تفسیر گزیده ۵۹۱.mp3
6.78M
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب پانصد و نود و یک
#طارق
#اعلی
#صفحه- ۵۹۱
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
قدردان باشید تا نعمتها پایدار بمانند
حکمت ۱۳
وَ قَالَ (علیه السلام): إِذَا وَصَلَتْ إِلَيْكُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ، فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّكْرِ.
هرگاه نخستین جلوههای نعمت به سراغتان آمد، قدردان باشید و با سپاسگزاری، مسیر جاری شدن نعمتهای بیشتر را هموار کنید. چرا که ناسپاسی و بیتوجهی، راه ورود برکت را میبندد و فیض الهی را از شما دریغ میدارد. سپاس، کلید فراوانی و گشایش است، در حالی که ناسپاسی دریچهای است به سوی محرومیت و نقصان.
واژه ها:
إِذَا: هرگاه، زمانی که، وقتی که
وَصَلَتْ: رسید، آمد، نزدیک شد
إِلَيْكُمْ: به شما، نزد شما، سوی شما
أَطْرَافُ: آغازها، ابتداها، بخشهای نخستین
النِّعَمِ: نعمتها، برکتها، عطاها
فَلَا: مبادا، هرگز، نه
تُنَفِّرُوا: دور کنید، برانید، دفع کنید
أَقْصَاهَا: پایان آن، انتهای آن، دنباله آن
بِقِلَّةِ: با کمی، به واسطه اندکی، به دلیل کمبود
الشُّكْرِ: سپاس، قدردانی، شکرگزاری
شرح:
شکر، دریچهای برای جاری شدن نعمتها
شکر، مانند شکر زندگی را شیرین میکند، اما برخلاف شکر که کمش خوب است و زیادش نه، شکر هرچه بیشتر باشد، بهتر است. زیرا کم بودن شکر، دریافت نعمت را کم میکند. این شکر، همچون دریچه سد است؛ هرچه بازتر باشد، امکان جریان بیشتر فراهم میشود.
نعمتها مانند آب پشت سداند و شکر، دریچه سد است. همانطور که هرچه دریچه بازتر باشد، جریان آب بیشتر شده و زمینهای خشک و تشنه را سیراب میکند، هرچه شکر بیشتر باشد، جریان نعمتها در زندگی افزایش مییابد. این آب، دشتها را سبز و شکوفا میکند، باغها و مزارع سرسبز پدید میآورد و خرمی را گسترش میدهد. همانطور که هر قطره آب، زمینی را زنده میکند، هر لحظه شکر، دریچهای تازه برای نعمتهای جدید میگشاید.
مراتب شکر
شکر، مراتبی دارد:
۱. شکر قلبی، که همچون جوشیدن آب در دل کوه است. در اعماق قلب انسان، سپاسگزاری حقیقی شکل میگیرد.
۲. شکر زبانی، که مانند جاری شدن آب چشمه در جویبار است. زبان، سپاس را به بیان میآورد و این قدردانی را به گوش عالم میرساند.
۳. شکر عملی، که همچون باغی است که از آب چشمه سیراب میشود. این شکر، بهرهبرداری از نعمتها در مسیر خیر است. اگر چشمهای بجوشد و جویباری روان شود، اما آب به باغ نرسد، ثمرهای نخواهد داشت.
شکر عملی همچون درختی است که باران را دریافت میکند، و آن را هیچ هدر نمیدهد. از آن برگهای سبز، میوههای شیرین و سایهای خنک پدید میآورد. و همچون زنبور عسل که از گلها شهد میگیرد، اما آن را برای خود نمیاندوزد، بلکه به عسل تبدیل میکند تا دیگران نیز از آن بهره ببرند. این همان شکر عملی است: تبدیل نعمت به خیر و بخشش.
شکر زبانی خوشآهنگ است، مانند نغمه پرندگان یا صدای دلنشین آبشار، اما آنچه مهم است، شکر عملی است. کودکی که مدام از پدر و مادر تشکر کند، اما رفتار او نشان از احترام و محبت نداشته باشد، سپاس او ارزشی ندارد. سپاس حقیقی در نگاه مهربان، دست یاریرسان و احترام عملی نمایان میشود.
ناسپاسی، بستن مسیر نعمتها
همانطور که درخت برای رشد نیاز به آب دارد، رودخانه برای جریان داشتن نیاز به مسیر باز دارد، و زنبور برای تولید عسل نیازمند گلهای سالم است، انسان نیز برای حفظ و افزایش نعمتهای خود، نیازمند شکر است. ناسپاسی، مانند بستن مسیر آب، خشکاندن ریشههای درخت و لگدمال کردن گلهاست؛ نتیجهای جز از بین رفتن نعمتها ندارد.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند:
«إِذَا وَصَلَتْ إِلَیْکُمْ أَطْرَافُ النِّعَمِ، فَلَا تُنَفِّرُوا أَقْصَاهَا بِقِلَّةِ الشُّکْرِ»
یعنی: «وقتی سر و کله نعمتها در زندگی شما پیدا شد، اگر کم شکر کنید، ادامه آن را نیز از دست خواهید داد.»
شما سوزن را نخ کردهاید، و دیده آید که اگر نوک نخ را بگیرید تمام نخ را میتوانید به سمت خود بکشید وگرنه همان اندک را هم از کف خواهید داد. شکر، گرفتن سرنخ نعمتهاست؛ وگرنه جز کلافگی چیزی باقی نمیماند.
نعمت همچون جوانهای ظریف است که از دل خاک سر میزند و با اولین باران بهاری شکوفا میشود. اگر این جوانه را پرورش دهید، درختی تنومند میشود که میوهاش شما را تغذیه و سایهاش شما را از گزند آفتاب حفظ میکند.
قانون کیهانی شکر
شکرگزاری، تنها یک عمل اخلاقی نیست، بلکه قانونی کیهانی است که در جریان نعمتها تأثیر مستقیم دارد. اگر خداوند اندکی آبرو به شما داد، آن را شکر کنید؛ اما نه فقط در زبان، بلکه در عمل. آبروی خود را به کار گیرید و گرهی از کار دیگران بگشایید. در این صورت، دریچه آبرو باز خواهد شد و آبرو روی آبرو و اعتبار روی اعتبار نصیب شما میشود. اما اگر این نعمت را خرج نکنید، همان را هم از دست خواهید داد.
نعمتها همچون زنبورهای عسلاند. اگر کندویی آرام، تمیز و منظم باشد، زنبورها یکدیگر را خبر میکنند و روزبهروز بیشتر میشوند تا کندو سرشار از عسل شود. اما اگر کندو بینظم و آلوده باشد، حتی همان چند زنبور نیز آن را ترک خواهند کرد.
کندو، وجود ماست، و آنچه آن را تمیز و منظم نگه میدارد، شکر است. اما نه فقط شکر زبانی، بلکه شکر عملی. شکر زبانی مانند درختی پر از شکوفه است که هرگز میوه نمیدهد؛ هرچند زیبا به نظر میرسد، اما در نهایت، هیچ ارزشی ندارد و کسی از آن بهرهای نخواهد برد.
شکر زبانی مانند ابری است که در آسمان غرش میکند، اما نه زمینی را سیراب میکند و نه هیچ تشنگی را برطرف میسازد.
نتیجهگیری
شکر، دریچه ورود نعمتهاست. هرچه بیشتر باشد، دریچه بازتر خواهد شد و برکت بیشتری جاری میشود. اما اگر شکر نباشد، همان نعمت اندک نیز از میان خواهد رفت.
برای پیادهسازی این حکمت در زندگی:
۱. شکر قلبی را در خود تقویت کنید. هر روز لحظاتی را برای اندیشیدن به نعمتهای خود اختصاص دهید و در دل، سپاسگزار باشید.
۲. شکر زبانی را فراموش نکنید. با زبان، از خداوند و دیگران قدردانی کنید. گفتن «الحمدلله» و «سپاسگزارم» را در کلام خود جاری سازید.
۳. شکر عملی را بهکار گیرید. از نعمتهایی که دارید، در راه خیر بهره ببرید. اگر علمی دارید، به دیگران آموزش دهید؛ اگر آبرویی دارید، گره از کار دیگران بگشایید؛ اگر توان مالی دارید، بخشش کنید.
۴. شکر را به عادتی همیشگی تبدیل کنید. همانطور که آب، درخت را زنده نگه میدارد، شکر نیز نعمتها را حفظ و افزایش میدهد.
۵. مراقب ناسپاسی باشید. ناسپاسی، مانند خشکاندن ریشههای درخت است؛ اگر قدردان نعمت نباشید، آن را از دست خواهید داد.
۶. نعمتهای کوچک را بسیار شکر کنید. هرگاه اندک خیری به شما رسید، آن را قدر بدانید، زیرا آغاز برکات بزرگتر است.
با جاری کردن شکر در زندگی، دریچههای نعمت را گشوده و باغی سرسبز از برکت و رحمت در وجود خود پدید آورید.
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب پانصد و نود و دو
#غاشیه
#صفحه- ۵۹۲
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
تفسیر گزیده ۵۹۲.mp3
3.18M
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب پانصد و نود و دو
#غاشیه
#صفحه- ۵۹۲
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
نزدیکانت را فراموش نکن!
حکمت ۱۴
وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ، أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ.
کسی که از سوی نزدیکان و عزیزانش رها شود و در میان بیتوجهی و سردی آنان قرار گیرد، کسانی که به نظر دور از او هستند، با دلهایی پر از محبت و دستانی آماده و ارادهای راسخ برای یاریاش خواهند آمد و به حمایت از او پیشقدم خواهند شد.
واژه ها:
مَنْ: کسی که، فردی که، شخصی که
ضَيَّعَهُ: رها کند، فراموش کند، نادیده بگیرد
الْأَقْرَبُ: نزدیکان، کسانی که نزدیک هستند، افراد نزدیک
أُتِيحَ: برای او فراهم شود، به او داده شود، به او برسد
لَهُ: برای او، به او، از آنِ او
الْأَبْعَدُ: دور، کسانی که فاصله دارند، دورترینها
شرح:
بسته شدن یک در، پایان راه نیست
زنبور عسل اگر از گلهای نزدیک خود شهدی دریافت نکند، به سراغ گلهای دورتر میرود. گلهایی که آغوش خود را گشوده و شهد خود را سخاوتمندانه در اختیار او میگذارند. این حقیقت نشان میدهد که بسته شدن یک در، به معنای پایان راه نیست.
مولانا نیز همین معنا را در شعر خود بیان میکند:
و اگر بر تو ببندد همه رهها و گذرها
ره پنهان بنماید که کسان راه نداند
حمایتهای ازدسترفته، حمایتهای تازه
امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) نیز همین حقیقت را بازگو میکند. ایشان میفرماید:
مَنْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ، أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ.
کسی که نزدیکانش او را ضایع کنند، خداوند کسانی را که از او دورترند برای حمایت او مقدر میکند.
یعنی، اگر نزدیکان تو—خانواده، قوم، خویشان، دوستان، آشنایان و همشهریان—به هر دلیلی از تو حمایت نکردند، نگران نباش.
که البته گاهی دلیل این بیمهری، حسادت است؛ چراکه کسانی که به ما نزدیکترند، گاهی تاب رشد و موفقیت ما را ندارند.
گاهی هم عادت است؛ آنقدر حضور ما برایشان تکراری شده که دیگر ارزش ما را نمیبینند.
و گاهی نادانی؛ ما را درک نمیکنند و به همین دلیل ترکمان میکنند.
اما مبادا ناامید شوی، خداوند جبرانکننده است. او افرادی را وارد زندگیات میکند که هرگز تصور نمیکردی. انسانهایی که حقیقتاً از ذهن و خیال تو دور بودند، اما برای حمایت و پشتیبانیات گمارده می شوند.
فرصتهای تازه و راههای ناشناخته
همچنین ممکن است خداوند فرصتهای تازهای در اختیار تو قرار دهد:
شاید محیطی که در آن هستی مناسب رشد تو نباشد و قرار است به جایی بهتر هدایت شوی.
شاید خداوند میخواهد تو را متوجه قدرت و تواناییهای درونی خود کند.
به همین دلیل، هرگز نباید بسته شدن یک مسیر را پایان راه دانست.
هر رنجی مقدمهای برای گشایش است و هر بسته شدنی، دری برای گشوده شدن دارد.
سرگذشت یوسف (ع) و پیامبر (ص)
آیا یوسف (ع) را به یاد داری؟
نزدیکترین افرادش—برادرانش—او را به چاه انداختند، اما غریبهها و اغیار او را به جاه رساندند.
یا پیامبر خدا (ص)؟
او از سوی قوم و قبیله خود، قریش، یاری ندید. اما خداوند سلمان را از فارس، بلال را از حبشه و اویس را از یمن بهعنوان یاران او برگزید.
پس اگر از سوی نزدیکان بیمهری دیدی، دنیا را تمامشده ندان! دنیا را تمام شده نبین!
خداوند راههای تازهای برای تو خواهد گشود که تصورش را هم نمیکردی.
از بسته شدن یک در نگران نباش
شاید همان چیزی که تو را میراند، همان چیزی باشد که تو را به جایی بهتر میرساند.
همانطور که ممکن است یک گل در یک باغ پژمرده شود، اما در جایی دیگر شکفته و شکوفا گردد، ممکن است مسیر جدیدی که به آن هدایت میشوی، جایگاه حقیقی رشد و بالندگی تو باشد.
هشداری به حاکمان و سیاستگذاران
این حکمت نهتنها تسلیبخش افراد تشییع شده، مظلوم و نادیدهگرفتهشده است، بلکه هشداری جدی به تضییع کنندگان و تصمیمگیرندگان یک جامعه نیز محسوب میشود.
اگر یک حکومت از نخبگان و استعدادهای داخلی خود به درستی استفاده نکند، دشمنان و رقبا آنها را جذب خود خواهند کرد.
پدیده تلخ فرار مغزها
یکی از نمونههای عینی این حکمت، مهاجرت نخبگان و متخصصان علمی از یک کشور به کشورهای دیگر است.
دلایل مهاجرت نخبگان:
۱. عدم حمایت و پشتیبانی از استعدادها
۲. نادیده گرفتن شایستگان و متخصصان
۳. فراهم نبودن امکانات لازم برای رشد و پیشرفت
کشورهای پیشرفته چگونه نخبگان را جذب میکنند؟
۱. پیشنهاد حقوق و مزایای بالا
۲. ایجاد شرایط علمی و پژوهشی پیشرفته
۳. اعطای اقامتهای ویژه، مانند ویزای نخبگان و گرینکارت دانشمندان
۴. محیط کاری مساعد و تشویق به نوآوری
نتیجه این مهاجرت چیست؟
۱. کند شدن پیشرفت علمی و فناوری کشور؛ زیرا مغزهای برتر از کشور خارج شدهاند.
۲. زیان اقتصادی بزرگ؛ زیرا سرمایهگذاری روی آموزش این افراد، نصیب کشورهای دیگر میشود.
۳. افزایش وابستگی به کشورهای پیشرفته؛ زیرا کشور مجبور به واردات دانش و فناوری خواهد شد.
این همان پیشبینی امیرالمؤمنین (ع) است که فرمود:
مَنْ ضَيَّعَهُ الْأَقْرَبُ، أُتِيحَ لَهُ الْأَبْعَدُ.
کسی که نزدیکانش او را ضایع کنند، خداوند کسانی را که از او دورترند برای حمایت او مقدر میکند.
نتیجهگیری:
بسته شدن یک مسیر، پایان راه نیست.
اگر حمایت نشدی، بدان که حمایتهای تازهای در راه است.
هر رنجی، مقدمه گشایشی است که شاید هنوز آن را نمیبینی.
برای پیادهسازی این حکمت در زندگی:
۱. اگر درهای اطراف تو بسته شد، آرام بمان و ایمان داشته باش که خداوند راهی بهتر خواهد گشود.
۲. به جای ناامیدی، به جستجوی فرصتهای تازه بپرداز.
۳. به تواناییهای درونی خود ایمان بیاور و به رشد فردی و خودسازی ادامه بده.
۴. اگر اطرافیان ارزش تو را درک نکردند، به دنبال محیطی برو که تو را بپذیرند و حمایت کنند.