💥 «بیانیۀ گام دوم» پاسخی است به مسئلۀ مستحدثۀ دوران ما
💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری:
🔹 از منظرِ بیانیۀ گام دوم، میتوان گفت که #مسئلۀ_مستحدثۀ اصلیِ ما دوران جدیدی است که با رنسانس شروع شد که محصولش یک تمدّن مادیِ فراگیر در جامعۀ جهانی است.
🔹 اگر فرضاً به قبل از انقلاب اسلامی برگردیم، مسئلۀ مستحدثۀ دنیای اسلام در مواجهه با دنیای غرب چه بود؟ آیا کارخانه و ماشین و قطار برقی و نظام خیابانها مسئلۀ مستحدثۀ ما بود؟ خیر، مسئلۀ مستحدثۀ ما #انقلاب_صنعتی و بلکه مسئلۀ «تمدّن» و مسئلۀ دوران مدرن بود.
امروز دورانی شکل گرفته که زندگی را از بندگی جدا کردهاند. اگر بگویید روح تمدّن مدرن چیست، میگوییم: سکولاریسم و عرفیسازی و جدا کردن ساحت دین و زندگی. آنها برای ساخت این تمدّن، شش ـ هفت مرحله کار کردهاند؛ اول، ایدئولوژیشان را تولید کردهاند که رکن مهم و جانِ ایدئولوژیشان همین عرفیسازی و زمینیسازی و جدا کردن دین از زندگی بشر و عاری ساختن عرصۀ حیات از آموزههای قدسی است. سپس بر اساسِ این ایدهها، دکارت و کانت و هگل و... فلسفههای جدیدی را تولید کردند؛ بعد از شکلگیری این اندیشههای فلسفی، تحولات علمی اتفاق افتاد و بعد از آن، در همان دوران، انقلاب صنعتی به راه افتاد و ساختارهای جدید جهانی و ملی درست شد و سپس #سبک_زندگی و محصولاتِ قابلِمصرف ایجاد کردند. این تمدّن حاصلِ دورانی است که با یک ایده (ایدۀ جدا کردن دین از زندگی) شروع میشود و همین ایده است که کمکم بسط پیدا میکند و به یک تمدّن تبدیل میشود و یک سبک زندگیِ فراگیر و دهکدۀ واحدی با ایدئولوژی واحد به وجود میآورد. سردمداران این تمدّن میخواهند همۀ عالَم را یکدست کنند؛ لذا اسناد بینالمللی (مثل سند 2030 و...) مینویسند و آن اسناد توسطِ کشورهای جهان امضاء میشود و همۀ کشورها مکلف میشوند که به این اسناد عمل کنند تا جامعۀ جهانی همبافت شود.
🔹 مسئلۀ مستحدثۀ امروز ما یک تمدّن فراگیر است که حاصلِ یک انقلاب علمی و صنعتی است. در مقابل این مسئلۀ مستحدثه، چه کاری باید انجام دهیم؟ آیا باید مجموعههای تبلیغی درست کنیم و یا #کتاب بنویسیم؟ همه اینها خوباند ولی پاسخ این مسئله نیستند. پاسخِ این مسئله ایجادِ یک دورانِ جدید است که با یک انقلاب شروع میشود و مراحلی را طی میکند و میتواند در مقابل دورانی که آنها ایجاد کردند تمدّنی دیگر ایجاد کند و جامعه جهانی را به عصر جدید دیگری وارد کند. #انقلاب_اسلامی گام اول از این فرایند است. ایده این انقلاب اولاً باید اسلامی باشد و ثانیاً جهانی باشد و بتواند در مقابل رنسانس، دوران جدید را برای جامعۀ بشری رقم بزند؛ چرا که نزاع انقلاب با رنسانس بر سر نظام بینالملل و جامعۀ جهانی است نه صرفاً بر سر مناسبات ملی و ضداستبدادی یا ضداستعماری. بعد از انقلاب اسلامی، #نظام_اسلامی ساخته شد و در ادامه، باید بهسمت #دولتسازی_اسلامی و #جامعهسازی و #تمدّنسازی برویم؛ این #فرایند_پنجمرحلهای، پاسخگوی مسئلۀ مستحدثۀ دوران ماست. من ترسیمِ این فرایند را نوعی #تفقه دینی میبینم. مگر تفقه دینی چیست؟ اگر بخواهیم از منظر دینی نگاه کنیم مسئلۀ مستحدثۀ امروز ما همین تمدّن مادی کنونی است و پاسخش فرایندِ پنجمرحلهایِ تمدّنسازی است که انشاءالله در #چلۀ_دوم انقلاب اسلامی ادامه خواهد یافت.
🔹 این نگاه به مسئلۀ مستحدثه و نحوۀ مواجهه با آن، خیلی عمیقتر از مواجهه با «نظام اقتصادی مادی» و نظامهای دیگر است. اینگونه نیست که ما صرفاً با نظام اقتصادیِ مارکسیسم یا سرمایهداری مواجهیم و باید در مقابل آن، نظام اقتصادی اسلامی را طراحی کنیم؛ مسئلهْ فراتر این سطح است؛ ما با «تمدّن» مواجهیم و در مقابل آن باید تمدّن دیگری بسازیم؛ بلکه ما با یک #دوران مواجهیم و در مقابل آن باید دوران جدیدی را رقم بزنیم. از منظر #بیانیۀ_گام_دوم، این عصر جدید، با جمع بین دین و دنیا و بر اساسِ اسلام ناب، اتفاق افتاده است.»
(منبع: #کتاب_عصر_جدید)
☑️ @mirbaqeri_ir
💥 در رابطۀ «امام و امت»، دولتسازی اسلامی بهمعنیِ شکلگیری «امت وسط» است.
(نظام⬅️دولت⬅️جامعه)
🔹 من اگر بخواهم #دولتسازی_اسلامی را ترجمه کنم میتوانم بگویم بهمعنیِ شکلدهی به #امّت_وسط است. ◀️ اگر میخواهیم جامعۀ ما اسلامی شود، کافی نیست که رهبرِ نظام، اسلامی بیندیشد و اسلامی عمل کند؛ بلکه به یک امّت وسطی احتیاج داریم که بتواند آن ایدهها را به برنامههای مدیریتی و راهبرانه تبدیل کند و جامعه را براساس آن تفکر و ایده پیش ببرد تا کمکم «جامعۀ اسلامی» ساخته شود.
🔹 ما در مرحلۀ «انقلاب اسلامی»، نیاز چندانی نداشتیم که دولت اسلامی (با تعریف دقیقِ آن) وجود داشته باشد، ولی در مرحلهای که میخواهیم به تمدّنسازی برسیم، چنین نیازی وجود دارد؛ چرا که اگر دولت (بهمعنای نظام حاکمیت و کارگزاران حکومتی)، بر اساسِ اسلام حرکت نکند، خلأِ بین «رهبری» و «بدنۀ جامعه» پُر نمیشود.
🔹 شیوههای راهبرانۀ مدرن در عرصههای سیاست، فرهنگ و اقتصاد، رقیب جدی ما هستند و جریان یافتنِ ایدههای رهبری در بدنۀ جامعه را تحمل نمیکنند و بلکه مانع انتقالِ آن به سطح جامعه میشوند و نمیگذارند که آن ایدهها به رفتار عمومی و سبک زندگی تبدیل شود.
اصولاً همۀ ما بهنسبتی تحتِتأثیر تمدّن غرب هستیم و اگر اطراف خودمان را نگاه کنیم، آثارِ تمدّن غرب را میبینیم که با زندگی ما آمیخته شده است. حتی عدهای هستند که مبانیِ فکریِ تمدّن غرب و ساختارهای آن را آگاهانه پذیرفتهاند و با آن همنوا و همراه هستند؛ اینها مدعیِ #مدرنیزاسیون و اصلاح قرائت دینی هستند و میگویند مدرنیته را بیاورید و کشور را با آن، مدرنسازی کنید و آنجا که مدرنسازی با دینداریِ مردم نمیخواند، قرائت دینیِ مردم را به نفعِ مدرنسازی عوض کنید. در مرتبۀ بعد، رقیبِ اندیشۀ انقلاب اسلامیْ طرفدارانِ مدل «مدرنیته اسلامی» هستند. این مدلهای رقیب، تا کنون سایشهای زیادی با انقلاب اسلامی پیدا کردهاند.
این تأثیرپذیریها از تفکر غربی و دستگاههای مدرن، در ساختارهای قوای مختلف کشور و نظام فرهنگی و نظام رسانهای ما نیز وجود دارد. حال، باید چه تغییری اتفاق بیفتد؟ ◀ حاکمیت باید بهلحاظِ بافت نیروی انسانی و اخلاق و مهارت و عقلانیتِ نیروهای انسانی، با دستگاه رهبری هماهنگ شود تا بتواند حاملِ ایده و اندیشه و تفکر رهبری برای ادارۀ جامعه باشد.
🔹 رهبر انقلاب اسلامی در بیانیۀ گام دوم، #هفت_مسئله را مطرح میکنند و میفرمایند که این هفت مسئله را در اولویت بگذارید و حول آنها کار کنید و آنها را بومیسازی کنید. ما اگر نتوانیم بر اساس تفکر اسلامی، این هفت موضوع را بومیسازی کنیم، نمیتوانیم در مقابلِ سبک زندگی مدرن، سبک زندگی اسلامی را ایجاد کنیم. سبک زندگیِ مدرن گرانبار از نظریات علمی فراوانی است و فلسفهها، اندیشههای راهبرانه، دانشها، و فناوریهای بشریِ گسترده و همچنین ساختارهای اجتماعی و نظام محصولات مختلف، آن را پشتیبانی میکند. آنها سبک زندگی را اینطور درست کردهاند. شهرسازی آنها هم حاصل همین اندیشهها و پشتیبانیهای فلسفی و علمی و تکنولوژیکی است. آنها مجموعۀ نیازمندیها را شکل دادند و برای ارضاءِ این نیازمندیها مناسباتی را درست کردند و شهرها را شکل دادند که در این شهرها، نظام نیازمندیها چرخش میکند و ارضاء میشود.
اگر ما میخواهیم فیالمثل شهر اسلامی بسازیم، به پشتوانههای متناسب با مکتب خودمان، نیاز داریم؛ اما چنانچه از همان پشتیبانهای غربی استفاده کنیم، شهرسازی اسلامی شکل نمیگیرد؛ یا اگر شهر اروپایی را الگو قرار دهیم و فقط میکدهها را خراب کنیم و بهجایِ کلیساهایش مسجد بسازیم، شهر اسلامی شکل نمیگیرد.
🔹 باید توجه کرد که دینی شدنِ دولت، یک امرِ تخصصی است؛ ◀️ هماهنگی بین «تخصصها» با رهبری جامعه، رسالت سنگین و پیچیدۀ دوران ماست. نباید منتظر باشیم که دانشگاههای مدرن، دانش و فناوری تولید کنند و ما فقط استفاده کنیم؛ اگر این محصولات را بیاورید، فرهنگ خودش را هم میآورد؛ برای مثال، فضای مجازی میآید و با خودش ادبیات و فرهنگ خودش را میآورد و قتلگاه جوانان میشود. من نمیخواهم بگویم که به هیچ وجه، از تکنولوژی غربی نمیتوان استفاده کرد؛ چون ما در مقابلِ آنها #مجبور نیستیم. آن ابزارها اقتضائات خودشان را دارند و میخواهند آن اقتضائات را بر ما تحمیل کنند، اما ما هم در دوران گذار از آنها استفاده میکنیم و اقتضائات مکتب خودمان را بر آنها تحمیل میکنیم و آرامآرام آنها را #استحاله میکنیم و مسیر خودمان را مییابیم. ما منتظر نمیمانیم که دائماً آنها تولید کنند و ما پشتسرشان حرکت کنیم! اگر راهبریِ سبک زندگیِ ما همیشه در دست آنها باشد، چرا نام آن را «اسلام» بگذاریم؟! اگر سبک زندگی ما را آنها مدیریت کنند، ما هم لاجرم تحت ولایت آنها و زیر چتر مدیریت مادی خواهیم بود.
(منبع: #کتاب_عصر_جدید)
☑️ @mirbaqeri_ir
💥 «امت وسط» چه کسانی هستند و مأموریتشان چیست؟
💥 بیانیۀ گام دوم، مبنایِ ساماندهیِ «امت وسط»
💠 استاد سید محمدمهدی میرباقری:
«بر اساسِ بیانیۀ گام دوم، کانّه باید یک مجموعهای به عنوان #امّت_وسط پیدا شوند که وظیفۀ #دولتسازی_اسلامی را به عهده بگیرند. این قشرِ دولتساز همان نسل جوانِ اخلاقی، بصیر، انقلابی، متخصص، بامهارت و جهادی است که در متن انقلاب اسلامی روییده است و میتواند موتورِ محرکۀ انقلاب اسلامی برای حرکت رو به پیش باشد. اساساً ادامۀ هر انقلابی، بهخصوص انقلاب ما، منوط به این است که در درون آن، یک نیروی محرکهای متناسب با مقیاس انقلاب تولید شود، و الّا آن انقلاب افول میکند.
امروز نسلی با تفکرِ تمدّنی پا به میدان گذاشته است که معنیِ تمدّن اسلامی و میدانِ درگیری تمدّنی را میفهمد و میشناسد. نگاه این نسل، ایدۀ «دین حداقلی» نیست و دین را صرفاً یک فرهنگ نمیداند، بلکه معتقد است که دین میتواند دولت، جامعه و تمدّن جدیدی بسازد. ◀️ این مجموعۀ جوان، که آنها را امّت وسط میدانیم، باید بهسمت دولتسازی اسلامی حرکت کنند تا زمینۀ ساخت «جامعۀ اسلامی» فراهم شود.
به عبارت دیگر، ◀️ ارتباط بین «ولیّ جامعه» با «کفِ جامعه و تودههای مردمی» بهصورتِ مستقیم نیست (نمیخواهم تعبیر «پوپولیستی» را به کار ببرم، چون تعبیر دقیقی نیست). درست است که تودهها باید همراهی کنند، اما سؤال این است که آنها چگونه باید همراهی کنند؟ مثلاً آنها خانهها و شهرها را چگونه بسازند که بر اساس اسلام باشد؟ نظریۀ «دین حداقلی» میگوید «مردم روش خانهسازیشان را باید از دانش مدرن یاد بگیرند و دانشمندان اروپایی بیایند و معماری و بهداشت عمومی و شهرسازی را به آنها یاد دهند؛ رهبر جامعۀ اسلامی هم فقط بگوید نماز هم بخوانید و دروغ هم نگویید»! ولی نظریۀ دینِ حداکثر و تفکرِ تمدّنی میگوید «تمدّن اسلامیْ ژاپن اسلامی نیست؛ نه ژاپن، اسلامی میشود نه اسلام، ژاپنی میشود؛ چنانچه ما مدل شهرسازی و مدلهای دیگر را از غربیها یاد بگیریم و سپس آن را با اخلاق اسلامی ترکیب کنیم تمدّن اسلامی شکل نمیگیرد؛ باید همۀ عرصهها تحتِتأثیر فرهنگ اسلام باشد و بر اساس فرهنگ و ادبیات اسلامی و مناسبات ملی، بومیسازی شود».
مردم انقلابی ما در آنجایی که باید بهصورتِ مستقیم به سخنان نظام و رهبری عمل کنند، حقیقتاً عمل میکنند؛ اما آنجایی که ایده اقتصاد مقاومتی باید به مدل اقتصادی تبدیل شود، نمیتوانیم از مردم توقع چندانی داشته باشیم و به آنها انتقاد کنیم؛ چون مردم میگویند ما از این چیزها سر در نمیآوریم، شما بگویید چه کار کنیم! خب، چه کسی باید این وظیفه را برعهده بگیرد؟ فرضاً چه کسی باید کالای ملی را به کالای ملیِ قابلرقابت تبدیل کند تا مردم هم تبعیت کنند و کالای ملی مصرف کنند؟ ◀️ تبدیل شدنِ این ایدهها به برنامههایی که مردم با آن هماهنگ شوند، کارِ این امّت وسط است. تا وقتی که این اتفاق نیفتد جامعۀ اسلامی شکل نمیگیرد. اگر این کار انجام نگیرد، نمیتوان از جامعه توقع داشت که در موضوعات تخصصی هم تبعیت کند! اگر امّت وسط آن ایدههای اسلامی را به برنامه تبدیل کند و نهادها و الزاماتش را هم بسازد، میتوان از عموم مردم انتظار داشت که در آن چارچوب عمل کنند؛ ولی وقتی امّت وسط کار خودش را انجام ندهد، نمیتوانید به مردم بگویید که شما در این زمینهها تخلف کردهاید! چرا که عرصههای تخصصی برای آنها چندان روشن نیست.
پس، اگر بخواهیم ولایت ولیّ فقیه به #کف_جامعه بیاید و امّتی بر محور امام مسلمین شکل بگیرد و ولایت حقه در همۀ عرصههای زندگی (عرصۀ خوراک، پوشاک، مسکن، ازدواج، اشتغال، تحصیل، تفریح و...) جریان یابد و دین در این ساحتها حاضر باشد، باید با همتِ نسل جوان انقلابی، ساختارها و مفاهیم اسلامی شکل بگیرد. ◀️ این نسل باید با تمسک به بیانیۀ گام دوم، تفکر اسلامی و انقلابی را به سبک زندگی تبدیل کند و آن وقت تودههای مردم و امّت اسلامی در این سبک زندگی، زندگی میکنند. نقش مردم این است که وقتی آن ایده به سبک زندگی تبدیل شد، بپذیرند و همراهی کنند و در آن چارچوب حرکت کنند و الّا خودشان نمیتوانند سبک زندگی را طراحی کنند. به عبارت دیگر، وقتی دولت اسلامی ساخته شود، مردم در ساحت نظامات محقَّقِ اسلامی زندگی میکنند و رابطۀ بین امام و امّت برقرار میشود و جامعۀ اسلامی شکل میگیرد.»
(منبع: #کتاب_عصر_جدید)
☑️ @mirbaqeri_ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💥 #رزمایش_مواسات نباید رخنهپوشِ دولت مدرن باشد.
💥 جمعیت عدالتخواه و #عدالتخواهان_جوان به میدان بیایند و مدلهایی طراحی کنند که رزمایش مواسات به الگوی فراگیر تبدیل شود و مقدمه #دولتسازی_اسلامی در پساکرونا گردد.
#استاد_میرباقری
☑️ @mirbaqeri_ir