#سورهـلقمان
#تفسیر
#لقمان
#محتوایـاجمالیـسوره
✅محتوای سوره
سوره، به چهار بخش به ترتیب ذیل تقسیم می‌شود:
1. (آیات 1 تا 5): اشاره به هدف سوره.
آیات ابتدایی سوره، هدف از نزول آن را، که محتوای بخشی از آیات کتاب حکیم است، هدایت نیکوکاران و رحمتی معنوی برای آن‌ها میشمرد؛ نیکوکارانی که سه ویژگی شخصیتی دارند: اقامهی مستمر نماز، پرداخت صدقه و انفاق، و یقین به رستاخیز.
2. (آیات 6 تا 11): اشاره به تقسیم مردم به ستمگر، مؤمن و صالح و قطعی بودن عذاب گروه اول؛
در این بخش، مردم به دو گروه تقسیم میشوند: گروهی ستمگر، که می‌کوشند تا دیگران را به هر وسیله‌ای از راه خدا باز دارند و با تمسخر این راه، مستکبرانه از آیات الهی روی گردانند، و گروهی که ایمان آورده و عمل صالح انجام می‌دهند. پیامبر مأمور به تهدید گروه اول به عذاب الهی، و بشارت به بهشتی بودن، رحمت خدا و نعمت‌های بهشتی، به گروه دوم میباشد. چون پیامبر این تهدید و وعده را ازجانب خدای غلبه‌ناپذیر و حکیم می‌دهد، آیات درصدد یادآوری نمونه‌هایی از قدرت خدا در آفرینش انواع مخلوقات و قرار دادن ستمگران در برابر این سؤال است که آیا برای غیرخدا مخلوقی غیر از خدای متعال سراغ دارند؟!
3. (آیات 12 تا 19): ارشاد به موحّدان نیکوکار در موضوع جدا شدن از جامعهی مشرک در امتثال وظایف بندگی و رفتارهای اجتماعی
بخش سوم سوره، شامل توصیههایی عقلایی و حکیمانه به موحدان محسن، در قالب بیان توصیه‌های لقمان حکیم به فرزندش میباشد. لقمان تنها حکیمی است که گفتارش در قرآن نقل شده است. وی در توصیههایی حکیمانه، فرزندش را در موضوع اجتناب از شرک، نیکی به والدین و اطاعت ازآنها تا آن‌جا که به شرک دعوت نکنند، اقامهی نماز، امر به معروف و نهی از منکر، صبر بر مشکلات و مصائب، و رفتار معتدل و مناسب اجتماعی با مردم توصیه می‌کند.
4. (آیات 20 تا 34): سرزنش کافران، دل‌داری به پیامبر و توصیه مردم به تقوا و خشیت.
بخش چهارم سوره، به انتقاد از رفتار ناسپاسان مکه و مشرکانی اختصاص دارد که دربرابر دعوت آیات الهی، رفتار نامناسب داشته و ضمن بروز جدال غیرعالمانه، بر پیروی و تقلید از پدران خود تأکید می‌کردند (پیش‌تر نیز در سوره‌ی صافات (مکی 56)، که نزولش پیش از سوره‌ی لقمان بود، این آسیب به تفصیل بررسی شد.) خدای متعال در این بخش، ضمن دل‌داری دادن به پیامبر، در برابر رفتار ناشایست این گروه، از عذاب آن‌ها سخن گفته، و ضمن بیان گوشههایی از نعمت‌های بیکران و صفات خویش، مانند غنی، حمید، عزیز، حکیم، سمیع، بصیر، علیم، خبیر، علی و کبیر، رفتار ناسپاسانه و غیرمنطقی این گروه را تبیین نموده است. در پایان سوره، با پنددهی به مردم به این‌که فریب دنیا و عوامل غفلتزا را نخورند، آنان را به تقوای الهی و خشیت از رستاخیز، سفارش کرده، و روشن ساخته که این مواعظ ازسوی خدایی است که پنهان امور هستی را میداند.
#هرـروزـپنجـدقیقهـباـقرآن
موسسه فرهنگی تمهید
https://eitaa.com/mtamhid
#سورهـلقمان
#لقمان
ارتباط سوره #لقمان با سوره های قبل در نزول
#مهم #نکتهـناب
خدای متعال از سوره‌ی حجر (مکی 54)، با کریمهی «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکینَ» (حجر54/ 94) پیامبر را به علنی نمودن فعالیت مسلمانان و شفاف‌سازی صف موحدان از مشرکان، مأمور کرد.
هم‌چنین مقرر فرمود که این جداسازی، در چهارچوب هدایتهای وحیانی که بر پیامبر فرود میآمد، صورت گیرد؛ بهگونهای که گفتمان اسلامی، که مفاهیم اصلی آن تا زمان نزول سوره‌ی حجر بیان شده بود، گفتمان شرک را به چالش بکشد.
یکی از اقدامات پایهای در این سورهها، بررسی آسیبشناسانهی انحرافات مشرکان بود که انحراف مطرح شده در سوره‌ی انعام، بهطور عمده، فقدان منطق و ندیدن آیات الهی در هستی و قرآن بود. در سوره‌ی صافات، بر آسیب پیروی از گروه دوستان و همراهان تأکید شد، و در سوره‌ی لقمان، تأثیر نگرفتن از والدین و آبائی که برای انحراف اعتقادی فرزندان و نسلهای بعد تلاش کردهاند، مورد توجه است. یکی از ریشههای شرک با وجود نداشتن هرگونه پشتوانهی منطقی، اصرار مردم بر تقلید از پدران است.
در سوره‌ی لقمان، ضمن ادامهی انتقاد از مواضع اعتقادی مشرکان در تقلید کورکورانه از پدرانشان، موحدان ـ که اکنون باعنوان محسنان از آن‌ها یاد می‌شود ـ برای رفتار خانوادگی، حتی با پدران و مادران مشرک خود، و رفتار اجتماعی با دیگران، و تأثیر نگرفتن در باورهای مشرکانه از مشرکان قوم خود، از سوی خدای متعال مراقبه و راهنمایی میشوند.
#گامـتحول سوره #لقمان
#مهم
تقویت کمالات رفتاری گروه مؤمن در رفتار اجتماعی با دیگران، بهمنظور تعامل و حضور شایستهتر و مؤثّرتر بر محیط خانواده و اجتماع غیرمؤمن، همراه با مراقبت بر تأثیر نگرفتن از والدین منحرف از حقیقت توحید.
https://eitaa.com/mtamhid
#فضیلت #سورهـلقمان
#لقمان
روایات متعددى در فضیلت این سوره از پیامبر گرامى اسلام و بعضى از ائمهی معصوم نقل شده است. ازجمله در حدیثى از پیامبر مىخوانیم:
«مَنْ قَرَأَ سُورَةَ لُقْمَانَ کَانَ لُقْمَانُ لَهُ رَفِیقاً یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ أُعْطِی مِنَ الْحَسَنَاتِ عَشْراً بِعَدَدِ مَنْ عَمِلَ بِالْمَعْرُوفِ وَ عَمِلَ بِالْمُنْکَر؛ کسى که سوره‌ی لقمان را بخواند، لقمان در قیامت رفیق و دوست اوست، و بهعدد کسانى که کار نیک یا بد انجام دادهاند (بهحکم امر به معروف و نهى از منکر دربرابر آن‌ها) ده حسنه به او داده می‌شود.»
در حدیث دیگرى از امام باقر7 آمده:
«مَنْ قَرَأَ سُورَةَ لُقْمَانَ فِی کُلِّ لَیلَةٍ وَکَّلَ اللهُ بِهِ ثَلَاثِینَ مَلَکاً یَحْفَظُونَه مِنْ إِبْلِیسَ وَ جُنُودِهِ حَتَّى یُصْبِحَ؛ فَإِنْ قَرَأَهَا بِالنَّهَارِ لَمْ یَزَالُوا یَحْفَظُونَهُ حَتَّى یُمْسِی؛ کسى که سوره‌ی لقمان را در هر شب بخواند، خدا سى فرشته را مأمور حفظ او تا به صبح دربرابر ابلیس و لشکرش مىکند، و اگر در روز بخواند، این سى فرشته او را تا به غروب از ابلیس و لشکرش محافظت مىنمایند.»
روایت اول، تأثیر ایجابی تلاوت سوره، و روایت دوم، تأثیر سلبی آن را بر قرائت کننده تشریح می‌کند.
محتوای سوره، شامل مطالبی در باب نادرستی شرک و چگونگی زندگی اقلیت مؤمن در میان خانواده و اقوام مشرکشان است؛ این‌که چه رفتاری را انجام دهند و چه رفتاری را ترک کنند. انجام دادن رفتار مناسب، دعوت عملی به معروف، و ترک رفتار ناپسند، نهی عملی از منکر است. رفتار مناسب و دقیق، و اجتناب از ارتکاب اعمال نادرست، اثر تربیتی تلاوت سوره است؛ لذا در روایت یادشده، بر محافظت تلاوتکننده از ابلیس و سپاهیانش، انگشت نهاده است.
https://eitaa.com/mtamhid
#فضیلت #سورهـلقمان
#لقمان
روایات متعددى در فضیلت این سوره از پیامبر گرامى اسلام و بعضى از ائمهی معصوم نقل شده است. ازجمله در حدیثى از پیامبر مىخوانیم:
«مَنْ قَرَأَ سُورَةَ لُقْمَانَ کَانَ لُقْمَانُ لَهُ رَفِیقاً یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ أُعْطِی مِنَ الْحَسَنَاتِ عَشْراً بِعَدَدِ مَنْ عَمِلَ بِالْمَعْرُوفِ وَ عَمِلَ بِالْمُنْکَر؛ کسى که سوره‌ی لقمان را بخواند، لقمان در قیامت رفیق و دوست اوست، و بهعدد کسانى که کار نیک یا بد انجام دادهاند (بهحکم امر به معروف و نهى از منکر دربرابر آن‌ها) ده حسنه به او داده می‌شود.»
در حدیث دیگرى از امام باقر7 آمده:
«مَنْ قَرَأَ سُورَةَ لُقْمَانَ فِی کُلِّ لَیلَةٍ وَکَّلَ اللهُ بِهِ ثَلَاثِینَ مَلَکاً یَحْفَظُونَه مِنْ إِبْلِیسَ وَ جُنُودِهِ حَتَّى یُصْبِحَ؛ فَإِنْ قَرَأَهَا بِالنَّهَارِ لَمْ یَزَالُوا یَحْفَظُونَهُ حَتَّى یُمْسِی؛ کسى که سوره‌ی لقمان را در هر شب بخواند، خدا سى فرشته را مأمور حفظ او تا به صبح دربرابر ابلیس و لشکرش مىکند، و اگر در روز بخواند، این سى فرشته او را تا به غروب از ابلیس و لشکرش محافظت مىنمایند.»
روایت اول، تأثیر ایجابی تلاوت سوره، و روایت دوم، تأثیر سلبی آن را بر قرائت کننده تشریح می‌کند.
محتوای سوره، شامل مطالبی در باب نادرستی شرک و چگونگی زندگی اقلیت مؤمن در میان خانواده و اقوام مشرکشان است؛ این‌که چه رفتاری را انجام دهند و چه رفتاری را ترک کنند. انجام دادن رفتار مناسب، دعوت عملی به معروف، و ترک رفتار ناپسند، نهی عملی از منکر است. رفتار مناسب و دقیق، و اجتناب از ارتکاب اعمال نادرست، اثر تربیتی تلاوت سوره است؛ لذا در روایت یادشده، بر محافظت تلاوتکننده از ابلیس و سپاهیانش، انگشت نهاده است.
https://eitaa.com/mtamhid