✅آشنایی با کتاب #الفتوح
ابو محمّد احمد بن اعثم کوفى (م حدود ۳۱۴ ق)، مورّخى مشهور و در تراز دیگر مورّخان کهن، یعنى: یعقوبى، طبرى، دینورى و بلاذرى است. او در کتاب الفتوح خود، اخبار مسلمانان را پس از رحلت پیامبر خدا صلى الله علیه و آله تا دوران خلافت عبّاسى در نیمه قرن سوم هجرى آورده و در این میان، بخش قابل توجّهى (در حدود یک نهم کتاب خود) را به گزارش نهضت حسینى، اختصاص داده است.
ابن اعثم در کنار منابع تاریخى، از منابع داستانى نیز سود جسته و حتّى ممکن است خود، آنها را به صورت داستان در آورده باشد. این کار وى، هر چند از ارزش کلّى کتاب مىکاهد، امّا موجب شده که گاه، گزارشهاى ریز و دقیقى به صورت منحصر به فرد، در الفتوح بیاید و یا در سنجش با دیگر متون، گزارش کاملتر و مبسوطترى را به دست دهد.
نکته مهم در این میان، برخى گزارشهاى ابن اعثم هستند که در کتب تاریخى، کمتر یافت مىشوند؛ امّا گاه در منابع دیگرى همچون کتب حدیث و سیره، به همان شکل یا با تفاوتهایى و به اجمال آمدهاند. این نکته، رعایت احتیاط و تتبّع بیشتر را در داورى نسبت به دادههاى تاریخى، لازم مىکند تا مطالب منقول مورّخانى مانند ابن اعثم را که در دیگر منابع در دسترس نمىیابیم، نه به سرعت رد کنیم و نه شتابزده بپذیریم
الفتوح، مورد استناد مورّخان شیعه و اهل سنّت بوده و بسیارى از مطالب آن در مقتل الحسین خوارزمى، المناقب ابن شهرآشوب، و بحار الأنوار و دیگر کتابها، مورد استفاده قرار گرفته است.
📖📖برخی ازخصوصیات کتاب
1⃣الفتوح پس از ابن ابی طیفور دربلاغات النسا اولین کتابی است که خطبه حضرت زینب را درکوفه نقل میکند.
2⃣اولین کتابی است که احتجاج مردشامی با امام سجاد را نقل میکند.
3⃣کهن ترین منبع موجود درباره خطبه امام سجاد درمجلس یزید میباشد.
#الفتوح
#ابن_اعثم_کوفی
@maghtal61
◀️روضه ورود به کربلا با بیان کتاب الفتوح
.
🏴🏴الفتوح بَعدَ ذِکرِ وُصولِ أمرِ عُبَیدِ اللّهِ بِالتَّضییقِ فی وَراءِ عُذَیبِ الهِجاناتِ : خَرَجَ الحُسَینُ علیه السلام ووُلدُهُ وإخوَتُهُ و أهلُ بَیتِهِ رَحمَةُ اللّهِ عَلَیهِم بَینَ یَدَیهِ، فَنَظَرَ إلَیهِم ساعَةً وبَکى، وقالَ: اللّهُمَّ إنّا عِترَةُ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه و آله، وقَد اخرِجنا وطُرِدنا عَن حَرَمِ جَدِّنا، وتَعَدَّت بَنو امَیَّةَ عَلَینا، فَخُذ بِحَقِّنا، وَانصُرنا عَلَى القَومِ الکافِرینَ.
قالَ: ثُمَّ صاحَ الحُسَینُ علیه السلام فی عَشیرَتِهِ، ورَحَلَ مِن مَوضِعِهِ ذلِکَ، حَتّى نَزَلَ کَربَلاءَ فی یَومِ الأَربِعاءِ، أو یَومِ الخَمیسِ، وذلِکَ فِی الثّانی مِنَ المُحَرَّمِ، سَنَةَ إحدى وسِتّینَ، ثُمَّ أقبَلَ إلى أصحابِهِ، فَقالَ لَهُم: أهذِهِ کَربَلاءُ؟ فَقالوا: نَعَم.
فَقالَ الحُسَینُ علیه السلام لِأَصحابِهِ: انزِلوا، هذا مَوضِعُ کَربٍ وبَلاءٍ، هاهُنا مُناخُ رِکابِنا،
ومَحَطُّ رِحالِنا، وسَفکُ دِمائِنا.
قالَ: فَنَزَلَ القَومُ، وحَطُّوا الأَثقالَ ناحِیَةً مِنَ الفُراتِ، وضُرِبَت خَیمَةُ الحُسَینِ علیه السلام لِأَهلِهِ وبَنیهِ، وضَرَبَ عَشیرَتُهُ خِیامَهُم مِن حَولِ خَیمَتِهِ.
⬇️⬇️ترجمه
الفتوح پس از آن که در «عُذَیب الهِجانات»، 20 فرمان عبید اللّه بن زیاد، براى در تنگنا قرار دادن حسین علیه السلام رسید: حسین علیه السلام، بیرون آمد و فرزندان و برادران و خانوادهاش که رحمت خدا بر ایشان باد، پیشِ رویش بودند.
حسین علیه السلام، لَختى به ایشان نگریست و گریست و فرمود: «خدایا! ما خاندان پیامبرت محمّد صلى الله علیه و آله هستیم و از حرم جدّمان، بیرون رانده شدهایم و بنى امیّه، بر ما ستم کردهاند. حقّ ما را ]از ایشان] بگیر و بر این قوم کافر، یارىمان ده».
سپس حسین علیه السلام در میان خانوادهاش بانگ زد و از آن جا حرکت کرد تا روز چهارشنبه یا پنجشنبه، دوم محرّم سال ۶۱ ]هجرى] در کربلا فرود آمد. به یارانش رو کرد و فرمود: «آیا این جا کربلاست؟».
گفتند: آرى.
حسین علیه السلام به یارانش فرمود: «فرود آیید که این جا، جایگاه اندوه و بلاست!
این جا، محلّ فرود آمدن مَرکبهایمان، و این جا محلّ بار و بُنه ما و ریخته شدن خونمان است».
آنها پیاده شدند و بارهایشان را در جایى کناره فرات، فرود آوردند و خیمهاى را براى حسین علیه السلام و همسران و فرزندانش، بر پا کردند و خویشان حسین علیه السلام، گِرداگِرد خیمه او، خیمه زدند
📖الفتوح: ج ۵ ص ۸۳
#ورودیه
#الفتوح
#ابن_اعثم_کوفی
@maghtal61
◀️روضه ورود به کربلا با بیان کتاب الفتوح
.
🏴🏴الفتوح بَعدَ ذِکرِ وُصولِ أمرِ عُبَیدِ اللّهِ بِالتَّضییقِ فی وَراءِ عُذَیبِ الهِجاناتِ : خَرَجَ الحُسَینُ علیه السلام ووُلدُهُ وإخوَتُهُ و أهلُ بَیتِهِ رَحمَةُ اللّهِ عَلَیهِم بَینَ یَدَیهِ، فَنَظَرَ إلَیهِم ساعَةً وبَکى، وقالَ: اللّهُمَّ إنّا عِترَةُ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه و آله، وقَد اخرِجنا وطُرِدنا عَن حَرَمِ جَدِّنا، وتَعَدَّت بَنو امَیَّةَ عَلَینا، فَخُذ بِحَقِّنا، وَانصُرنا عَلَى القَومِ الکافِرینَ.
قالَ: ثُمَّ صاحَ الحُسَینُ علیه السلام فی عَشیرَتِهِ، ورَحَلَ مِن مَوضِعِهِ ذلِکَ، حَتّى نَزَلَ کَربَلاءَ فی یَومِ الأَربِعاءِ، أو یَومِ الخَمیسِ، وذلِکَ فِی الثّانی مِنَ المُحَرَّمِ، سَنَةَ إحدى وسِتّینَ، ثُمَّ أقبَلَ إلى أصحابِهِ، فَقالَ لَهُم: أهذِهِ کَربَلاءُ؟ فَقالوا: نَعَم.
فَقالَ الحُسَینُ علیه السلام لِأَصحابِهِ: انزِلوا، هذا مَوضِعُ کَربٍ وبَلاءٍ، هاهُنا مُناخُ رِکابِنا،
ومَحَطُّ رِحالِنا، وسَفکُ دِمائِنا.
قالَ: فَنَزَلَ القَومُ، وحَطُّوا الأَثقالَ ناحِیَةً مِنَ الفُراتِ، وضُرِبَت خَیمَةُ الحُسَینِ علیه السلام لِأَهلِهِ وبَنیهِ، وضَرَبَ عَشیرَتُهُ خِیامَهُم مِن حَولِ خَیمَتِهِ.
⬇️⬇️ترجمه
الفتوح پس از آن که در «عُذَیب الهِجانات»، 20 فرمان عبید اللّه بن زیاد، براى در تنگنا قرار دادن حسین علیه السلام رسید: حسین علیه السلام، بیرون آمد و فرزندان و برادران و خانوادهاش که رحمت خدا بر ایشان باد، پیشِ رویش بودند.
حسین علیه السلام، لَختى به ایشان نگریست و گریست و فرمود: «خدایا! ما خاندان پیامبرت محمّد صلى الله علیه و آله هستیم و از حرم جدّمان، بیرون رانده شدهایم و بنى امیّه، بر ما ستم کردهاند. حقّ ما را ]از ایشان] بگیر و بر این قوم کافر، یارىمان ده».
سپس حسین علیه السلام در میان خانوادهاش بانگ زد و از آن جا حرکت کرد تا روز چهارشنبه یا پنجشنبه، دوم محرّم سال ۶۱ ]هجرى] در کربلا فرود آمد. به یارانش رو کرد و فرمود: «آیا این جا کربلاست؟».
گفتند: آرى.
حسین علیه السلام به یارانش فرمود: «فرود آیید که این جا، جایگاه اندوه و بلاست!
این جا، محلّ فرود آمدن مَرکبهایمان، و این جا محلّ بار و بُنه ما و ریخته شدن خونمان است».
آنها پیاده شدند و بارهایشان را در جایى کناره فرات، فرود آوردند و خیمهاى را براى حسین علیه السلام و همسران و فرزندانش، بر پا کردند و خویشان حسین علیه السلام، گِرداگِرد خیمه او، خیمه زدند
📖الفتوح: ج ۵ ص ۸۳
#ورودیه
#الفتوح
#ابن_اعثم_کوفی
@maghtal61