•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_بیستودوم
#سوره_مریم
#قسمت_اول
#مدرس_خانم_طوسی
✅موضوع کلی آیات ۲۲ تا ۲۶ سوره مبارکه مریم: حضرت مریم علیهاالسلام در کشاکش طوفانهای زندگی
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
آیه ۲۲/مریم:
💫فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكَانًا قَصِيًّا
موضوع: بارداری حضرت مریم علیهاالسلام
حضرت مریم(ع) بعد از بارداری، حمل خود را به مکان دوری بُرد.
🌱«باء» در «فَانْتَبَذَتْ بِهِ» برای تعدیه است
🌱«قَصِیّ» بر وزن فعیل به معنی مکانی دور است.
نکته: گاهی انسانهای پاک باید به خاطر دور ماندن از تهمت مردم، از آنان فاصله بگیرند.
⁉️سوال: مدت حمل یا دوران بارداری حضرت مریم(ع) چه اندازه بود؟
فخر رازی ۶ وجه در تعیین مدت حمل ذکر کرده است: ۹ماه، ۸ماه، ۷ماه، ۶ماه، ۳ساعت، یک ساعت.
سپس براب دوره یکساعت دو لیل ذکر کردهاند:
الف: با توجه به حرف «فاء» در این چند آیه، «فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ...فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ...فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا...»
حرف «فاء» برای تعقیب است یعنی امور یادشده بیفاصله رخ داده است و این موجب یک ساعت بودن مدت حمل است.
ب: خداوند در وصف حضرت عیسی(ع) در آیه ۵۹/آلعمران چنین فرمود:
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ.
پس ثابت شد که عیسی(ع) با «كُنْ فَيَكُونُ» به دنیا آمد و این کار، مدت حمل ندارد. زیرا مدت حمل برای کسی است که از نطفه خلق شده باشد.
🌱در آن برهه، حضرت در یک حالت بیم و امید به سر میبرد؛
بیم از تهمت و افتراء افراد نادان و جاهل بنیاسرائیل که با آن همه سرمایه معنوی برای تربیت یافته دودمان حضرت زکریا(ع) بسیار دردناک و مرگآور بود.
و امید به تولد پیامبر موعود که یک تحفه بزرگ آسمانی بود.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
آیه ۲۳/مریم:
💫فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ إِلَىٰ جِذْعِ النَّخْلَةِ قَالَتْ يَا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هَٰذَا وَكُنْتُ نَسْيًا مَنْسِيًّا.
موضوع: آرزوی مرگ و درخواست فراموش شدگی
حضرت مریم(ع) با آن همه سابقه قِداست و کرامت، وقتی در آستانه مادرشدن قرار گرفت آرزو کرد کاش پیش از این مُرده بودم و کاش چیز بیمقداری بودم که به حساب نمیآمد و فراموش شده بود.
⁉️سوال: علت آرزوی مرگ و منسیّ شدن از طرف حضرت مریم(ع) چه بود؟
به فرموده امام صادقع(ع)، نادانی قوم یهود علت آرزوی مرگ ایشان بود.
و همچنین شرایط سخت و مشکلاتی که حضرت مریم(ع) در آن لحظات با آن دست به گریبان بود. مصائبی مانند وضع حمل بدون قابله و دوست و یاور، در بیابانی تنهای تنها، نبودن محلی برای استراحت و آبی برای نوشیدن و غذا برای خوردن، عدم وجود وسیله برای نگهداری مولود جدید.
نکته۱: گاهی مُردن از زندگی با بدنامی بهتر است.
نکته۲: مومن نباید خود را در مظانّ اتهام قرار دهد.
مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»: لاتَفَعَلْ ما یَشینُ العِرضَ والاِسم.
هیچوقت به كاری كه باعث بدنامی و لطمه زدن به حیثیت تو میشود اقدام مكن. (فهرست غرر، ص ٢٤٢)
نکته۳: گاهی عدهای از روی لجاجت و عناد و دشمنی به دیگران تهمت ناروا میزنند.
مثلا در مورد علماء و مراجع عظام تقلید صحبتهای ناصواب ایراد میکنند.
یکی از تبعات این بیانات این است که اعتماد بین بین انسانها را از بین میبرد و جامعه ناامن میشود.
خداوند در آیه ۳۶/إسراء میفرماید: وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
آیه ۲۴/مریم:
فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا.
موضوع: شناسایی منادی حضرت مریم علیهماالسلام
مفسران درباره فاعل «فَنَادَاهَا» دو احتمال دادهاند:
۱.فرشته الهی که برابر آیات پیشین با حضرت مریم(ع) گفتوگو میکرد.
۲.حضرت عیسی(ع) با مادر خود سخن گفت و او را دلداری داد.
احتمال دوم، افزون بر سازگاری با سیاق آیات، دو مؤید نیز دارد:
الف: قید «مِنْ تَحْتِهَا» با حال نوزاد نسبت به مادرش همخوانی دارد و به توجیه نیاز ندارد.
ب: فاعل دراین آیه و آیات بعدی، حضرت عیسی(ع) است و مضمون آن سخنان ایشان است.
ادامه دارد...↩️
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_بیستودوم
#سوره_مریم
#قسمت_دوم
#مدرس_خانم_طوسی
در ادامه تفسیر آیه ۲۴ سوره مبارکه مریم(ع) به دیدگاه مفسران درباره معنای «سریّا» پرداخته شد:
۱. برخی این واژه را از «سریان» به معنای نهر آب روان گرفتهاند و مرادشان نهر آبی است که در آن منطقه خشک از زیر پای حضرت مریم روان شد.
زیرا نخستین نیاز مادر در حال زایمان، آب است.
۲.بعضی دیگر «سریّا» را از ماده «سرو» گرفته و اصل آن را «سریو» به معنای انسان شریف، پاکنژاد و بزرگمنش دانستهاند.
زیرا مشکل اساسی حضرت مریم(ع) وجود یک حامی در برابر تهمتهای قوم یهود بود که خداوند حضرت عیسی(ع) را به ایشان عطا فرمود که با آمدنش از مادرش دفاع کرد و غم را از او زدود.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
آیه ۲۵/مریم:
💫وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَيْكِ رُطَبًا جَنِيًّا.
موضوع: هدف از فرمان اهتزاز
⁉️سوال: علت فرمان به تکان دادن تنه درخت خرما چه بود؟
۱. به خاطر اینکه نخست شاخه خشکیده به برکت دستان حضرت مریم(ع) سبز و بارور شود و سپس آن حضرت از آن میوه بهرهمند گردد.
۲.دستور تکان دادن درخت خرما، حامل درس عبرت و آموزندهای است که حتی در سختترین شرایط زندگی دست از تلاش و کوشش نباید برداشت.
👈از تو حرکت از خدا برکت
⁉️اگر معجزه مخصوص انبیا و امامان است پس ظهور این گونه معجزات برای حضرت مریم(ع) چگونه بود؟
در رابطه با کرامات پیش گفته شده، دو احتمال هست:
۱.همه کرامات از حضرت مریم(ع) بود.
۲.ارهاص حضرت عیسی(ع) بودند که به دست مادرش آشکار شد.
✔️ارهاص اصطلاح کلامی است و به پیش درآمد معجزه پیامبر گفته میشود (معجزه مقدماتی).
ظهور خرق عادت برای غیر پیامبران و امامان هیچ گونه مانعی ندارد، این همان چیزی است که نامش را «کرامت» میگذاریم.
همچنین در آیات قرآن از حضرت مریم(ع) به جلالت و عظمت، ستایش شده است:
۴۲/آلعمران: وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ
و ایشان را جزء قانتان شمردهاند:
۱۲/تحریم: وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي ... صَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ.
با استناد به این آیات، احتمال اینکه اینها کرامات حضرت مریم(ع) بوده، تقویت میشود.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
آیه ۲۶/مریم:
💫فَكُلِي وَاشْرَبِي وَقَرِّي عَيْنًا فَإِمَّا تَرَيِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَٰنِ صَوْمًا فَلَنْ أُكَلِّمَ الْيَوْمَ إِنْسِيًّا.
موضوع: روزه سکوت
ظاهر آیات فوق نشان میدهد که مریم به خاطر مصلحتی مأمور به سکوت بود اما از تعبیر آیه چنین برمیآید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شدهای بود، به همین دلیل، این کار را بر او ایراد نگرفتند.
ولی در شرع اسلام ، مشروع نیست.
👌البته یکی از آداب صوم کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن، زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند.
نکته۱: نذر سابقهای بس طولانی دارد و میتوان برای خارج شدن از برخی بنبستها به نذر متوسل شد.
نکته۲: در هر نذر قصد قربت لازم است و باید نام خدا برده شود.
نکته۳: گاهی باید در برابر حرف مردم سکوت کرد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
✅جمع بندی آیات ۲۲ إلی ۲۶ سوره مبارکه مریم:
پس از ابراز نگرانی حضرت مریم(ع) و غمگین شدن وی، چند دستور رسید که همگی با حفظ تفاوت آنها، در حزنزدایی سهیم بودند:
۱.ألّا تَحزني: که نهی ارشادی از مبدأ الهی بود و در تسلیٰ بخشی اثرگذار.
۲.قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا: جوشش آب گوارا از زیرپا، همچون بهشت خرم مایه رفع افسردگی بود زیرا صبغه کرامت داشت.
۳.وَهُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ...: دستور به اهتزاز تنه خشکیده درخت خرما که در نتیجه آن زنده شد و رطب تازه داد.
۴.فَكُلِي وَاشْرَبِي: فرمان بهرهوری مسرورانه از آن آب و ازاین میوه که به زعم عدهای مناسبترین میوه در زمان حمل برای مادر و کارگیری نوزاد، خرما است.
۵.فَقُولِي إِنِّي نَذَرْتُ لِلرَّحْمَٰنِ صَوْمًا: دستور به دادن پاسخ صحیح در برابر پرسشهای وهن آور.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin