فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
▪️شاه کلید عاقبت بخیری و گشایش در زندگی
🎙#عالی
___#نَشـــــــر=صَــــدَقِہ جاریِہ
https://eitaa.com/joinchat/1965162593Cbe8736d84c
🕌تصویری از آرامگاه مطهره #حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها در قبرستان مکه معظمه قبل از تخریب توسط وهابیت خبیث :👆
📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍
1️⃣1️⃣1️⃣ #معرفی_کتاب：📚
کتاب «ام المومنین حضرت خدیجه(س)» بیان تاریخ مختصری از زندگانی #حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها؛ اثر مرحوم شیخ باقر شریف قرشی✍📚
#پرسش_و_پاسخ
سوال1️⃣0️⃣1️⃣：آیا حضرت خدیجه(سلام الله علیها) قبل از ازدواج با حضرت رسول اکرم(ص) ازدواج کرده بود؟👇
#حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها
✍پاسخ：
از مسائل مهم در دوران جوانی حضرت خدیجه(س)، مسئله ازدواج های ایشان است.
مشهور است که ایشان قبل از ازدواج با حضرت رسول اکرم(ص) دو ازدواج با افرادی به نامهای «ابوهاله تمیمی» و «عتیق بن عائذ مخزومی» داشته است و بیشتر ثروتش را هم از ایشان به دست آورده است!(۱)
اما ابن شهر آشوب می نویسد :
📋《رَوَى أَحْمَدُ اَلْبَلاذِرِيُّ وَ أَبُو اَلْقَاسِمِ اَلْكُوفِيُّ فِي كِتَابَيْهِمَا وَ اَلْمُرْتَضَى فِي اَلشَّافِي وَ أَبُو جَعْفَرٍ فِي اَلتَّلْخِيصِ : أَنَّ اَلنَّبِيَّ(ص) تَزَوَّجَ بِهَا وَ كَانَتْ عَذْرَاءَ》
♦️احمد بلاذری و ابوالقاسم کوفی در کتاب خود و سید مرتضی در کتاب «شافی» و ابوجعفر در «تلخیص» روایت کرده‌اند که رسول اکرم(ص) با خدیجه(س) ازدواج نمود، در حالی که او دوشیزه(باکره) بود.(۲)
در تاریخ افراد زیادی مانند «عقبة بن ابی معیط» و «ابن ابی شهاب» که هر یک چهار صد کنیز و غلام و خدمتکار داشتند، و حتی «ابوجهل» و «ابوسفیان» و دیگر بزرگان عرب آن روز، خواستگاران آن حضرت خدیجه(س) بودند؛ ولی آن حضرت(س) قبول نفرمودند و هیچ شوهری اختیار نکردند و باکره و عذراء بودند.
تا اینکه خود ایشان به رسول اکرم(ص) پیشنهاد ازدواج دادند.
حتی ایشان از کسانی بودند که انتظار قدوم مبارک رسول اکرم(ص) را می کشیدند و همواره از علماء، مخصوصا عموی خود «ورقه بن نوفل» علایم نبوّت آن حضرت(ص) را جویا می شد.
و هنگامی که به خدمت رسول اکرم(ص) شرفیاب شد، اوّل از مهر نبوّت سُوال کرد و آن را زیارت نمود.(۳)
📚منابع：
۱)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۴۰۶
۲)مناقب ابن شهر آشوب، ج۱، ص۱۵۹
۳)الصحیح من سیرة النبی الاعظم مرتضی عاملی، ج۲، ص۱۴۰
⚔💰⚔💰⚔💰⚔💰⚔
👤«شمشیر» #امام_علی_علیه_السلام یا «ثروت» #حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها ؟!!
⁉️چیستی عامل پیروزی اسلام و رسول اکرم(ص) در بیان مرحوم شهید #استاد_مطهری :👇
✅شهید مطهری(ره) در این باره می فرماید :
«گاهی خود ما مسلمانان حرف هایی می زنیم که نه با تاریخ منطبق است و نه با قرآن، بلکه با حرف های دشمن ها منطبق است!
یعنی حرفی را که یک جنبه اش درست است به گونه ای تعبیر می کنیم که اسلحه به دست دشمن می دهیم.
مثل اینکه برخی می گویند :
اسلام با دو چیز پیش رفت! با مال خدیجه(س) و شمشیر علی(ع)! (یعنی با زر و زور!)
اگر دینی با زر و زور پیش برود، آن چه دینی می تواند باشد؟!
آیا قرآن در یک جا دارد که دین اسلام با زر و زور پیش رفت؟
آیا علی(ع) یک جا گفت که دین اسلام با زر و زور پیش رفت؟
💰در مورد ثروت خدیجه(س) :👇
شکی نیست که ثروت و مال خدیجه(س) به درد مسلمین خورد اما آیا مال خدیجه صرف دعوت اسلام شد؟!!
یعنی خدیجه(س) پول زیادی داشت، پول خدیجه(س) را به کسی دادند و گفتند بیا مسلمان شو؟
آیا یک جا انسان در تاریخ چنین چیزی پیدا می کند؟
یا نه، در شرایطی که مسلمین و پیغمبر اکرم(ص) در نهایت درجه ی سختی و تحت فشار بودند، جناب خدیجه مال و ثروت خودش را در اختیار رسول اکرم(ص) گذاشت، ولی نه برای اینکه رسول اکرم(ص) العیاذبالله به کسی رشوه بدهد، و تاریخ نیز هیچ گاه چنین چیزی نشان نمی دهد.
این مال آنقدر هم زیاد نبوده و اصلاً در آن زمان، ثروت نمی توانسته اینقدر زیاد باشد.
ثروت خدیجه(س) که زیاد بود، نسبت به ثروتی که در آن روز در آن مناطق بود زیاد بود، نه در حد ثروتِ!
مکه شهر کوچکی بود. البته یک عده تاجر و بازرگان داشت، سرمایه دار هم داشت ولی سرمایه دارهای مکه مثل سرمایه دارهای نیشابور مثلاً بودند نه مثل سرمایه دارهای تهران یا اصفهان یا مشهد و از این قبیل!
پس اگر مال خدیجه(س) نبود شاید فقر و تنگدستی مسلمین را از پا درمی آورد.
مال خدیجه(س) خدمت کرد اما نه خدمت رشوه دادن که کسی را با پول مسلمان کرده باشد، بلکه خدمت به این معنی که مسلمانان گرسنه را نجات داد و مسلمانان با پول خدیجه توانستند سدّ رمقی کنند.
⚔در مورد شمشیر علی(ع) :👇
بدون شک به اسلام خدمت کرد و اگر شمشیر علی(ع) نبود سرنوشت اسلام سرنوشت دیگری بود اما نه اینکه شمشیر علی(ع) رفت بالای سر کسی ایستاد و گفت :
یا باید مسلمان بشوی یا گردنت را می زنم؟!!
بلکه در شرایطی که شمشیر دشمن آمده بود ریشه ی اسلام را بکند، علی(ع) بود که در مقابل دشمن ایستاد.
کافی است ما «بدر» یا «اُحد» و یا «خندق» را در نظر بگیریم که شمشیر علی(ع) در همین موارد به کار رفته است.
در «خندق» مسلمین توسط کفار قریش و قبایل همدست آنها احاطه می شوند، ده هزار نفر مسلح مدینه را احاطه می کنند، مسلمین در شرایط بسیار سخت اجتماعی و اقتصادی قرار می گیرند و به حسب ظاهر دیگر راه امیدی برای آنها باقی نمانده است.
[اما این علی(ع) است که با جانفشانی و شمشیر خود، اسلام را از آن مرحله جلوتر می بَرَد.]
پس وقتی می گوییم اگر شمشیر علی(ع) نبود اسلامی نبود، معنایش این نیست که شمشیر علی(ع) آمد به زور مردم را مسلمان کرد!
بلکه معنایش این است که اگر شمشیر علی(ع) در دفاع از اسلام نبود دشمن ریشه ی اسلام را کنده بود همچنان که اگر مال خدیجه نبود فقر، مسلمین را از پا درآورده بود.
این کجا و آن حرف مفت کجا؟!»(۱)
📚منبع :
۱)مجموعه آثار شهید مطهری، ج۴، ص۴۳۶
✍پاسخ：
از دیگر شبهاتی که در مورد حضرت خدیجه(س) مطرح می باشد، وجود فرزندانی است که به ایشان منسوب است.
بیهقی می نویسد :
📋《وَلَدَتْ خَدِيجَةُ(س) لِرَسُولِ اللهِ(ص) غُلَامَيْنِ وَأَرْبَعَ نِسْوَةٍ : الْقَاسِمَ وَ عَبْدَ اللهِ وَ فَاطِمَةَ وَ أُمَّ كُلْثُومٍ وَ زَيْنَبَ وَ رُقَيَّةَ》
♦️خدیجه(س) برای رسول اکرم(ص) دو پسر به نامهای «قاسم» و «عبدالله» و چهار دختر به نامهای «فاطمه(س)» و «ام کلثوم» و «زینب» و «رقیه» به دنیا آورد.(۱)
و همچنین ابن سعد(۲) و حاکم نیشابوری(۳) نیز همین مطلب را متذکر می شوند.
این دو پسر که به ترتیب به آنها «طیّب» و «طاهر» هم می گفتند، در ایام طفولیت از دنیا رفتند.
اما در مورد دختران اختلاف است.
ابن شهر آشوب می نویسد :
📋《أَنَّ رُقَيَّةَ وَ زَيْنَبَ كَانَتَا اِبْنَتَيْ هَالَةَ أُخْتِ خَدِيجَةَ》
♦️رقیه و زینب دو دختران «هاله» خواهر خدیجه بودند.[نه دختران خدیجه(س)!](۴)
به نظر محققان شیعه، سه دختر به نامهای «زینب» و «ام کلثوم» و «رقیه» دختر خوانده های رسول اکرم(ص) و دختران خواهر خدیجه(س) به نام «هاله» بودند، که بعد از فوت پدرشان حضرت خدیجه(س) احتیاجاتشان را بر طرف می کرد، تا اینکه مادرشان نیز فوت کرد، که تحت سرپرستی رسول اکرم(ص) و حضرت خدیجه(س) در خانه خدیجه(س) قرار گرفتند.
لذا در بین مردم مشهور شد که آنها دختران رسول اکرم(ص) هستند.(۵)
📚منابع：
۱)دلائل النبوة بيهقی، ج۲، ص۷۰
۲)الطبقات الكبرى ابن سعد، ج۸، ص۳۰
۳)المستدرك حاكم نیشابوری، ج۳، ص۲۰۳
۴)مناقب ابن شهر آشوب، ج۱، ص۱۵۹
۵)الصحیح من سیره النبی الاعظم مرتضی عاملی، ج۲، صص۱۳۴-۱۲۱
#پرسش_و_پاسخ
سوال3️⃣0️⃣1️⃣：فلسفه ازدواج حضرت رسول اکرم(ص) با «عایشه بنت ابوبکر» چه بود؟👇
پاسخ：
قبل از پاسخ به این سوال؛ مقدمتا انگیزه های حضرت رسول اکرم(ص) را درباره ازدواج شرح دهیم：
1⃣عمل به فریضه الهی：👇
مسئله ی ازدواج یک پاسخ منطقی به نیاز زن و مرد به یکدیگر است،که در تمام شرایع و ادیان و جوامع پذیرفته شده است.
اسلام نیز بنیاد ازدواج را مبارک ترین بنیانها و بناها شمرده است و پیروان خود را بدان ترغیب و شرایط و حدودی برای آن تعیین نموده است.
و پیامبر اکرم(ص) نیز انسانی است، همانند سایر انسانها با همان نیازها با این تفاوت که بر آن حضرت(ص) وحی نازل می شود.
📖قرآن می فرماید :
《قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحى إِلَيَّ》
بگو من بشری هستم مثل شما ،(امتیازم این است که) به من وحی می شود..(۱)
یکی از نیازهای پیامبر اکرم(ص) نیاز به ازدواج و انتخاب همسر بوده است، اما از آنجایی که پیامبراکرم(ص) معصوم و خود ساخته است و قوای نفسانی خود را تحت کنترل دارد، هیچگاه از جاده اعتدال خارج نمی شود.
2⃣سياسی و اجتماعی：👇
يعنی با ازدواج موقعيت پیامبر(ص) در بين قبايل مستحكم می گشت و بر نفوذ سياسي و اجتماعيش افزوده می شد و از اين راه براي رشد و گسترش اسلام استفاده می نمود.
پشتوانه وحمایت سیاسی از حضرت(ص) در اموری از قبیل جنگها و اتحاد قبایل و حکومت داری و جلوگيري از كارشكني هاي آنان و حفظ سياست داخلي و ايجاد زمينه مساعد براي مسلمان شدن قبايل عرب، از ناحیه برخی از قبایل عرب می توانست در برخی از مواقع، کمکی برای پیامبر(ص) باشد.
در راستاي اين اهداف پيامبر(ص) با زنان ذيل ازدواج كردند :
۱)عايشه دختر ابوبكر از قبيله (تيم)
۲)حفصه دختر عمر از قبيله بزرگ (عدی)
۳)ام حبيبه دختر ابوسفيان از قبيله (بني اميه)
۴)ام سلمه از قبيله (بني مخزوم)
۵)سوده از قبيله (بني اسد)
۶)ميمونه از قبيله (بني هلال)
۷)صفيه از (بنی اسرائيل) و ..
از اين روي، پيامبر(ص) با قبايل بزرگ قريش، به ويژه با قبايلي كه بيش از ديگران با پيامبر(ص) دشمن بودند، مانند؛ بني اميه و بني اسرائيل، ازدواج نمود.
اما با قبايل انصار كه از سوي آنان هيچ خطري احساس نمي شد و آنان نسبت به پيامبر(ص) دشمني نداشتند، ازدواج نكرد.(۲)
3⃣تبلیغی：👇
ازدواج مهمترين پيوند و ميثاق اجتماعي است، به ويژه در آن فرهنگ تأثير بسياري از خود به جا مي گذارد.
در آن محيطي كه جنگ و خونريزي و غارتگري جزو خصلت ثانوي اعراب شده بود، بهترين عامل بازدارنده از جنگها و عامل وحدت و اُلفت، پيوند زناشويي بود.
حضرت(ص) به خاطر دست يابي بر موقعيت هاي بهتر در عرصه تبليغ دين خدا و استحكام آن و پيوند با قبايل بزرگ عرب، به برخی از این ازدواج ها روی می آورد.(۳)
4⃣اقتصادی：👇
پشتوانه اقتصادی پیامبراکرم(ص) نیز علاوه بر دلایل فوق، از ناحیه برخی از این قبایل عرب، می توانست در بسیاری از مواقع، کار ساز باشد.
✅اما با این همه اوصاف، فلسفه ازدواج پیامبر(ص) با عایشه：
در کنار دلایلی که تا به این حال، در این رابطه از قبیل عوامل سیاسی وتبلیغی اقتصادی و..بیان شد، دلیلی که بیشتر از همه معقولانه است، وبا فتنه ی اهل نفاق سازگاری دارد، این است که طبق شواهد تاریخی، ابوبکر از باسوادان مکه بوده وبه دلیل آشناییت و مراوده ی وی، با یهودان مکه، در تورات در وصف پیامبر آخرالزمان شنیده بود که؛ داماد پیامبر آخرالزمان، جانشین بلافصل وی خواهد بود!
پس ابوبکر سعی بر دامادی پیامبر(ص) داشت!
ولی با معضل زیادی روبه رو بود، از جمله سن ابوبکر!
چون پیری ابوبکر اقتضا داشت که پیامبر(ص) این امر را قبول نکند، اما ابوبکر کافی بود در این زمینه، کاری را انجام دهد، که پیامبر(ص) جوابی در اعتراض وی نداشته باشد!
به نوعی سنت را بشکند واین سنت ازدواج را، با این اختلاف سن، باب کند!
پس ابوبکر دخترش عایشه را که از حیث سنی اختلاف چندانی با حضرت زهرا(س) نداشت، به اصرار خود به تزویج پیامبر(ص) درآورد، تا در سالهای دیگر بتواند از دختر پیامبر(ص) خواستگاری کند، ودر صورت اعتراض پیامبر(ص) به این اختلاف سن، جوابش این باشد که؛ اگر این کار روا نبود، پس چرا خود شما این کار را کرده اید؟!
وشما با این سن، عایشه را به تزویج درآورده اید؟!
وفاصله سنی شما با عایشه همان فاصله سنی بین من و زهراست!
ولی غافل ازین که جواب پیامبر(ص) این خواهد بود که امر ازدواج زهرا(س) بدست خداست.
وقتی ابوبکر به خواستگاری حضرت زهرا(س) آمد،این سخن پیامبر(ص) را شنید، دیگر حرفی برای گفتن نداشت.(۴)
همچنین بعد از این ماجرا، وی در عقد حضرت زهرا(س) با امام علی(ع) که در مسجد پیامبر(ص) برگزار شد، حضور نیافت.
📚منابع：
۱)سوره کهف، آیه ۱۱۰
۲)مقدمه ابن خلدون، ج۱، ص۲۸۶
۳)کتاب محمد پيامبري كه از نو بايد شناخت،گيورگيو، ص۲۰۷
۴)برگرفته از بیانات #استاد_مهدی_طائب در دروس تاریخ تطبیقی
#پرسش_و_پاسخ
سوال0️⃣0️⃣1️⃣：حضرت خدیجه(سلام الله علیها) در هنگام ازدواج با حضرت رسول اکرم(ص) چند سال داشت؟👇
#حضرت_خدیجه_سلام_الله_علیها
✍پاسخ：
آنچه در منابع معتبر تاريخی معروف و مشهور است، اين است كه سن حضرت رسول اکرم(ص) در هنگام ازدواج، ۲۵ سال و سن حضرت خديجه(س) ۴۰ سال بوده است.
البته پس از گذشت بیش از نه قرن از منع نقل احادیث، بسیاری از احادیث و حتی اتفاقات تاریخی دچار تحریف و یا تغییر شد و از طرفی چون رسول اکرم(ص) چندین زن داشتند، و به اقرار برخی از این زن‌ها در حسادت نسبت به حضرت خدیجه(س)، آنها یا برخی جاعلان، نقل‌های تاریخی جعلی برای سن حضرت خدیجه(س) روانه بازار تاریخ و روایات کردند.
و چون بازار جعل و تحریف حدیث، داغ بود، باعث شد سن حضرت(س) در هنگام ازدواج در هاله‌ای از حق و باطل پوشانده شود.
اما به هر حال؛ درباره سن حضرت خديجه(س) در هنگام ازدواج با پيامبر اكرم(ص) دو نقل است：
1⃣نقل اول：«بیست و پنج ساله»!
برخی مانند «ابوبکر بيهقی» از علمای بزرگ اهل سنت، حضرت خدیجه(س) را هنگام ازدواج ۲۵ ساله می‌دانند.
بيهقی می‌گويد：
📋《...بَلَغَتْ خَدِيجَةُ خَمْسًا وَسِتِّينَ سَنَةً، وَ يُقَالُ خَمْسِينَ سَنَةً وَ هُوَ أَصَحُّ》
♦️سن حضرت خديجه (در هنگام وفات) ۶۵ ساله بود و برخی ديگر گفته اند : در آن وقت ايشان ۵۰ ساله بوده است كه قول صحيح هم همين است.(۱)
بیهقی در جای ديگر آورده است :
📋《أَنَّ النَّبِيَّ(ص) زُوِّجَ بِهَا وَ هُوَ ابْنُ خَمْسٍ وَ عِشْرِينَ سَنَةً قَبْلَ أَنْ يَبْعَثَهُ اللهُ نَبِيًّا بِخَمْسَ عَشْرَةَ سَنَةً》
♦️ازدواج رسول خدا(ص) با حضرت خديجه(س) ۱۵ سال قبل از بعثت بوده است.(۲)
پس بنابراین طبق قول بیهقی وقتی ایشان در زمان وفات یعنی سال دهم بعثت، ۵۰ ساله باشند و ۱۵ سال قبل از بعثت هم ازدواج نموده باشند، با این حساب سن حضرت خدیجه(س)، در زمان ازدواج با رسول اکرم(ص) ۲۵ سال بوده است.
و «حلبی» هم همین قول را در کنار دیگر اقوال آورده است：
📋《تَزَوَّجَهَا رَسُولُ اللهِ(ص) وَ هِیَ یَومَئِذِِ...
وَ قِیلَ : خَمسَ وَ عِشرِینَ》
♦️رسول اکرم(ص) با حضرت خدیجه(س) ازدواج نمود، و در آن هنگام قولی وجود دارد که خدیجه(س) در سن بیست وپنج سالگی بوده است.(۳)
2⃣نقل دوم：«بیست و هشت ساله»!
قول دیگر که قول اکثر محققین و مورخین است این است که سن ایشان را در زمان ازدواج ۲۸ سال بوده است.
«ابن عماد حنبلی» از علمای اهل سنت می نویسد：
📋《وَ رَجَّحَ کَثِیرُونَ أنَّهَا اِبنَةُ ثَمَانِِ وَ عِشرِینَ》
♦️بسیاری از مورخین قول ۲۸ سال را برای حضرت خدیجه(س) در زمان ازدواج با رسول اکرم(ص) ترجیح داده‌اند.(۴)
«ابوعبدالله حاکم نیشابوری» نیز فقط همین قول را برای «محمد ابن اسحاق»(سیره نویس مشهور) نقل می کند و می نویسد：
📋《وَكَانَ لَهَا يَوْمَ تَزَوَّجَهَا ثَمَانٌ وَعِشْرُونَ سَنَةً》
♦️خدیجه(س)در زمان ازدواجش با رسول اکرم(ص)، بیست و هشت ساله بود.(۵)
و قول «هشام بن عروه» که قول چهل سالگی حضرت خدیجه(س) را شاذ می‌داند و می گوید：
📋《تُوُفِّيَتْ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ(رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا) وَ هِيَ ابْنَةُ خَمْسٍ وَسِتِّينَ سَنَةً،
هَذَا قَوْلُ شَاذُّ، فَإِنَّ الَّذِي عِنْدِي أَنَّهَا لَمْ تَبْلُغْ سِتِّينَ سَنَةً》
♦️خدیجه(س) در سن ۶۵ سالگی وفات نمود، که این قول شاذ می‌باشد و به نظرم خدیجه(س) هنگام وفات به شصت سال هم نرسیده بود.(۶)
«بلاذری» هم به عنوان یک قول، ۲۸ سال را ذکر نموده است.(۷)
ابن‌سعد، ذهبی، إربلی، ابن عساکر به نقل از «ابن عباس» می‌گویند：
📋《وَ كَانَت خَدِیجَةُ(س) يَوْمَ تَزَوَّجَهَا رَسُولُ اللهِ(ص) اِبْنَةَ ثَمَانٌ وَ عِشْرُونَ سَنَةً》
♦️حضرت خدیجه(س) در زمان ازدواج با آن حضرت رسول اکرم(ص) ۲۸ ساله بود.(۸)
با این حساب روشن شد که بسیاری از مورخین و محدثین سن آن بزرگوار را حدود ۲۵ تا ۲۸ سال دانسته‌اند.
و در آن زمان رسول اکرم(ص)، نیز ۲۵ ساله بودند، بنابراین تفاوت سنی بین ایشان و حضرت خدیجه(س) نبوده و یا حدود سه سال بوده است.(۹)
3⃣نقل سوم : «چهل ساله»!
«حلبی» عالم اهل سنت می نویسد :
📋《تَزَوَّجَهَا رَسُولُ اللهِ(ص) وَ هِیَ یَومَئِذِِ بِنتُ أَربَعِينَ سَنَةً》
♦️رسول اکرم(ص) با حضرت خدیجه(س) ازدواج نمود، و در آن هنگام خدیجه(س) چهل ساله بوده است.(۱۰)
«ابن عبدالبر» می نویسد :
📋《وَ كَانَت إِذ تَزَوَّجَهَا رَسُولُ اللَّهِ(ص) بِنتُ أَربَعِينَ سَنَةََ》
♦️خدیجه(س) هنگام ازدواج با رسول اکرم(ص) چهل ساله بود.(۱۱)
📚منابع：
۱)دلائل النبوة بیهقی، ج۲، ص۷۰
۲)دلائل النبوة بیهقی، ج۲، ص۷۱
۳)السیرة الحلبیة حلبی ،ج۱، ص۲۰۴
۴)شذرات الذهب حنبلی، ج۱، ص۱۴
۵)المستدرک حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۰۰
۶)المستدرک حاکم نیشابوری، ج۳، ص۲۰۱
۷)انساب الاشراف بلاذری، ج۱، ص۹۸
۸)الطبقات الکبری ابن‌سعد، ج۸، ص۱۶
۹)الصحیح من سیرة النبیّ الاعظم، مرتضی عاملی، ج۲، ص۱۲۰
۱۰)السیرة الحلبیة حلبی، ج۱، ص۲۰۴
۱۱)الاستیعاب ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۱۸