❓چگونه در فضای مجازی، اخبار راست و دروغ را تشخیص دهیم؟
✅ پاسخ: پیش از باور هر خبر و مطلب، به پنج پرسش کلیدی باید پاسخ دهید.
✍ یکی از نقاط ضعف موجود در جامعهی ما، کمبود #سوادرسانه_ای در بین #عوام جامعه است. همین ضعف موجب بهرهبرداری #دشمن در جهت انحراف افکار عمومی از طریق #جنگ_رسانه_ای و #عملیات_روانی شده است. متأسفانه با رشد و توسعه #فضای_مجازی ، برخی از مردم عوام، بسیار تحت تأثیر رسانههای نامعتبر و غیررسمی همچون کانالهای تلگرامی قرار گرفتهاند و قدرت تعقّل و تحلیل خود را به کلی فراموش کردهاند؛ هر آنچه در فلان کانال یا گروه تلگرامی میبینند، باور میکنند و به خود زحمت نمیدهند حداقل دقایقی و لحظاتی برای تشخیص صحت و سقم این مطالب و اخبار منتشره در فضای مجازی و... فکر و تحقیق و بررسی کنند.
در نوامبر ۲۰۱۶ پژوهشگران دانشگاه استنفورد هشدار دادند که: بسیاری از دانشجویان #آمریکا توانایی تشخیص «گزارشخبری»، «مقاله فنی» و «آگهی خبری» را از هم ندارند. این کمبود سواد رسانهای میتواند پیامدهای ناگواری داشته باشد. اگر میخواهید توانایی خود را در تشخیص خبر درست از #شایعه و خبرهای ساختگی تقویت کنید، باید این ۵ پرسش را در هنگام خواندن #خبر از خود بپرسید:
1⃣ خبر را چه کسی نوشته است؟
در خبر درست همیشه نامی واقعی از یک #خبرنگار یا روزنامهنگار واقعی که قابل پیگیری باشد، به عنوان مرجع و منبع خبر گفته میشود، ولی در خبرهای ساختگی، شایعه یا تبلیغاتی، چنین چیزی وجود ندارد. وقتی نام نویسنده یا گوینده را در خبر میبینید، حتماً زندگینامهی او را نیز دنبال کنید.
اینگونه در مییابید که آیا این «گزارش خبری» است و یک خبرنگار به قصد اطلاعرسانی آن را نوشته است یا یک «مقالهی فنی» است که یک کارشناس مطلع از موضوع خبر، آن را نوشته است و یا اینکه چیز دیگری از قبیل تبلیغات، شایعه و یا خبر ساختگی است! اغلب خبرها و مطالب موجود در فضای مجازی بخصوص #تلگرام ، فاقد #منبع موثق هستند.
2⃣ خبر، چه چیزی میخواهد بگوید؟
خبر واقعی وقتی درباره موضوعی جنجالی باشد، معمولاً آن را به نقل از منابع واقعیِ معتبر که قابل پیگیری باشند، میگوید. در حالیکه خبر ساختگی منبع دروغین، آدرس اینترنتی ساختگی، عنوان کلی غیرقابل پیگیری، و یا با استناد به مطالب مشابه غلط انداز دیگر میگوید که با اندکی کندوکاو و ژرفنگری، نادرستی آن قابل تشخیص است.
3⃣ خبر، چه زمانی منتشر شده است؟
حتماً به تاریخ انتشار خبر دقت کنید. اگر به کلمههای «خبر فوری» در اخبار منابع غیررسمی بر میخورید، بیشتر دقت کنید؛ زیرا احتمال #ساختگی بودن یا تبلیغاتی بودن آن بیشتر است.
4⃣ خبر در کجا منتشر شده؟
خبر درست و مهم، حتماً در خبرگزاریها و سایتهای مشهورِ دارای اعتبار نیز منتشر میشود. اگر خبر را برای نخستین بار در شبکههای اجتماعی میبینید، باید پیش از بازنشر و فرستادن آن برای دیگران، تلاش کنید تا درستی آن را بیازمایید. اغلب اخباری که از منابع غیررسمی منتشر می شوند، قابل استناد و اطمینان برانگیز نیستند، چون مقیّد به #قانون و #پاسخگویی نسبت به اخبار خود و تعهّد نسبت به مخاطبان خود نمیباشند.
5⃣ از خواندن خبر، چه احساسی به شما دست میدهد؟
خبر ساختگی مثل همهی تبلیغات دیگر، برای برانگیختن احساس شما طراحی شده است. پس اگر با خواندن خبری بسیار ناراحت شدید، درنگ کنید و نفس عمیقی بکشید. ادعایی را که در خبر وجود دارد، دست کم در سه خبرگزاری و یا رسانهی معتبر تحقیق کنید و سپس تصمیم بگیرید که خبر را ساختگی یا واقعی به حساب آورید.
👈 نباید همه چیز را زود #باور کرد. هیچ چیزی بهتر از تفکر انتقادی در روبرو شدن با خبر نیست. اگر ۵ پرسش بالا را در خواندن خبرها رعایت کنید، به تدریج سواد رسانهای خود را افزایش میدهید و میتوانید در جنگ رسانهای دشمن، مغلوب نشوید و تحت تأثیر القائات رسانهای و عملیات روانی رسانههای مکّار و حیلهگر دشمنان قرار نگیرید.
#بریده_های_نشریه #پرسش_و_پاسخ
👉 @nashrieh_haghighat 🌹