بحث خودسازی و تزکیه نفس در بین تعالیم اسلامی جایگاه ویژهای دارد و در منابع اسلامی توصیه های گهرباری در مورد راههای مبارزه با هواهای نفسانی و درونی ارائه شده است. قرآن کریم روی این مسئله تکیه زیادی دارد. زیرا هر اندازه هم شخص درس بخواند و عالم شود اگر غیر مهذب باشد نه تنها مسیر کمال را نپیموده و انسان مفیدی نخواهد بود، بلکه به مراتب زیانش بیشتر از یک شخص تحصیل نکرده است. آمدن پیامبران هم به همین منظور بوده که راهنمایی باشند برای خودسازی انسان و در این راه هر کس خود باید اقدام کند و با توسل و یاری جستن از خداوند متعال در این راه گام بردارد.
در این نوشتار با استمداد از کلام وحی و معصومین علیهم السلام سعی شده راه های خودسازی، عوامل آن و آثار فردی و اجتماعی آن تبیین شود و این مسئله روشن گردد که خودسازی و تهذیب نفس مقدمه و راه رسیدن به کمال حقیقی انسانی است.
مفهوم شناسی
خودسازی در این نوشتار معادل با واژه «تزکیه نفس» است. «تزکیه» مصدر «زکی» است و در لغت به معنای پاکیزه و طاهر کردن، اصلاح و شایسته گردانیدن، میباشد.[1] بر این اساس، «تزکیه نفس» به معنای به معنای تهذیب اخلاق و خود را به محاسن اخلاق آراستن می باشد.[2]
ضرورت و اهمیت خودسازی
خودسازی و تهذیب نفس از جمله مسایل مهمی است که فراوان مورد تأکید و توجه آیین مقدس اسلام قرار گرفته است و نقش محوری و اساسی در رسیدن انسان به مدارج عالی انسانی و کمالات اخلاق را دارد. قرآن کریم تزکیه و تهذیب نفس را عامل رستگاری و راه وصول به سعادت معرفی کرده است و فساد اخلاق را منشأ رذالتها و بدبختیها و مایه زیان می شناسد. «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا * وَقَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا»[3]،. (به حقیقت که رستگار شد آن کس که خود را از هر ناروا و پلیدی پیراست و زیان کار شد آنکه به زشتی و ناروا آلوده گشت.)
از این آیه می توان استفاده کرد که نفس انسان قابلیت تزکیه و نیز آلودگی را دارد و این دو با انتخاب و اختیار انسان انجام می پذیرد. او اگر خواست نفس خویش را پاکیزه قرار می دهد و اگر نخواست آن را آلوده می سازد.[4]
در روایات فراوانی به طور مکرّر دعوت به پیکار با تمایلات نفسانی شده و از این عمل به عنوان جهاد اکبر یاد شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «المجاهِدُ مَن جاهَدَ نَفسَهُ فی الله عزَّوجلَّ».[5] (مجاهد کسی است که در راه خدا با نفس خویش پیکار نماید.) هم چنین امام علی علیه السلام در این خصوص می فرماید: «غایۀُ المجاهدَۀِ اَن یُجاهدَ المرءُ نفسَهُ».[6] (منتهای مجاهدت این است که انسان با نفس خویش مبارزه کند.)
ایشان همچنین در باب اهمیت تزکیه نفس فرمودند: «آن کس که خود را رهبر مردم می داند بر او است که پیش از تعلیم دیگران به آموزش خویش بپردازد و بایستی پیش از آنکه به زبان تعلیم دهد عملاً مردم را با پروردگار آشنا سازد و آن کسی که به ادب و آموزش خویش پرداخته و به خود سازی کمر همت بسته است، به احترام سزاوارتر است از آن کسی است که دیگران را تعلیم و تربیت کند.»[7]
خودشناسی مقدمه خودسازی
با خودشناسی انسان می تواند به ارزیابی و تحلیل درستی از صفات و استعدادهای خود دست یابد و در نتیجۀ آن، خصلتهای ناروا را از خود دور کرده و در صدد تقویت جنبه های مثبت خود باشد. در نتیجه می توان گفت از توجه انسان به خود، برای خودسازی انگیزه ایجاد می شود همچنانکه در روایتی آمده است: «مَن عرَف نفسَهُ جاهدَها و مَن جَهَلَ نفسَهُ اهمَلَهَا»[8] کسی که نفس خود را شناخت با آن جهاد می کند و کسی که آن را نشناخت از خودسازی کوتاهی می کند.
مقصود از خودشناسی آن است که انسان با درون نگری و خودکاوی و تأمل در وجود خویش و ابعاد آن و کشف استعدادها و نیروهای درونی و تمایلات و کششهای باطنی، هدف واقعی آفرینش و کمال نهایی و راه رسیدن به آن را بشناسد. این مسئله از جمله دستورات حکیمانه ای است که هم انبیاء و ائمه معصومین علیهم السلام به بشر ابلاغ کردهاند و هم عرفا و حکمای بزرگ جهان آن را به زبان آورده اند.
بی جهت نیست که امام علی علیه السلام خودشناسی را برترین علوم معرفی کرده و فرموده اند: «أفضلُ المَعرفۀِ معرفۀَ الانسان نفسه».[9] (برترین شناخت، خودشناسی است.)
راه های خودسازی یا تهذیب نفس
الف: راه پیشگیری
راه پیشگیری و جلوگیری از نفوذ رذائل اخلاقی سهل ترین راه تهذیب نفس است. پیش از آنکه انسان به گناهان و رذائل اخلاقی آلوده شود، از صفا و نورانیت فطری برخوردار است و برای انجام کارهای خوب و تخلق به اخلاق نیک آمادگی بیشتری دارد. در این باره علی علیه السلام فرمودند: «غالب الشَّهوۀ قبل قوة ضراوتها»[10] (بر هوای نفس خود غلبه کن قبل از آنکه نیرومند گردد.) زیرا اگر هوای نفس قوی شد، تو را مغرور خود میسازد و به هر طرف که خواست می کشد و در آن صورت نمی توانی در برابرش مقاومت نمایی.
ب: پاکسازی و درمان
بعد از اینکه رذائل اخلاقی در وجود انسان لانه کرد، راههایی وجود دارد که می توان به وسیله آنها با رذائل اخلاقی مقابله نمود. در اینجا به قسمتی از آنها اشاره می نماییم.
1ـ ریاضت نفس
یکی از راههای خودسازی، تمرین کارهای شایسته و دوری از کارهای ناشایسته است. مثلاً کسی که بخیل است خود را به انفاق عادت دهد و اگر ترسو است خود را در معرض چیزهایی قرار دهد که از آنها می ترسد. همچنانکه علی علیه السلام در مورد مقابله و زدودن رذیله ترس می فرماید: «اذا هبتَ من امر فَقَع فیهِ»[11] (هنگامی که از چیزی ترسیدی خود را در معرض آن قرار بده.)
2 ـ ترک تدریجی
برخی بزرگان در مورد شیوه مبارزه با صفات زشت و تزکیه نفس می فرمایند:
«اگر آن همت و توان را در خودمان سراغ نداریم که یک مرتبه همه گناهان را ترک کنیمِ، می توانیم تصمیم بگیریم این عمل را تدریجاً انجام دهیم، ابتدا به عنوان آزمایش، از ترک یا چند گناه شروع کنیم و آنقدر ادامه می دهیم تا در مورد ترک آنها بر نفسمان پیروز گردیم و ریشه آنها را قطع کنیم و تا پیروزی نهایی ادامه می دهیم در عین حال کاملاً مراقبت کنیم مبادا گناهان متروکه دوباره تکرار شوند. معلوم است که با ترک هر گناهی به همان مقدار نفس اماره و شیطان تضعیف می شوند. هر شیطانی که بیرون رود فرشته ای جایگزینش می گردد و هر نقطه سیاه و گناهی که از صفحه دل زائل گردد به همان مقدار بر سفیدی و نورانیتش افزون می شود.[12]
3ـ همنشینی با خوبان
هم نشینی با خوبان موجبات اصلاح نفس و خودسازی را در انسان فراهم می سازد. انسان موجودی است اثرپذیر و بسیاری از صفات و رفتارش را از انسانهای دیگر فرا می گیرد و در واقع همرنگ آنها می شود. دوستی با افراد فاسد، انسان را به فساد می کشد. در این مورد علی علیه السلام فرمودند: «انسان نباید با شخص فاسق و گناهکار دوستی کند. زیرا دوست گناهکار کارهای بدش را خوب جلوه می دهد و میل دارد دوستانش همانند او باشند».[13]
بنابراین کسی که در صدد تهذیب نفس است اگر دوستان و هم نشینان بدی دارد باید از آنها دوری نماید و در مقابل هم نشینی با صالحان و افراد خود ساخته، در انسان انگیزه خودسازی ایجاد می کند. در این خصوص امام سجاد علیه السلام فرمود: «مجالس الصّالحین داعیۀ الی الصّلاح».[14] (مجالس مؤمنین دعوت کننده انسان به سوی صلاح است.)
✍ #ڪلام_شـهید
○پشتیبان انقلاب باشید، اتحاد خود را حفظ کنید، پاسدار راه حق باشید. با منافقین و فرصت طلبان مبارزه کنید، تقوا را فراموش نکنید، مخلصانه پیرو ولایت فقیه باشید.
○سلام مرا به امام و آقای خامنه ای برسانید و به ایشان عرض کنید احمد خلاف انتظار شما گام بر نداشت و از راهنمایی های شما ممنون بود .
📎 شاگرد صدیق رهبر انقلاب
#دکترشهید_احمد_آتشدست🌷
#از_شهدا_بیاموزیم ❣❣❣❣❣
📆تقویم و مناسبتهای فردا📅
🔺فردا سه شنبه:
🔹 ۵ اسفند ۱۳۹۹ 🔹
🔹 ۱۱ رجب ۱۴۴۲ 🔹
🔹 ۲۳ فوریه ۲۰۲۱ 🔹
💢 روز مهندس
💢 روز بزرگداشت خواجه نصرالدین طوسی
💢 آغاز عملیات والفجر9 [۱۳۶۴ ش]
💢 عملیات کوچک ظفر6 [۱۳۶۶ ش]
#تقویم
جان آقام (عج)
بخوان دعای فرج رادعااثردارد
دعاکبوترعشق است وبال وپردارد
🌺دعای منتظران درعصرغیبت🌺
اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسکَ فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَكَ لَمْ اَعْرِف نَبِيَّكَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَكَ فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَكَ لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَكَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَكَ فَاِنَّكَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دينى
❤️برای سلامتی آقا❤️
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَةِ وَ فی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قائِدا وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَک َطَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً
💖دعای فرج💖
بسم الله الرحمن الرحیم
اِلهي عَظُمَ الْبَلاءُ ، وَبَرِحَ الْخَفاءُ ،
وَانْكَشَفَ الْغِطاءُ ، وَانْقَطَعَ الرَّجاء
ُ
وَضاقَتِ الاْرْضُ ، وَمُنِعَتِ السَّماءُ
واَنْتَ الْمُسْتَعانُ ، وَاِلَيْكَ الْمُشْتَكى ، وَعَلَيْكَ الْمُعَوَّلُ فِي الشِّدَّةِ والرَّخاءِ ؛
اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد ، اُولِي
الاْمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَيْنا طاعَتَهُمْ ، وَعَرَّفْتَنا بِذلِكَ مَنْزِلَتَهُم
فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلاً قَريباً كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ؛
يا مُحَمَّدُ يا عَلِيُّ يا عَلِيُّ يا مُحَمَّدُ اِكْفِياني
فَاِنَّكُما كافِيانِ ، وَانْصُراني فَاِنَّكُما ناصِرانِ ؛
يا مَوْلانا يا صاحِبَ الزَّمانِ ؛
الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ ، اَدْرِكْني اَدْرِكْني اَدْرِكْني ، السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَل ؛
يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ ، بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرينَ
یک فاتحه و توحید ، نثار ارواح مقدس امام حسن عسکری (ع)و حضرت نرجس (س) ، پدر و مادر گرامی امام عصر (عج)
ای مولای ما ، ای امام ما ، یا بقیت الله فی ارضه
به رسم ادب ، برای پدر و مادر بزرگوارتان ، هدیه ای فرستادیم ، شما هم ما را به هدیه ای مهمان کن ، همانا خدا صدقه دهندگان را دوست دارد
⊰❀⊱اولین #ســـلام_صبــحگاهے
⊰❀⊱⊰❀⊱⊰❀⊱━═━━═━ا
تقـــدیم به ســـاحت مقـــدس قطب عالــم امکان حضـــرت صـاحـب الــزمان
【عجل الله فرجه】
السَّلامُ علیڪَ یا بقیَّةَ اللهِ یا اباصالحَ المَهدے یاخلیفةَ الرَّحمن و یاشریڪَ القرآن ایُّها الاِمامَ الاِنسُ و الجّانّ
سیِّدے و مَولاے الاَمان الاَمان الاَمان
⊰❀⊱و #سلام بر سالارِ شهیدان
━═━━═━⊰❀⊱⊰❀⊱⊰❀⊱ا
اَلسَّلامُ عَلَيْڪَ يا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَے الاَْرْواحِ الَّتے حَلَّتْ بِفِناَّئِڪَ عَلَيْڪَ مِنّے سَلامُ اللَّهِ [اَبَداً] ما بَقيتُ وَ بَقِےَ اللَّيْلُ وَ النَّهارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّے لِزِيارَتِڪُمْ
اَلسَّلامُ عَلَے الْحُسَيْنِ وَ عَلے عَلِےِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ عَلے اَوْلادِ الْحُسَيْنِ وَ عَلے اَصْحابِ الْحُسَيْـــن
@montzeran
#سـلام_مـولاجانم
💫 جمالش قبلهٔ دلها ،دَمَش حلّال مشکلها
🌾 به پشت پردهٔ غیبت ،حقیقت همچنان باقیست
💫 دعا کن تا که بازآید ،جمالش جلوه گر گردد
🌾 نیاید یوسف زهرا ، مصیبت همچنان باقیست
💚الّلهُـمَّ عَجِّــلْ لِوَلِیِّکَـــ الْفَـــرَج💚
#صبحتون_مهدوی
#التماس_دعای_فرج 🤲
@montzeran
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#ویدئو_استوری
روزشمار نیمه شعبان
35 روز مانده تا میلاد امام زمان علیه السلام
@montzeran
#یک_دقیقه_با_امام_زمان_علیه_السلام (۱)
🔴 خداوند از دو راه انسان را هدایت می کند 🔴
1️⃣ اعطای عقل به انسان
خداوند این هدایت را بدون این که انسان بخواهد و بفهمد ( در سن بلوغ عقلی ) در وجود او قرار می دهد .
2️⃣ رسول الهی
این نوع هدایت همان راهی است که به وسیله ی پیامبران و امامان علیهم السلام از طرف خدا پیش روی ما گشوده می شود تا اگر خواهان سعادت بودیم به آن روی آوریم .
حضرت مهدی ( علیه السلام ) می فرمایند : خداوند پس از پيامبراكرم (صلى الله عليه و آله) كار امّت را به برادر و پسر عمو و وصىّ و وارث او على بن ابى طالب عليه السلام سپرد، سپس به جانشينان او از فرزندانش يكى پس از ديگرى واگذار كرد. و توسط آنان دين خود را زنده كرد و نور خود را به اتمام رسانيد .
[بحارالانوار، ج ۵۳ ،ص ۱۹۴ ]
🦋 و اما اکنون ، تنها وارث رهبران الهی حضرت حجة ابن الحسن ارواحنا فداه می باشند.
آن که خواهان کسب هدایت الهی است می بایست دست به دامان ایشان زده ولحظه ای از توسل به ایشان غفلت نورزد .
@montzeran
🔵پنج علائم حتمی ظهور
«امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
قَبْلَ قیامِ القائمِ(علیهالسلام) خَمسُ علاماتٍ مَحْتُوماتٍ. اَلیمانی وَ السُّفیانی و الصَّیحَةُ وَ قَتلُ النَّفسِ الزَّكِیةِ وَ الخَسفُ بِالبَیداء.
پیش از ظهور حضرت قائم(علیهالسلام) وقوع این پنج علامت حتمی است:
ظهور یمانی (از یمن)،
سفیانی (از شام)،
صیحه و فریاد آسمانی،
کشته شدن نفس زکیه (سیدی بزرگوار در مسجدالحرام)
و فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین بیداء (بیابان میان مکه و مدینه)
📚منبع : (الزامالناصب، ج٢، ص ١٣٦ ـ بحار، ج ٥٢، ص ٢٠٤)
#پویش_جهانی_یاران_امام_زمان_ارواحنافداه
@montzeran
منتظران گناه نمیکنند
🎧#کتاب_صوتی 2⃣1⃣ 📒کتاب منازل الآخره 🖋تالیف: مرحوم محدث قمی ▫️فصل پنجم : ▫️قسمت اول : بیرون آمدن
منازل الاخره فصل۵.mp3
5.71M
🎧#کتاب_صوتی 3⃣1⃣
📒کتاب منازل الآخره
🖋تالیف: مرحوم محدث قمی
▫️فصل پنجم :
▫️قسمت دوم : بیرون آمدن از قبر
🎤با صدای : محمد حسینی
اللهم عجل لولیک الفرج و النصر و العافیه...
@montzeran
#آیهگرافی
اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ وَفَرِحُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا مَتَاعٌ ﴿۲۶﴾
خدا روزى را براى هر كه بخواهد گشاده يا تنگ مى گرداند و[لى آنان] به زندگى دنيا شاد شده اند و زندگى دنيا در [برابر] آخرت جز بهره اى [ناچيز] نيست (۲۶)
سوره رعد
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
👆کلیپ تصویری سوره قیامت با ترجمه 👆
@montzeran
🔴 صبر زیبا
📍فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِيلًا
(سوره معارج آیه ۵)
📍پس صبر جمیل پیشه كن.✳✳✳
📍 صبر جمیل به معنى شكيبائى زيبا و قابل توجه است ، و آن صبر و استقامتى است كه تداوم داشته باشد، ياءس و نوميدى به آن راه نيابد، و تواءم با بيتابى و جزع و شکوه و آه و ناله نگردد و در غیر اين صورت جميل نيست . صبر جمیل از ویژگی های انسان های بزرگ است . توقعی است که خداوند از اولیاءش دارد. همان طور که در این آیه به پیامبر بزرگ اسلام دستور می دهد در برابر آزارهایی که از ناحیه مشرکان و دشمنانش می بیند و سختی هایی که با آن مواجه می شود صبر جمیل پیشه کند. یعنی صبر کند و دم بر نیاورد.✴✴✴
#کلام_وحی
1_793952204
9.36M
سه شنبه شد و پَر زدم سویِ تو
شدم زائرِ جمکران ، کویِ تو
پیشنهاد ویژه ی دانلود
@montzeran