روزی انوشیروان پادشاه ساسانی همراه با وزیرش بزرگمهر حکیم ، از کنار روستایی می گذشتند . خانه های روستا خراب و ویران شده و مردمش آواره شده بودند.صدای آواز دو جغد به گوش شاه و وزیرش رسید . انوشیروان از بزرگمهر پرسید : « به نظر تو این دو جغد باهم چه می گویند؟» بزرگمهر که همیشه می خواست شاه را متوجه وظیفه و مسئولیت هایش نماید ، از فرصت استفاده کرد و پاسخ داد : « پادشاها، یکی از این دوجغد دارد دختر جغد دیگر را برای پسرش خواستگاری می کند.» شاه خندید و گفت : «چه جالب ، مگرجغدها هم شیربها و مهریه می گیرند و دخترشان را شوهر می دهند؟» بزرگمهر پاسخ داد:« بله ، این دوجغد هم دارند برسر شیربها چانه می زنند.» شاه با کنجگاوی پرسید : « خوب چه می گویند؟» بزرگمهر گفت:«جغدی که دختر دارد به آن یکی می گوید اگر میخواهی دخترم را به پسرت بدهم باید چندین روستای خراب و ویران را به عنوان شیربها به من بدهی.» شاه خندید و گفت : «چرا روستای خراب و ویران؟» بزرگمهر گفت:«چون جغدها به خرابه ها علاقه دارند.هرجا خرابه ای باشد جغد در آن زندگی می کند و آنجا را به عنوان خانه اش انتخاب می کند.» شاه گفت:«جغد دومی پیشنهاد او را قبول کرد؟» بزرگمهر گفت:« آری قبول کرد.او به جغد اولی گفته که اگر پادشاه به همین شکل که امروز دارد بر مردم حکومت می کند به کارش ادامه دهد ، کم کم تمام روستاها به ویرانه تبدیل می شوند و ساکنان آنها آواره می شوند . آن وقت ویرانه های زیادی برجا می ماند و من تمام آن خانه های خراب و ویران را به عنوان شیربها و مهریه ی دخترت به تو می دهم . می گوید : گر مَلک اینست و همین روزگار زین ده ویران دَهَمت صدهزار . حرفهای بزرگمهر انوشیروان را به فکر فروبرد.متوجه شد که به خاطر بی توجهی او به مردم کشورش این روستا ویران و تبدیل به مسکن جغدها شده است.از این که به فکر مردم و رفاه و آسایش آنان نبوده است از خودش خجالت کشید و تصمیم گرفت از آن پس با عدالت پادشاهی کند. در مخزن الاسرار نظامی ، داستانی با عنوان حکایت نوشیروان با وزیر درج است که بر اساس ویرانه نشینی جغد ساخته شده و خلاصه ی آن چنین است : هنگام عبور از راهی ، صدای دو جغد به گوش شاه گزارش می کند که سبب تنبّه شاه می شود : گفت به دستور چه دم می زنند؟ چیست صفیری که به هم می زنند؟ گفت وزیر : ای مَلِک روزگار دختری این مرغ بدان مرغ داد شیربها خواهد از او بامداد کاین دهِ ویران بگذاری به ما نیز چنین چند سپاری به ما آن دگرش گفت : کزین در گذر جور ملک بین و برو غم مخور گر مَلِک این است ، نه بس روزگار زین دهِ ویران دَهَمت صد هزار در مَلِک این لفظ چنان در گرفت/ کِاه برآورد و فغان در گرفت #نظامی_گنجوی 👳 @mollanasreddin 👳