خانه برگرداند. ایشان هر شب به دست بوسی مادر میرود و صبح با اجازه ی او از خانه بیرون میرفت. پس از مرگ مادر نیز به شدت میگریست و میفرمود گریه ام برای این است که از نعمت بسیار مهمی چون خدمت به مادرم محروم شدم.
شیخ پس از مرگ مادر باکثرت کار و تدریس مراجعات تمام نمازهای واجب امر مادرش را خواند با آنکه مادر ایشان از زنان مومنه ی روزگار بود.
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج
شب یلداست، زِ مهدی خبری نیست
بی ماهِ رُخش این شبِ ما را سحری نیست
زود آ زِ پسِ ابر و بیا شمسِ مُنور
بی تو شبِ یلدای ما را قمری نیست
جور است تمامیِ بساطِ شبِ یلدا
افسوس و دریغ از گُل نرگس اثری نیست
بردیم همگی دست به دعا در شب یلدا
بر ما بنگر غیر تو ما را نظری نیست
عشقِ شبِ یلدایِ منی یوسف زهرا
جز تو دلِ ویرانه ی ما را گذری نیست
امشب تو بیا خاطرِ این حضرتِ مادر
جز گوهر یکتای علی را گُهری نیست
🔸🔸🔸🔸
#مرکز_احیاء_میراث_شیعه
🆔 @miras_shia
#اللهم_عجل_لولیک_الفرج