#تفسیر_آیات_دعایی #قرآن #دعا
#رمضان_ماه_قرآن_و_نیایش
#پست_۱
رَبَّنا وَ اجعَلنا مُسلِمَين‌ِ لَك‌َ وَ مِن ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسلِمَةً لَك‌َ وَ أَرِنا مَناسِكَنا وَ تُب عَلَينا إِنَّك‌َ أَنت‌َ التَّوّاب‌ُ الرَّحِيم‌ُ (بقره/۱۲۸)
(حضرت ابراهیم وحضرت اسماعیل علیهما السلام می فرمایند:) پروردگار ما! ما دو نفر را نسبت به خودت #مسلم قرار ده و همچنين از ذريه ما امّت مسلمي براي خود قرار ده و وظايف عبادي و يا مواضع #عبادت را به ما نشان ده و بر ما بازگشت نماي « #توبه ما را بپذير» بدرستي که تو بسيار توبه پذيرنده و بخشاينده‌اي
در تفسير مسلم در كلمات مفسرين وجوهي ذكر شده:
1- مراد از #اسلام #اعتقاد به جميع عقائد حقّه است و هر‌چند ابراهيم و اسمعيل معتقد بودند ولي ثبات و استمرار بر‌آن را درخواست مي‌نمودند چنانچه در اهدِنَا الصِّراطَ المُستَقِيم‌َ گفته شد.
2-مراد از اسلام #خلوص در عبادت و توجه به مبدا است چنانچه در آيه ديگر ميفرمايد:
إِنِّي وَجَّهت‌ُ وَجهِي‌َ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماوات‌ِ وَ الأَرض‌َ حَنِيفاً (انعام/۷۹)
3-مراد از اسلام #مطلق_اطاعت و امتثال نسبت به جميع اوامر الهي است.
ولي آنچه به نظر مي‌رسد اينست که مراد از مسلم در اينجا صاحب #مقام_تسليم است که فوق مقام #رضا و #توكل و #صبر است. زيرا"صبر" عبارت از تحمل مشاق عبادت و ترك معصيت و بلا مي‌باشد بدون اينكه بي‌تابي و ناسپاسي كند؛ و"توكل" واگذار نمودن كارها بخداست يعني مطابق دستور او رفتار كند و اعتماد باو نمايد؛ و"رضا" موافقت طبع و ميل با مشيت و اراده حق است يعني هر‌چه خدا براي او بخواهد خوشنود باشد. اما "تسليم" اينست که خودي در ميان نبيند و ميلي در نفس نيابد بلكه خود و اراده و ميل خود را فاني در اراده حق ببيند و بمرتبه وَ ما تَشاؤُن‌َ إِلّا أَن يَشاءَ اللّه‌ُ(دهر/۳۰) برسد و اينکه مقام خاصان درگاه احديت و مقربان پيشگاه ربوبيّت مي‌باشد و لذا حضرت ابراهيم و اسمعيل اين مقام را از خداوند براي خود و بعض از ذريه خود مسئلت مي‌نمايند.
"مِن" در "وَ مِن ذُرِّيَّتِنا أُمَّةً مُسلِمَةً لَك‌َ" براي تبعيض است و شامل جميع #ذريه نمي‌شود چون مي‌دانند همه ذريه آنها لايق اينکه مقام نبوده و به آن نخواهند رسيد و ميان آنها مشركان و بت پرستان و ستمكاران مي‌باشند. چنانچه در‌آيه ديگر فرموده:
"قال‌َ وَ مِن ذُرِّيَّتِي قال‌َ لا يَنال‌ُ عَهدِي الظّالِمِين‌َ"(بقره/۱۱۸)
از تفسير عياشي از زبيري از‌حضرت صادق عليه السّلام است که مراد از "#امة " محمّد و خصوص بني هاشم است، و مراد حضرت از بني هاشم خصوص خاندان عصمت و طهارت است؛ زيرا ساير بني هاشم با ساير امت چندان تفاوتي ندارند.
"وَ أَرِنا مَناسِكَنا" #مناسك جمع منسك، اسم زمان يا مكان از نسك، ويا اسم مصدر بمعني نسك است و اصل نسك بمعني طريقه و روش عبادت و عمل است و در آيه ديگر ميفرمايد: "لِكُل‌ِّ أُمَّةٍ جَعَلنا مَنسَكاً هُم ناسِكُوه‌ُ" (حج/۶۶) يعني براي هر گروهي طريقه قرار داديم که مشي كنند، و نيز ميفرمايد "إِن‌َّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحياي‌َ وَ مَماتِي لِلّه‌ِ رَب‌ِّ العالَمِين‌َ"(انعام/۱۶۳) وظاهرا... مراد جميع #وظايف_ديني و اعمال عبادي باشد چون جمع مضاف افاده عموم مي‌كند.
"وَ تُب عَلَينا" توهم نشود که حضرت ابراهيم و اسمعيل معصيتي از آنها صادر شده باشد که از خداوند طلب قبولي توبه كنند زيرا انبياء معصوم بوده و هيچگونه معصيتي نه كبيره و نه صغيره از آنها صادر نمي‌شود بلكه چون بنده به هر مقامي برسد بايد خود را در پيشگاه احديت كوچك و ذليل و مقصر در انجام عبادت آن طوري‌كه سزاوار حق است بداند و از اين‌جهت تقاضاي قبول توبه كند چنانچه منسوب به نبي صلّي‌‌اللّه عليه وآله وسلّم است که در مقام مناجات عرض مي‌كند:
《ما عرفناك حق معرفتك و ما عبدناك حق عبادتك》
"إِنَّك‌َ أَنت‌َ التَّوّاب‌ُ الرَّحِيم‌ُ تواب" يعني بسيار توبه پذيرنده و به صيغه مبالغه ذكر شده براي اينكه دلالت بر‌كثرت قبولي #توبه نمايد که هر چند #معصيت بزرگ و بسيار باشد باز اگر به سوي خدا بازگشت شود توبه او پذيرفته مي‌شود زيرا مغفرت حق، اعظم از آنست.
تفسیر #اطیب_البیان، ج۲، ص ۱۹۵_۱۹۸
•┈••✿🌸✿••┈•
@moeze1
•┈••✿🌸✿••┈•
#تفسیر_آیات_دعایی #قرآن #دعا
#رمضان_ماه_قرآن_و_نیایش
#پست_۶
وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قَالُوا #رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْرِنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ
و سخن آنان [در گرما گرم و سختی جنگ] جز این نبود که گفتند: #پروردگارا! گناهان ما و زیاده روی در کارمان را بر ما ببخش و قدم هایمان را استوار بدار و ما را بر گروه کافران یاری ده.(آل‌عمران/۱۴۷)
... رَبَّنَا اغفِر لَنا ذُنُوبَنا
اينکه كمال ادب است در پيشگاه ربوبي که هر چه نعمت باو برسد از جانب خدا بداند و تفضل پروردگار و خود را لايق نداند و مستحق نشمارد، و هر چه نقمت و بلا باو برسد اثر عمل خود بداند و مستحق بشمارد و طلب مغفرت كند چنانچه ميفرمايد ما أَصابَك‌َ مِن حَسَنَةٍ فَمِن‌َ اللّه‌ِ وَ ما أَصابَك‌َ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن نَفسِك‌َ (نساء/79).
وَ إِسرافَنا فِي أَمرِنا
از باب عطف خاص است بعام زيرا اسراف از گناهان بزرگ است و اسراف زياده‌روي است از حد شرع و عقل، و تبذير بيجا مصرف كردن است، و از براي #اسراف #معني_عام است: اسراف در #مال و اسراف در #معاصي و اسراف در #كارها؛ لذا تعبير بامر كردند در في امرنا در قرآن است وَ لا تُسرِفُوا إِنَّه‌ُ لا يُحِب‌ُّ المُسرِفِين‌َ (انعام/ 141)، و نيز ميفرمايد قُل يا عِبادِي‌َ الَّذِين‌َ أَسرَفُوا عَلي أَنفُسِهِم لا تَقنَطُوا مِن رَحمَةِ اللّه‌ِ إِن‌َّ اللّه‌َ يَغفِرُ الذُّنُوب‌َ جَمِيعاً (زمر / 53)، پس اسراف گناه بزرگ است و استحقاق مصيبة در دنيا و عذاب در آخرت دارد و بايد طلب مغفرت نمود و نااميد نشد.
وَ ثَبِّت أَقدامَنا
طلب ثبات قدم از پروردگار دليل بر اينکه است که نيروي بنده و قوت و قدرت و ساير افعالش منوط بمشيت و اراده حق است و بنده مستقل در افعالش نيست و همين معني اختيار و امر بين جبر و تفويض است.
وَ انصُرنا عَلَي القَوم‌ِ الكافِرِين‌َ
نصرت الهي مؤمنين را در حرب بانحايي است: يكي #القاء_رعب و ترس در قلوب #كفار و ضعف و #سستي در ابدان آنها و يكي #اعطاء_قوت و قدرت و شجاعت #بمؤمنين و يكي #انزال_ملائكه يا مؤمنين جن بر امداد مؤمنين و يكي القاء عداوت و #تفرقه و اختلاف در بين كفار تَحسَبُهُم جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُم شَتّي (حشر /14)، وَ أَلقَينا بَينَهُم‌ُ العَداوَةَ وَ البَغضاءَ إِلي يَوم‌ِ القِيامَةِ (مائده /64)، و انحاء ديگر زيرا خداوند بر همه چيز قادر و توانا است.
تفسیر #اطیب_البیان، جلد 4 - صفحه 384
•┈••✿🌸✿••┈•
@moeze1
•┈••✿🌸✿••┈•