هدایت شده از پرویزن
"حبّ الحسین"
مدتی قبل به بهانهی تحقیقی در حوزهی ادب دینی، دهها کتاب را ورق زدم که روایتهایی دربارهی امام حسین(ع) در آنها ثبت شده بود. از میان آثار شیعه کاملالزیارات ابنقولویهی قمی، اصول کافی کلینی، امالی شیخ مفید، امالی شیخ صدوق، عیون اخبار رضا، بحارالانوار و...، همه از محبت رسول(ص) به امام حسین(ع) حکایت دارند. علاوه بر آثار شیعی در کتابهای اهل سنت چون: صحیح بخاری، صحیح مسلم، مسند ترمذی، مسند ابنحبان، تاریخ دمشق، مستدرک و... هم در بیان فضیلت امام حسین احادیثی ثبت شده که موید ابراز محبت پیامبر به آن حضرت(علیهما السلام) است.
یکی از احادیث معروف و مذکور در بسیاری از کتب یادشده، این است که احبّ الله من احبّ حسینا، یعنی دوست دارد خدا را هرکس که حسین را دوست دارد؛ اما آنچه بیش از همه در مبحث دوستداری امام حسین(ع) به عنوان راه رستگاری و علاقه به خداوند مطرح میشود، صرف ابراز حبّ زبانی یا نهایتا عاطفی است.
آنچه در تفسیر احادیث مربوط به حبّ مطرح است، این است که به روایت قرآن حبّ، با عمل و رفتار معنی مییابد:
ان کنتم تحبّون الله فاتّبعونی یحببکم الله. این آیهی شریف موید این است که لازمهی دوستداشتن خدا تبعیت از رسول(ص) است و اگر این تبعیت وجود داشت، خداوند نیز این حبّ را میپذیرد و پاسخ حب را میدهد.
در اصول کافی کتاب الحجه هم حدیثی نقل شده که مویّد علم ائمه بر ابراز حبهای دروغین از طرف گروهی از اطرافیان است.
امام صادق(ع) فرمود: مردی خدمت امیرالمومنین(ع) آمد و آن حضرت همراه اصحابش بود. سلام کرد و گفت: به خدا من ولایت و محبّت تو را دارم. علی(ع) فرمود دروغ میگویی. گفت، به خدا من محبّت و دوستی تو را دارم و سهبار تکرار کرد و علی(ع) فرمود: دروغ میگویی، توچنانکه میگویی نیستی... .
مقصود اینکه هرچند گفتار محبتآمیز میتواند مقدمهای برای رسیدن به رفتار محبتآمیز باشد، به تنهایی کافی نیست.
این ویژگی، به دلیل کلامی بودن شعر، در آن بیش از دیگر هنرها دیده میشود و قاعدتا شاعرانی که مسالهی حبّ را در اشعارشان برجسته کردهاند، متوجه این مساله هستند که لزوم محبّت در تبعیت کاملا منطبق(نه پیشیگیرنده و نه سبقت جوینده) با امام حسین(ع) است که المتقدّم لهم مارق والمتاخّر عنهم زاهق و اللاّزم لهم لاحق.
#ادبیات_دینی
#حرف_و_عمل
@mmparvizan
پنجره ای رو به باغ احمدی
سیمای حضرت رسول در آینه ادبیات کودک و نوجوان
یکی از ویژگی های ادبیات کودک و نوجوان، پرداختن به مفاهیم دینی است. ادبیات دینی کودک و نوجوان در دو شاخه داستانی و غیر داستانی، در رسته های مختلفی چون خداشناسی، اخلاق، آموزش احکام، آشنایی با اصول و فروع دین و آشنایی با شخصیت ها و بزرگان دین در بستر ادبیات جاری است . دسته ای از آثار دینی با رویکردی آگاهی بخش و دانش نامه ای تنها برای ارتقای سواد دینی کودک و نوجوان و نیز تفکر او تدوین شده اند و دسته ای دیگر در نظر داشتنذ تا با برقراری ارتباط با کودک، به گونه ای در تربیت دینی و فطرت محور او نقش داشته باشند.
شخصیت و سیره عملی پیامبر اکرم صلوات الله علیه یکی از مضامین اصلی و پر تکرار در ادبیات دینی کودک است. فرهنگ نامه های سبک زندگی پیامبر و آشنایی با خصال او نمونه هایی از ادبیات غیر داستانی است که می تواند مورد توجه باشد. غلامرضا حیدری ابهری در دهه های اخیر یکی از پرکارترین اشخاصی است که به این نوع ادبی توجه داشته و در خلال آثار دینی اش، شخصیت پیامبر را معرفی کرده است. او در کتاب فرهنگ نامه سبک زندگی امامان، محمد مثل گل بود، پیامبر و قصه هایش و پیامبر قصه می گوید، در قالب حدیث و یا روایت و حکایتی کوتاه کوشیده است پیامبر را به مخاطب معرفی کند و راه کارهایی برای زیست اخلاق مدار و محمدی ارائه دهد. گروهی دیگر از فعالان حوزوی با توجه به احادیث موجود از حضرت رسول صلوات الله علیه، در کنار بیان روایت با داستانک ها یا شعرهایی کوتاه، سعی در تببین شخصیت این اسوه نیکوخصال داشته اند. سید محمد مهاجرانی را در این گروه می توان گنجاند و کتاب های حدیث و شعر و قصه و پیامبر عزیز ما نمونه هایی از این نگاه به رسول الله است. در این دسته از آثار از ساحت ادبی کلام کاسته شده و معنا جای شاعرانگی را می گیرد و کمتر اثری را می توان یافت که از هر دو ساحت پر مایه باشد. مرتضی دانشمند، علی شعیبی، محسن نعماء و علیرضا سبحانی نسب از مهمترین شخصیت های حوزوی تولید کننده ادبیات دینی اند که رویکردی آموزش محور دارند.
در شاخه ادبیات داستانی کودک، شیوه پرداختن شاعران و نویسندگان به شخصیت حضرت رسول متفاوت است. تولید کنندگان این آثار کوشیده اند با توجه به ظرفیت ادبیات و در بستر شعر، داستان و رمان، آثاری بیافرینند که در کنار معرفی حضرت محمد صلوات الله علیه، حظ هنری خوبی به مخاطب هدیه دهد. آثار این گروه نیز درگستره وسیعی از معنا و احساس قرار می گیرد . گاه شاعر و یا نویسنده تنها به ابراز بیان عاشقانه و توصیف حضرت محمد به شیوه نعت در ادبیات پرداخته است و گاه از این ساحت کاسته و به بخش الگوسازی غیر مستقیم و آشنا کردن کودک و نوجوان در لایه های عمیق شناختی توجه داشته است. گاهی شاعران در قالب منظومه حکایتی از حضرت بیان کرده اند مثل محمد کاظم مزینانی در کتاب از زبان سوسمار. مزینانی در این کتاب داستان مرد عربی را حکایت مرده است که برای ایمان آوردن به پیامبر، از او تقاضا می کند تا سوسماری که به همراه دارد را به حرف آورد و سوسمار به نبوت پیامبر گواهی و یکتایی خدا گواهی می دهد. و گاهی در قالب فانتزی و داستان به توصیف رویدادی از زندگی حضرت اشاره داشته اند. مثل کتاب پیغامی برای ابر پنبه ای از طاهره ایبد. کتاب «پیغامی برای ابر پنبهای» داستان ابر کوچولویی است که از وقتی به دنیا آمده، منتظر فرشته باران است. او دوست دارد بداند قرار است کجا ببارد. بالاخره فرشته باران میآید؛ اما مأموریتی که برای ابر پنبهای در نظر گرفته، باریدن نیست. ابر پنبهای باید سایهای بشود بر سر پسری به نام محمد (ص) که قرار است در آینده آخرین پیامبر باشد. این کتاب به ماجرای سفر پیامبر اسلام به شهر شام و قرارگرفتن ابر در مسیر حرکت ایشان میپردازد. مضمون این کتاب ها به زندگی، ولادت، نبوت، اخلاق و رحلت پیامبر اشاره دارند و عموما حالت حکایت واره دارند. محمد کاظم مزینانی، جعفر ابراهیمی، محمود پوروهاب، طاهره ایبد، فریبا کلهر، طناز شامانی، مجید ملامحمدی، محمد میرکیانی، مصطفی رحماندوست، غلامرضا بکتاش، یحیی علوی فرد، شاهین رهنما، معصومه مرادی، حمید هنرجو، سید احمد میرزاده و حسین فتاحی را می توان در این گروه قرار داد.
ادامه دارد...
#معصومه_مرادی
#ادبیات_دینی
https://eitaa.com/moradimasoome
https://eitaa.com/sibenaghd