هوالنور
#معرفت_شهودی
🔹تفاوت اخلاق و عرفان
#شهید_مطهری
⬅️ سؤال كردهاند كه مكانيزم شناختى را كه اهل عرفان منبعش را قلب و ابزارش را تزكيه نفس مىدانند، چیست؟ آيا واقعاً اين شناخت مكانيزم دارد يا به منزله رفع مانع كردن از شناختهاى ديگر است؟
چون سؤال درست و معقولى است، جواب عرض مىكنم:
مسأله تزكيه نفس دو نقش دارد:
۱. یک نقش اين است كه انسان اگر تزكيه نفس كند، عقلش روشن بينتر مىشود. يک اثر تزكيه نفس اين است كه فضا را براى عقل صافتر مىكند.
۲. نقش تزكيه نفس تنها مورد اول نيست، خود قلب هم به انسان الهام مىكند.
⬅️ و اما پرسيدهاند مكانيزمش چيست؟
در اخلاق فلسفى، اخلاقى كه همه فيلسوفان گفتهاند، همين قدر گفته شده است كه براى انسان، ايثار فضيلت است ولى خودخواهى و استيثار رذيلت است؛ شجاعت، اخلاق ولى جبن و تهوّر ضد اخلاق است؛ سخاوت، خوب ولى بخل و اسراف بد است؛ صبر و خويشتندارى، خوب ولى جزع و فزع و بيتابى كردن بد است، و از اين قبيل مسائل.
انسان يك كتاب اخلاق از كتب علماى اخلاق را كه بخواند مىبيند مجموعهاى از امور را توصيه و مجموعه ديگرى را منع كردهاند:
آنها بد است و اينها خوب.
عرفا گفتهاند تو مانند يك نهال در حال حركت و تحوّل هستى، دارى [مسيرى را] منزل بعد از منزل طى مىكنى؛ اگر مىخواهى مراحل انسانيت را طى كنى، بايد از منزل اول شروع كنى و ده منزل را طى كنى (براى فواصل كمتر صد منزل مىگويند و براى فواصل نزديكتر هزار منزل).
اگر منازل عرفان را در نظر بگيريم، شناخت چند مرحلهاى است (ده مرحلهاى است و به يك حساب صد مرحلهاى و به حساب ديگر هزار مرحلهاى) ولى به يک حساب ديگر تک مرحلهاى است، چون همه از يك منبع يعنى «دل» برمىخيزد و منابع متعدد ندارد.
📚مجموعه آثار، ج ۱۳، ص ۳۹۱.
#عرفان_اسلامی #اخلاق
#معرفت_شناسی #تجربه_دینی
https://eitaa.com/joinchat/2337342120C0f71cd5687