موسسه محکمات
📌 نسبت #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی با اجتهاد 🎤پاسخ حجه الاسلام سید مهدی موسوی به این پرسش: سلام علیک
🔱 نسبت #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی با #اجتهاد
بخش اول:
✔️ طرح نظام جامع اندیشه اسلامی به عنوان مقدمه ای برای به دست آوردن اسلام شناسی جامع است و طبیعتا اسلام شناسی جامع مقدمه اجتهاد است.
بدون طرح جامع از اسلام و یک صورت بندی منسجم و هماهنگ از همه معارف اسلامی امکان دست یابی به اجتهاد همه جانبه وجود ندارد.
✔️ نظام جامع اندیشه اسلامی نه تنها در برابر اجتهاد نیست و باب اجتهاد را منسد نمی کند بلکه به مخاطب خود نشان می دهد که اجتهاد شرط لازم و ضروری در معارف دینی است؛ البته این اجتهاد حتما باید در قالب یک نقشه راه و طرح اسلام به عنوان مسلکی اجتماعی و مکتبی جامع ناظر به همه جوانب زندگی باشد.
اگر چنین طرحی از اسلام در ذهن پژوهشگر اسلامی باشد طبیعتا اجتهاد او اجتهادی جامع ، به روز و ناظر به نظامات رفتاری و اجتماعی و در همه سطوح حیات انسانی خواهد بود.
و اگر چنین نقشه راهی برای متعلم و پژوهشگر حوزه های دینی نداشته باشیم نهایتا به همان سطح از اجتهاد اکتفا خواهد کرد که پیشینیان انجام داده اند دیگر چنین شخصی مجتهد در اسلام ناظر به شرایط زمان و مکان و نیاز های انسان جدید نیست بلکه مجتهد در آراء و اقوال قدما تا همان جایی است که آنها کار را پیش آورده اند. لذا لازمه اجتهاد جامعِ متناسب با زمان و مکان و پرسش های انسان معاصر داشتن یک طرح و نقشه جامع است.
✔️ ما برای اجتهاد در فقه هم همین مسیر را طی می کنیم؛ یعنی ابتدا با آراء و اقوال برخی از فقها و اصولیین مهم آشنا می شویم ، به دستگاه فکری آنها مسلط می شویم و در گام بعدی با توجه به اندیشه و دستگاه فکری متفکران به آیات و روایات مراجعه می کنیم و الّا بدون استفاده از آثار متفکران و علمایی مثل شیخ انصاری و مرحوم آخوند و امام خمینی و میرزای نایینی و دیگر فقها و علما امکان استنباط معارف فقهی را از قرآن و روایات نداریم.
✔️ در واقع متفکران نظام اندیشه اسلامی هم همین نقش را دارند ، ما که آنها را پایان اندیشه ورزی و پایان علم نمی دانیم بلکه آنها را آغاز اندیشه ورزی و تعقل و تفکر می دانیم و بناست از آنها یک دستگاه اجتهادی در مواجهه با معارف اسلامی یاد بگیریم، عقلانیتِ کلان برآمده از مکتب اسلام را یاد بگیریم، اصول و مفاهیم کلیدی و گزاره های پایه ای را از منظر آنها نسبت به اسلام بدانیم و آنها طریقی مطمئن برای مواجهه با قرآن و روایات باشند، لذا نظام اندیشه اسلامی نسبت به اجتهاد در قرآن و روایات و عقل و... طریقیت دارد.
اگر ما چنین مواجهه ای با اندیشمندان مسلمان نداشته باشیم، دستگاه های فکری را عمیقا، همدلانه از کسانی که راه را رفته اند یاد نگیریم طبیعتا به اجتهاد نمیرسیم.
ادامه دارد.....
@mohkamatqom
🔱نسبت #نظام_جامع_اندیشه_اسلامی با #اجتهاد
بخش دوم:
✔️ انسداد باب اجتهاد [در نظام اندیشه] زمانی است که شما تعبداً یک نفر را بپذیرید و حرف او را در همه جوانب و در همه جزئیات و کلیات حرف آخِر بدانید ، اگر چنین اتفاقی بیفتد، بله! شاید باب اجتهاد و تفکر و عقلانیت بسته شود، اما اگر شما به جای اینکه فقط به یک نفر مراجعه کنید، به یک جبهه متفکران مسلمان مراجعه کنید که در عین اشتراکاتی که دارند افتراقات و تفاوت سلیقه هایی هم دارند، هر کدام آثار متنوع و متکثری هم دارند ، و دارید تلاش می کنید که میان آنها مقایسه و داوری کنید و آن عناصر مشترک را از عناصر متفاوت و متمایز جدا کنید و در نسبت با آن عناصر متمایز یکی را بر دیگری ترجیح بدهید، طبیعتا این خودش بخشی از اجتهاد است و هیچگاه شما دچار انسداد باب اجتهاد نمی شوید.
✔️ در نظام جامع اندیشه اسلامی بنا نیست که مخاطب ما در جزئیات اندیشه های متفکران نظام اندیشه بایستد و خودش در جزئیات تامل و تحقیق و تفحص نداشته باشد.
✔️ در نظام جامع اندیشه اسلامی به آن اصولِ اندیشه و مبانی و بنیاد ها و زیرساخت های اندیشه از دیدگاه این جبهه متفکران انقلاب اسلامی توجه می شود، لکن رابطه جزئیات با کلیات را خود شنونده و جوینده باید به دست بیاورد و استفاده کند.
✔️ متفکران نظام جامع اندیشه اسلامی از جامعیتی برخوردار هستند که دست شما را در دست قرآن و روایات و عقل می گذارند و هیچ کجا و در هیچ یک از آثار این متفکران اینطور نیست که بگوید که حرف آخِر را من زده ام، بدون دلیل و مدرک و بدون هر گونه استناد!
اگر حرف و سخنی را می گویند دلیلشان را هم مطرح می کنند، استنادشان به قرآن ، روایات و عقل را هم بیان می کنند، خودشان بین آراء و اندیشه های متفکران مختلف داوری کرده اند ، داوری هایشان را هم در متن کتابهایشان موجود است؛ مخاطب هم عقل و اندیشه و تامل دارد می تواند بپذیرد و میتواند نپذیرد.
✔️ لذا نه تنها نظام اندیشه اسلامی و خواندن آثار متفکران اسلامی مانع اجتهاد نیست بلکه انسان را به اجتهاد نزدیک می کند و مسیر درست اجتهاد و تعقل و عقلانیت را به انسان معرفی می کند.
بعد از اینکه انسان به این نظام جامع اندیشه اسلامی مسلط شد و با استفاده ای که از اساتید معظم و کتب فقهی و اصولی و فلسفی و کلامی کرد، می تواند وارد یک اجتهاد جامع و عمیق در مسائل روز و با توجه به معارف اسلامی شود.
پایان.
✍نگارش: محمد چیت ساززاده
@mohkamatqom
⁉️سوال
آیا مدل «نظام جامع اندیشه اسلامی» بعنوان مدل کارآمد برای فهم دین و اجرای ان، مدلی ثابت است یا خود نیز در طول زمان و همگام با تحولات متکامل می شود؟
آیا خود مدل نظام اندیشه دارای بخش های ثابت و متغیر است؟
❇️ پاسخ:
سلام علیکم
نظام اندیشه دارای دو حیثیت است:
۱. مفاهیم و گزارهها
۲. هیات و شاکله
به لحاظ حیث اول، ثبوتا امری ثابت است چرا که بر گرفته از وحی و عقل است و کاشف از واقعیت هستند. هرچند ممکن است در مقام اثبات به مرور زمان در حقیقی بودن آنها و یا تفسیر از آنها کسی تردید کند.
به لحاظ حیثیت دوم، یعنی هیات و ساختار، میتواند امری متغیر و بهروزشونده باشد و متناسب با اقتضائات زمان، بخشهایی از عناصر آن برجسته و تقدم یابد. هر چند که این خود نیازمند برهان و دلیل اجتهادی است.
#نظام_جامع_اندیشه_اسلامی
#اجتهاد
@mohkamatqom
بسم الله
#گزارش_تصویری
روایت اجتهاد با هدف افقگشاییهای علمی در راستای نقشآفرینی سازنده طلاب در عرصههای مختلف اجتماعی با حضور استاد آیتالله مبلغی (زیدعزه) برگزار شد.
⚜اهم نکات مطرح شده در این جلسه
1. نحوه مواجهه فقهی با معاهدات و قراردادهای بین المللی
2. توجه به تفاوت بین مکتب و علم و تفکیک این دو حیث
3. شرح و توضیح روش شهید صدر (ره) در مواجهه با قرآن کریم و جاری ساختن این روش در فهم تمامی نصوص دینی
#متفکران_انقلاب_اسلامی
#روایت_اجتهاد
#اجتهاد
•••✾•🍀🌼🍀•✾•••
༺ موسسه محکمات ༻
@mohkamatqom