در محضر آیتالله میرباقری
↖️ فراخوان رهبر معظم انقلاب برای تکمیل و ارتقای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت + متن الگوی پایهٔ اسلامی
🔹در فراخوان رهبر معظم انقلاب بهمناسبت تدوین الگوی پایه پیشرفت، از دانشگاهها و حوزههای علمیه و صاحبنظران خواسته شد که نظرات و پیشنهادهای خود را برای اصلاح و ارتقای این سند ارائه دهند. انشاءالله که این خواسته بهنحو احسن اجابت شود و جامه عمل بپوشد.
🔗 در ادامه، نکتههایی از استاد میرباقری درباره بایستههای الگوی اسلامی_ایرانیِ پیشرفت بازنشر میشود.
🔻هويت جامعه امروز ما، سه منشأ دارد: اسلامی، ملی و غربی.
🔻در طراحی الگوی پیشرفت باید اينها را بر محور هويت اسلامی بازسازی کنیم. البته در دوران گذار میتوانیم از منابع غربی هم استفاده كنيم.
✔️ استاد سید محمدمهدی میرباقری:
«هويت جامعه امروز ما، سه منشأ دارد: اسلامی، ملی و غربی. اينها بايد بر محور هويت اسلامی بازسازی شوند تا تمدن جديد درست شود. اما غرب میخواهد منطقه را بر محور هويت غربی بازسازی کند.
البته دستيابی به اين مقصد برای دوره گذار، شرايط خود را دارد. ممكن است در يك طراحی، از منابع غربی هم استفاده كنيم؛ ولی برای دوره مطلوب، بايد علم جديدی را توليد و منابع خودمان فراوری كنيم.
اگر ما بتوانيم الگوی پيشرفت را برپايهٔ مطالعات آکادميک خود و همکاری نهادهای علمی و فرهنگی و اجماع نخبگانی طراحی كنيم اين الگوست كه میتواند منابع معرفتی ما را به كاركرد اجتماعی برساند.»
☑️ @mirbaqeri
🔻 اصل بنيادينِ الگوی پیشرفت، مبارزه همهجانبه با مستکبران جهانی است.
🔻 [الگوی پیشرفت نباید سازشکارانه باشد.]
✔️ استاد سید محمّدمهدی میرباقری:
«يکی از ارکانی که در طراحی الگوی توسعۀ اسلامی ايرانی، بعضی از انديشمندان حوزۀ توسعه بر آن تاکيد کردهاند، "همگرايی" است. بنابراين، عميقترين لايۀ بنيادين جامعه، بنياد همدلی جامعه يا همان همگرايی و بهتعبيرديگر گرايش اجتماعی است.
همگرايي، عامل وحدت اجتماعی است اما بايد توجه داشت همانگونه که روند توسعه به سمت همگرايی ميرود حتماً به سمت واگرايی هم میرود. اگر از اين نکته غفلت شود بیشک در دام توسعۀ جهانی خواهيم افتاد.
غرب اين نکته را به خوبی دريافته است؛ ازاينرو همچنانکه از همگرايی جهانی صحبت میکند، از واگرايی نيز سخن میگويد؛ برای مثال، حملۀ نظامی آمريکا به خاورميانه، به ظاهر خلاف برنامهريزی توسعه و عقلانيت توسعۀ غرب است، حال آنکه از نظر خود غرب، اين اقدام بیشک در مسير توسعۀ غرب بوده و کارشناسی دقيقی بر آن حاکم است. اين همان واگرايی در دل همگرايی است.
جنگ جهانی جديدی که غرب به راه انداخته و روی آن سرمايهگذاری میکند، همان واگرايی در دل همگرايی است.
با مشاهدۀ مسير حرکت تاريخ و تقابل حق و باطل به وضوح میتوان ديد که به هر ميزان، حرکت تاريخ به همگرايی با جبهه حق نزديک میشود به همان ميزان نسبت به جبهۀ باطل دچار واگرايی میگردد. بیترديد مسير جامعۀ ايران در پيشرفت و توسعه، مسير درگيری و چالش با مستکبران جهانی است. اين نکته به عنوان يک اصل بنيادين مطرح است. دستيابی به الگوی جديد پیشرفت، جز در بستر يک درگيری همه جانبۀ سياسی، اقتصادی و فرهنگی با تمدن مدرن ممکن نيست. اين درگيری ممکن است به درگيری نظامی هم بکشد؛ اما در ساحت سياست، اقتصاد و فرهنگ که ابعاد اصلی جامعه هستند بیترديد يک درگيری همهجانبه رخ خواهد دارد. ازاينرو طراحی الگوی توسعه، بايد در دل اين مبارزه انجام شود. توليد يک الگوی توسعۀ مسالمتآميز با غرب و ايجاد دگرگونی با اين الگوی مسالمتآميز در مقياس ملی و بينالمللی و جهانی، غيرممکن است.»
☑️ @mirbaqeri
الگوی پیشرفت و فلسفه تاریخ .mp3
3.79M
🔊 استاد میرباقری | قطعه صوتی درباره مبانی الگوی پیشرفت، ۹۰/۱۲/۹۰
🔍 «همگرایی» برای توسعه، از بستر یک «واگرایی» عبور میکند.
☑️ @mirbaqeri
الگوی توسعه؛ سَبيل کفار .MP3
3.06M
🔊 استاد میرباقری | قطعه صوتی درباره رابطه علم کلام و الگوی پیشرفت
🔍 تولید الگوی پیشرفت، مبتنی بر نظام اعتقاداتِ حداکثری ممکن است.
🔍 الگوی توسعه غربی، سَبیل سلطهٔ کفار بر مسلمین است.
🔻فلسفه اسلامی کنونی، با وجودِ محاسنی که دارد، اگر ارتقا پیدا نکند، نمیتواند به سؤالات اساسی در زمينه الگوی پیشرفت پاسخ جدی بدهد.
✔️ استاد سید محمّدمهدی میرباقری:
«طراحی الگوی پيشرفت، مبتنی بر فلسفه اسلامیِ مضاف، يک گامِ رو به پيش است؛ حتی پرداختن به ادبيات توسعه با رويکرد تهذيبی و تهذيب گزارههای نظريات توسعه نيز يک گام رو به پيش است؛ اما اين دو رويکرد کافی نيست.
نبايد توقع داشت که فلسفه اسلامی موجود، به سؤالات اساسی در زمينه الگوی توسعه پاسخ جدی بدهد. گرچه بايد اذعان کرد محتوای فلسفه اسلامی و غايات آن، بهشدت تحت تأثير فرهنگ اسلام و غايات مذهب بوده است اما از نظر روش، نسبت به دين، لابِشَرط است؛ اين روش لابشرطی، گرچه در گام اول برای گفتوگو و مناظره با منکِران وحی، مؤثر است، اما برای دستيابی به معرفتهای کلی و مضاف، کفايت نمیکند؛ بنابراين، اگر فلسفه موجود، منبع نهايیِ دستيابی به مبانی قرار گیرد و فرآوری گردد، زمينه دو چالش خواهد شد؛ اول اينکه الگوی حاکم بر الگوی توسعه، يك الگوی فلسفی خواهد شد و نه يك الگوی دينی؛ لذا با فرض رسيدن به يک تمدن، از اين مسير، حاصل امر، تمدن فيلسوفان خواهد بود و نه تمدن انبياء.
البته "فلسفه"، لايهای از علومِ موردنياز در طراحی الگوی پيشرفت است، اما بحث درباره فلسفه اسلاميِ کنونی است. اين فلسفه، دانشی گرانسنگ است كه واجد سرمايههای فراوانی در مقابل ساير فلسفههاست؛ لذا نبايد فلسفه اسلامی را ادامه فلسفه يونان تصور كرد. (بیشک فلسفه با ورود به دنياي اسلام، دچار تحولات شگرفی از لحاظ غايات، وسعت مسائل و حتی حدود اوليه فلسفی شده است. حتی صدرالمتألهين برخلاف اينکه «الهيات بالمعني الاعم» را بهطور معمول مقدمه «الهيات بالمعني الاخص» قرار میدهند، اصل توحيد را مقدمه «الهيات بالمعني الاعم» قرار داده است؛ بحث اصالت وجود ايشان، چيزی جز اصل توحيد از منظر خود ايشان نيست؛ چرا كه «وجود» از منظر ايشان، به يک معنا، برابر با حضرت حق است؛ به همين دليل تلاش میكند كه همه عالم را ذيل حضرت حق تفسير کند. بنابراين نبايد اين فلسفه را ادامه فلسفه يونان تصور كرد.)
اما با وجود اين، به دو دليل نمیتوان آن را منبع عالی استخراج مبانی توسعه قرار داد؛ چون اولاً روش اين فلسفه نسبت به دين، لا بشرط است؛ لذا سکولار بودن آن در روش، موجب شده است که استنادِ "منطقی" اين دستگاه به دين، ناتمام باشد و هماهنگی و انسجام ادبيات آن با وحی، بهسادگی قابلاثبات نباشد؛ ثانياً اين فلسفه، بيشتر به چرايی و چيستی میپردازد و از آنجا كه به فلسفه تکامل نپرداخته است، مشكل میتوان مبانی برنامهريزی تکامل اجتماعی را از آن استنباط كرد.» ۹۲/۲/۱
☑️ @mirbaqeri
🔻ما باید به قلهٔ علمِ کنونی سوار شویم و آن را مُسخّر کنیم و در دستگاه خودمان استحالهاش کنیم.
✔️ استاد سید محمدمهدی میرباقری:
🔹غرب، ترکیب نخودولوبیا نیست که گزینش کنیم. غرب، سیستم است که باید با طراحی جدید، در تمدن اسلامی منحل شود. ما قائل به استحاله تمدن غرب در تمدن جدید اسلامی هستیم... .
🔹شکاف اسلام و تجدد با جمع ارزشها رفع نمیشود. اینکه بدون توجه به یکپارچگی غرب، علم و تکنولوژی را وارد کنیم و بکوشیم که صرفاً جلوی ورود اخلاق و فرهنگ غربی را بگیریم و به اصطلاح بخواهیم «ژاپن اسلامی» به وجود آوریم، نوعی سادهانگاری و غفلت از سیستم و پیوستار سبک زندگی و تأثیر و تأثر ابعاد آن بر یکدیگر است و در عمل هم شدنی نیست، وقتی بیدار شویم خواهیم دید که نظریهٔ «ژاپن اسلامی»، همهٔ هویت ما را فروپاشیده است.
🔹ما باید به قله علم کنونی سوار شویم و آنرا مسخر خودمان کنیم و در دستگاه خودمان استحالهاش کنیم. مثل کودی که شما پای یک درخت سیب میریزید، استحاله میشود و به سیب تبدیل میشود. تمدن غرب را باید اینگونه در جهاز هاضمه فرهنگ اسلام هضم کنیم. فرهنگ اسلام ظرفیت این هضم را دارد.
☑️ @mirbaqeri
🔻باید فرهنگ دینی را بهنسبتی بر تکنولوژی موجود تحميل کنيم.
✔️ استاد سيد محمّدمهدی ميرباقری:
«نبايد تصور شود که در دوره گذار میتوان به هر صورتی از علم و تکنولوژی موجود استفاده کرد، بايد با مدل و برنامه خاص حرکت و اقدام کنیم. نبايد تلقی عمومی اين باشد که صنعت غرب، مثل موم در دست ماست. صنعت اگر آمد فرهنگ خودش را هم میآورد و اگر فرهنگش را نياوَرَد بهرهوری از آن کاهش پيدا میکند.
از طرف ديگر، اينگونه هم نيست که ما مجبور به پذیرش روابط تکنولوژی باشيم، بلکه ما هم میتوانيم خودمان را بهنسبتی بر آن تحميل کنيم. اگر مهندسی تکامل تکنولوژی براساس يک فرهنگ صحيح انجام گرفت، میتوان در نرمافزارها و مفاهيم حاکم بر تکنيک دست برد و آرامآرام تغييرات مورد نظر را در لايههای عميقتر بهوجود آورد؛ آن وقت میتوان در مرحلهای ادعا کرد که اين تکنولوژی مربوط به ما است وگرنه تکنولوژیای که منطق و فلسفه حاکم بر آن در اختيار ما نباشد، در اختيار ما نخواهد بود و ما فقط مصرفکننده خواهیم بود، نه صاحب و مالک و واجد آن.
👈 واجديت علم و تکنولوژی به تسلط بر آن است و نه مصرف آن. در اين هنگام است که میتوان از علم و تکنولوژی عبور کرد و به توليد مورد نظر رسيد. اشکال مهمی که به حوزههای دانشی برخی کشورها وارد است همين است که خودشان صاحب علم و تکنولوژی نيستند. آنها وقتی صاحب علم و تکنولوژی هستند که بر صفر تا صد تکنولوژی، مسلط باشند، حتی اگر آن را خودشان توليد نکرده باشند.» ۱۳۹۰/۱۲/۶
☑️ @mirbaqeri
🔻کاری نکنیم که جنگهای فرقهای مذهبی که دشمن دنبال میکند، شعلهور شود.
✔️ استاد سید محمدمهدی میرباقری:
«ما بايد مواظب جنگهای فرقهای مذهبی که دشمنان ايجاد میکنند، باشيم و به آن دامن نزنيم. مواجهه ما با مسئله جريان سقيفه، برخورد علامه اميني(ره) باشد. برخورد ایشان برخوردی است که مناقشهبردار نيست. بعضی به ایشان اعتراض میکردند که وحدت اسلامی را به هم زده. خُب، خيلی بزرگان از ايشان دفاع کردند. يک مقالهای مرحوم شهيد مطهری(ره) دارند «الغدير و وحدت اسلامی». آن مقاله را ببينيد. آنجا تأکيد میکنند که اين نوع بحث، مبدأ وحدت جامعه اسلامی است. بالاخره يک مباحث جدیای وجود دارد اين مباحث بايد طرح بشود؛ طرح نشدنش آتش زيرخاکستر میشود؛ ولی بهگونهای طرح بکنيم مثل علامه امينی، که حق، روشن و شفاف بشود. [یا وقتی] ايام فاطميه است، عزاداری حضرت زهرا(س) باشکوه برقرار بشود. اين هيچ لطمهای به وحدت نمیزند، اما ادبيات و نحوه مواجهه ما بايد مثل علامه امينی باشد و از آن زاويه بحث بکنيم.
ما کاری نکنيم که جنگهای فرقهای مذهبی را که دشمن دنبال میکند، شعلهور بکنيم.
عظمت کاری که هيئات انجام میدهند _که واقعاً عظيم است _ میطلبد که يک سرمايهگذاری بيشتری روی آن بشود. شما سروران و عزيزانی که اهل اين وادی هستيد، الحمدالله توانا هستيد؛ خدا به شما عطا کرده. سعی کنيد که اين توانايیها افزايش پيدا کند. در مقياس اين کار بزرگ، دائماً خودمان را بازسازی بکنيم، هيئات را بازسازی بکنيم و سعی بکنيم که هيئات همراه با دستگاه مرجعيت و بهخصوص هدايتها و نظارتهای مقام معظم رهبری(حفظهالله) باشند و به يک کانونی تبدیل شوند برای تحقق گفتمانهايی که از جامعه، مطالبه میشود».
☑️ @mirbaqeri
🔻علوم و معارفی که امام صادق(ع) منتشر کردند، بشر را تا قبل از ظهور کفایت میکند.
✔️ استاد سید محمّدمهدی میرباقری:
«وجود مقدس امام صادق(ع)، حيات طیبه و علم و معارف را تا آن اندازهای که میتوانست در قبل ظهور تحقق پیدا کند، در عالم انسانی دمیدند و بسط دادند؛ زيرا بنا بر فرمایشهای ائمه اطهار(ع)، حقايق تا دوره ظهور، محجوب است و آن مقداری که ممکن بود واقع و ظاهر شود، بهوسيله امام صادق(ع) - هم به نحو کلی به دوستان اهل بيت(ع) و هم به نحو جزئی برای خواص- واقع شد؛ هم در زمان اهل بيت(ع) بوده و هم در بعد از آن زمان تاكنون.
اگر هم اکنون افرادی مثل جابر وجود داشته باشند، علم امام صادق هم هست! اگر کسی "ظرف" شد امام صادق(ع) هم منتظرند؛ امام صادق(ع) ابايی ندارند که تعليم کنند.
فقط مسئله اين نيست که امام صادق(ع) "فقه" فرمودهاند، بلکه حياتی در عالم انسانی دميدند و نوری را در عالم انسانی تجلی دادند که اين نور، شیعه را تا عصر ظهور میبرد. اين علم و حقيقتی که از آستان آن حضرت اظهار شد، دريايی از نور و حيات است تا در آن شناوری کنيم و در آن زنده و متنعم باشيم و تا قبل از ظهور کفايت میکند و انسانها به اندازه ظرفشان از اين دريا و از اسرار آن و از ظاهر و باطن آن بر میدارند».
☑️ @mirbaqeri